1. ¿Achkë kʼutunïk xuʼän David ri rkʼë jbʼaʼ nkiʼän qa jojun cristianos chkiwäch?

JONTIR kʼo ta nqajoʼ ma ta nqïl kʼayewal pa qakʼaslemal. Ye kʼa, tapeʼ ma xtqajoʼ ta, kʼo mul xkeqïl kʼayewal. Rkʼë jbʼaʼ, yajün jojun cristianos nkinaʼ achiʼel xnaʼ David, ri qʼatöy tzij, taq xeruʼän re kʼutunïk reʼ che rä Jehová: «¿Kʼa ajän ma xtchʼpü ta chik nkʼuʼx chqä ma xtbʼison ta chik wan?» (Sal. 13:2).

2. ¿Achkë xtqatzʼët chpan re tjonïk reʼ?

² Rma riʼ, ¿achkë xtqtoʼö rchë ma kan ta kowan xtchʼpü qakʼuʼx taq xtqïl jun kʼayewal? Chpan re tjonïk reʼ xtqatzʼët achkë rkʼë jbʼaʼ nbʼanö chë nchʼpü qakʼuʼx. Chrij riʼ xtqatzʼët 6 naʼoj ri xkojkitoʼ rchë ma kan ta kowan xtchʼpü qakʼuʼx.

3. ¿Achkë rkʼë jbʼaʼ yebʼanö chqë chë nchʼpü qakʼuʼx, y nqkowin komä nqaʼän chë ma ta yebʼanatäj riʼ?

³ Kan kʼo kʼïy ri nbʼanö chqë chë nchʼpü qakʼuʼx, y kʼïy chkë riʼ ma nqkowin ta nqaʼän chë ma ta yebʼanatäj. Jojun tzʼetbʼäl. Röj ma nqkowin ta nqaʼän chë ronojel junaʼ ma ta xtjoteʼ rajäl ri rukïl qaway, ri qatzyaq o rajäl jun qajön jay. Chqä ma qataman ta ajän taq ri qachiʼil pa samaj o pa tijobʼäl xtkiʼij chqë chë tqabʼanaʼ jun tzʼil bʼanobʼäl o chë tqatzʼukuʼ tzij. Y kantzij na wä chë röj ma nqkowin ta nqaʼän chë ma ta xkejeʼ chik itzel taq winäq chpan ri tinamït ri akuchï yoj kʼo wä. Jontir re kʼayewal reʼ yebʼanatäj rma kan konojel bʼaʼ winäq ma nkismajij ta ri naʼoj ye kʼo chpan le Biblia. Satanás, ri ki-dios re winäq reʼ, retaman  chë ye kʼo winäq ri xtkiyaʼ qʼij chë jontir ri nbʼanö chë nchʼpü kikʼuʼx xtuʼän chë ma xtkiyaʼ ta chik ruqʼij Jehová (Mat. 13:22; 1 Juan 5:19). Rkʼë jontir ri xqatzjoj qa, kan nqʼax chqawäch achkë rma kan kʼïy kʼayewal kʼo chwäch le Ruwachʼulew ri nuʼän chë ye kʼïy winäq nchʼpü kikʼuʼx.

4. ¿Achkë rkʼë jbʼaʼ xtbʼanatäj qkʼë we kowan nchʼpü qakʼuʼx kimä ri kʼayewal?

⁴ Taq röj kowan nqchʼpü chrij jun kʼayewal, rkʼë jbʼaʼ ma nqkowin ta nqesaj äl pa qajolon. Jojun tzʼetbʼäl. Rkʼë jbʼaʼ nchʼpü qakʼuʼx rma nqanaʼ röj chë ma xtqrqʼiʼ ta apü ri päq nqachʼäk, chë xtqyawäj y ma xtqkowin ta chik xtqsamäj o chë xtesäx ri qasamaj. Chqä rkʼë jbʼaʼ nchʼpü qakʼuʼx taq nqaquʼ chë rkʼë jbʼaʼ xtqaqʼäj rutzij Jehová taq xtkʼüt pä riʼ jun kʼayewal chqawäch. Chqä rkʼë jbʼaʼ nqanaʼ riʼ taq nqaquʼ rij achkë xtqaʼän taq Satanás chqä ri ruwinaq xkekatäj pä chrij rutinamit Dios. Rkʼë jbʼaʼ xtqakʼutuj qa chqawäch: «¿Kan itzel komä chë rïn yichʼpü rma ronojel reʼ?».

