1. Sitih inlahen ang ngòh tarik tö aṙē-ělōn? Mikahtö elmat hī.

NGÒH tarik tö aṙē-ělōn, hameuktö neūkölōn re anga-aṅ tö holre nö hayööken ò yěn kihngen. Sā inlahen ök aṅ Samaria im inchō-oṙô Yēsū, ök mahameuktö neūkölōn re nö ik Yahūti tö kilöönö tö yik tötūmu. Aheūkölōn anga-aṅ nö meuk kanihngen ök Yahuti, lökten nö hayööken ò. (Lūk. 10:29-37) Haköpten hī ngih istori tö ngam tövai tinrīken ngam Tēv—ngam neūkölōn. Örheuheū anga-aṅ nö hameuktö neūkölōnre tö hī pön hāngenlōn tö hī.

2. Sitih inlahen ang inrē ngòh tarik tö īnu tö neūkölōn?

² Aṙēlö holre an inrē ngòh tarik tö īnu tö neūkölōn. Mihôiṅ anga-aṅ nö ṙa-alre nö chökṙen ngam tövaich. Yāvē an töngatī inlahen nö hameuktö neūkölōn re nö in hī. “Hö-ö an nö asā nup tökööl hī nö lök alaha hī,” tö ṙô ngam kamūich Salmai. (Sal. 103:10) Yěn chökṙen yip tö fāluṙen pöri ang Yāvē, ngaich inmeuktö neūkölōn ò angū-ö tö yip tö fāluṙen.

3. Asuh nup min intöönö tö chöhö sanap ṙô tö hī?

³ In ngih ātiköl in min öi teūngen tö sanapṙô në tölūöi intöönö öi imat ngam Paipöl: Kuöyòh ang Yāvē nö hameuktö neūkölōnre? Mihôiṅ hòng ngam chinökṙen nö inmeuktö neūkölōn? Kuöyòh ayī-ö hôṅ hameuktö neūkölōnre?

4. Kuöyòh ang Yāvē nö hameuktö neūkölōn re?

⁴ Kūö ò nö hangenlōn. Ngöṙô tī Pôl nö kūich, “Pōyen kanòlô pöri ngam Tēv tö neūkölōn.” Vënyen ngam Tēv ang Pôl nö mahameuktö neūkölōnre, kūö ò nö kētö maheūṅkkö  yip töt het tarik re nö chuh el halīöngö. (Efi. 2:4-7) Rö-ö pöri nöng yip töhachāmö elkui chūök ò nö hameuktö neūkölōn re, tön ngö ṙô ang Tavit, “Löökö tī an ngam Mā Tēv tö taṙòkhöre, i kui nup la-en ò nö ṙòkhöre nup miṙēlōn ò.”—Sal. 145:9.

5. Sitih löktö mikahkūö ang Yēsū tö Yāvē nö īnu töm neūkölōn?

⁵ Marô-òten takô na Yāvē na Yēsū nö holre nö el halīöngö. (Inch. 8:30, 31) Ṙōl heuh ang Yēsū nö meuk inlahen ngam Yöngre nö hameuktö neūkölōn re tö yip tarik tököölö fālen. (Sal. 78:37-42) Lökten ang Yēsū hē ò nö ing panam, nö ṙōlheuh nö kakkö ngih tövai tinrīken ngam Yöngre.

