1. ¿Achkë rkʼë jbʼaʼ nqakʼutuj qa chqawäch?

XA JBʼAʼ chik apü xtchup kiwäch ri religiones ri ma pa rubʼeyal ta nkiyaʼ ruqʼij Dios, Gog aj Magog xtkatäj pä chqij chqä xtchapatäj Armagedón. ¿Naxiʼij awiʼ rït taq naquʼ rij riʼ? ¿Kʼo jmul akʼutun qa chawäch si xkakowin xtanmaj rutzij Jehová taq xtbʼanatäj jontir riʼ? We ke riʼ, kowan xkaturtoʼ nanukʼuj rij ri xuʼij Jesús chpan ri texto rchë re tjonïk reʼ. Jesús xuʼij reʼ chkë rutzeqelbʼëy: «Ma tsach ta ikʼuʼx. Tikʼutuʼ chë kʼo ikʼuqbʼäl kʼuʼx» (Juan 14:1). We röj kuw ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx, xtqkowin xtqapabʼaʼ qiʼ chwäch ri xtbʼanatäj chqawäch apü.

2. ¿Achkë rubʼanik nqakowirsaj ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx, y achkë xtqatzjoj chpan re tjonïk reʼ?

² Rchë xtqapabʼaʼ qiʼ chkiwäch ri kʼayewal xkepë chqawäch apü, kʼo chë nqakowirsaj ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx. Jun rubʼanik nqaʼän riʼ ya riʼ nqaquʼ rij achkë rubʼanik najin nqapabʼaʼ qiʼ chkiwäch ri kʼayewal ye kʼo komä. Ke riʼ xtqʼalajin chqawäch we nkʼatzin njeʼ más qakʼuqbʼäl kʼuʼx. Taq röj nqqʼax chwäch jun kʼayewal, ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx más nkowïr. Ya riʼ xtqtoʼö rchë xtqaköchʼ ri xtbʼanatäj chqawäch apü. Chpan re tjonïk reʼ xtqtzjon chkij kajiʼ kʼayewal ri xkiqʼaxaj rutzeqelbʼëy Jesús ri akuchï xqʼalajin wä chë xkʼatzin xjeʼ más kikʼuqbʼäl kʼuʼx. Chqä xtqatzʼët achkë xtqtoʼö rchë xkeqaköchʼ ri kʼayewal ye kʼo komä, ri junan jbʼaʼ rkʼë ri xkiqʼaxaj ryeʼ, chqä achkë rubʼanik xtqrtoʼ riʼ rchë xtqaköchʼ ri xtpë chqij chqawäch apü.

3. Rkʼë ri nuʼij Mateo 6:30 chqä 33, ¿achkë xuʼij Jesús chrij ri kʼuqbʼäl kʼuʼx?

³ Kantzij na wä chë jun tataʼaj nrajoʼ nuyaʼ kiway, kitzyaq chqä kachoch ru-familia. Ye kʼa chkipan re qʼij reʼ, kan kʼayewal  nawïl jontir riʼ. Ye kʼo jojun qachʼalal majun ta kisamaj, y tapeʼ nkitäj kiqʼij rchë nkikanuj jun, majun nkïl ta. Nkʼaj chik ma kikʼamon ta jun samaj ri xa nuqʼäj rutzij Dios. Taq röj nqaqʼaxaj riʼ, ya riʼ taq más nkʼatzin nqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chë Jehová kan xtkanuj rubʼanik rchë xtyaʼ pä ri nkʼatzin chqë. Ya riʼ xuʼij Jesús chkë rutzeqelbʼëy chpan ri Sermón del Monte (taskʼij ruwäch Mateo 6:30, 33). We röj qayaʼon chwäch qan chë Jehová ma xtqryaʼ ta qa, xtqkowin xtqaʼän ri kʼo más rejqalen, ya riʼ nqayaʼ ruqʼij. Taq nqatzʼët achkë rubʼanik Jehová nqrtoʼ pä rkʼë ri nkʼatzin chqë, más naqaj xtqjeʼ wä che rä chqä más kuw xtuʼän ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx.

