Yaqʼax chupam ri rupam

Yaqʼax rikʼin ri rucholajem

CHWÄCH RE REVISTA REʼ

¿Achkë rma ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios kan kowan rqʼij chwäch Jesús?

¿Achkë rma ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios kan kowan rqʼij chwäch Jesús?

Taq Jesús xjeʼ chwäch le Rwachʼlew, kan kʼïy naʼoj xtzjoj rij, achiʼel achkë rbʼanik yatzjon rkʼë Dios, achkë rbʼanik nanmaj rtzij Dios chqä achkë rbʼanik kiʼ akʼuʼx naʼän (Mateo 6:5-13; Marcos 12:17; Lucas 11:28). Ye kʼa ri más xqä chwäch xtzjoj ya riʼ ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios (Lucas 6:45).

Achiʼel xqatzʼët chpan ri jun qa artículo, Jesús xksaj rkʼaslemal rchë xbʼertzjoj «ri ütz taq rtzjol chrij ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios» (Lucas 8:1). Ryä kan xtäj rqʼij rchë xuʼän re samaj reʼ rma riʼ xuʼän kʼïy bʼey chpan ri tinamït Israel rchë xtzjoj re Qʼatbʼäl Tzij reʼ. Chqä chkipan ri kajiʼ Evangelios, ri akuchï ntzjöx wä ri samaj xuʼän, más cien mul ntzjöx rij re Qʼatbʼäl Tzij reʼ, y kan konojel bʼaʼ mul chkë riʼ yë Jesús xbʼin rchë. Ye kʼa ya reʼ xa jbʼaʼ chwäch jontir ri xtzjoj ryä chrij ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios (Juan 21:25).

¿Achkë rma chwäch Jesús kan kʼo rqʼij ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios? Jun rma ya riʼ chë yë ryä xchaʼöx rchë ntok qʼatöy tzij chpan re Qʼatbʼäl Tzij reʼ (Isaías 9:6; Lucas 22:28-30). Ye kʼa ma xjeʼ ta rqʼij ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios chwäch xa rma nrajoʼ nyaʼöx uchqʼaʼ pa rqʼaʼ o rma nyaʼöx rqʼij (Mateo 11:29; Marcos 10:17, 18). Chwäch ryä kʼo chik nkʼaj rma ri kan kʼo rejqalen ri xtzjoj ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios. Ryä rtaman wä —y kʼa rtaman na— chë re Qʼatbʼäl Tzij reʼ kʼo ütz xtkʼäm pä pa kiwiʼ ri más yerajoʼ: ri Rtataʼ chqä ri rtzeqelbʼëy. a

¿ACHKË ÜTZ NRÏL DIOS RMA RI RQʼATBʼÄL TZIJ?

Jesús kowan nrajoʼ Rtataʼ (Proverbios 8:30; Juan 14:31). Kan jaʼäl nutzʼët ri naʼoj ye kʼo rkʼë, achiʼel ri kan kowan najowan, ri npoqonaj kiwäch ri winäq chqä ri kan pa rbʼeyal nuʼän che rä jontir (Deuteronomio 32:4; Isaías 49:15; 1 Juan 4:8). Rma riʼ kan itzel nutzʼët ri tzʼukün taq tzij ri bʼanon chrij. Jun chkë ri tzʼukün tzij riʼ ya riʼ chë Dios ma nupoqonaj ta kiwäch ri winäq taq nkitäj poqän, y ri más itzel ya riʼ kibʼin chë yë ryä yayon pä ri kʼayewal. Ya reʼ jun chkë rma ri xbʼanö chë Jesús xtäj rqʼij rchë xtzjoj ri ütz taq rtzjol, rma yë re Qʼatbʼäl Tzij reʼ xtchʼajchʼobʼen rbʼiʼ Jehová (Mateo 4:23; 6:9, 10). ¿Achkë rbʼanik xtuʼän che rä?

Kʼo kʼïy xtuʼän ri xtkʼäm pä utzil pa kiwiʼ ri winäq. Jehová xtksaj Rqʼatbʼäl Tzij rchë «xtsuʼ ryiʼal ri rnaqʼ kiwäch» ri winäq. Ryä xtresaj äl ri nbʼanö chqë chë nq·oqʼ, «y ma xtjeʼ ta chik kamïk, bʼis, oqʼej nixta tyowen» (Apocalipsis 21:3, 4). Rma ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios ri winäq majun bʼëy chik xtkitäj ta poqän.