6. Asuh ök inchōḵṙô Yēsū nö vë-eny ṙôken ngam neūkölōn Yāvē tö hī?

⁶ Lökten im istori ök kūön töchatngen ang Yēsū nö hameukhömat hī töṙôkö ngam neūkölōn Yāvē. Ṙāngö patī ngam yöngre ngam kūön “Ngaich mëichngö nup chehen, nöng öt lēnen.” (Lūk. 15:13) Unôich pöri hē ò nö fē-ěl re, havantöre ngaich anga-aṅ nö chuh patī ök yöngre. Ngaich sitih inlahen ök yöng ò? Ngö ṙô Yēsū, “Ṙòngmö maròvat anga-aṅ, ngaich meūkö tök yöngre; ngaich anga-aṅ nö aheūkölōn, faltöre ngaich, sarālöre nö elranôṙö ò, ngaich hāmkūö ò.” Öt tainy ngam yöng ò, ötrēhěn nö miṙēngen ò, aheūkölōn pöri anga-aṅ tö ò, ngaich aṙēlen ò. Pòrô nö kiröng ngam fālen ngam kūön, sön ngam yöng ò nö aṙēlen ò, kūöyòh? Pön holtö ellōnre ngam kūön nö halööktit re. I chūök ngam yöng an Yāvē. Ngam hamīnöre nö hameuktö neūkölōn re nö in cha yip tökô-en nö halööktit re.—Lūk. 15:17-24.

7. Sitih inlahen öi meuk ngam mikah Yāvē im inlahen nö hameuktö neukölōn re?

⁷ Kūö ò nö töt insā-av ṙôken mikah. Ngö ṙô an ngam Paipöl “Ngam mikah pöri ṙāma-ang latūlöng nö töölö tömiṙēlōn, tölöök la-en inrē.” (Yāk. 3:17) Sā inlahen öp inyööngö tö hāngenlōn tö kūön re, akahakūö ang Yāvē tö e nöng yanöölen yip kūön ò min yěn hameuktö neūkölōn re anga-aṅ tö cha. (Sal. 103:13; Isa. 49:15) Kūö ngam neūkölōn Yāvē in ayī-ö öi teūngen tö maheūkköre, pòrô öi töng öt het öi tarik. Akahakūö pöri anga-aṅ tö öp tölngö inlahen re nö hameuk tö  neūkölōnre. Yěn meuk yip tarik anga-aṅ nö öt halööktit re, öt hameuktö ngam neūkölōnre nö in cha.

8. Sitih inlanken yip ṙung tarik tö fāluṙen nö el ngam māṅ, ngaich kuöyòh?

⁸ Yěn hěng tak öre öp tarik ngam Tēv tamölngenre nö kēken tökööl, Ngaich hôṅ sitih inlahen ayī-ö? Ngöṙô Pôl, ‘Yěn tarīku tö ngatī inlahen uh yīö hanôlö ò.’ (1 Kòr. 5:11) Ha-uknyu cha-a nö ṙā-ang el ngam māṅ yip töt mahalööktit re. Ṙën angu-ö nö hòṅ ngatī, hòn öt lökngöre yip prötör sistör el ngam māṅ, akahakūö min inrē cha-a tö minë tinrīken Yāvē nö töhet. Ngö lōn pöri nö mihôiṅ yip rīkre, tö ngam Tēv nö öt hameuktö neūkölōn re töm tarik tö ha-uknyu. Kô-en hòng nö ngatī? Töi ngëichken e.

9-10. (a) Sā ṙô ngam Heprāi 12:5, 6, kūöyòh ngam in-ukhönyi nö inmeuktö neūkölōn nö im tarik tö ha-uknyu? (b) Kētö inchōḵelmat hī.

⁹ Yěn hěng tak ṙung in yip holmaneuk hī tövënyu, “nö öt köpsören nö Vamënyen Yāvē,” ngaich haṙivölōn ayī-ö öi hāngö e. Pī-a inrē öi ngö lōn, uroh hòng anga-aṅ nö ha-uknyu? Inmeuktö neūkölōn pöri angū-ö nö in ngam tarik tö ha-uknyu. Pön hōtu anga-aṅ nö fē-ělre tö minë kahëkenre tökööl ngaich halööktit re. (Inch. 13:24) Pōyen yip prötör sistör tö yöölen tö inlahen ngam inhuknyi töhalēnlöngö tö yip minṙöinylen, lökten cha-a nö halööktit re nö i nup vanāchöre. Ngaich havantöre cha-a nö in Yāvē.—Vë-evkūö Heprāi 12:5, 6.