4, 5. ¿Achkë toʼoyon jun familia rchë ma kan ta kowan nkiquʼ rij achkë rubʼanik xtkïl ri nkʼatzin chkë?

⁴ Tqatzʼetaʼ achkë xbʼanatäj rkʼë ri familia Castro, ri ye kʼo Venezuela. Ryeʼ kitzʼeton chë Jehová kan yerutoʼon pä taq kowan nkiquʼ rij achkë rubʼanik xtkïl ri nkʼatzin chkë. Re familia reʼ yesamäj wä chpan kijuyuʼ rchë nkichʼäk kirajil. Ye kʼa, kʼo jun qʼij, jojun alqʼomaʼ xkimäj qa kijuyuʼ y xkiʼij chkë chë kʼo chë yeʼel äl chriʼ. Miguel, ri tataʼaj, nuʼij: «Komä, najin nqaʼän qatkoʼn chwäch jun peraj juyuʼ ri qaqajon. Ri naʼäy nbʼän chpan jun qʼij ya riʼ nkʼutuj che rä Jehová chë tyaʼ pä ri nkʼatzin chqë chpan ri qʼij riʼ». Kan kʼayewal ri najin nkiqʼaxaj re familia reʼ, ye kʼa ryeʼ kan kiyaʼon chwäch kan chë ri Qatataʼ kʼo chkaj kan ronojel qʼij xtyaʼ pä ri xtkʼatzin chkë. Rma riʼ, ma kiyaʼon ta qa ri qamoloj chqä rutzjoxik le Biblia. Ryeʼ nkiyaʼ Ruqʼatbʼäl Tzij Dios naʼäy pa kikʼaslemal, y Jehová kan ruyaʼon pä ri achkë nkʼatzin chkë.

⁵ Chpan jontir re tiempo reʼ, Miguel chqä ya Yurai, ri rixjayil, kan kiyaʼon kan chrij ri rubʼanik yeruchajin pä Jehová. Kʼo mul, Jehová yeruksan ri qachʼalal rchë nuyaʼ jojun ri nkʼatzin chkë o rchë nutoʼ Miguel rchë nrïl rusamaj. Y nkʼaj chik mul, ryä ruksan ri toʼïk nkiyaʼ ri sucursales rchë nuyaʼ ri nkʼatzin chkë. Jehová majun bʼëy yerumestan ta qa. Rma riʼ ri familia riʼ kan kuw rubʼanon kikʼuqbʼäl kʼuʼx. Taq xtzjoj yän achkë rubʼanik xerutoʼ pä Jehová chwäch jun kʼayewal, ya Yoselin, ri naʼäy rumiʼal Miguel, nuʼij reʼ: «Kan npë woqʼej taq ntzʼët achkë rubʼanik nqrtoʼ pä Jehová. Ryä jun wachiʼil ri majun bʼëy xkiruyaʼ ta qa». Ryä chqä nuʼij: «Ri qaqʼaxan pä rkʼë n-familia yojurtjon rchë xtqkowin xtqaköchʼ ri kʼayewal xkepë chqij chqawäch apü».

