TJONÏK 26
«Kixtzolin pä wkʼë»
«Kixtzolin pä wkʼë, y rïn xkitzolin iwkʼë» (MAL. 3:7).
BʼIX 102 Ayudemos a los débiles
RI XTQATZʼËT QA *
1. ¿Achkë nunaʼ Jehová taq jun qachʼalal ri kanajnäq qa ntzolin rkʼë?
ACHIʼEL xqatzʼët qa chpan ri jun tjonïk, Jehová nujnamaj riʼ rkʼë jun utziläj yuqʼunel ri kan rkʼë ajowabʼäl yeruchajij ri rukarneʼl chqä nukanuj ri sachnäq äl. Kʼo jun qʼij, ryä xuʼij reʼ chkë ri israelitas ri ma xkinmaj ta chik rutzij: «Kixtzolin pä wkʼë, y rïn xkitzolin iwkʼë». Y qataman chë Jehová kʼa ke riʼ na nunaʼ, rma nuʼij reʼ: «Ma njalon ta nnaʼoj» (Mal. 3:6, 7). Jesús chqä xuʼij chë Jehová y ri ángeles kan nkinaʼ kiʼkʼuxlal taq jun chkë ri qachʼalal ri kanajnäq qa ntzolin rkʼë Jehová (Luc. 15:10, 32).
2. ¿Achkë xtqanukʼuj chpan re tjonïk reʼ?
2 Chpan re tjonïk reʼ xtqanukʼuj kij oxiʼ kʼambʼäl tzij ri xeruʼij qa Jesús ri nkikʼüt chqawäch achkë rubʼanik yeqatoʼ ri qachʼalal ri kiyaʼon qa ri congregación. Xtqatzʼët achkë naʼoj nkʼatzin yejeʼ qkʼë rchë yeqatoʼ ri qachʼalal riʼ rchë yetzolin rkʼë Jehová chqä achkë rma kan nuyaʼ kiʼkʼuxlal chqë taq nqatäj qaqʼij rchë yeqatoʼ ri qachʼalal riʼ.
KEQAKANUJ RI QACHʼALAL RI YE ACHIʼEL RI PÄQ SACHNÄQ
3, 4. ¿Achkë rma ri ixöq ri ntzjöx chpan Lucas 15:8 kʼa 10 kan xtäj ruqʼij chkanuxik ri dracma xsäch?
3 Rchë yeqïl ri winäq ri nkajoʼ yetzolin rkʼë Jehová, nkʼatzin nqatäj qaqʼij chkikanuxik. Chpan ri Evangelio rchë Lucas, nqïl jun kʼambʼäl tzij ri xuʼij qa Jesús ri ntzjon chrij jun ixöq ri nukanuj rurajil rusachon. Ri ixöq riʼ najin wä nukanuj jun dracma. Ri naʼoj ri nuyaʼ qa re kʼambʼäl tzij reʼ chqawäch, ya riʼ chë ri ixöq kan xtäj ruqʼij rchë xrïl ri dracma riʼ (taskʼij ruwäch Lucas 15:8-10).
4 Chpan ri ruqʼij qa Jesús, taq ri qʼopojiʼ yekʼleʼ wä, achiʼel ta nyaʼöx wä 10 dracmas chkë rma ri kiteʼ. Rkʼë jbʼaʼ ri ixöq rchë ri kʼambʼäl tzij xsäch wä jun chkë ri päq riʼ ri bʼanon wä rkʼë plata. Rma nuquʼ chë ri päq riʼ xtzaq qa pa ulew, ri ixöq riʼ nutzäj jun kantil y kʼlan ntzuʼun wä, ye kʼa ma nrïl ta. Rkʼë jbʼaʼ, kan kʼayewal nuʼän chwäch nrïl rurajil rma ri kantil majun ta más ruchqʼaʼ. Rma riʼ, eqal numës rachoch rchë nukanuj ri dracma. Kʼa riʼ, chpan ri poqlaj ri xmës, ryä nutzʼët jun ri ntzʼitzʼan: ¡ya riʼ ri ru-dracma! Jesús xuʼij chë ri ixöq riʼ kan kiʼ rukʼuʼx xuʼän y rma riʼ, xeruskʼij ri rachiʼil chqä ri ru-vecinas rchë nuyaʼ ri utziläj rutzjol riʼ chkë.