5. ¿Achkë xrajoʼ xuʼij Jesús kikʼë ri tzij: «Ma tchʼpü ta chik ikʼuʼx»?

⁵ Jesús xuʼij reʼ chkë ri rutzeqelbʼëy: «Ma tchʼpü ta chik ikʼuʼx» (Mat. 6:25). ¿Ntel chë tzij reʼ chë kan ma ütz ta nchʼpü qakʼuʼx rma jun kʼayewal? Manä. Qataman riʼ rma ojer ye kʼo rusamajelaʼ Dios ri kowan xchʼpü kikʼuʼx, ye kʼa ma rma ta riʼ Jehová ma ta xerajoʼ chik (1 Rey. 19:4; Sal. 6:3). * Kikʼë ri tzij riʼ, Jesús xa najin nukʼuqbʼaʼ qakʼuʼx. Ryä ma nrajoʼ ta chë ri kʼayewal ri yeqaqʼaxaj chpan qakʼaslemal nkiʼän chqë chë kowan nchʼpü qakʼuʼx chqä chë nqayaʼ qa Jehová. Rma riʼ, ¿achkë ütz nqaʼän taq kowan nchʼpü qakʼuʼx? (Tatzʼetaʼ ri recuadro « ¿Achkë ütz naʼän?»).

6. Achiʼel nuʼij chpan Filipenses 4:6 chqä 7, ¿achkë xtqtoʼö rchë ma kan ta xtchʼpü chik qakʼuʼx?

⁶ 1) Chaq taqïl katzjon rkʼë Jehová. Taq kowan xtchʼpü akʼuʼx rma jun kʼayewal, katzjon qʼanäj rkʼë Jehová rchë nakʼutuj atoʼik che rä (1 Ped. 5:7). We xtaʼän riʼ, xtawïl «ri uxlanen ri kʼo rkʼë Dios, ri majun ta jun winäq nkowin nqʼax pa rujolon» (taskʼij ruwäch Filipenses 4:6, 7). Jehová xtksaj ri loqʼoläj ruchqʼaʼ rchë chë röj ma kan ta xtchʼpü chik qakʼuʼx (Gál. 5:22).

7. ¿Achkë kʼo chë njeʼ pa qajolon taq nqchʼö qʼanäj rkʼë Dios?

⁷ Taq xkachʼö qʼanäj rkʼë Jehová, taʼij ronojel che rä ri kʼo pan awan. Taʼij che rä achkë qäs kʼayewal najin naqʼaxaj chqä achkë najin nanaʼ rma ri kʼayewal riʼ. We kʼo rusolik ri kʼayewal, takʼutuj anaʼoj che rä rchë nawïl rusolik, chqä taʼij che rä chë katurtoʼ pä rchë yakowin naʼän riʼ. Ye kʼa we natzʼët rït chë ma yakowin ta nasöl ri kʼayewal riʼ, taʼij che rä Jehová chë katurtoʼ pä rchë ma kan ta nchʼpü más akʼuʼx chrij riʼ. We naʼij che rä Jehová achkë qäs najin naqʼaxaj, rït xkakowin xtatzʼët achkë rubʼanik xkaturtoʼ pä Jehová. Ye kʼa, we natzʼët rït chë Jehová achiʼel ta ma najin ta nuyaʼ pä ri najin nakʼutuj che rä, ma kakos ta chukʼutxik. Jehová ma xa xuʼ ta nrajoʼ chë nqaʼij che rä achkë qäs najin nqaqʼaxaj, ryä chqä nrajoʼ chë chaq taqïl nqchʼö qʼanäj rkʼë (Luc. 11:8-10).

8. Taq nqchʼö qʼanäj rkʼë Jehová, ¿achkë chqä nkʼatzin ma nqamestaj ta?

⁸ Taq xkachʼö rkʼë Jehová rchë naʼij che rä achkë qäs najin naqʼaxaj, kan kʼo rejqalen chë ma namestaj ta jontir ri utzil awlon tapeʼ kʼo kʼayewal chawij, chqä ütz yatyoxin kimä ri utzil riʼ. Rkʼë jbʼaʼ, kʼo mul kʼayewal xtuʼän chawäch xkeʼawïl tzij rchë naʼij che rä Jehová achkë qäs najin nanaʼ. Ye kʼa ryä xkaturtoʼ  pä tapeʼ rït xa xuʼ xkakowin xtaʼij: «¡Kinatoʼ pä tabʼanaʼ utzil!» (2 Crón. 18:31; Rom. 8:26).

