Manä. Le Biblia chqä ri wuj ri nkitzjoj achkë xkiʼän ri winäq ojer majun bʼëy nkikʼüt ta chë ri cristianos xkiʼän ta riʼ.

Chkipan kʼïy traducciones rchë le Biblia, re versículo reʼ achiʼel ta nukʼüt chë pa ruqʼij qa Pablo ye kʼo wä cristianos ri xeqasäx pa yaʼ pa kikʼexel winäq ri ye kamnäq wä äl chik. Chkipan jojun Biblias, ke reʼ nuʼij re versículo reʼ: «We ri kamnaqiʼ ma xkekʼasöx ta pä, ¿achkë rma ri winäq yeqasäx pa yaʼ pa kikʼexel ri ye kamnäq äl chik?».

Ye kʼa, tqatzʼetaʼ achkë xkitzʼibʼaj ye kaʼiʼ etamanelaʼ chrij le Biblia. Jun chkë riʼ ya riʼ Gregory Lockwood. Ryä xuʼij chë chpan le Biblia chqä chkipan wuj ri nkitzjoj ri xebʼanatäj ojer majun akuchï nqïl wä chë jun winäq xqasäx pa yaʼ pa rukʼexel jun winäq ri ya kamnäq wä äl chik. Ke riʼ chqä jbʼaʼ xtzʼibʼaj Gordon Fee, ri jun chik etamanel. Ryä xtzʼibʼaj qa chë ri bʼanobʼäl riʼ ma nqïl ta chpan le Biblia nixta chkipan ri wuj ri nkitzjoj ri xbʼanatäj ojer. Ryä xuʼij chë ri bʼanobʼäl riʼ majun bʼëy ntzjöx ta chpan ri Nuevo Testamento. Chqä chë majun akuchï nilitäj wä chë ri naʼäy taq cristianos o ri iglesias ri xetzʼuktäj taq jbʼaʼ ma kekäm ri apóstoles xkiʼän ri bʼanobʼäl riʼ.

Komä, tqatzʼetaʼ achkë nuʼij le Biblia. Jesús xuʼij: «Keʼitjoj ri winäq rchë yeʼok nutzeqelbʼëy. Keʼiqasaj kʼa pa yaʼ [...]. Tikʼutuʼ chkiwäch achkë rubʼanik nkismajij jontir ri nkʼutun qa rïn chiwäch» (Mat. 28:19, 20). Re texto reʼ nukʼüt chqawäch chë rchë jun winäq nqasäx pa yaʼ rchë ntok rutzeqelbʼëy Jesús, naʼäy kʼo chë nutamaj chrij Jehová chqä Jesús, nunmaj chkij ryeʼ chqä nusmajij ri nkajoʼ. Ye kʼa jun winäq ri ya kamnäq wä äl chik ma xtkowin ta xtuʼän riʼ, chqä jun cristiano ma nkowin ta nuʼän riʼ pa rukʼexel jun ri ya kamnäq äl chik (Ecl. 9:5, 10; Juan 4:1; 1 Cor. 1:14-16).

Rma riʼ, ¿achkë xrajoʼ xuʼij Pablo kikʼë ri tzij ri ye kʼo chpan 1 Corintios 15:29?

Chpan ri congregación ri kʼo Corinto, jojun cristianos ma nkinmaj ta wä chrij ri kʼasojixïk (1 Cor. 15:12). ¿Achkë rubʼanik xerutoʼ Pablo? Ryä xuʼij chkë: «Ronojel qʼij nxiʼin rij ri nkʼaslemal». Pablo kan kʼïy kʼayewal xeruqʼaxaj ri xkiʼän chë kan xxiʼin rij ri rukʼaslemal. Tapeʼ ke riʼ, ryä kʼo wä chwäch ran chë taq xtkäm xtkʼasöx wä rma Jehová achiʼel xuʼän rkʼë Jesús chqä xttok wä jun espíritu ri janina ruchqʼaʼ (1 Cor. 15:30-32, 42-44).

Ri cristianos aj Corinto kʼo chë xqʼax chkiwäch chë rma yechaʼon rchë yebʼä chkaj, ronojel qʼij xtyaʼöx wä kʼayewal pa kiwiʼ, chqä chë kʼo wä chë xkekäm rma nkiyaʼ ruqʼij Jehová. Xa xuʼ ke riʼ, ryeʼ xkekʼasöx rchë yebʼä chkaj. Ryeʼ chqä kʼo chë xqʼax chkiwäch chë xeqasäx pa yaʼ ma xa xuʼ ta rchë junan xuʼän kiwäch rkʼë Cristo Jesús, xa kan rchë chqä junan kamïk xtkitqelbʼej rkʼë (Rom. 6:3).

Taq más chik kaʼiʼ junaʼ qasan Jesús pa yaʼ, ryä xuʼij reʼ chkë kaʼiʼ ru-apóstoles: «Rïx xkixqasäx pa yaʼ rkʼë ri bautismo ri najin nbʼan wkʼë rïn komä» (Mar. 10:38, 39). Kantzij na wä chë Jesús ma najin ta wä nqasäx pa yaʼ chpan ri qʼij riʼ. Ri xrajoʼ xuʼij ryä ya riʼ chë ri winäq ri majun bʼëy xtkiyaʼ qa Jehová xtkïl kamïk. Pablo xuʼij chë ri cristianos ri yechaʼon rchë yebʼä chkaj xtkitäj wä poqän achiʼel Cristo, rchë ke riʼ xtkïl utzil achiʼel xrïl Cristo (Rom. 8:16, 17; 2 Cor. 4:17). Ntel chë tzij chë ryeʼ chqä kʼo wä chë xkekäm xa rma nkiyaʼ ruqʼij Dios, kʼa riʼ xkekʼasöx rchë yebʼä chkaj.

Rma riʼ, ütz nqaʼij chë ya reʼ qäs xrajoʼ xuʼij Pablo: «Xa ta ma ke riʼ, ¿achkë xtkikʼül ri winäq ri yeqasäx pa yaʼ we xa xuʼ rchë yebʼekäm? We ri kamnaqiʼ ma xkekʼasöx ta pä, ¿achkë rma ryeʼ yeqasäx pa yaʼ xa xuʼ rchë nkibʼekʼluʼ riʼ?».