5. ¿Achkë rma kan nkʼatzin nqatäj qaqʼij rchë yeqakanuj ri qachʼalal ri ye kanajnäq qa?
5 Ri kʼambʼäl tzij ri xuʼij qa Jesús nukʼüt chqawäch chë rchë nqïl jun ri qasachon, nkʼatzin nqatäj qaqʼij chkanuxik. Ya riʼ chqä kʼo chë nqaʼän taq yeqakanuj ri qachʼalal ye kanajnäq qa. Rkʼë jbʼaʼ ryeʼ kan pa junaʼ chik kiyaʼon qa ri congregación. Rkʼë jbʼaʼ, rma jukʼan chik kʼo wä kachoch, ri qachʼalal ri ye kʼo chkinaqaj ma kitaman ta kiwäch. Tapeʼ ke riʼ, komä yän riʼ ye kʼo jojun ri nkajoʼ yetzolin rkʼë Jehová. Ryeʼ nkajoʼ nkiyaʼ chik jmul ruqʼij Jehová kikʼë ri qachʼalal, ye kʼa nkʼatzin yeqatoʼ.
6. ¿Achkë rubʼanik ntoʼon ri congregación rchë yekanüx ri qachʼalal ri ye kanajnäq qa?
6 ¿Achkë ütz yetoʼon rchë yekanüx ri qachʼalal ri kiyaʼon qa ri congregación? Jontir ri congregación ütz nkiʼän riʼ, achiʼel ri ukʼwäy taq bʼey, ri precursores, ri ki-familiares chqä ri publicadores. ¿Kʼo komä jun qachiʼil o jun qa-familiar ruyaʼon qa ri congregación? ¿Qlon komä jun chkë ri winäq riʼ taq yoj bʼenäq chutzjoxik le Biblia o taq yoj kʼo chrij ri exhibidor? Tqaʼij che rä ri winäq chë we nrajoʼ nbʼechʼaʼëx chrachoch, röj xtqaʼij chkë ri ukʼwäy taq bʼey pa qa-congregación akuchï kʼo wä rachoch o achkë ru-número ru-teléfono.
7. ¿Achkë natamaj qa rït chrij ri nuʼän jun ukʼwäy bʼey ri rubʼiniʼan Thomas?
7 ¿Y achkë ütz nkiʼän ri ukʼwäy taq bʼey rchë yekïl ri winäq ri nkajoʼ yetzolin rkʼë Jehová? Tqatzʼetaʼ achkë nuʼän jun ukʼwäy bʼey aj España ri rubʼiniʼan Thomas. * Ryä yerutoʼon pä más ye 40 Testigos rchë xetzolin pä pa congregación. Ryä nuʼij: «Naʼäy, rïn nkʼutuj chkë ye kʼïy qachʼalal si kitaman akuchï kʼo wä kachoch ri qachʼalal ri kiyaʼon qa ri congregación. O nkʼutuj chkë ri publicadores we nnatäj jun qachʼalal chkë ri ma petenäq ta chik pa qamoloj. Kan jontir bʼaʼ nqä chkiwäch yinkitoʼ taq nkitzʼët chë ryeʼ chqä najin yetoʼon chkikanuxik ri qachʼalal riʼ. Chrij riʼ, taq nbʼetzʼetaʼ jun qachʼalal ri kanajnäq qa, nkʼutuj che rä achkë kibʼanon ri ralkʼwal o ri ru-familia. Jojun chkë ri qachʼalal riʼ xekikʼwaj wä ri kalkʼwal pa qamoloj, y rkʼë jbʼaʼ ri akʼalaʼ riʼ xeʼok publicadores. Ryeʼ chqä ütz yetoʼöx rchë yetzolin rkʼë Jehová».
