1. Sitih inlahen mufē öi kūö hī teūngen töm hanangenlōn ngam Tēv?

“HANANGENLŌN an ngam Tēv,” ṙô tī Yôhan nö kūich. (1 Yôhan 4:8) Akaha elmat ayī-ö töm töhěng tökiröng kanô-en im ṙô ò: tö ngam Tēv nö Lökngörit në nômö hī anga-aṅ inrē Lökngörit ngam hanangenlōn. Hangenlōn Yāvē tö hī! Sā mahanyatlen hī ngam hanangenlōn ò tö nup kanihngen ṙamlōn inrē ayī-ö.

2. Sā ṙô ngam Mëtiv 22:37-40, asuh nup tönët tökiröng chööngö, ngaich kūö yòh min mihôiṅ öi kihngen öi hang ngam innëtö chööngö?

² Hōtu in ayī-ö Kristīön, öi hameuknyö ngam hanangenlōn. Chööngö angū-ö nö kinë-ekūö hī. (Vë-evkūö Mëtiv 22:37-40.) Yēḵ hī ngaich akahakūö tö Yāvē, ngaich lööṙen öi hang nup chööngö ò hangenlōn inrē tö ò. Kūö Yāvē nö töhet; lökten ò nö chumkūöṙen tö hī. Lohten pöri min ayī-ö kihngen öi hang ngam innëtö chööngö. Kūö yòh? Kūö hī öi öthet—yip hol hī inrē—nö töthet. Mihôiṅ min öi inup ṙô re hēk inlahen re öi haṙivlōn tī tö cha. Akahalōn inrē ang Yāvē tö hī öt lööṙen öi hang ngam innëtö chööngö, lökten ò nö halöinykö ellōn yik kamūich ngam Paipöl nö tölṙô hī öi sitih inlahen hēk kūö yòh öi hangenlōn tö höö. Töhěng tak ang Yôhan nö in cha më kamūich.—1 Yôhan 3:11, 12.

3. Asuh öp tömötlö kinakka tö Yôhan nö imat minë kahūich ò?

³ In minë kahūich Yôhan līpöre ṙōlheuh ṙô anga-aṅ nö tölṙô hī Kristīön hameuknyö ngam hanangenlōn öi in höö. Ṙōlheuh anga-aṅ nö kakken Yēsū nö vënyöm ṙô “hanangenlōn” hēk “hanghuṙen”. Öt uroh nö ngatī ṙô më tahëng kamūich minë tölöök inhānga. Hěng ngam Tölöök inhānga ngaich lūöi minë chitri kahūich Yôhan. I mat u anū-ö līpöre nö vënyu minë tö chöngṙen tinöölöṙô hī öi Kristīön öi chö-öny  töm hanangenlōn. (1 Yôhan 4:10, 11) Sön ang Yôhan nö marò-òten nö haköpö u ngaich möl nö kēngöre tī tö u.

4. Örheūheu ök Yôhan nö hameuknyöm hanangenlōn nö in yik tahëng?

⁴ Hē Yôhan nö ṙòngmö ayal misī ötteung anga-aṅ nö im inmeuknyöm hanangenlōn. Sā ngih, hē Yēsū tö yik tanīnöṙô nö löktö Yerūsalem nö chuh Samariā. Ngaich hòṅ sökngöre lang cha-a nö i Samariā öt hōḵovö pöri cha-a tö yik tarik. Ngaich ilööṙen ang Yôhan nö tany nö ikui yik tarik. Uroh nöng hòṅ ilööṙen nö tölṙô ök tameūyö nö löktö el halīöngö nö famöngngen yik tarik aṅ kūö ngam panam! (Lūkös 9:52-56) Hěng heuh hēk ang Yôhan nö öt hameuknyöm hanangenlōn nö in yik holre tanīnöṙô. Hē ök yöng ò kikānö nö havëkö kamtö chūök cha tök kahëm ò Yāköp nö im Pūlngö Yēsū. Hē yik tahëng pöri tanīnöṙô nö hāngö e ngaich tainy cha-a töm inlahen nā Yāköp nā Yôhan! (Mët. 20:20, 21, 24) Pòrô minë vanachkören inlahen Yôhan, sön ang Yēsū nöng hangenlōn tö Yôhan.—Yôhan 21:7.

