CHPAN ri junaʼ xqʼax qa, chwäch ronojel Ruwachʼulew, ye kʼïy testigos de Jehová xyaʼöx jun utziläj samaj pa kiqʼaʼ: xeʼok ukʼwäy taq bʼey chqä toʼonelaʼ. We rït jun chkë ri qachʼalal riʼ, kantzij na wä chë janina kiʼ akʼuʼx rma ri samaj xyaʼöx chawä.

Ye kʼa, rkʼë jubʼaʼ axiʼin bʼaʼ awiʼ, reʼ ma itzel ta. Jun qachʼalal achï rubʼiʼ Jason nuʼij: «Taq xbʼix chwä chë yinok ukʼwäy bʼey, xinnaʼ chë rkʼë jubʼaʼ ma yikowin ta rkʼë ri samaj riʼ». Moisés chqä Jeremías ke riʼ chqä xkinaʼ rma ri samaj xuyaʼ Jehová pa kiqʼaʼ (Éxodo 4:10; Jeremías 1:6). ¿Ke riʼ chqä nanaʼ rït? ¿Achkë ütz naʼän we nanaʼ chë ma yakowin ta rkʼë ri samaj riʼ chqä naʼän ri najowatäj? Tqatzʼetaʼ achkë xuʼän Timoteo (Hechos 16:1-3).

Taq Pablo xuʼij che rä Timoteo chë tbʼä rkʼë chkitzʼetik ri congregaciones pa jalajöj taq tinamït, Timoteo rkʼë jubʼaʼ kʼo wä jun 20 rujunaʼ. Pa naʼäy, rkʼë jubʼaʼ nunaʼ wä chë ma nkowin ta nuʼän chqä kʼayew nuʼän chwäch ri samaj xyaʼöx che rä pa congregación (1 Timoteo 4:11, 12; 2 Timoteo 1:1, 2, 7). Ye kʼa jun lajuj junaʼ chrij riʼ, Pablo xuʼij reʼ che rä ri congregación kʼo Filipos: ‹We kan ruraybʼal kʼa ri Ajaw Jesús, ri qachʼalal Timoteo xtapon iwkʼë [...]. Kan majun chik jun ri kan achiʼel ri Timoteo› (Filipenses 2:19, 20).

¿Achkë xtoʼö Timoteo rchë xok jun utziläj ukʼwäy bʼey? Tqatzʼetaʼ wuquʼ naʼoj ri xkarutoʼ rït chqä.

1. Kantzij xerajoʼ ri winäq. Pablo xuʼij chkë ri nimanelaʼ aj Filipos chë Timoteo kantzij nrajoʼ yerutoʼ (Filipenses 2:20). Kantzij na wä chë Timoteo kan xerajoʼ ri nimanelaʼ. Rma riʼ ma xupoqonaj ta xerutoʼ rchë xkʼuqeʼ kikʼuʼx pa ruchʼaʼäl Dios.

William, jun qachʼalal ri oknäq pä 20 junaʼ ukʼwäy bʼey, nuʼij chkë ri qachʼalal ri kʼa riʼ yeʼok ukʼwäy bʼey chqä toʼonelaʼ: «Ma xa xuʼ ta ri samaj nkʼatzin pa congregación ri kʼo chë natzʼët, chqä tatzʼetaʼ achkë nkʼatzin chkë ri qachʼalal chqä takʼutuʼ chkiwäch chë yeʼawajoʼ». Ma taʼän ta rït achiʼel nkiʼän jujun ukʼwäy chʼichʼ ri yekeraj winäq, ri xa más nkiyaʼ ruqʼij yeʼapon yän chwäch ri yekimöl äl winäq pa bʼey.