6. We rït najin naqʼaxaj kʼayewal rma majun ta arajil, ¿achkë ütz naʼän rchë nakowirsaj akʼuqbʼäl kʼuʼx?

⁶ ¿Y rït? ¿Najin naqʼaxaj kʼayewal rma majun ta arajil? We ke riʼ, qataman chë kan kʼayewal ri najin naqʼaxaj. Tapeʼ ke riʼ, ütz naksaj re tiempo reʼ rchë nakowirsaj akʼuqbʼäl kʼuʼx. Kachʼö rkʼë Jehová, taskʼij ri xuʼij qa Jesús chpan Mateo 6:25 kʼa 34 chqä kachʼobʼon chrij riʼ. Taquʼ kij qachʼalal ri yechajin pä rma Jehová rma kiyaʼon kan chuyaʼik ruqʼij (1 Cor. 15:58). Ya riʼ xkaturtoʼ rchë xtakʼuqbʼaʼ akʼuʼx chë ri Qatataʼ kʼo chkaj, kan achiʼel yerutoʼon  pä ri nkʼaj chik, kan ke riʼ chqä xkaturtoʼ pä rït. Ryä retaman achkë nkʼatzin chawä rït chqä retaman achkë rubʼanik nuyaʼ pä chawä. Taq xtatzʼët chë Jehová najin yaturtoʼ pä, ri akʼuqbʼäl kʼuʼx más xtkowïr chqä xkakowin xtaköchʼ ri nmaʼq taq kʼayewal xtqïl chqawäch apü (Hab. 3:17, 18).

7. Rkʼë ri nuʼij Mateo 8:23 kʼa 26, ¿achkë rubʼanik xqʼalajin chë rutzeqelbʼëy Jesús xkʼatzin xjeʼ más kikʼuqbʼäl kʼuʼx taq xpë jun mamaʼ jöbʼ chkij?

⁷ Kʼo jmul, taq Jesús bʼenäq wä chpan jun barco kikʼë rutzeqelbʼëy, xpë jun mamaʼ jöbʼ chkij. Rkʼë ri xbʼanatäj, Jesús xkʼüt chkiwäch rutzeqelbʼëy chë nkʼatzin njeʼ más kikʼuqbʼäl kʼuʼx (taskʼij ruwäch Mateo 8:23-26). Ri mamaʼ jöbʼ xuʼän chë ri yaʼ xok chpan ri barco, ye kʼa Jesús xa najin wä nwär. Rma rutzeqelbʼëy kowan xkixiʼij kiʼ, xebʼä rkʼë rchë xkibʼekʼasoj chqä xkikʼutuj kitoʼik che rä. Ye kʼa Jesús xuʼij chkë: «Rïx nkʼatzin njeʼ más ikʼuqbʼäl kʼuʼx, ¿achkë rma kan ixiʼin iwiʼ?». Ryeʼ kʼo ta chë kitaman chë Jehová nkowin nuchajij Jesús chqä ri winäq ye kʼo rkʼë. ¿Achkë nqatamaj qa röj chrij reʼ? Chë we kuw ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx, xtqkowin xtqaköchʼ jun qʼeqäl jöbʼ o xa bʼa achkë kʼayewal ri achiʼel ta jun mamaʼ jöbʼ.

8, 9. ¿Achkë rubʼanik xkʼüt ya Anel chë kʼo rukʼuqbʼäl kʼuʼx, y achkë xtoʼö rchë?

⁸ Tqatzʼetaʼ achkë rubʼanik xkowïr rukʼuqbʼäl kʼuʼx ya Anel, jun qachʼalal qʼopoj aj Puerto Rico, taq xrïl jun nüm kʼayewal. Ryä xchaʼ chiʼ rachoch chqä xesäx rusamaj taq ri qʼeqäl jöbʼ rubʼiniʼan María xtzʼlaʼ Puerto Rico pa junaʼ 2017. Ryä nuʼij: «Chkipan ri qʼij riʼ, kan kowan xinxiʼij wiʼ. Ye kʼa chaq taqïl xichʼö rkʼë Jehová rchë xintoʼ wiʼ rkʼë chqä ma xinyaʼ ta qʼij chë ri najin wä nnaʼ nchʼakon chwij».

⁹ Ya Anel nuʼij chë jun chik ri xtoʼö taq xqʼaxaj ri kʼayewal riʼ ya riʼ xnmaj rutzij Dios. Ryä nuʼij: «Rma kan xinbʼän ri xuʼij rutinamit Dios chqë ya riʼ xbʼanö chë xinnaʼ uxlanen pa wan. Xinnaʼ chë kan yë Jehová xtoʼö wchë taq ri qachʼalal xkikʼuqbʼaʼ nkʼuʼx chqä xkiyaʼ ri xkʼatzin chwä». Ryä chqä nuʼij: «Jehová kan kʼïy utzil xyaʼ pa nwiʼ, más chwäch ri nchʼobʼon wä rïn, y ya riʼ kan xkowirsaj ri nkʼuqbʼäl kʼuʼx».