5. Asuh öp min kahakkö hī in ngih ātiköl?

⁵ Ṙōl nup min kahakkö hī in ngih ātiköl. Haköp inlahen Yôhan in min tö minë kahūich ò inrē inlahen ngam hanangenlōn. Haköplu min ayī-ö öi hòṅ sitih inlahen hameuknyö ngam hanangenlōn öi in yip hol maneuk re. Haköplu min ayī-ö in öp kui ngam mikūönö tö ò nö hòṅ sitih inlahen nö hameuktö hanangenlōnre tö më aṅ ngam mikūönö ò.

6. Sitih inlahen ang Yāvē nö hameuk nyöm hanangenlōn re tö hī?

⁶ Lohten öi ngölōn töm hanangenlōn nöng mufē elkuilōn hī tö yip hol hī nö tö hòṅ vënyu tö hī. Hö-ö pöri ngam tökô-en hanangenlōn pön tö hòṅ hōlu tö nup la-en. (Ngëichkö ṙôm Yāköp 2:17, 26.) Tö sā ngih, Hangenlōn Yāvē tö hī. (1 Yôhan 4:19) Ngaich vënyöm hanangenlōnre anga-aṅ tö hī nö löknyö mat ngam Paipöl. (Sal. 25:10; Rōm. 8:38, 39) Ngaich kô-en ayī-ö ṙatö ellōnre tö ngam Tēv nö kô-en nö hangenlōn tö hī, rö-ö pöri nöng kūö ṙô ò tön kūö ò nö hameukten u nö in minë la-en re. Ngötī Yôhan nö kūich: “I ngih, inmeukti an ngam hanāngenlōn ngam Tēv nö in hī, pò ngam Tēv nö tīntö ngam töng hĕng maneuk kūönre nö ing panam, pòi hōtu aṅ lökten in Ò.” (1 Yôhan 4:9) Halöng ngen ngam tölngö hanangenlōn re ang Yāvē nö kihngen ngaich kapah tö pôkūö hī. (Yôhan 3:16) Katööngalōn öi pökeh tö Yāvē nö hangenlōn tö hī?

7. Sitih inlahen ang Yēsū nö hameuknyö ṙôken ngam hanangenlōn re tö hī?

 ⁷ Vë-eny re ang Yēsū nö kô-en nö hangenlōn tö yik haköptöre. (Yôhan 13:1; 15:15) Hameuknyö ṙôken ngam hanangenlōnre anga-aṅ tö cha hēk tö hī inrē rö-ö pöri nöng iṙô pön inup la-en ò inrē. “Öt hĕng tak tömööḵlö hanāngenlōn tö ngih,” ṙô Yēsū, “tö ngòh kamëḵngö nômöre töpòkūö holre.” (Yôhan 15:13) Yěi afītöre töm hanangenlōn Yāvē hēk Yēsū tö pôkūö hī, Ngaich iṙôken öp lanökngöre hī tö pôkūö e?

8. Asuh öp la-en ṙô ngam 1 Yôhan 3:18 tö hòṅ kēkaṙen tö hī?

⁸ Hameuktöre ayī-ö öi hangenlōn tö Yāvē hēk Yēsū inrē öi hang nup chööngö cha. (Yôhan 14:15; 1 Yôhan 5:3) Tölṙô hī inrē ang Yēsū öi kö hangenlōn tö höö. (Yôhan 13:34, 35) Ötkô in höng vë-enyre hangenlōn tö yip prötör hēk sistör re pöi hòṅ hameukten u öi lökten inup la-en re. (Vë-evkūö 1 Yôhan 3:18.) Sitih Inlahen öi min kô-en hameuktöre öi kô-en hangenlōn tö cha?

