1. ¿Achkë kʼayewal najin wä nkiqʼaxaj ri nimanelaʼ pa naʼäy siglo?

RKʼË jubʼaʼ pa junaʼ 63, ri apóstol Pedro xtzʼibʼan äl chkë ri nimanelaʼ ri kiyaʼon qa kitinamit rchë xebʼä pa Ponto, Galacia, Capadocia, Asia chqä Bitinia (1 Pedro 1:1). Ri nimanelaʼ riʼ pa jalajöj taq tinamït ye petenäq wä. Ryeʼ nkʼatzin wä nkʼuqbʼäx kikʼuʼx chqä yetoʼöx rma najin wä yetzeläx kimä ri winäq. Chpan qa ri qʼij riʼ kan itzel wä kinaʼoj ri winäq. Pedro xtzʼibʼaj: ‹Kan chanin kʼa xtapon ri rukʼisbʼäl taq qʼij rchë re Ruwachʼulew›. Jaʼ, ri kʼayewal ma xuʼän ta lajuj junaʼ taq xpë pa ruwiʼ Jerusalén. ¿Achkë xetoʼo ri nimanelaʼ rchë xkiqʼaxaj ri kʼayewal riʼ? (1 Pedro 4:4, 7, 12).

2, 3. ¿Achkë rma Pedro xuʼij chkë ri nimanelaʼ chë ütz kinaʼoj chqä ütz kikʼulik tkibʼanalaʼ chkiwäch? (Tatzʼetaʼ ri achbʼäl kʼo pä pa naʼäy che rä re tzijonem reʼ).

² Pedro kʼïy naʼoj xuyaʼ chkë ri nimanelaʼ, ya reʼ jun chkë riʼ: «Ütz inaʼoj chqä ütz ikʼulik tibʼanaʼ chiwäch» (1 Pedro 4:9, TNM). Pedro xuʼij chkë ri nimanelaʼ chë ütz kinaʼoj tkibʼanalaʼ chkiwäch, ntel chë tzij kikʼë ri kitaman chik kiwäch chqä kikʼë ri yeʼapon pa congregación.  ¿Achkë utzil xtkïl we nkismajij ri naʼoj riʼ?

³ Yerutoʼ wä rchë más ütz xtkikʼwaj kiʼ. Komä kojchʼobʼon chqij röj. Taq jun qachʼalal xojruʼän invitar chrachoch, ¿tapeʼ ma nqamestaj ta ri qʼij riʼ? Chqä taq röj xqaʼän invitar jun qachʼalal chqachoch, ¿tapeʼ más ütz qakʼwan qiʼ rkʼë komä? Taq röj nqaʼän invitar jun qachʼalal, más nqatamaj ruwäch. Pa ruqʼij qa Pedro, taq más kʼayewal xepë, más xkʼatzin chë junan kiwäch xkiʼän ri nimanelaʼ. Ya riʼ chqä nbʼanatäj qkʼë röj komä rma yoj kʼo «rukʼisbʼäl taq qʼij» (2 Timoteo 3:1).

4. ¿Achkë kʼutunïk xkeqatzʼët chpan re tzijonem reʼ?

⁴ ¿Ajän ütz qanaʼoj chqä ütz qakʼulik nqaʼän chqawäch? ¿Achkë nqaʼän rchë majun achkë yojqʼato rchë yeqaʼän invitar ri qachʼalal? Chqä, ¿achkë yojtoʼo rchë ütz qanaʼoj nqaʼän taq yojbʼan invitar?

5. ¿Achkë rubʼanik nqakʼüt chë ütz qanaʼoj nqaʼän kikʼë ri winäq pa molojriʼïl?

⁵ Taq yoj kʼo pa molojriʼïl. Jehová chqä rutinamit yojkiskʼij chpan ri molojriʼïl. Ye kʼa röj nqajoʼ chë ri yeʼapon pa Salón del Reino kiʼ kikʼuʼx nkinaʼ (Romanos 15:7). Reʼ janina ruqʼij, más taq jun winäq naʼäy mul napon qkʼë. Jehová rubʼanon chqä invitar ri winäq riʼ, rma riʼ tqatjaʼ qaqʼij rchë kiʼ rukʼuʼx nunaʼ napon qkʼë, ma yë ta ri rubʼanik tqatzuʼ (Santiago 2:1-4). We nqatzʼët chë majun achkë ntzijon rkʼë, tqaʼij che rä chë ttzʼuyeʼ qkʼë. Ryä xtmatyoxij na wä ri toʼïk xtqayaʼ che rä rchë xtkʼaxaj apo ri ntzijöx chqä rchë xkerukanuj ri textos. Ke riʼ xtqakʼüt chë nqasmajij re naʼoj reʼ: ‹Taq ye kʼo qachʼalal ri kʼo rajwaxik chë yeʼitoʼ, keʼitoʼ. Y kan ütz kikʼulik tibʼanaʼ› (Romanos 12:13).

