Yaqʼax chupam ri rupam

Yaqʼax rikʼin ri rucholajem

Izquierda: qʼeqäl jöbʼ ri xbʼiniʼaj Ian (Florida, Estados Unidos), septiembre, 2022 (Sean Rayford/Getty Images); centro: jun teʼej chqä ral xeʼelesäx al chkachoch (Donetsk, Ucrania), julio, 2022 (Alex Chan Tsz Yuk/SOPA Images/LightRocket via Getty Images); derecha: pruebas ri xebʼan rchë COVID (Pekín, China), abril, 2022 (Kevin Frayer/Getty Images).

¡KIXKʼASEʼ APÜ!

2022: Jun junaʼ ri kan kowan kʼayewal xebʼanatäj | ¿Achkë nuʼij le Biblia chrij riʼ?

2022: Jun junaʼ ri kan kowan kʼayewal xebʼanatäj | ¿Achkë nuʼij le Biblia chrij riʼ?

 Chpan ri junaʼ 2022 kan kʼïy kʼayewal xebʼanatäj, achiʼel nmaʼq taq chʼaʼoj, jontir xjoteʼ rajäl, ri kʼatïk xebʼanatäj, ri qʼeqäl taq jöbʼ chqä nkʼaj chik kʼayewal. Xa xuʼ chpan le Biblia nqïl wä achkë rma najin yebʼanatäj jontir reʼ.

¿Achkë nukʼüt ri kʼayewal xebʼanatäj chpan ri junaʼ 2022?

 Jontir ri xbʼanatäj chpan re junaʼ reʼ nukʼüt chë kan yoj kʼo wä chpan ri tiempo ri nbʼix «rukʼisbʼäl taq qʼij» che rä chpan le Biblia (2 Timoteo 3:1). Ri tiempo riʼ xchapatäj pä chpan ri junaʼ 1914. Tatzʼetaʼ achkë rubʼanik ri kʼayewal xebʼanatäj chpan re junaʼ reʼ nukʼüt chë kan najin wä nbʼanatäj ri rubʼin le Biblia chë xkebʼanatäj chpan ri qʼij yoj kʼo komä.

 «Nmaʼq taq chʼaʼoj» (Mateo 24:6).

  •   «2022: Ri junaʼ taq Europa xtzʼët chik jmul ri kʼayewal rukʼamon pä ri chʼaʼoj». a

 Tatzʼetaʼ ri peraj «Rusia invade Ucrania».

 «Wayjal» (Mateo 24:7).

  •   «2022: Majun bʼëy tzʼeton ta jun junaʼ ri kowan wayjal xjeʼ». b

 «Yabʼil ri kan pa molaj winäq yerumäj» (Lucas 21:11).

  •   «Xpë chik jmul ri yabʼil polio, kan ye kʼïy winäq najin nuyaʼ ri viruela del mono chkë y ri COVID-19 kʼa najin na yerutzʼlaʼ kowan ri winäq. Ya reʼ nukʼüt chë kan chaq tachajij awiʼ chkiwäch ri yabʼil ri xa yespan rma jun winäq kan ma kʼayewal ta yerïl re yabʼil reʼ». c

 Tatzʼetaʼ ri peraj «6 millones winäq ye kamnäq rma COVID».

 «Xketzʼetetäj jojun ri kan naxiʼij awiʼ natzʼët» (Lucas 21:11).

  •   «Ri saqʼij rchë ri junaʼ 2022 kan majun bʼëy xtmestäx ta rma kan xqʼax ruwiʼ kʼatän xuʼän, majun ta jöbʼ xqä, xebʼanatäj mamaʼ taq kʼatïk, jojun tinamït xermeʼ pa yaʼ... Kʼayewal achiʼel reʼ kitzʼil-on ye kʼïy tinamït, kibʼanon chë kan pa mil winäq ye kamnäq chqä kibʼanon chë kan pa millón winäq ye bʼenäq jukʼan chik tinamït». d

 «Ri winäq xkekatäj chrij ri qʼatbʼäl tzij» (Lucas 21:9).

  •   «Ri winäq kan katajnäq kiyowal rma jontir jotäl rajäl chqä majun ta chik rukʼuʼx kirajil. Jontir reʼ rubʼanon chë chpan ri junaʼ 2022 ri winäq kan más na chik ye katajnäq rchë yechʼojin chrij ri qʼatbʼäl tzij». e

¿Achkë xtbʼanatäj chpan ri jun junaʼ chik?

 Majun tamayon achkë xtbʼanatäj chpan ri junaʼ 2023. Ye kʼa ri qataman ya riʼ chë, xa jbʼaʼ chik apü, ri Ruqʼatbʼäl Tzij Dios ri kʼo chlaʼ chkaj xkerusöl jontir ri kʼayewal ye kʼo chwäch le Ruwachʼlew (Daniel 2:44). Re qʼatbʼäl tzij reʼ xtchüp kiwäch ri yebʼanö chë nqatäj poqän y xtuʼän chë xtbʼan ruraybʼal Dios chwäch le Ruwachʼlew (Mateo 6:9, 10).

 Rma riʼ, tabʼanaʼ ri xuʼij qa Jesucristo taq xuʼij: «Kixkʼaseʼ apü». Ya riʼ xkaturtoʼ rchë xtatzʼët chë jontir ri najin nbʼanatäj chwäch le Ruwachʼlew ya rubʼin pä chik le Biblia chë xkebʼanatäj (Marcos 13:37). We nawajoʼ natamaj achkë rubʼanik yaturtoʼ le Biblia chkipan ri qʼij yoj kʼo komä chqä achkë rubʼanik yaturtoʼ rït chqä ri a-familia rchë nikʼuqbʼaʼ ikʼuʼx chë kʼo ütz qayoʼen apü, tabʼanaʼ utzil, takʼutuj atoʼik chqë.

a Jill Lawless: “2022 Was Year the Horror of War Returned to Europe,” AP News, 8 de diciembre, 2022.

b “Una crisis alimentaria mundial”, Programa Mundial de Alimentos.

c Lawrence O. Gostin, JD: “Living in an Age of Pandemics—From COVID-19 to Monkeypox, Polio, and Disease X”, JAMA Health Forum, 22 de septiembre, 2022.

d Martina Igini: “What’s Behind the Record-Breaking Extreme Weather Events of Summer 2022?”, Earth.Org. 24 de octubre, 2022.

e Thomas Carothers y Benjamin Feldman: “Economic Anger Dominated Global Protests in 2022”, Carnegie Endowment for International Peace, 8 de diciembre, 2022.