2. Xuyaʼ ri Ajawaren pa naʼäy. Taq xtzjon yän chrij runaʼoj Timoteo, Pablo xuʼij: ‹Ri nikʼaj chik ri ye kʼo wkʼë, xa xuʼ ri nkʼatzin qa chkë ryeʼ ri nkichʼöbʼ, y ma nkichʼöbʼ ta achkë ri nkʼatzin pa rusamaj ri Cristo Jesús› (Filipenses 2:21). Pablo kʼo wä Roma taq xtzʼibʼaj re tzij reʼ, chqä xutzʼët chë ri nimanelaʼ ye kʼo chriʼ ma kiyaʼon ta wä ri Ajawaren pa naʼäy. Ryeʼ ma nkitäj ta wä kiqʼij rchë nkinimirsaj kisamaj chrij ri Ajawaren. Ye kʼa Timoteo ma ke riʼ ta runaʼoj, ryä xtäj ruqʼij rchë xutzjoj Ruchʼaʼäl Dios. Chqä xuʼän achiʼel Isaías, ri xuʼij: «¡Aweʼ yin kʼo wä! Kinataqaʼ äl rïn» (Isaías 6:8).

Ye kʼa, we kʼo a-familia o asamaj, ¿achkë rubʼanik yakowin naʼän chqä ri samaj pa congregación? Naʼäy, tatzʼetaʼ achkë ri kʼo más ruqʼij. Pablo xuʼij chë nkʼatzin nqatamaj achkë ri kʼo más rejqalen (Filipenses 1:10). Nkʼatzin natzʼët achkë nuʼij Dios chë kʼo más ruqʼij. Rukaʼn, ma taʼän ta bʼanobʼäl ri xa nkesaj a-tiempo chqä nkikʼïs awuchuqʼaʼ. Pablo xuʼij che rä Timoteo: ‹Katanmäj chwäch ri itzel taq raynïk ri npë pa kikʼaslen ri kʼa ye kʼojolaʼ na. Rït xa kan tatjaʼ aqʼij chë nakʼwaj ri kʼaslen choj. Kan takʼuqbʼaʼ akʼuʼx  rkʼë ri Dios. Keʼawajoʼ konojel. Y kan tkʼojeʼ uxlanibʼäl kʼuʼx chikojöl› (2 Timoteo 2:22).

3. Xuyaʼ ran chrij ruyaʼik ruqʼij Jehová. Pablo xunataj reʼ chkë ri filipenses: ‹Itaman chë ryä [Timoteo] oknäq achiʼel jun walkʼwal, chë kan junan yoj samajnäq rkʼë. Ryä kan rujachon riʼ chpan ri samaj rchë chë qaqʼalajsan ri loqʼoläj chʼaʼäl ri nyaʼö kolotajïk› (Filipenses 2:22). Timoteo ma xqʼoran ta. Ryä chqä Pablo junan xesamäj, riʼ xuʼän chë xukowirsaj ri kachbʼilanïk.

Chpan rutinamit Jehová kʼïy samaj kʼo, samaj ri nyaʼ kiʼkʼuxlal chqä yarutoʼ rchë junan nuʼän awäch kikʼë ri nikʼaj chik qachʼalal. Rma riʼ ma kataneʼ ta chubʼanik rusamaj ri Dios (1 Corintios 15:58).

4. Xusmajij ri xtamaj. Pablo xtzʼibʼaj reʼ che rä Timoteo: ‹Yë kʼa rït Timoteo, anman ri utziläj chʼaʼäl ri nkʼüt rïn. Ataman chqä chë xinkʼwaj jun utziläj kʼaslen y kan nwajoʼ nbʼän ronojel ri chlaʼen chwä rma ri Dios. Ataman chë kan nkʼuqbʼan wä nukʼuʼx rkʼë ri Dios, yikochʼon, y yenwajoʼ konojel› (2 Timoteo 3:10). Rma Timoteo xusmajij ri xtamaj, xyaʼöx más samaj pa ruqʼaʼ (1 Corintios 4:17).

¿Kʼo jun qachʼalal kan kʼuqül rukʼuʼx pa ruchʼaʼäl Dios ri najin yarutoʼ? We majun, ¿achkë rma ma nakanuj ta jun? Tom, ri pa junaʼ oknäq pä ukʼwäy bʼey, nuʼij: «Jun ukʼwäy bʼey ri janina retamabʼal xirutoʼ chqä xok nutijonel. Kʼïy mul xinkʼutuj nunaʼoj che rä chqä xinsmajij ri xuʼij chwä. Riʼ xirutoʼ chë más ütz xinbʼän che rä nusamaj».