9. ¿Achkë kʼo chë nqaʼän taq nqanaʼ röj chë xa npë xbʼïn-ïl chqë?

⁹ 2) Takʼuqbʼaʼ akʼuʼx chrij Jehová, ma chawij ta rït. Pa ruqʼij qa ri profeta Isaías, ri winäq aj Judá kixiʼin wä kiʼ chë ri asirios yekatäj pä chkij chqä chë yeʼukʼwäx äl rchë yexmeʼ pa samaj. Rma riʼ, xkikʼutuj kitoʼik che rä ri tinamït Egipto (Is. 30:1, 2). Jehová xuʼij chkë chë ya riʼ xa kʼayewal xtkʼäm pä pa kiwiʼ (Is. 30:7, 12, 13). Jehová xksaj Isaías rchë xuʼij che rä rutinamit achkë nkʼatzin nkiʼän rchë nkitoʼ kiʼ. Isaías xuʼij: «Rïx xtjeʼ iwuchqʼaʼ we ma xtixiʼij ta iwiʼ chqä xtikʼüt chë ikʼuqbʼan ikʼuʼx» chrij Jehová (Is. 30:15b).

10. Taʼij ajän riʼ taq ütz nqakʼüt chwäch Jehová chë qakʼuqbʼan qakʼuʼx chrij.

¹⁰ Tqatzʼetaʼ jojun rubʼanik ri akuchï ütz nqakʼüt chë qakʼuqbʼan qakʼuʼx chrij Jehová. Tabʼanaʼ che rä chë ntzuj jun asamaj ri akuchï kan nüm xttoj chawä, ye kʼa kan kʼïy a-tiempo xtresaj chqä xtuʼän chë ma xkakowin ta chik xtayaʼ ruqʼij Jehová kan achiʼel wä najin naʼän komä. O rkʼë jbʼaʼ jun awachiʼil pa samaj nuchäp achʼbʼexik o nrajoʼ nutamaj más awäch tapeʼ ma testigo de Jehová ta. O rkʼë jbʼaʼ jun awachʼalal ri janina nawajoʼ xtuʼij reʼ chawä: «Tachaʼ achoq rkʼë nawajoʼ yakanaj wä: rkʼë a-Dios o wkʼë rïn». Ronojel reʼ rkʼë jbʼaʼ nkiʼän chqë chë kowan nchʼpü qakʼuʼx. Ye kʼa xa bʼa achkë kʼayewal nqaqʼaxaj, Jehová nuyaʼ pä ri toʼïk nkʼatzin chqë (Mat. 6:33; 10:37; 1 Cor. 7:39). Ye kʼa, ¿xtqakʼüt komä chwäch chë qakʼuqbʼan qakʼuʼx chrij chqä xtqasmajij ri nuʼij pä ryä chqë?

11. ¿Achkë tzʼetbʼäl ye kʼo chpan le Biblia ütz nqanukʼuj kij rchë ma xtqaxiʼij ta qiʼ taq xkeyaʼöx nmaʼq taq kʼayewal pa qawiʼ xa rma nqayaʼ ruqʼij Dios?