6. ¿Achkë qäs kʼo chë yeqaskʼij chqachoch?

⁶ Taq nqaskʼij jun qachʼalal rchë nwaʼ qkʼë o nqatäj jun qayaʼ rkʼë. Pa kiqʼij qa ri winäq yerutzijoj le Biblia, ri winäq rukʼulun wä chkë yekiskʼij nikʼaj chik chkachoch rchë nkikʼüt chkiwäch chë nkajoʼ ütz nkikʼwaj kiʼ kikʼë chqä junan kiwäch nkiʼän (Génesis 18:1-8; Jueces 13:15; Lucas 24:28-30). Ye kʼa röj, ¿achkë qäs ütz yeqaskʼij? Ya ri qachʼalal pa congregación, rma ryeʼ ri ye qachiʼil. Nkʼatzin yekʼojeʼ kantzij qachiʼil chqä nkʼatzin ütz nqakʼwaj qiʼ kikʼë, rma taq xkepë kʼayewal chqij kikʼë ryeʼ xtqatolaʼ qiʼ. Pa 2011, ri Molaj Ukʼwäy Bʼey xujäl ri hora rchë ri tijonïk chrij ri wuj Ri Nyaʼon Rutzijol pa Betel rchë Estados Unidos. Ri rubʼanon qa nkiʼän wä ri kitjonïk a las 6:45 tqaqʼij, ye kʼa komä a las 6:15. ¿Achkë rma xkijäl? Ri rutzijol xyaʼöx xuʼij chë rma nkajoʼ chë ri betelitas yekʼojeʼ más tiempo junan. Chqä ye kʼo chik más sucursales xkijäl chqä ri hora rchë kitjonïk. Rma xkiʼän riʼ, ri betelitas más junan kiwäch kibʼanon.

7, 8. ¿Achkë ütz nqaʼän taq yepë ri qachʼalal rchë nkiyaʼ ri tzijonem pa qa-congregación?

⁷ Taq npë jun qachʼalal pa qa-congregación rchë nuyaʼ ri tzijonem, ütz nqaskʼij chqachoch. Chqä ütz nqaʼän riʼ rkʼë ri ukʼwäy bʼey rchë circuito o taq npë jun chkë ri ukʼwäy taq bʼey rchë sucursal (taskʼij ruwäch 3 Juan 5-8). Ütz yeqaʼän invitar rchë yewaʼ qkʼë o rchë nkitäj jun kiyaʼ qkʼë. Tqabʼanaʼ reʼ ri jun chik mul xkepë pa qa-congregación.

⁸ Jun qachʼalal aj Estados Unidos nuʼij: «Chpan ronojel ri junaʼ ye qʼaxnäq pä, ri wachjil chqä rïn ye kʼïy qachʼalal ri yeyaʼo tzijonem chqä ri kixjayil ye qabʼanon invitar chqachoch. Ronojel mul taq qabʼanon riʼ qanaʼon chë kiʼ qakʼuʼx chqä yoj rutoʼon pä rkʼë ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx, ya riʼ ri más ruqʼij. Janina kiʼ qakʼuʼx rma nqaʼän riʼ».

9, 10. a) ¿Achkë qachʼalal nkʼatzin yeqakʼül chqachoch rchë kʼïy qʼij? b) ¿Ütz yeqakʼül qachʼalal pa qachoch tapeʼ xa koʼöl chqä ma kan ta achkë rubʼanik? Tayaʼ jun tzʼetbʼäl.