KEQATOʼ RI QACHʼALAL RCHË YETZOLIN RKʼË JEHOVÁ
8. Achiʼel nuʼij chpan Lucas 15:17 kʼa 24, ¿achkë runaʼoj xuʼän ri tataʼaj rkʼë ri rukʼajol ri xtzolij riʼ?
8 ¿Achkë naʼoj ütz yeqakʼüt we nqajoʼ yeqatoʼ ri qachʼalal ri nkajoʼ yetzolin rkʼë Jehová? Tqatzʼetaʼ achkë naʼoj nqakʼän qa chrij ri kʼambʼäl tzij chrij ri kʼajol ri ma xnman ta tzij (taskʼij ruwäch Lucas 15:17-24). Jesús xuʼij chë ri kʼajol riʼ xtzolin pä rukʼuʼx chqä xtzolin chrachoch. Ri tataʼaj, taq xtzʼët apü, xkʼäq anin rchë xbʼerukʼuluʼ y kan rkʼë ajowabʼäl xqʼetej wä rchë xkʼüt chwäch chë kʼa nrajoʼ na. Ri kʼajol kan ntiʼon wä ran rma ri xuʼän chqä xquʼ wä chë ma taqäl ta chik chrij chë ri tataʼaj nuʼij rukʼajol che rä. Tapeʼ ke riʼ, ri tataʼaj kan xjyowaj ruwäch ri rukʼajol rma xtzolij riʼ chqä xuʼij che rä ri nunaʼ. Rma riʼ, ri tataʼaj xuʼij chë tbʼan jun mamaʼ nmaqʼij chqä chë tyaʼöx ri tzyäq ri más jotäl rajäl che rä. Ke riʼ xkʼüt chwäch rukʼajol chë kʼa nrajoʼ na kowan, y chë ma xttzʼët ta achiʼel ta jun rusamajel.
9. ¿Achkë naʼoj kʼo chë yejeʼ qkʼë rchë yeqatoʼ ri qachʼalal ri ye kanajnäq qa rchë yetzolin rkʼë Jehová? (Tatzʼetaʼ ri recuadro « ¿Achkë rubʼanik yeqatoʼ ri qachʼalal ri nkajoʼ yetzolin pä?»).
9 Ri runaʼoj Jehová kan achiʼel runaʼoj ri tataʼaj chpan re kʼambʼäl tzij reʼ. Ryä kowan yerajoʼ ri qachʼalal ri kiyaʼon qa ri congregación y nurayij chë yetzolin rkʼë. We nqakʼän qanaʼoj chrij, xkeqatoʼ ri qachʼalal riʼ rchë xketzolin pä. Rchë nqaʼän riʼ, ma tikʼo ta qakʼuʼx kikʼë, tqatjaʼ qaqʼij rchë nqanaʼ ri nkinaʼ ryeʼ chqä tqakʼutuʼ chkiwäch chë yeqajoʼ. ¿Achkë rma nkʼatzin yejeʼ ri naʼoj riʼ qkʼë, chqä achkë rubʼanik yeqakʼüt?
10. ¿Achkë rma nkʼatzin ma nikʼo ta qakʼuʼx kikʼë ri qachʼalal ri ye kanajnäq qa?
10 Nkʼatzin ma nikʼo ta qakʼuʼx kikʼë ri qachʼalal riʼ rma xtkʼwaj tiempo chkiwäch rchë jmul chik junan xtuʼän kiwäch rkʼë Jehová. Ye kʼïy cristianos ri xkiyaʼ qa ri congregación nkiʼij chë xkʼatzin na xebʼechʼaʼëx kʼïy mul kimä ri ukʼwäy taq bʼey chqä ri nkʼaj chik qachʼalal rchë xetzolin rkʼë Jehová. Jun qachʼalal aj Asia ri rubʼiniʼan Nancy nuʼij: «Jun utziläj wachiʼil pa congregación janina xirutoʼ. Kan kowan xirajoʼ, kan achiʼel ta yïn runimal xuʼän chwä. Ryä nunataj wä chwä jontir ri xqaʼän junan. Taq nbʼij wä che rä jontir ri kʼo pa wan, ma nikʼo ta wä rukʼuʼx wkʼë chqä xirupixabʼaj taq xkʼatzin xuʼän riʼ. Ryä kan xkʼüt wä chë kantzij wachiʼil y ma xkʼewaj ta xirutoʼ ronojel mul».
11. ¿Achkë rma nkʼatzin nqatäj qaqʼij rchë nqʼax chqawäch ri nunaʼ jun qachʼalal ri sokotajnäq ran?