¹¹ 3) Tawesaj anaʼoj chkij ri rusamajelaʼ Dios ri xejeʼ ojer. Chpan le Biblia yeqïl utziläj taq tzʼetbʼäl chqä tzʼetbʼäl ri ma ye ütz ta. Ronojel reʼ nkikʼüt chë kan kʼo rejqalen ma nqaxiʼij ta qiʼ chqä nqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chrij Jehová. Taq xtanukʼuj kij ri utziläj taq tzʼetbʼäl, tatzʼetaʼ achkë xetoʼö ri rusamajelaʼ Dios rchë ma xkixiʼij ta kiʼ taq xyaʼöx nmaʼq taq kʼayewal pa kiwiʼ xa rma xkiyaʼ ruqʼij Dios. Jun tzʼetbʼäl. Taq ri qʼatöy taq tzij judíos xkiʼij chkë ri apóstoles chë ma tkitzjoj ta chik ri ruchʼaʼäl Dios, ryeʼ kan ma xkixiʼij ta kiʼ. Xqʼalajin riʼ taq xkiʼij reʼ chkë: «Kʼo chë nqanmaj rutzij Dios, ri nqʼatö tzij pa qawiʼ, pa rukʼexel nqanmaj kitzij ri winäq» (Hech. 5:29). Y tapeʼ kan xechʼay, ryeʼ ma xkixiʼij ta kiʼ. ¿Achkë rma? Rma kitaman wä chë Jehová kʼo kikʼë chqä chë kan nqä wä chwäch ri najin nkiʼän. Rma riʼ, ma xkiyaʼ ta qa rutzjoxik ri utziläj taq rutzjol (Hech. 5:40-42). Ke riʼ chqä xbʼanatäj rkʼë Esteban, jun rutzeqelbʼëy Jesús, taq jbʼaʼ wä nrajoʼ rchë nkamsäx. Ryä kan xqʼalajin chrij chë ma xchʼpü ta rukʼuʼx rma ri rachbʼäl kan achiʼel wä rachbʼäl jun ángel (Hech. 6:12-15). ¿Achkë xtoʼö rchë? Ryä kan xyaʼ chwäch ran chë Jehová kan kiʼ wä rukʼuʼx rubʼanon rkʼë.

12. Rkʼë ri nuʼij 1 Pedro 3:14 chqä 4:14, ¿achkë rma ütz nqanaʼ kiʼkʼuxlal tapeʼ nyaʼöx kʼayewal pa qawiʼ?

¹² Ri apóstoles kan kitaman wä chë Jehová kʼo kikʼë rma xyaʼöx kichqʼaʼ rchë xkiʼän milagros (Hech. 5:12-16; 6:8). Tapeʼ ma nbʼanatäj ta riʼ qkʼë röj komä, Jehová kan rkʼë ajowabʼäl nuʼij chqë chpan le Biblia chë we nqatäj poqän xa rma nqayaʼ ruqʼij, ryä kiʼ rukʼuʼx xtuʼän qkʼë chqä xtyaʼ ri loqʼoläj ruchqʼaʼ pa qawiʼ (taskʼij ruwäch 1 Pedro 3:14; 4:14). Rma riʼ, pa rukʼexel nqaquʼ kowan rij achkë xtqaʼän chqawäch apü we xkeyaʼöx kʼayewal pa qawiʼ, más ütz tqayaʼ qan chrij ri nqkowin nqaʼän komä rchë nqakʼuqbʼaʼ más qakʼuʼx chrij Jehová chë xtqrtoʼ pä chqä xtqrköl. Achiʼel xkiʼän ri naʼäy taq cristianos, röj chqä ütz ma nqamestaj ta re tzij reʼ ri xuʼij qa Jesús: «Rïn xtinyaʼ tzij  pan ichiʼ chqä xtinyaʼ inaʼoj ri xtuʼän chë ri nkipabʼaʼ kiʼ chiwäch, tapeʼ kan xtkimöl kiʼ chiwij, ma xkekowin ta xtkiʼij chë ma ke riʼ ta ri xiʼij o chë ma tzij ta». Ryä chqä xuʼij qa reʼ: «We xtiköchʼ ronojel riʼ, rïx xkixkolotäj qa» (Luc. 21:12-19). Chqä ma tqamestaj ta chë taq jun utziläj rusamajel Jehová nkäm, ryä majun ta jun xtmestaj chrij ri winäq riʼ chqä xtkʼasoj na pä.

13. ¿Achkë utzil xtqïl we xtqanukʼuj kij ri tzʼetbʼäl xkiyaʼ qa ri winäq ri xa xkixiʼij kiʼ chqä ma xkikʼuqbʼaʼ ta kikʼuʼx chrij Jehová?