¹⁰ Ngëichkö ngih inchōḵ elmat. Hěng tak ngam yōm sīṅp mameuk ngam töhěng nòng sīṅp re nö vāhavö. Harīkngö chūök ngam sīṅp anga-aṅ tö minë hol ò pön hòṅ le-enö ò. Akahakūö ngam yōm sīṅp tö ngam sīṅp min nö hôṅ kapahare nö iyöng in minë hol nòngre. Yòh pökeh ngam yōm sīṅp, kūö re hòng anga-aṅ nö öt aṙē-ělōn töm sīṅp lökten nö harīkngö chūök ò? Hö-ö, pön akahakūö anga-aṅ tö inlahen ngam sīṅp yěn höökiṙen öre nö ihôi minë holre, ngaich vāhavö min anū-ö tö tī ò. Lökten ò nö hòṅ tahëngi chūök.—Asātô e im La-en Lēvī 13:3, 4.

11. (a) Kuöyòh ang ngòh tarik töfāluṙen nö ha-uknyu? (b) Asuh nup inyööken ngam tarik tö ha-uknyu?

¹¹ Mihôiṅ in asīnten ngam tarik tö ha-uknyu nö sā ṙēngen ngam sīṅp tö vāhavö. Pasū-u tī anga-aṅ tö ngam innôlö ò nö in Yāvē. (Yāk. 5:14) Lökten yip minṙöinylen nö ha-uknyen ò nö ṙā-ang el ngam māṅ, pön sōtu yip tahëng nö lökngöre töm fālen ò. Inmeuktö hanangenlōn Yāvē tö yip prötör sistör el ngam māṅ ön ngam in-ukhönyi, inyööken ngam tarik inrē tö fāluṙen nö fē-ělre töm fālen re ngaich halööktit re. Pôrò ngam tarik ngaich nö ha-uknyu, mihôiṅ anga-aṅ nöng yihtö kūö nö el mīting, hòṅ ò nö teūngen tö inlēnö re aṅmat ngam Paipöl, asīöp ngam ṙinātö-ellōnre inrē. Mihôiṅ anga-aṅ nö kēḵ līpöre ngaich haköp, meuk ngam JW Pròtkasting inrē. Ngëichkö inlahen ò min më minṙöinylen yěn halööktit re, ngaich kētö inlēnö ò inrē hòṅ ò nö havanlö ngam tö pasū nö ihôi cha nā Yāvē. *

12. Sitih inlahen tī më minṙöinylen tö yip tarik tö fāluṙen?

¹² Hôṅ köpölōn ayī-ö, höng cha-a yin tö ha-uknyu më töt mahalööktit re tö  nup tövaich la-en re. Akahakūö ngam minṙöinylen tö ngam fālen nö tö kiröng lökten cha-a nö hol tö mikah el mat re nö kē fësla. Akahakūö cha-a tö Yāvē yěn halööktit ngòh tarik, ngaich löökö tī anga-aṅ nö chökṙen ò. (Yar. 30:11) Hangenlōn yin më minṙöinylen tö më prötör sistör, lökten nö sōten ngam innôlö cha tö Yāvē nö öt löng. Angu-ö lökten cha nö ha-uknyö öp tö fāluṙen, pô cha nö īnu tö neūkölōn hēk hanangenlōn.

13. Kuöyòh ök tö hěngtak Kristīön aṅ Kòrin nö ha-uknyu?

¹³ Töi chumkuöṙen ngëichkö inlahen tī Pôl tö ök tarik tö fāluṙen ik raneh senchūri. Hěng tak ök Kristīön aṅ Kòrin ma-asěhkö ök pihö ök yöngre kikōnyö, ötrēhěn anga-aṅ nö haṙivlōn töm fālenre nö tö kiröng angu-ö nö fālen, sitih inlahen pöri ök tanīnöṙô ang Pôl? Akahalōn anga-aṅ tö ṙô Yāvē nö in yik aṅ Israel nö ngö ṙô, “Öp tarik muhulalhaka nö i pīhö öp yöngre kikōnyö hameuknyö linchôyö ngam yöngre kikōnyö anga-aṅ: nëtre taka cha-a min nö kumpahaivah.” (Lēv. 20:11) Ötkô pöri ang Pôl nö kētö sacha ò tö ngam kinpaha.Töl ṙô yip minṙöinylen pöri anga-aṅ nö ha-uknyen ò. Pön mihôiṅ nö lökngöre yip tarik aṅ ngam māṅ töm fālen ò. Ōt pöri yip mameuk ngam tarik tö fāluṙen nöng sa töt fāluṙen tö lōn cha.—1 Kòr. 5:1, 2, 13.