 ⁹ Taq kʼïy qʼij yepë ri qachʼalal pa qa-congregación. Ojer qa, ye kʼïy wä winäq yekikʼül chkachoch ri yepë jukʼan chik tinamït (Job 31:32; Filemón 22). Komä nkʼatzin chqä nqaʼän riʼ. Achiʼel taq ri ukʼwäy taq bʼey rchë circuito yeʼapon pa qa-congregación, ryeʼ nkʼatzin nyaʼöx kiwarabʼäl. Chqä nkʼatzin nbʼan riʼ kikʼë ri qachʼalal yepë pa tijobʼäl yeruyaʼ rutinamit Jehová chqä ri yesamäj chkij kibʼanik ri Salones del Reino. Chqä taq nbʼanatäj jun kaqʼiqʼ jöbʼ, jun slonel o achkë chik na jun, ye kʼo qachʼalal nkʼatzin nkixqanej kiʼ qkʼë taq najin nbʼan rubʼanik kachoch. Ma ütz ta nqachʼöbʼ chë xa xuʼ ri kan jaʼäl chqä nimaʼq kachoch, ütz yekʼulu kichë ri qachʼalal. Ryeʼ rkʼë jubʼaʼ kʼïy yän mul ye kikʼulun ri qachʼalal. Röj ütz nqatzüj ri qachoch tapeʼ xa koʼöl chqä ma kan ta achkë rubʼanik.

¹⁰ Jun qachʼalal aj Corea del Sur kiʼ rukʼuʼx nunataj chë kʼïy mul yekanajnäq qa qachʼalal pa rachoch rma ri tijobʼäl nuyaʼ rutinamit Jehová. Ryä nuʼij: «Pa naʼäy nxiʼin bʼaʼ wiʼ, rma kʼa riʼ bʼaʼ kojkʼuleʼ chqä ri qachoch xa koʼöl. Ye kʼa xqa chqawäch xeqakʼül chqachoch ri qachʼalal. Xqatzʼët chë ri qachʼalal ye kʼulan janina kiʼ kikʼuʼx rma junan nkiyaʼ ruqʼij Jehová, chqä junan yesamäj rchë nkiqʼiʼ ri nkajoʼ pa rutinamit Jehová».

11. ¿Achkë rma nkʼatzin yeqatoʼ ri qachʼalal yeqʼax pä pa qa-congregación?

¹¹ Taq yeqʼax pä qachʼalal pa qa-congregación. Rkʼë jubʼaʼ ye kʼo qachʼalal yepë pa qa-congregación rchë yetoʼon che rä rutzijoxik le Biblia o yetaq pä precursores. Pa naʼäy rkʼë jubʼaʼ kʼayew nuʼän chkiwäch rma kʼo chë nkʼuluj chkë yekʼojeʼ pa jun chik tinamït, jun chik congregación chqä rkʼë jubʼaʼ kʼo chë nkitamaj jun chik chʼaʼäl. Taq yeqaʼän invitar rchë yewaʼ qkʼë, nqatäj jun qayaʼ kikʼë o yeqakʼwaj rchë yekʼastan, nuʼän chë nkitamaj kiwäch más winäq chqä nkʼuluj qa chkë yekʼojeʼ pa qatinamit.

12. ¿Achkë tzʼetbʼäl nkʼutu chë ma nkʼatzin ta kan achkë kʼo awkʼë rchë ütz kikʼulik naʼän ri qachʼalal?

¹² Rchë ütz rubʼanik yeqakʼül ri qachʼalal ma nkʼatzin ta kan achkë yeqaʼän (taskʼij ruwäch Lucas 10:41, 42). Jun qachʼalal nunataj chë taq ryä chqä rixjayil xeʼok misioneros, kʼa ye akʼalaʼ na chqä janina bʼis nkinaʼ. Ryä nuʼij: «Jun tqaqʼij, ri wixjayil janina wä bʼis nunaʼ, ye kʼa rïn ma yikowin ta wä ntoʼ. Ye kʼa pa taq las 7:30 kʼo jun xkokan apo ruchiʼ qachoch. Ryä jun tijoxel chrij le Biblia, rukʼamon pä oxiʼ alanx chqä xuʼij chqë chë ütz qapetik. Xqaksaj apo chqä xqayaʼ jun vaso ruyaʼ. Chrij riʼ xqaʼän té chqä chocolate. Chpan qa ri qʼij riʼ, röj majanä wä yojchʼo ta suajili, chqä ryä ma retaman ta qachʼaʼäl röj. Ye kʼa ya riʼ xbʼano chë xqatamaj kiwäch más qachʼalal chqä más kiʼ qakʼuʼx xqanaʼ».

13. ¿Achkë utzil nukʼän pä yeqakʼül ri qachʼalal chqachoch?