10. ¿Achkë ütz naʼän we awlon jun nüm kʼayewal?

¹⁰ ¿Y rït? ¿Najin chqä naqʼaxaj jun nüm kʼayewal chpan akʼaslemal? Rkʼë jbʼaʼ najin natäj poqän rma jun qʼeqäl jöbʼ, jun mamaʼ slonel o xa bʼa achkë na chik jun kʼayewal, achiʼel jun nüm yabʼil ri rubʼanon chawä chë ma nawïl ta chik achkë naʼän. Kʼo mul rkʼë jbʼaʼ nanaʼ chë kowan nchʼpü akʼuʼx (yamayon). Ye kʼa ma tayaʼ ta qʼij chë rma riʼ ma xtakʼuqbʼaʼ ta chik akʼuʼx chrij Jehová. Pa rukʼexel riʼ, xa kan taʼij che rä jontir ri kʼo pan awan. Takowirsaj akʼuqbʼäl kʼuʼx chrij; jun rubʼanik naʼän riʼ ya riʼ taq yachʼobʼon chrij ri rubʼanik yaturtoʼon pä chpan akʼaslemal (Sal. 77:11, 12). Kan tayaʼ chwäch awän chë Jehová majun bʼëy xkaturyaʼ ta qa.

11. ¿Achkë rma kʼo chë nqayaʼ chwäch qan nqanmaj kitzij ri ye ukʼwayon bʼey chqawäch?

 ¹¹ ¿Achkë más xkatoʼö rchë xkeʼaköchʼ ri kʼayewal? Ri yanman tzij, achiʼel xuʼij ya Anel. Jehová chqä Jesús kan kikʼuqbʼan kikʼuʼx chkij ri ukʼwäy taq bʼey, y rït chqä ütz naʼän riʼ. Kʼo mul, rkʼë jbʼaʼ ma xtqʼax ta pa qajolon jun ri nkiʼij ri ukʼwäy taq bʼey chqë chë tqabʼanaʼ. Ye kʼa tnatäj chawä chë Jehová kan nuyaʼ utzil pa kiwiʼ ri yenman tzij. Ri Ruchʼaʼäl chqä ri kiqʼaxan pä rusamajelaʼ chpan kikʼaslemal nkikʼüt chqawäch chë kʼo utzil nqïl taq nqanmaj tzij (Éx. 14:1-4; 2 Crón. 20:17). Kachʼobʼon chkij ri tzʼetbʼäl riʼ, ke riʼ kan xtaʼän ri nuʼij pä rutinamit Jehová chqë komä chqä ri xtuʼij pä chqë chqawäch apü (Heb. 13:17). We xtqaʼän riʼ, ma xtqaxiʼij ta qiʼ chkiwäch ri nmaʼq taq kʼayewal ye petenäq chqawäch apü (Prov. 3:25).

12. Rkʼë ri nuʼij Lucas 18:1 kʼa 8, ¿achkë rma nqaʼij chë ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx rukʼwan riʼ rkʼë ri nqkochʼon?