14. Sitih inlahen ök Pôl nö hameuktö neūkölōnre nö ip tarik tö ha-uknyu, ngaich kuöyôh? (2 Kòrin 2:5-8, 11)

¹⁴ Unôichngöre ang Pôl nö akahalōn töm tarik tö fāluṙen nö halööktit re. Lökten ang Pôl nö hameuk tö neūkölōnre nö in ò. Rö-ö pön aṙē-ěvö ngam māṅ kūö nup fālen ò, öt marô-òten tī pöri Pôl nö chökṙen ò. Halēn yip minṙöinylen anga-aṅ nö ngö ṙô, ‘hameūktö ngam neūkölōnre in ò ngaich aṙēlen ò’. Kuöyòh ang Pôl nö ngatī ṙô? “Hòṅ öp tö ngatī nö öt ngeūktu tö kūö miṙivlōnre.” Öt lōnu ang Pôl tö ngam tarik nö köptī töm miṙivlōnre hēk ngö lōn min töre öthō chin min inṙēluvö.—Vë-evkūö 2 Kòrin 2:5-8, 11.

15. Sitih inlahen ach më minṙöinylen nö hēngö ṙētak nö hameuk tö ngam chinökṙen hēk hameuktö ngam neūkölōn inrē?

¹⁵ Asīnken Yāvē yin më minṙöinylen nö hameuk tö neūkölōnre nö in yip tahëng. Ngaich yēḵ öp tarik nö fāluṙen ngaich  mihôiṅ cha-a nö chökṙen ò ngach mihôiṅ inrē cha-a nö hameuktö neūkölōnre nö in ò. Ngaich yēḵ yip minṙöinylen pöri nö öt halēn öp tö fāluṙen tarik töng ṙamūöhlö alaha ò cha-a nö kēken ngam fālen. Höng më minṙöinylen hòng mahameuktö neūkölōn nö in yip tahëng?

16. Sā ṙô ngam Inchōḵ-oṙô 21:13, sitih inlahen tī ang Yāvē nö in cha yip töt mahameuktö neūkölōn re tö holre?

¹⁶ Ṙòkhöre vē Kristīön nö asīnken Yāvē nö hameuktö neūkölōnre. Pön öt hāngö min nup ṙô cha tö Yāvē yěn öt aheukölōn lōn tö holre. (Vë-evkūö Inchōḵ-oṙô 21:13.) Öt hěngtak in hī tö lōnu töre nö öt hāngô tö ngam Tēv. Lökten yē hī öi meuk öp hol maneukre Kristīön nö kihngen, ngaich hôṅ hayööken ò min ayī-ö. Kööpölōn inrē ayī-ö tö ṙô ngam Pāipöl nö ngö ṙô “Pò ngam kinṙôka nö öt miṙē-ěvlōn nö in ò ngam töt mahameuktö miṙēlōn.” (Yāk. 2:13) Yēḵ hī min kööpölōn töre öi hòṅ aṙētu, ngaich ngatī inlahen min ayī-ö öi hameuktö neūkölōnre tö yip tahëng. Möthë inlahen ayī-ö hòṅ hameuktö neūkölōn re tö cha yip mahavanhötre nö el ngam māṅ.

17. Sitih inlahen ök Tavit nö hameuktö neūkölōn re nö in ök Racha Sôl?

¹⁷ Pōyen nun minë inchōḵ-elmat hī, i mat ngam Pāipöl inlahen inmeuktö ngam miṙēlōn, öi uh harūnöre im töt miṙēlōn. Tavit ön tövai nö inchōḵ elmat hī. Ṙōlheuh anga-aṅ nö hameuktö miṙēlōnre nö in ök Racha Sôl hē ò nö hôṅ fëlngen ò. Sön ang Tavit nö hameuktö neūkölōnre nö in ò. Ötrēhěn nö hôṅ havahalvahre.—1 Sa. 24:9-12, 18, 19.