11 Taq kʼo jun winäq xa ruyowal, reʼ achiʼel ta rlon jun sokotajïk. Taq nqatäj qaqʼij rchë nqʼax chqawäch ri nunaʼ, riʼ achiʼel ta najin nqayaʼ jun pomada chwäch ri sokotajïk riʼ. Ye kʼo jojun qachʼalal xkiyaʼ qa ri congregación rma rkʼë jbʼaʼ jun chik qachʼalal xsök kan, y kan pa junaʼ ma kimestan ta riʼ. Rma riʼ ma nkajoʼ ta yetzolin rkʼë Jehová. Rkʼë jbʼaʼ nkiquʼ chë kan ma pa rubʼeyal ta xbʼan kikʼë. Y rma riʼ, rkʼë jbʼaʼ nkʼatzin chë kʼo jun nkʼoxan kichë chqä nqʼax chwäch ri nkinaʼ (Sant. 1:19). Jun qachʼalal ri rubʼiniʼan María, ri kʼo jun tiempo xyaʼ qa ri congregación, nuʼij: «Xkʼatzin wä jun wachiʼil ri nuyaʼ ruxkïn chwä, ri nukʼuqbʼaʼ wä nkʼuʼx chqä ri yirutoʼ wä».
12. ¿Achkë ntel chë tzij chë rajowabʼäl Jehová kan achiʼel ta jun koloʼ?
12 Le Biblia nuʼij chë ri ajowabʼäl ri nunaʼ Jehová chkij ri rusamajelaʼ achiʼel ta jun koloʼ. ¿Achkë ntel chë tzij riʼ? Tqayaʼ jun tzʼetbʼäl. Tabʼanaʼ che rä chë rït najin yajïqʼ pa yaʼ, ye kʼa jun winäq ri kʼo pa barco xkʼäq apü jun achoq rkʼë natoʼ wä awiʼ. Kantzij na wä chë rït xtatyoxij riʼ, rma xkaturtoʼ rchë ma xkabʼä ta äl chuxeʼ yaʼ. Ye kʼa ma xa xuʼ ta riʼ xtkʼatzin rchë ma xkajïqʼ ta. Rma chë ri yaʼ tiw rubʼanon, nkʼatzin chë kʼo jun nkʼaqö jun koloʼ chawä rchë xkakowin xkatapon chpan ri barco. Rkʼë re tzʼetbʼäl reʼ nqʼax chqawäch achkë rma Jehová xuʼij reʼ chkë ri israelitas ri xa xkiyaʼ qa ryä: «Chaq taqïl xixinjeluj pä wkʼë [...]; xinksaj ri ajowabʼäl kan achiʼel ta jun koloʼ» (Os. 11:4). Ya riʼ nrajoʼ nuʼän Dios kikʼë ri qachʼalal ri kiyaʼon qa ri congregación chqä najin yekiqʼaxaj kʼïy kʼayewal ri nuʼän chkë chë kowan nchʼpü kikʼuʼx. Ryä nrajoʼ chë ryeʼ nkitamaj chë janina yerajoʼ chqä chë kan nurayij yerutoʼ rchë yetzolin rkʼë. Y ryä nkowin nqrksaj röj rchë nukʼüt ri ajowabʼäl riʼ chkiwäch ri qachʼalal riʼ.
13. ¿Achkë rma nqaʼij chë ri ajowabʼäl nqakʼüt chkiwäch ri qachʼalal ye kanajnäq qa rkʼë jbʼaʼ yerutoʼ rchë yetzolin rkʼë Jehová? Tayaʼ jun tzʼetbʼäl.
13 Janina ruqʼij nqaʼij chkë ri qachʼalal ri kiyaʼon qa ri congregación chë Jehová chqä röj kan janina yeqajoʼ. Pablo, ri xqatzjoj qa chpan ri jun tjonïk, xyaʼ qa ri congregación más 30 junaʼ. Ryä nuʼij: «Kʼo jun qʼij taq xinel äl chwachoch, jun qachʼalal ixöq ri kʼo chik rujunaʼ xiruchʼaʼej chqä kan rkʼë ajowabʼäl xtzjon wä wkʼë. Xinchäp oqʼej kan achiʼel nuʼän jun akʼal. Xinbʼij che rä chë achiʼel ta yë Jehová ri xtaqö pä rchë chë nbʼetzjon wkʼë. Ya riʼ taq xinyaʼ chwäch wan yitzolin rkʼë Jehová».