¹² Jesús retaman wä chë rutzeqelbʼëy kʼo chë xtkikʼüt chë kʼo kikʼuqbʼäl kʼuʼx taq kʼo ri ma pa rubʼeyal ta xtbʼan kikʼë. Rchë xkekowin xtkiköchʼ riʼ, Jesús kʼo jun xtzjoj chkë ri nqïl chpan ri wuj Lucas. Ryä xtzjoj rij jun malkaʼn ixöq ri xtäj ruqʼij chrij jun itzel qʼatöy tzij rchë pa rubʼeyal tqʼataʼ tzij pa ruwiʼ. Ri ixöq riʼ ruyaʼon wä chwäch ran chë we chaq taqïl nukʼutuj rutoʼik che rä, kan xttoʼöx rma ri qʼatöy tzij riʼ. Y kan ke riʼ xbʼanatäj. ¿Achkë nqatamaj qa chrij reʼ? Chë Jehová kan pa rubʼeyal nuʼän kikʼë jontir. Rma riʼ, Jesús xuʼij reʼ: «Rma riʼ, ¿ma xtuʼän ta komä Dios chë kan pa rubʼeyal xtqʼat tzij pa kiwiʼ ri yeruchaʼon ryä ri kan paqʼij chë chaqʼaʼ nkikʼutuj kitoʼik che rä?» (taskʼij ruwäch Lucas 18:1-8). Chrij riʼ, Jesús xuʼij: «Ye kʼa taq xtpë ri Rukʼajol ri Achï, ¿xkerïl komä winäq ri ke riʼ kikʼuqbʼäl kʼuʼx?». Taq kʼo jun ri ma pa rubʼeyal ta nbʼan qkʼë, kʼo chë nqkochʼon, ke riʼ xtqakʼüt chë kan kuw ri qakʼuqbʼäl kʼuʼx achiʼel ri malkaʼn ixöq. We nqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chrij Jehová, kan xtqayaʼ chwäch qan chë ryä xtqrtoʼ pä. Chqä tqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chë ryä xtyaʼ pä ri nqakʼutuj che rä, tapeʼ kʼo mul ma kan ta achiʼel wä qayoʼen röj.

13. ¿Achkë rubʼanik xtoʼ jun-familia ri xechʼö rkʼë Dios?

¹³ Tqatzʼetaʼ achkë xbʼanatäj rkʼë jun qachʼalal ri rubʼiniʼan Vero. Ryä, ri rachjil —ri ma Testigo ta— chqä ral ri 15 rujunaʼ ye kʼo República Democrática del Congo. Che oxiʼ kʼo chë xkiyaʼ qa kitinamit taq xeʼapon soldados rchë xkibʼebʼanaʼ chʼaʼoj. Taq ye bʼenäq äl pa bʼey, xeʼapon akuchï ye kʼo wä jojun soldados ri kiqʼaton bʼey. Ri soldados riʼ xkiʼij chkë chë xkekikamsaj. Ya Vero xchäp oqʼej, ye kʼa ri ti ral, rchë xkʼuqbʼaʼ rukʼuʼx ruteʼ, kan rkʼë kuw ruchʼaʼäl xchʼö rkʼë Jehová chqä kan kʼïy mul xuʼij rubʼiʼ. Rma riʼ ri ukʼwayon bʼey chkiwäch ri soldados xkʼutuj che rä: «Noya, ¿achkë xkʼutü chawäch yachʼö rkʼë Dios?». Ryä xuʼij che rä: «Yë nteʼ, ryä chpan Mateo 6:9 kʼa 13 nukʼän  runaʼoj». Ri achï xuʼij che rä: «Ütz yixbʼä äl, y yë ta kʼa Jehová ri a-Dios xtchajin iwchë».

14. ¿Achkë rkʼë jbʼaʼ xtbʼanö chë xa xtuʼän kaʼiʼ qakʼuʼx, y achkë xtqtoʼö rchë xtqkochʼon?