¹³ ¿Kʼayew nuʼän chqawäch yeqakʼül ri qachʼalal chqachoch? We ke riʼ rkʼë jubʼaʼ ma qanaʼon ta ri kiʼkʼuxlal nuyaʼ ri yakʼojeʼ kikʼë ri qachʼalal. Chqä rkʼë jubʼaʼ rma riʼ ma ye qilon ta utziläj taq qachiʼil. Ri yeqaʼän invitar ri qachʼalal, jun rubʼanik rchë ma nqanaʼ ta chë qayon yoj kʼo. ¿Achkë nbʼano chë rkʼë jubʼaʼ ma nqajoʼ ta yeqaʼän invitar ri qachʼalal? Tqatzʼetaʼ kayoxiʼ rma.

14. We nqanaʼ chë xa yoj kosnäq chqä ma jamäl ta qawäch rchë yeqaʼän invitar ri qachʼalal chqachoch o yojbʼä röj kikʼë, ¿achkë ütz nqaʼän?

¹⁴ Ri qa-tiempo chqä quchuqʼaʼ. Ri rusamajelaʼ Jehová kʼïy achkë nqaʼän chqä kʼo samaj pa qawiʼ pa congregación. Rma riʼ rkʼë jubʼaʼ ye kʼo nkinaʼ chë xa ye kosnäq chqä majun  ki-tiempo ta rchë yekikʼül ri qachʼalal. We ya riʼ nqanaʼ, rkʼë jubʼaʼ kʼo chë nqatzʼët ri samaj qayaʼon chqij. Ütz nqankʼuj jontir ri nqaʼän rchë nkʼojeʼ qa más qa-tiempo chqä quchuqʼaʼ rchë yeqaʼän invitar ri qachʼalal o rchë yojbʼä röj kikʼë. Le Biblia nuʼij chë ma tqamestaj yeqakʼül ri qachʼalal (Hebreos 13:2). Ma itzel ta nqajäm qawäch rchë yojkʼojeʼ kikʼë, kantzij na wä, ütz nqaʼän riʼ. Rchë riʼ rkʼë jubʼaʼ kʼo chë nqaqasaj ri tiempo ri nqayaʼ chkij ri samaj ma kan ta más kiqʼij.

15. ¿Achkë komä nbʼano chë nqanaʼ chë ma yojkowin ta yeqakʼül ri qachʼalal chqachoch?

¹⁵ Ri rubʼanik nqatzʼët qa qiʼ. Rkʼë jubʼaʼ nqanaʼ chë ma yojkowin ta yeqakʼül ri qachʼalal chqachoch, rma yojkʼïx o nqaxiʼij qiʼ. Rkʼë jubʼaʼ nqanaʼ chë majun achkë ta nqatzijoj kikʼë chqä xa nikʼo kikʼuʼx qkʼë. Chqä rkʼë jubʼaʼ rma ma kʼïy ta qarajil nqanaʼ chë ma yojkowin ta nqayaʼ junan rkʼë ri nkiyaʼ nikʼaj chik qachʼalal. Ma tqamestaj chë ma nkʼatzin ta jun nimaläj qachoch. Ri más ruqʼij ya ri chʼajchʼöj chqä jontir kʼo pa rukʼojlibʼäl, chqä ri nqaʼän chë kiʼ kikʼuʼx ri qachʼalal.

16, 17. ¿Achkë xkojtoʼo we nqaxiʼij qiʼ yeqaʼän invitar ri qachʼalal chqachoch?

¹⁶ We nqaxiʼij qiʼ yeqaʼän invitar ri qachʼalal, ma tqamestaj chë ma xa xuʼ ta röj yojnaʼo riʼ. Jun ukʼwäy bʼey aj Gran Bretaña nuʼij: «Ri yeqaʼän invitar qachʼalal pa qachoch rkʼë jubʼaʼ nuʼän chë nqaxiʼij qiʼ. Ye kʼa achiʼel ri más samaj pa rutinamit Jehová, ri utzil nukʼän pä más nüm chwäch ri xbʼïn ïl nanaʼ. Kan jaʼäl nnaʼ yitzʼuyeʼ, yitzijon chqä ntäj nu-café kikʼë ri qachʼalal». Ma tqamestaj chë nkʼatzin nqachʼöbʼ kij ri qachʼalal yeqaskʼij (Filipenses 2:4). Kan konojel bʼaʼ winäq nqa chkiwäch yetzijon chrij kikʼaslemal. Jun rubʼanik yeqakʼaxaj ya ri taq nqajäm qawäch yojkʼojeʼ kikʼë. Jun chik ukʼwäy bʼey nuʼij: «Ri yenbʼän invitar ri qachʼalal pa wachoch yirutoʼ rchë más nqʼax chi nwäch ri nkinaʼ ryeʼ. Chqä yirutoʼ rchë ntamaj más chkij, achiʼel ri rubʼanik xkitamaj chrij le Biblia». We xtqayaʼ qaxkïn chkë ri qachʼalal, más kiʼ qakʼuʼx xtqanaʼ xkojkʼojeʼ junan.