9. Asuh öp tamimlö alaha Yôhan nö kētöre?

⁹ Mihôiṅ öre ang Yôhan nöng hangöh ngöre nö in ök yöngre kikōnyö ngaich hakūöken ök mikūönö cha nö vī kanôlò re. Kētö minë ṙētak re pöri anga-aṅ nö im inyööken yik tahëng nö akahakūö töm kanô-en inlahen Yāvē hēk Yēsū inrē. Öt lööṙen ang Yôhan töm katöllöre talöökö. Pōyen nuk kanihngen ò, uroh hē ò ngaich nö köiny, ik mana-angrit ngam raneh senchurī ngaich haköövö anga-aṅ. (Inlahen 3:1; 4:1-3; 5:18; Inm. 1:9) Pòrô hē ò nö haköövö kūö ò nö ahangken Yēsū sön anga-aṅ nö hameuktöre nö hangenlōn tö yik tahëng. Tö sā ngih, hē ò nö haköövö nö ip kun panam Petmòs, ngaich kūich ngam līpöre anga-aṅ Inmeukhömat ngam kinë-ekūö ò ngaich söömhö kūö minë māṅ hòṅ u nö akahalōn “tö nup töt ṙôktörevö yanīhi.” (Inm. 1:1) Ngaich unôichrit ò nö ṙānyu nö ṙa-ang ip kun panam Petmòs, kūich ngam Tölöök inhānga anga-aṅ inlahen Yēsū nö ahangköm tölöök inhānga. Lūöi inrē nup chitri kahūich ò nö inreuskö hēk inngönlö yik prötör hēk sistör inrē. Sitih inlahen öm min asīnkö ngam talöökö Yôhan nö harööngenre?

10. Sitih löktö mikahlōn öi min tö meh öm hangenlōn tö yip tarik?

¹⁰ Mihöiṅ man hameuktöre hangenlōn tö yip tarik öm löktö im inlahen meh katöllöm linöökö lōn Yāvē. Mihôiṅ pöri min ngam Sī-ö nö hōten meh öm höng löklōnre, vī kanòlôre höng chö-öny töre, hēk höng löklōnre inrē hòṅ meh öt ṙētakvö öm ahangköm tölöök inhangkö ngam Pūlngö Yāvē. Ōt yip inrē kumheūttöre nö kētöre nö ahangköm tölöök inhānga.

11. Sitih inlahen yip hol hī pöplisör nö hameuktöre nö hangenlōn tö Yāvē tö yip prötör sistör inrē?

¹¹ Pōyen yip tökô-en Kristīön maha-aṅ nômö yip mikūönöre nö kamān. Hěng höre kētöre cha-a nö in minë la-en ngam söngkötön ngam Tēv nö ip tölngöre. Tö sā në, kētöre yip muh nö i inyööken yip tö pala-aiṙen, ōt in cha kamëtöre nö in minë la-en minānö, ngaich mihôiṅ öi ṙòkhöre tānyö ngam tölöök inhānga öi kētö tōnēsön. Ṙën cha-a nö kētöre nö in u anū-ö la-en pön hangenlōn töm Tēv tö yip holre inrē. Yěi kaheuk afta yihtökūö inrē öi el mīting kētöre inrē öi in u ngaich hameuktöre ayī-ö öi hangenlōn tö yip prötör hēk sistör hī. Pòrô hòng öi larāḵ, sön öi yihtökūö öi in u anū-ö mīting. Lohten öi vöö öi vënyö nup haköp re öi el mīting. Aṅhav in inrē tö nup tahëng kanihngen  re, sön öi haruhkö alaha yip tahëng urēhěkūö hēk unôichrit kinheūten minë miting, kūö hī hangenlōn tö yip holre. (Hep. 10:24, 25) Yöng ṙanamlōn hī meuk minë la-en më tahëng hol hī pöplisör!

12. Asuh nuk inrē tahëng talöökö inlahen Yôhan nö hameuktöre nö hangenlōn tö yip prötör sistör re?

¹² Minë tahëng hēk inlahen Yôhan nö hameuktöre nö hangenlōn tö yik prötör sistör re nö rö-ö nöng ha-öny nuk la-en cha tön kētö inlēnö cha inrē. Tö sā ngih, imat ngam chitri re ang Yôhan nö rö-ö nöng eū nuk tölöök la-en cha hēk ngam ṙinātö ellōn cha, tön fēḵlen cha anga-aṅ inrē tö nuk tövaich kahëken cha. (1 Yôhan 1:8–2:1, 13, 14) Hòṅ ngatī in ayī-ö inrē öi hòṅ eū nup tölöök la-en yip hol maneuk re. Ngaich hòṅ holtö hanangenlōn re öi fēḵlen cha yēḵ cha nö kēken nup töchōich kahëken re, hòṅ aṅhav in ayī-ö töm nganöönöre yēḵ hī hòṅ fēḵlen cha, ngöṙô an ngam Paipöl tö ngòh tökô-en hol nö hakeut hēk halööktit ngam tahëng.—Inch. 27:17.