¹³ Chqä ütz nqesaj qa qanaʼoj chkij ri winäq ri xa xkixiʼij kiʼ chqä ma xkikʼuqbʼaʼ ta kikʼuʼx chrij Jehová. Ri xtqanukʼuj kij ri tzʼetbʼäl riʼ xkojkitoʼ rchë ma xtqaʼän ta achiʼel xkiʼän ri winäq riʼ. Jun tzʼetbʼäl. Taq majanäj ta tchapatäj ruqʼatbʼäl tzij chpan ri tinamït Judá, Asá kan xkʼuqbʼaʼ rukʼuʼx chrij Jehová taq kʼo chë xuʼän chʼaʼoj rkʼë jun mamaʼ ejército. Rma riʼ, Jehová xuʼän chë Asá xchʼakon chpan ri chʼaʼoj riʼ (2 Crón. 14:9-12). Ye kʼa kʼïy junaʼ chrij riʼ, ryä kʼo chë xpabʼaʼ riʼ chwäch Baasá, ri qʼatöy tzij rchë Israel. Tapeʼ ri qʼatöy tzij riʼ más wä ye jbʼaʼ ru-soldados chwäch ri jun qa, ¿achkë xuʼän Asá? Pa rukʼexel xkʼutuj rutoʼik che rä Jehová achiʼel wä xuʼän pa naʼäy, ryä xa xtöj pa kiqʼaʼ ri sirios rchë xkitoʼ (2 Crón. 16:1-3). Y taq xyawäj chqä jbʼaʼ nrajoʼ rchë ma nkäm, ryä ma xkanuj ta rutoʼik rkʼë Jehová (2 Crón. 16:12).

14. ¿Achkë nqatamaj qa chrij ri ma ütz ta xeruʼän Asá?

¹⁴ Pa naʼäy, Asá xkanuj rutoʼik rkʼë Jehová taq kʼo kʼayewal xerïl. Ye kʼa taq xqʼax ri tiempo, ryä ma xkanuj ta chik rutoʼik rkʼë Dios. Pa rukʼexel riʼ, xa ruyonïl xrajoʼ xrïl kisolik ri kʼayewal. Asá achiʼel ta kan ütz xuʼän taq xkʼutuj rutoʼik chkë ri sirios chë tkibʼanaʼ chʼaʼoj rkʼë Israel, ye kʼa riʼ xa kʼayewal xkʼäm pä pa ruwiʼ. Jehová xksaj jun profeta rchë xuʼij reʼ che rä: «Rma xa chrij ri qʼatöy tzij rchë Siria xakʼuqbʼaʼ wä akʼuʼx, y ma chrij ta Jehová xakʼuqbʼaʼ wä akʼuʼx, ri ru-ejército ri qʼatöy tzij rchë Siria ma xtbʼejeʼ ta chik pan aqʼaʼ» (2 Crón. 16:7). Röj chqä kʼo chë nqachajij qiʼ rchë ma chqij ta röj nqakʼuqbʼaʼ wä qa qakʼuʼx, rma xa xtuʼän chë ma xtqakanuj ta qatoʼik rkʼë Jehová chpan ri Ruchʼaʼäl. Kʼo mul, rkʼë jbʼaʼ chanin xtkʼatzin xtqachaʼ achkë xtqaʼän. Tapeʼ ke riʼ, ütz xttel apü jontir chqawäch we ma kan ta xtchʼpü qakʼuʼx chqä xtqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chrij Jehová.

15. ¿Achkë ütz nqaʼän taq nqaskʼij ruwäch le Biblia?

¹⁵ 4) Keʼayaʼ textos bíblicos pan ajolon. Taq xkeʼawïl textos ri nkikʼüt chë kan kʼo rejqalen ri ma nqaxiʼij ta qiʼ chqä nqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chrij Jehová, tatjaʼ aqʼij rchë yeʼayaʼ qa ri textos riʼ pan ajolon. Rkʼë jbʼaʼ kan xkaturtoʼ ri naskʼij kiwäch ri textos riʼ rkʼë kuw achʼaʼäl o yeʼatzʼibʼaj rchë ke riʼ ütz xtanukʼuj chik jmul kiwäch. Jehová xuʼij che rä Josué chë tskʼij ruwäch ri Rupixaʼ Moisés chqä chë paqʼij chë chaqʼaʼ tchʼobʼon chrij riʼ, rchë ke riʼ kan pa rubʼeyal xtuʼän che rä ronojel. Ya riʼ kan xtoʼ Josué rchë xkowin xpabʼaʼ riʼ chwäch ri xbʼïn-ïl ri rkʼë jbʼaʼ xnaʼ rma ronojel ri najin wä nuqʼaxaj chkipan ri qʼij riʼ (Jos. 1:8, 9). Chpan ri Ruchʼaʼäl Dios xkeqïl utziläj taq naʼoj ri xkojkitoʼ rchë ma xtqaxiʼij ta qiʼ taq kʼo kʼayewal xkeqïl ri rkʼë jbʼaʼ nkiʼän chë nqanaʼ xbʼïn-ïl o chë kowan nchʼpü qakʼuʼx (Sal. 27:1-3; Prov. 3:25, 26).