KAN RKʼË AJOWABʼÄL KEQATOʼ WÄ RI MAJUN TA KICHQʼAʼ
14. Achiʼel nuʼij Lucas 15:4 chqä 5, ¿achkë nuʼän jun yuqʼunel taq nrïl ri rukarneʼl sachnäq?
14 Taq ri qachʼalal xetzolin yän pä pa congregación, kʼa nkʼatzin na yeqatoʼ chqä nqakʼuqbʼaʼ kikʼuʼx. Rkʼë jbʼaʼ kan ntiʼon kan, achiʼel wä ri kʼajol ri ma xnman ta tzij ri xtzjoj Jesús chpan ri rukʼambʼäl tzij. Y rma xa chkikojöl winäq ri ma nkiyaʼ ta ruqʼij Jehová xeʼel wä pä, ma kan ta kuw rubʼanon ri kachbʼilanïk rkʼë ryä. Rma riʼ, nkʼatzin yeqatoʼ rchë jmul chik nkowïr ri kikʼuqbʼäl kʼuʼx chrij Jehová. Chpan ri kʼambʼäl tzij chrij ri karneʼl sachnäq, Jesús xuʼij chë ri yuqʼunel, taq nrïl rukarneʼl, nuchʼelej äl chqä nukʼwaj äl kikʼë rachiʼil. Ri yuqʼunel xksaj yän ru-tiempo chqä ruchqʼaʼ rchë nukanuj ri karneʼl. Ye kʼa retaman chë kʼo wä chë nutoʼ ri karneʼl riʼ rchë ntzolin kikʼë rachiʼil, rma majun ta wä ruchqʼaʼ rchë ntzolin ruyonïl (taskʼij ruwäch Lucas 15:4, 5).
15. ¿Achkë ütz nqaʼän rchë yeqatoʼ ri qachʼalal ri ye kanajnäq qa rchë yetzolin rkʼë Jehová? (Tatzʼetaʼ ri recuadro « Jun samajbʼäl ri janina ruqʼij»).
15 Rkʼë jbʼaʼ kʼo chë xtqayaʼ qa-tiempo chqä qachqʼaʼ rchë xkeqatoʼ ri ye kanajnäq qa rchë jmul chik kuw nuʼän ri kikʼuqbʼäl kʼuʼx (Rom. 15:1). Rchë riʼ, Jehová nuyaʼ pä ri loqʼoläj ruchqʼaʼ chqë, ri Ruchʼaʼäl chqä ri publicaciones ri nuyaʼ pä rutinamit chqë. ¿Achkë rubʼanik yeqatoʼ ri qachʼalal riʼ? Jun qachʼalal ri kʼo chik junaʼ oknäq pä ukʼwäy bʼey nuʼij: «Taq ri qachʼalal ri ye kanajnäq qa nkajoʼ yetzolin rkʼë Jehová, kan konojel bʼaʼ chkë ryeʼ nkʼatzin chë jun publicador yerutjoj chik jmul chrij le Biblia». * Rma riʼ, we ri ukʼwäy taq bʼey nkiʼij chqë chë tqatoʼ jun qachʼalal kanajnäq qa, kan rkʼë kiʼkʼuxlal tqatoʼ ri qachʼalal riʼ. Ri ukʼwäy bʼey riʼ, nuʼij chqä: «Ri qachʼalal ri ye kanajnäq qa, nkʼatzin chë ri publicador ntok jun utziläj rachiʼil, ri ütz nukʼuqbʼaʼ rukʼuʼx chrij».
KIʼKʼUXLAL CHLAʼ CHKAJ CHQÄ CHWÄCH RUWACHʼULEW
16. ¿Achkë rma qataman chë ri ángeles najin yojkitoʼ pä?