¹⁴ Tzʼetbʼäl achiʼel reʼ nkikʼüt chqawäch achkë rma kan kowan ruqʼij nqchʼö rkʼë Dios. Ye kʼa, ¿achkë ütz naʼän we nanaʼ chë ma chanin ta nyaʼöx pä chawä ri xakʼutuj che rä Dios? Achiʼel xuʼän ri malkaʼn ixöq ri xtzjoj Jesús, rït chqä chaq taqïl kachʼö rkʼë Dios, y tayaʼ chwäch awan chë ryä majun bʼëy xkaturyaʼ ta qa chqä chë kan pa ruqʼijul xtyaʼ pä ri xtakʼutuj che rä. Chaq taqïl taʼij che rä Jehová chë tyaʼ pä ri loqʼoläj ruchqʼaʼ pan awiʼ (Filip. 4:13). Tnatäj chawä chë xa jbʼaʼ chik apü, ryä kan kʼïy utzil xtyaʼ pan awiʼ ri xtuʼän chë xtamestaj ri aqʼaxan pä. We kan rkʼë rutoʼik Jehová xtaköchʼ ri kʼayewal najin naqʼaxaj, kan xtkowïr ri akʼuqbʼäl kʼuʼx. Riʼ xkaturtoʼ rchë xtaköchʼ ri xtbʼanatäj chqawäch apü (1 Ped. 1:6, 7).

15. Rkʼë ri nuʼij Mateo 17:19 chqä 20, ¿achkë rma rutzeqelbʼëy Jesús ma xekowin ta xkesaj jun demonio chrij jun winäq?

¹⁵ Jesús xkʼüt chkiwäch rutzeqelbʼëy chë ri kikʼuqbʼäl kʼuʼx ya riʼ xketoʼö rchë xkeqʼax chkiwäch ri kʼayewal (taskʼij ruwäch Mateo 17:19, 20). Tapeʼ ryeʼ kan kʼïy chik mul kesan wä demonios chkij ri winäq, kʼo jmul ma xekowin ta xkiʼän riʼ. ¿Achkë rma? Jesús xuʼij chkë chë rma nkʼatzin más kikʼuqbʼäl kʼuʼx. Ryä xuʼij chkë chë we kan nüm kikʼuqbʼäl kʼuʼx xkekowin xkeqʼax chkiwäch nmaʼq taq kʼayewal. Komä chqä, röj nqkowin nqqʼax chkiwäch nmaʼq taq kʼayewal.

16. Rma ya Geydi kʼo rukʼuqbʼäl kʼuʼx, ¿achkë rubʼanik rutoʼon riʼ rchë rupabʼan riʼ chwäch jun mamaʼ kʼayewal?

¹⁶ Tqatzʼetaʼ achkë xbʼanatäj rkʼë jun qachʼalal ixöq aj Guatemala ri rubʼiniʼan Geydi. Edi, ri rachjil, xkamsäx taq najin wä yetzolin äl chkachoch taq xkʼis ri moloj pa congregación. Ryä nuʼij chë ri toʼoyon chwäch ri bʼis ya riʼ ri rukʼuqbʼäl kʼuʼx. Ryä nuʼij: «Taq yichʼö rkʼë Jehová, rïn nbʼij che rä jontir ri nnaʼ, y ya riʼ kan nuyaʼ uxlanen pa wan. Rïn ntzʼët achkë rubʼanik ryä yeruksaj n-familia chqä ri qachʼalal pa congregación rchë yiruchajij. Ri nyaʼ wan chrij rusamaj Jehová yirutoʼon chwäch ri bʼis nnaʼ chqä rchë ma kan ta nquʼ rij ri xtkʼatzin chwä chkaʼn qʼij. Ri nqʼaxan pa nkʼaslemal rukʼutun chi nwäch chë, xa bʼa achkë kʼayewal xtinwïl chqawäch apü, xkikowin xkiqʼax chwäch rkʼë rutoʼik Jehová, Jesús chqä ri qachʼalal».

17. ¿Achkë ütz nqaʼän taq nqïl jun nüm kʼayewal?