13. Sitih Inlahen öi min yěi hangenlōn tö yip holre?

¹³ Hēṙu in mihôiṅ hameuktöre hangenlōn tö yip holre yēḵ hī öt kētöre in nup la-en nup töt kô nö kahëken hī. Sā ngih, yěi öt ilööṙen öi haṙivlōn yēḵ hī fēḵlöngö. Töi ngëichkö ngih töhěng inlahen hē ranöhta ngam kinpaha Yēsū hē ò nö ing panam misī. Hē ò nö ngö ṙô tö yik mahaköp ngòh tö hòṅ nômuvö ngaich hòṅ Kā ngam alaha chu anga-aṅ òk ngam mahām chu inrē. (Yôhan 6:53-57) Pōyen ngaich yik töhaṙivlōn nö hang ṙô ò ngaich ṙāngen ò—Hö-ö pöri nö haṙivlōn yik tökô-en hol ò, in cha inrē ang Yôhan. Haköpngöre pöri cha-a nöng in ò. Hēṙu cha-a nö öt akaha elnang tö nuk ṙô Yēsū pingang inrē cha-a tö nuk ṙô ò. Sön yik tökô-en hol Yēsū nö ṙatö ellōn re tö nuk ṙô ò nö öt vaich, öt haṙivlōn inrē cha-a. tö nuk ṙô ò, ṙatö ellōn pöri tö u nö ṙô ngam kanô-en. (Yôhan 6:60, 66-69) Hòṅ ngatī inrē ayī-ö ötkô höng ilöö haṙivlōn tönup ṙô yip holre! tölṙô cha pöri kò-òren nö halööknyö elnang hī tö u.—Inch. 18:13; Mum. 7:9.

14. Kūö yòh öi sōtu haköpngen ngam kumnyah nö ellōn hī?

¹⁴ Fēḵlen hī ang Yôhan tö hī sōtu kunyaha elmat tö yip hol maneuk re. Yēḵ hī min öt hang ngam inlēnö kahëtö ò ngaich kētö chūök ngam Sī-ö min ayī-ö nö kichāngö hī. (1 Yôhan 2:11; 3:15) Rīkre yik misī tökô-òngvah im mana-angrit ök raneh  senchurī C.E. Pön kētu chūök ngam Sī-ö tö cha nö vītö ngam kumnyah nö ihôi yik tarik ngam Tēv. Hang ṙô tī Yôhan in imat ngam chitri kahūich ò nö vë-eny inlahen Tiòtrifes nö tiṙōl ngam hinëngö nö el ök töhěng māṅ. (3 Yôhan 9, 10) Ök töt hòṅ hang nuk inlēnö aṅmat nuk chitri ṙama-ang in yik lumnökngen yik yōm la-en. Uroh anga-aṅ nö sōngen yik tahëng inrē nö hang nuk tölöök inlēnö nö el ngam māṅ. Tökiröng an nö vanachö! Ngatī lōn inrē ngam Sī-ö töngamuh nö hòṅ pisū yip tarik ngam Tēv töngamuh. Ta-a uh in halöngngenre öi aṅhav hôi tö ngam kumnyah elmat hòṅ hī öt pasū.