16 Kan kʼïy nkʼutü chqawäch chë ri ángeles najin yojkitoʼ chkikanuxik ri qachʼalal ri nkajoʼ yetzolin rkʼë Jehová (Apoc. 14:6). Jun tzʼetbʼäl. Silvio, ri aj Ecuador, xkʼutuj che rä Jehová chë ttoʼ rchë ntzolin pa congregación. Taq kʼa majanä tkʼïs ri ruchʼonik, xqʼajan qʼanäj ri timbre rchë rachoch. Taq xjäq ruchiʼ rachoch, xtzʼët chë ye kaʼiʼ ukʼwäy taq bʼey ye kʼo wä chriʼ. Ri qʼij riʼ, kan rkʼë kiʼkʼuxlal xkichäp äl rutoʼik Silvio.
17. ¿Achkë utzil nqïl we yeqatoʼ ri qachʼalal ri ma kuw ta rubʼanon ri kikʼuqbʼäl kʼuʼx?
17 Kantzij na wä chë xtqanaʼ kiʼkʼuxlal we xkeqatoʼ ri qachʼalal ri ma kuw ta rubʼanon ri kikʼuqbʼäl kʼuʼx rchë yetzolin rkʼë Jehová. Tqatzʼetaʼ achkë nuʼij Salvador, jun precursor ri kan nutäj ruqʼij rchë yerutoʼ ri qachʼalal ri ye kanajnäq qa, ryä nuʼij: «Kan jaʼäl nunaʼ wan taq nquʼ chë Jehová xköl pä jun qachʼalal chkikojöl ri winäq ri ma nkiyaʼ ta ruqʼij, y chë rïn kan xitoʼon rchë xbʼanatäj riʼ. Riʼ nuʼän chë kʼo mul kan yinoqʼ rma nuyaʼ kowan kiʼkʼuxlal chwä» (Hech. 20:35).
18. We rït ayaʼon qa ri congregación, ¿achkë ütz nayaʼ chwäch awan?
18 We rït ayaʼon qa rutinamit Jehová, tjeʼ chwäch awan chë Jehová kʼa kowan na yatrajoʼ chqä nrajoʼ chë yatzolin rkʼë. Rchë naʼän riʼ, kʼo jojun ri nkʼatzin naʼän. Ye kʼa ma tamestaj ta achkë runaʼoj xkʼüt ri tataʼaj ri xtzjoj Jesús chpan ri rukʼambʼäl tzij. Jehová kʼa najin na yaturyoʼej chpan ri ru-familia, y ryä kan rkʼë ronojel ran xkaturkʼül apü.
BʼIX 103 Nuestros pastores son un regalo de Dios
^ pàrr. 5 Chkë ri qachʼalal ri bʼenäq jun tiempo ma ye alenäq ta chik chutzjoxik le Biblia chqä ma ye petenäq ta chik pa qamoloj, Jehová nuʼij reʼ chkë: «Kixtzolin pä wkʼë». Jontir nqkowin yeqatoʼ ri qachʼalal ri ye kanajnäq qa rchë nkiʼän ri nuʼij Jehová chkë. Chpan re tjonïk reʼ xtqatzʼët achkë rubʼanik yeqatoʼ ri qachʼalal riʼ rchë yetzolin pä.
^ pàrr. 7 Jalon jojun bʼiʼaj.
^ pàrr. 15 Ye kʼo jojun qachʼalal ri ye kanajnäq qa rkʼë jbʼaʼ nkʼatzin yetjöx rkʼë jojun peraj rchë ri wuj Continúe en el amor de Dios, ye kʼa nkʼaj chik rkʼë jbʼaʼ más ütz yetjöx rkʼë jojun peraj rchë ri wuj Acerquémonos a Jehová. Ri Comité rchë Servicio rchë ri Congregación xttzʼetö achkë qachʼalal más ütz rchë xtyaʼ rutjonik ri qachʼalal kanajnäq qa.
^ pàrr. 68 RUQʼALAJSAXIK RI ACHBʼÄL: Oxiʼ qachʼalal achiʼaʼ nkitoʼ jun qachʼalal achï ri nrajoʼ ntzolin rkʼë Jehová. Nkiʼän riʼ taq ma nkiyaʼ ta qa ruyonïl, taq nkikʼüt chwäch chë kʼa nkajoʼ na chqä taq nkitäj kiqʼij rchë nqʼax chkiwäch ri nunaʼ.