¹⁷ ¿Y rït? ¿Kamnäq chqä jun awachʼalal? Tajamaʼ awäch rchë naskʼij chpan le Biblia chkij winäq ri xekäm ye kʼa xekʼasöx pä, ya riʼ kan xtkowirsaj ri akʼuqbʼäl kʼuʼx. ¿Najin yabʼison rma xesäx qa jun awachʼalal pa congregación? Tanukʼuj ruwäch le Biblia rchë nayaʼ chwäch awan chë taq Dios nqrqʼïl, ya riʼ ri más ütz. Xa bʼa achkë na kʼa kʼayewal najin naqʼaxaj, tayaʼ  qʼij chë ya riʼ nkowirsan ri akʼuqbʼäl kʼuʼx. Taʼij che rä Jehová jontir ri kʼo pan awan. Kajeʼ kikʼë qachʼalal, y ma tayonij ta qa awiʼ (Prov. 18:1). Tabʼanaʼ xa bʼa achkë jun ri xkaturtoʼ rchë yakochʼon, tapeʼ kan xtpë awoqʼej taq xtnatäj pä chawä ri xbʼanatäj awkʼë (Sal. 126:5, 6). Ma tayaʼ ta qa ri qamoloj nixta rutzjoxik chqä ruskʼixik ruwäch le Biblia. Chqä kachʼobʼon chkij ri utzil rutzjun Jehová chawä. Taq xtatzʼët achkë rubʼanik yaturtoʼ pä Jehová, ri akʼuqbʼäl kʼuʼx chrij ryä más kuw xtuʼän.

18. We natzʼët chë xa najin nkʼis qa ruchqʼaʼ ri akʼuqbʼäl kʼuʼx, ¿achkë ütz naʼän?

¹⁸ Ma tuʼän ta kaʼiʼ akʼuʼx we natzʼët chë rma jun kʼayewal xa najin nkʼis qa ruchqʼaʼ ri akʼuqbʼäl kʼuʼx. Xa kan tayaʼ qʼij chë ri kʼayewal riʼ nukowirsaj akʼuqbʼäl kʼuʼx. Takʼutuj che rä Dios ri xkikʼutuj ri apóstoles che rä Jesús: «Kojatoʼ rchë njeʼ más qakʼuqbʼäl kʼuʼx» (Luc. 17:5). Kachʼobʼon chqä chkij ri tzʼetbʼäl ri xqatzʼët chpan re tjonïk reʼ. Achiʼel xuʼän Miguel chqä ya Yurai, rït chqä tnatäj chawä achkë rubʼanik yaturtoʼon pä Jehová. Achiʼel xuʼän ral ya Vero chqä ya Anel, rït chqä kan rkʼë ronojel awan kachʼö rkʼë Jehová, más taq najin naqʼaxaj nmaʼq taq kʼayewal. Y achiʼel xuʼän ya Geydi, rït chqä takʼamaʼ ri toʼïk nuyaʼ Jehová chawä taq yeruksaj ri a-familia chqä ri qachʼalal rchë yatkitoʼ. We rït nayaʼ qʼij chë Jehová yaturtoʼ chkiwäch ri kʼayewal komä, kan xtayaʼ chwäch awan chë ryä chqä xkaturtoʼ chwäch xa bʼa achkë kʼayewal ri xtqïl chqawäch apü.

19. ¿Achkë ruyaʼon wä chwäch ran Jesús, y achkë ütz nayaʼ chwäch awan rït?

¹⁹ Jesús xerutoʼ rutzeqelbʼëy rchë xkitzʼët chë nkʼatzin más kikʼuqbʼäl kʼuʼx. Ye kʼa majun bʼëy xuʼän ta kaʼiʼ rukʼuʼx chë, rkʼë rutoʼik Jehová, ryeʼ xkekowin xkeqʼax chkiwäch ri kʼayewal xkepë chkij chkiwäch apü (Juan 14:1; 16:33). Chqä kan ruyaʼon wä chwäch ran chë kan ye kʼïy winäq xkekolotäj qa chpan ri nimaläj tijöj poqonal rma kan kuw ri kikʼuqbʼäl kʼuʼx (Apoc. 7:9, 14). ¿Xkajeʼ komä rït chkikojöl ri winäq riʼ? Rkʼë rutoʼik Jehová xtbʼanatäj riʼ we kan komä xtatäj aqʼij rchë xtakowirsaj akʼuqbʼäl kʼuʼx (Heb. 10:39).