15. Hòṅ asuh öp töhòṅ kanöplö lōn ngòh kui ngam mikūönö?

¹⁵ Yĕn hangenlōn min ngam yöng kūö ngam mikūönö ngaich meukṙen ngam mikūônöre min anga-aṅ tö nup hanakten e. (1 Tim. 5:8) Hòṅ tööngen tī anga-aṅ tö më aṅ ngam mikūönöre tö minë ṙô ngam Tēv. (Mët. 5:3) Ṙa-akūö më kui ngam mikūönö ang Yēsū tö inchōten. Sā ṙô ngam kahūich Yôhan tölöök inhānga, hē Yēsū nö kilölhak nö irōi ngam chōn , röhta inrē ngam kinpaha ò, sön anga-aṅ nö fēkö ngam mikūönö re. Sökhak ang Yöhan nö ranghen Mariā ök yöng Yēsū kikānö. Pòrô anga-aṅ nö kihngen sön anga-aṅ nö öt vaichngö tö ngam mikūönöre ngaich tölṙô Yôhan anga-aṅ nö haṙūötken ök yöng ò. (Yôhan 19:26, 27) Pòrô nö ōt yik tahëng kūön Mariā tömihôiṅ nö hayööken ò ötkô pöri cha-a nö hayööken ò tö minë ṙô ngam Tēv.

16. Asuh nuk tökiröng la-en el ranôṙö Yôhan?

¹⁶ Pōyen nuk la-en töhakeunlöng nö el ranôṙö Yôhan. Inhangkö ngam tölöök inhānga, hòṅ inchō-okūö anga-aṅ nö in e. Pī-a lohten anga-aṅ nö pīhövö, ngaich hòṅ haṙūötken cha anga-aṅ tö minë hanakten cha nya-aṅkūö hēk minë ṙô ngam Tēv inrē. (1 Kòr. 9:5) Asuh öp haköplö më kui minë mikūönö nö in e töngamuh?

17. Asuh öp tökiröng nö la-en vē kui ngam mikūönö hòn yöölen min më aṅ ngam mikūönö?

¹⁷ Mihôiṅ min öp prötör nö pōyen aṅ el ranôṙö tö nup tökiröng nö la-en. Sā ngih, tö hòṅ kūöten anga-aṅ tö nup kinmānöre hòn öt chōchngöre ngam minë-eny Yāvē. (Efi. 6:5, 6; Taitös 2:9, 10) Ōt inrē kò-òren nup la-en ò nö el ngam māṅ, inṙūötken nup sīöṅp  ngaich inhangkö ngam tölöök inhānga. Holre töm inlahen ò nö hòṅ ṙētakvö nö im inkööpö mat ngam Paipöl nö holtöp pīhöre tö yip kūön cha inrē. Hòṅ ṙòkhöre minë töng hanakten ngam mikūönö nö hòṅ ngëichka minë kuilōn cha nö im alaha, minë ṙanamlōn cha tö minë ṙô ngam Tēv inrē hòṅ cha nö ngön.—Efi. 5:28, 29; 6:4.

18. Kūö yòh ök Yôhan nö öt kintööngulōn?

¹⁸ Marò-òti nômö ök misī Yôhan. Pōyen nuk kanihngen ikūö ò nuk tö mihôiṅ nö kūönngöre tī töm ṙinātö ellōn ò. Sön pöri anga-aṅ nö i mana-anyre nö hang nuk chööngö kahëtö Yēsū, nö holre töm inlahen ò nö hòṅ hangenlōn tö yik hol maneuk re. Ngam ṙòng e, tö Yôhan nö öt kintööngulōn tö Yāvē hēk Yēsū inrē nö hangenlōn tö ò ngaich kētö hinòlṙen ò nö la-al nup kanihngen re. (Yôhan 14:15-17; 15:10; 1 Yôhan 4:16) Ötkô ngam Sī-ö tö ngih panam ò inrē nö asökngöröön Yôhan nö hameuktö ngam hanangenlōn.

19. Asuh öp inreuskö alaha hī tö ngam 1 Yôhan 4:7 ngaich kūö yòh inrē?

¹⁹ Sā Yôhan in ayī-ö öi iyöng ikūö ngih panam ngih tö hayöngkaṙen tö ngam Sī-ö, ngam töt aṅhav in tö ngam hanangenlōn. (1 Yôhan 3:1, 10) Öthō min anga-aṅ nö kô nö asökngen hī öi hangenlōn tö yip prötör hēk sistör hī yēḵ hī min öt halöng höt ò nö ngatī inlahen. Ta-a chěi töi hameuktöre hangenlōn tö yip hol maneukre öt höng iṙô inup inlahen hī pöri. Ngaich kaheuk höt vö min ayī-ö aṅ ngam mikūönö Yāvē ngaich teūngen min tö ṙanamlōn.—Vë-evkūö 1 Yôhan 4:7.