16. ¿Achkë rubʼanik nuksaj Jehová ri congregación rchë nqrtoʼ pä rchë ma kan ta kowan nchʼpü qakʼuʼx chqä rchë nqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chrij?

¹⁶ 5) Tajamaʼ awäch rchë yajeʼ kikʼë ri qachʼalal pa congregación. Jehová yeruksaj ri qachʼalal rchë nqrtoʼ pä rchë ma kan ta nchʼpü qakʼuʼx chqä rchë nqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chrij. Chkipan ri qamoloj, nqïl utzil kikʼë ri naʼoj yeyaʼöx pä pa plataforma, kikʼë ri comentarios nkiyaʼ qachʼalal chqä taq nqtzjon kikʼë (Heb. 10:24, 25). Chqä janina xtqrtoʼ ri xtqatzjoj che rä jun qachiʼil ri kan qakʼuqbʼan qakʼuʼx  chrij jontir ri kʼo pa qan. «Ri utziläj taq tzij» ri nuʼij jun qachiʼil chqë janina xtkikʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chqä xtqrtoʼ rchë ma kan ta xtchʼpü chik qakʼuʼx (Prov. 12:25).

17. Rkʼë ri nuʼij chpan Hebreos 6:19, ¿achkë rubʼanik xtqrtoʼ chkiwäch ri kʼayewal ri qakʼuqbʼan qakʼuʼx chkij ri utzil xkeqïl chqawäch apü?

¹⁷ 6) Takʼuqbʼaʼ akʼuʼx chkij ri utzil xkeqïl chqawäch apü. Ri utzil qayoʼen chë xtuʼän Ruqʼatbʼäl Tzij Dios kan janina xtqrtoʼ, rma nuʼän chë ma kaʼiʼ ta nuʼän qakʼuʼx chkiwäch ri kʼayewal (taskʼij ruwäch Hebreos 6:19). Tachʼobʼoʼ rij jontir ri rutzjun qa Jehová chqë. Chkipan ri qʼij riʼ, majun ta chik jun xtbʼanö chqë chë xtchʼpü qakʼuʼx (Is. 65:17). Taquʼ chë achiʼel ta yït kʼo chik chwäch ri kʼakʼakʼ Ruwachʼulew, ri akuchï majun ta chik chʼaʼoj chqä majun ta chik itzelal xkebʼanatäj (Miq. 4:4). Jun chik rubʼanik rchë ma yeʼamestaj ta ronojel ri utzil riʼ ya riʼ taq natzjoj chkë ri nkʼaj chik. Rma riʼ, kan tabʼanaʼ jontir ri kʼo pan aqʼaʼ chpan ri samaj chrij rutzjoxik le Biblia chqä keʼatoʼ ri winäq rchë yeʼok rutzeqelbʼëy Jesús. We xtaʼän riʼ, ma kaʼiʼ ta xtuʼän awan chpan ri rukʼisbʼäl taq qʼij ri yoj kʼo komä chrij ri ayoʼen apü (Heb. 6:11).

18. ¿Achkë rkʼë jbʼaʼ xtbʼanatäj chqawäch apü, y achkë xtqtoʼö rchë xtqkowin xtqqʼax chwäch jontir riʼ?

¹⁸ Rma xa más naqäj chik kʼo pä ri qʼij taq Jehová xtchüp ruwäch ronojel ri itzelal, röj xa más kʼayewal xkeqïl ri xtkiʼän chqë chë rkʼë jbʼaʼ janina xtchʼpü qakʼuʼx. Ri texto rchë ri junaʼ 2021 nunataj chqë chë rchë xtqkowin xtqapabʼaʼ qiʼ chkiwäch ri kʼayewal, kʼo chë nqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chrij Jehová y ma chrij ta ri qachqʼaʼ röj. Chpan re junaʼ reʼ, tqatjaʼ qaqʼij rchë nqakʼüt kikʼë ri qabʼanobʼal chë kan qakʼuqbʼan qakʼuʼx chkij re tzij reʼ ri nuʼij Jehová: «Rïx xtjeʼ iwuchqʼaʼ we ma xtixiʼij ta iwiʼ chqä xtikʼüt chë ikʼuqbʼan ikʼuʼx» (Is. 30:15).