Nqʼax chqawäch achkë rma Jesús kan xtzjoj re Qʼatbʼäl Tzij reʼ, rma re Qʼatbʼäl Tzij reʼ xtkʼüt chë Jehová ya riʼ jun Dios ri kan nupoqonaj kiwäch ri winäq chqä kʼo rchqʼaʼ (Santiago 5:11). Ye kʼa re Qʼatbʼäl Tzij reʼ ma xa xuʼ ta xtchʼajchʼobʼej rbʼiʼ Jehová, xa kan nukʼäm pä utzil pa kiwiʼ ri winäq ri yerajoʼ Jesús: ri rtzeqelbʼëy.

RI XTUʼÄN RQʼATBʼÄL TZIJ DIOS PA KIWIʼ RTZEQELBʼËY JESÚS

Taq Jesús majanä tpë chwäch le Rwachʼlew, kʼïy tiempo xjeʼ rkʼë Rtataʼ chlaʼ chkaj. Ryä xtoʼ Rtataʼ rchë xkiʼän jontir ri kʼo, achiʼel jontir ri chʼumilaʼ chqä ri galaxias ri ye kʼo chkaj, chqä le Rwachʼlew y jontir ri ye kʼo chwäch ri kʼo kikʼaslemal (Colosenses 1:15, 16). Tapeʼ ke riʼ, ri más xerajoʼ Jesús ya riʼ ri winäq (Proverbios 8:31).

Rma Jesús kowan xerajoʼ ri winäq, ya riʼ xuʼän chë ryä xrajoʼ xtzjoj ri Rchʼaʼäl Dios chkë. Taq Jesús xchäp rbʼanik rsamaj Dios chwäch le Rwachʼlew, ryä xuʼij chë xpë rchë nbʼertzjoj «ri utziläj taq rtzjol» chkë ri nkʼatzin kitoʼik (Lucas 4:18). Ye kʼa Jesús kan xuʼän ri xtzjoj. Achiʼel taq jun molaj winäq xkimöl kiʼ rchë nkikʼoxaj, ryä xjyowaj kiwäch, rma riʼ «xerqʼomaj ri kʼo wä kiyabʼil» (Mateo 14:14). Jun qʼij chik, jun achï ri kʼo jun itzel yabʼil che rä, xuʼij reʼ che rä Jesús: «Rïn ntaman chë xa ta rït nawajoʼ, yakowin yinaknaj». Y rma ryä xrajoʼ ri achï riʼ chqä xjyowaj rwäch, xuʼij reʼ che rä: «Rïn nwajoʼ. Kakʼachöj». Chrij riʼ, ri achï xel ri itzel yabʼil chrij (Lucas 5:12, 13). Y taq xtzʼët chë María najin ntoqʼ rma xkäm Lázaro, ri rxbʼal, Jesús «kan poqän xnaʼ ran y kowan xbʼison», rma riʼ «xchäp oqʼej» (Juan 11:32-36). Chrij riʼ, xuʼän jun milagro. Tapeʼ kajiʼ qʼij chik kamnäq äl Lázaro, ryä xkʼasoj pä (Juan 11:38-44).

Jesús rtaman wä chë ri utzil ri xkʼäm pä ri milagros ri xeruʼän xa xuʼ rchë jbʼaʼ tiempo, rma ri winäq ri xerknaj chqä xerkʼasoj xkeyawäj na chik chqä xkekäm na chik. Ye kʼa rtaman wä chqä chë ri utzil xtkʼäm pä ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios ma xa xuʼ ta rchë jbʼaʼ tiempo. Rma riʼ ryä ma xa xuʼ ta milagros xeruʼän, xa kan xksaj rkʼaslemal rchë «xtzjoj ri utziläj taq rtzjol chrij ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios» (Mateo 9:35). Ri milagros ri xeruʼän xa xuʼ xkʼüt ri xtuʼän ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios xa jbʼaʼ chik apü chwäch jontir le Rwachʼlew. Tqatzʼetaʼ achkë nuʼij le Biblia chë xtuʼän ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios.

  • Ma xtjeʼ ta chik yabʼil.