¹⁷ Jun qachʼalal precursora ri nuyaʼ wä kachoch ri qachʼalal yebʼan invitar chkë ri tijobʼäl nuyaʼ rutinamit Jehová, nuʼij: «Pa naʼäy nxiʼin wä wiʼ rma ri wachoch ma kan ta achkë rubʼanik chqä kʼïy ri achkë kʼo wkʼë xa yekamlün loqʼïk chik. Ye kʼa rixjayil jun qachʼalal ri nyaʼo tijonïk xukʼuqbʼaʼ nukʼuʼx. Xuʼij chwä chë taq ryeʼ yekitzʼetaʼ ri congregaciones, ri qʼij más kiʼ kikʼuʼx nkinaʼ, ya riʼ taq yekʼojeʼ chkachoch ri qachʼalal kiyaʼon kan chrij rusamaj Jehová, tapeʼ majun kan ta achkë kʼo kikʼë. Reʼ xnataj pä chwä ri nuʼij wä nteʼ chqë taq kʼa yoj koköj na, ryä nuʼij wä: ‹Más ütz jun läq ichaj ri akuchï kʼo ajowabʼäl›» (Proverbios 15:17). Majun rma nqaxiʼij qiʼ yeqaʼän invitar ri qachʼalal chqachoch, rma ri kʼo más ruqʼij ya ri nqakʼüt ajowabʼäl chkij.

18, 19. ¿Achkë rubʼanik yojrutoʼ ri ütz kikʼulik nqaʼän chkë ri qachʼalal?

¹⁸ Rubʼanik yeqatzʼët nikʼaj chik qachʼalal. ¿Kʼo jun qachʼalal pa congregación ri ma nqa ta chqawäch nqachbʼilaj? Rkʼë jubʼaʼ ma nqajoʼ ta nqaʼän invitar pa qachoch rma runaʼoj o rma kʼo jun achkë xuʼän chqë ri ma nqamestaj ta. Ye kʼa we majun achkë xtqaʼän, ri nqanaʼ chrij ri qachʼalal ma xtjalatäj ta.

¹⁹ Le Biblia nuʼij chë taq ütz qanaʼoj nqaʼän kikʼë ri qachʼalal chqä ütz kikʼulik nqaʼän, yojrutoʼ rchë más ütz xtqakʼwaj qiʼ kikʼë, chqä kikʼë ri ma yojkajoʼ ta (taskʼij ruwäch Romanos 12:20). Ri nqaʼän invitar jun qachʼalal ri ma kan ta nqa chqawäch, nuʼän chë jun chik rubʼanik xtqatzʼët chqä más ütz xtqakʼwaj qiʼ rkʼë. Chqä rkʼë jubʼaʼ eqal eqal xkeqatzʼët ri ütz taq naʼoj xerutzʼët Jehová chrij taq xukʼän pä pa rutinamit (Juan 6:44). Taq rma ri ajowabʼäl nqaʼän invitar jun qachʼalal ri ma royoʼen ta wä, más ütz xtuʼän ri qachbʼilanïk rkʼë. ¿Achkë rubʼanik nqatzʼët  we yë ri ajowabʼäl nbʼano chë nqajoʼ nqaʼän invitar jun qachʼalal? Jun rubʼanik ya ri nqasmajij ri naʼoj nuyaʼ Filipenses 2:3. Reʼ nuʼij chë nkʼatzin nqaqasaj qiʼ chqä nqaʼän chë ri nikʼaj chik kʼo más kiqʼij chqawäch röj. Kantzij na wä, jontir qachʼalal kʼo akuchï kʼo más kiqʼij chqawäch röj, rkʼë jubʼaʼ rkʼë kikʼuqbʼäl kʼuʼx, rkʼë kikochʼonïk o achkë chik na jun. We nqatzʼët ri ütz taq naʼoj chkij ri qachʼalal xtuʼän chë más xkeqajoʼ chqä ma kʼayew ta xtuʼän chqawäch xkeqaʼän invitar.