5. Ma xtnabʼaʼ ta rutjonïk chrij Ruchʼaʼäl Dios. Pablo xuʼij che rä Timoteo chë ttjaʼ ruqʼij rchë nkʼwaj jun kʼaslemal ri nqa chwäch Dios (1 Timoteo 4:7). Jun winäq ri nukʼäq anin tapeʼ kʼo jun rutijonel, nkʼatzin chqä ntjoj riʼ ruyon. Rma riʼ, Pablo xuʼij che rä Timoteo: ‹Ma kataneʼ ta chë naskʼij ri Ruchʼaʼäl ri Dios chkiwäch ri qachʼalal. Nwajoʼ chqä chë keʼapixabʼaj, y keʼatjoj [...]. Y kan yë kʼa riʼ tabʼanaʼ rkʼë ronojel awan. Y rkʼë riʼ yatzʼetetäj kimä konojel chë tajin yakʼïy chpan ri samaj ri yatajnäq chawä rma ri Dios› (1 Timoteo 4:13-15).

Rït chqä yakowin naʼän más ütz che rä asamaj. Ma tayaʼ ta qa atjonïk chrij Ruchʼaʼäl Dios. Chaq taqïl tatzʼetaʼ achkë naʼoj más kʼakʼakʼ ruyaʼon pä rutinamit Jehová. Ma takʼuqbʼaʼ akʼuʼx chawij rït. Taq kʼo chë nasöl jun kʼayewal pa congregación, ma tachʼöbʼ chë rma kʼo chik junaʼ yït ukʼwäy bʼey o toʼonel ma nkʼatzin ta chik nakanuj anaʼoj. Achiʼel wä xuʼän Timoteo, tachajij awiʼ rït chqä ri tijonïk nayaʼ (1 Timoteo 4:16).

6. Xuyaʼ qʼij chë yë ru-espíritu Jehová xukʼwan rubʼey. Taq Pablo najin wä ntzjoj ri samaj xyaʼöx pa ruqʼaʼ Timoteo, xuʼij che rä chë tuchajij rkʼë ri loqʼoläj espíritu (2 Timoteo 1:14). Rchë nuchajij ri samaj riʼ, Timoteo kʼo chë xuyaʼ qʼij chë yë ri loqʼoläj espíritu xukʼwan rubʼey.

Donald, ri kʼïy chik junaʼ oknäq pä ukʼwäy bʼey, nuʼij: «Ri ukʼwäy taq bʼey chqä ri toʼonelaʼ kʼo chë nkiloqʼoqʼej chqä nkichajij kachbʼilanïk rkʼë Dios, ke riʼ más xtkʼuqeʼ kikʼuʼx. We nkikʼutuj ri loqʼoläj espíritu chqä nkismajij ri naʼoj yewachin rkʼë, xtkiyaʼ jun utziläj toʼïk chkë ri kichʼalal pa congregación» (Salmo 84:7; 1 Pedro 4:11).

Kan jaʼäl ntzʼetetäj chë ye kʼïy qachʼalal ri kʼa riʼ xeʼok ukʼwäy bʼey chqä toʼonelaʼ, achiʼel rït, najin nkʼuqeʼ más kikʼuʼx pa ruchʼaʼäl Dios. Jason, ri xqatzjoj qa pa naʼäy, nuʼij: «Ri junaʼ yinoknäq pä ukʼwäy bʼey kan kʼïy ntaman pä. Komä nnaʼ chë más ütz nbʼän che rä nusamaj. Nqa chi nwäch yisamäj pa congregación chqä achiʼel jun nimaläj spanïk ntzʼët».

Y rït, ¿xtaxïkʼ awiʼ rchë xtkʼuqeʼ más akʼuʼx pa ruchʼaʼäl Dios? Tatjaʼ aqʼij rchë nakʼän anaʼoj chrij Timoteo. We ke riʼ xtaʼän, Jehová janina xkaruloqʼoqʼej rma xtayaʼ jun utziläj toʼïk chpan rutinamit.