    «Chpan ri qʼij riʼ, ri rnaqʼ kiwäch ri moyiʼ xkejaqatäj, y ri kixkïn ri ye tokän xkejaqatäj. Chpan ri qʼij riʼ, ri nkoj·ïn xttzopïn kan achiʼel jun mazat, y ri mem kan xträq rchiʼ rma kiʼ rkʼuʼx». Chqä «majun ta chik jun winäq xtbʼin: ‹Yïn yawaʼ›» (Isaías 33:24; 35:5, 6).

  • Ma xtjeʼ ta chik kamïk.

    «Ri chöj kikʼaslemal xtyaʼöx qa le Rwachʼlew chkë chqä majun bʼëy xkesäx ta äl chwäch» (Salmo 37:29).

    «[Dios] xtchüp rwäch ri kamïk, y Jehová, ri Nimaläj Qʼatöy Tzij, xtsuʼ ri ryiʼal rnaqʼ kiwäch jontir» (Isaías 25:8).

  • Xkekʼastäj pä ri kamnaqiʼ.

    «Konojel ri kamnaqiʼ ri ye kʼo pa taq jül xtkikʼoxaj nchʼaʼäl y xkebʼeʼel pä» (Juan 5:28, 29).

    «Xkekʼastäj na pä ri kamnaqiʼ» (Hechos 24:15).

  • Jontir xtjeʼ kachoch chqä kisamaj.

    «Ryeʼ xkekiyäk jay chqä xkejeʼ chpan; xkekitïk uva y xtkitäj rwäch. Ma xkekiyäk ta jay rchë chë nkʼaj chik yejeʼ chkipan; ma xketkonäj ta rchë chë nkʼaj chik yetjö rwäch. [...] Y ri yenchaʼon, kan xtkinaʼ kiʼkʼuxlal rma ri samaj xtkiʼän» (Isaías 65:21, 22).

  • Ma xtjeʼ ta chik chʼaʼoj.

    «[Dios] nuʼän chë nkʼis chʼaʼoj chwäch le Rwachʼlew» (Salmo 46:9).

    «Ri winäq ma xtkiʼän ta chik chʼaʼoj chkiwäch nixta xtkitamaj chik xtkiʼän chʼaʼoj» (Isaías 2:4).

  • Ma xtjeʼ ta chik wayjal.

    «Le ilew kan xtyaʼ rwäch; Dios, ri qaDios, xtyaʼ utzil pa qawiʼ» (Salmo 67:6).

    «Chwäch le Rwachʼlew kan pa rkʼiyal rwäch tkoʼn xtjeʼ, y kan xtqʼax rwiʼ ri rwäch tkoʼn xtjeʼ pa kiwiʼ ri jyuʼ» (Salmo 72:16).

  • Jontir winäq xtjeʼ ri achkë nkʼatzin chkë.

    «Ri majun ta achkë kʼo kikʼë [...] xketoʼöx» (Salmo 9:18).

    «Rma ryä xtköl ri winäq ri kan rkʼë oqʼej nukʼutuj rtoʼik rma kʼo pa mebʼaʼïl, xtköl ri ma kan ta achkë kʼo rkʼë chqä xa bʼa achkë winäq ri majun ta jun nyaʼö rtoʼik. Ryä xtjyowaj rwäch ri nuqasaj riʼ chqä ri kʼo pa mebʼaʼïl, y xkerköl ri mebʼaʼiʼ» (Salmo 72:12, 13).

Komä ke xqatzʼët yän qa ri nutzüj Dios chqawäch apü, ¿nqʼax pan ajolon achkë rma kowan xjeʼ rqʼij ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios chwäch Jesús? Ryä xtzjoj ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios chkë jontir ri winäq ri xkajoʼ xkiyaʼ kixkïn che rä, rma rtaman chë majun ta chik jun ri nkowin nsöl jontir ri kʼayewal ri ye kʼo.

¿Nqä chawäch rït ri nutzüj Dios? We ke riʼ, ¿achkë nkʼatzin naʼän rchë natamaj más chrij ri Rqʼatbʼäl Tzij ryä? ¿Achkë ütz naʼän rchë xtawïl ri utzil ri xtkʼäm pä Rqʼatbʼäl Tzij? Chpan ri jun chik artículo xkeqʼalajsäx re kʼutunïk reʼ.

a Ütz nqaʼij chë Jesús «kʼa rtaman na» rma tapeʼ xkäm, ryä xkʼasöx chqä xtzolin chlaʼ chkaj. Kan chpan ri qʼij riʼ kʼa komä, ri Rqʼatbʼäl Tzij Dios kan más na chik rqʼij chwäch ryä (Lucas 24:51).