20. We xqaʼij yän chë xkojbʼä che rä jun invitación, ¿achkë ütz nqaʼän chqä achkë rma?

²⁰ Ri salmista David xkʼutuj che rä Jehová achkë naʼoj kʼo chë nkʼojeʼ kikʼë ri winäq yeruskʼij pa rachoch (Salmo 15:1). Jun chkë ri naʼoj riʼ ya ri nkiʼän ri nkiʼij tapeʼ kʼayew nuʼän chkiwäch (Salmo 15:4). Rma riʼ, we xqaʼij yän chë yojbʼä che rä jun invitación, ma tqatzolij qiʼ xa xuʼ rma kʼo chik jun achkë xukʼüt pä riʼ chqawäch. We ma xkojbʼä ta ma xtkʼatzin ta ri xtuʼän ri xojbʼano invitar (Mateo 5:37). Ye kʼo ri nkikʼän jun invitación ye kʼa nkitzolij kiʼ taq nkitzʼët chë kʼo jun invitación más ütz. We xtqaʼän riʼ xtqakʼüt chë majun ajowabʼäl ta qkʼë chqä xtqaqasaj ruqʼij ri qachʼalal. Ri ütz nqaʼän ya ri ma nqatzolij ta qiʼ chqä rkʼë ronojel qan tqamatyoxij ri xtspäx chqë (Lucas 10:7). We kʼo jun nbʼano chë kantzij ma xkojkowin ta xkojbʼä, chanin tqaʼij chë ma xkojapon ta. Ke riʼ xtqakʼüt ajowabʼäl chrij ri qachʼalal chqä ma xtqaqasaj ta ruqʼij.

21. ¿Achkë kʼo chë nkiʼän ri yebʼan invitar?

²¹ Chqä ütz nuʼän nqatamaj bʼaʼ kibʼanobʼal ri winäq chpan ri tinamït yoj kʼo wä. Ye kʼo tinamït ma itzel ta ntzʼetetäj yatapon chrachoch jun winäq tapeʼ ma abʼin ta äl. Chqä ye kʼo ri nkʼatzin chë naʼäy naʼij äl chë yatapon. Ye kʼo tinamït más ütz ri rukïl wäy nyaʼöx chkë ri invitados, ye kʼa ye kʼo chqä ri xa junan nkitäj ri invitados kikʼë ri rajaw jay. Chqä ye kʼo tinamït ri invitados nkʼatzin chë kʼo achkë nkikʼwaj, ye kʼa ye kʼo chqä ri ma nkʼatzin ta nkiʼän riʼ. Chqä ye kʼo tinamït rukʼulun chë ri winäq kʼa pa rukaʼn o pa rox mul nkikʼän ri invitación. Ye kʼa kʼo nkitzʼët chë xa achiʼel ta ma yamatyoxin ta we ma nakʼän ta ri invitación. Xa bʼa achkë na kʼa kibʼanobʼal ri winäq pa tinamït yoj kʼo wä, tqabʼanaʼ chë ri yojbʼano invitar kiʼ kikʼuʼx qkʼë.

22. ¿Achkë rma nkʼatzin chë ütz qanaʼoj chqä ütz qakʼulik nqaʼän chqawäch?

²² Pedro xuʼij: ‹Kan chanin xtapon ri rukʼisbʼäl taq qʼij rchë re Ruwachʼulew›. Komä más naqaj yoj kʼo che rä ri qʼij riʼ (1 Pedro 4:7). Xa xtbʼeqilaʼ yän apo ri qʼij rchë ri nimaläj kʼayewal. Taq más itzelal xtbʼanatäj pä, más xtkʼatzin chë xtqajowalaʼ qiʼ. Rma riʼ nkʼatzin chë nqasmajij ri naʼoj xuyaʼ qa Pedro: «Ütz inaʼoj chqä ütz ikʼulik tibʼanaʼ chiwäch» (1 Pedro 4:9, TNM). Kantzij na wä, ronojel mul xtkʼatzin xtqasmajij re naʼoj reʼ rma nuʼän chë kiʼ qakʼuʼx.