18-19. Asuh nup tö nët chūök Tavit nö öt hameuktö neūkölōnre?

¹⁸ Rö-ö pöri ang Tavit nö örheuheū nö īnu töm miṙēlōn. Hěngheuh ik sa Nepòl nö ötlēken Tavit tö yik tarik ò nö sō nö kētö nya-āṅkūö cha. Yihī tanānyö ngaich ang Tavit lökten nö hòṅ fëlngen Nepòl tö yip aṅ patī ò inrē nö ṙòkhöre. Tö akaha pöri ök pīhö Nepòl ang Apikēl, ilööṙen anga-aṅ nö söömtö nya-āṅkūö hē Tavit tö yik hol ò, lökten ngaich Tavit nö ṙātöre ök tanānyö ò ngaich öt fëlngen Nepòl tö yik aṅ patī ò nö ṙòkhöre.—1 Sa. 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Töi ngëichkö ngam tahëng hēk inlahen ò Ik sa Tavit nö kiröngö fālen, ngaich yih ök pròfět ngam Tēv ang Natān nö chuh in ò nö fēlen ò töm vanāchö ò. Vë-eny nang ò anga-aṅ tö Istōri ök tarik tökòlô ök mu-ulāingö öp sīṅp öp tö hěng tak yāch tarik. Ik sā Tavit nö hāngö e tany ngaich anga-aṅ, ngaich ngö ṙô, “Sa ngam Tēv nö tö aṅ tö hôṅ kumpaha öp tarik.” (2 Sa. 12:1-6) Akahakūö ang Tavit tö ṙô ngam chööngö Môsös nö vë-eny sācha ngam tarik mu-ulāingö tö hěng nòng sīṅp nö hôṅ kētö tö fën nòng sīṅp anga-aṅ nö ṙënngen ngam ūlāingöre. (Man. 22:1)  Öt ūroh ngam tarik mu-ulāya nö fëliyö. Pön öt uroh ṙôkö ngam fālen ò. Sönngenre pöri ang Tavit nö hōten ò nö fëliyö, kiröng nup fālen Tavit tö nup falen ngam mu-ulāya, sön pöri Yāvē nö hameuktö miṙēlōnre tö ò, ngaich aṙēlen ò.—2 Sa. 12:7-13.

20. Asuh öp haköp hī inlahen Tavit?

²⁰ Ngaich in meuk inlahen Tavit nö nët heuh nö öt hameuktö neūkölōnre tökūö tanainyö re. Tölṙô finëlngö Nepòl anga-aṅ tö yik tarik ò inrē. Ngaich unôich hēk anga-aṅ nö nö tölṙô fīnëlngö ök tarik mu-ūlāya im inchōḵô Natan. Ṙën ang Tavit nö ngatī inlahen pön höng īnu anga-aṅ töm tökiröng fālen re. Ngatī yěn öt löngö min ngam innôlö hī in ngam Tēv ngaich höng tainy min ayī-ö ngaich öt hameuktö neūkölōnre tö yip hol re. Ngö ṙô Yēsū, “Ui kahôka hòṅ yīö min öt kahòkkaṙen. Pòn sa ṙô yīö kahôka ngatī kinṙôkken min yī-ö.” (Mët. 7:1, 2) Tö lökten ta-a ui aṅhavin töm tanānyö asīnken ngam tēv Yāvē pöri öi tö neūkölōn.

21-22. Asuh nup tö mihôiṅ talöökö tī hī hameuktö neūkölōnre öi i holre?

²¹ Rö-ö ön ngam inmeuk tö miṙēlōn, nöng im inlahen hī öi höng ṙô-òvö töre öi aṙē-ěvlōn, tön hôṅ hayööken yip tö kihngen, sa hī kò-ôren öi mihôiṅ hayööken yip el minë mikūönö hī, el ngam māṅ, hēk yip aṅ chīrö hī inrē. Ngaich mihôiṅ öi hareuskö alaha yip tö haṙivölōn hēk nup tahëng inrē inlahen hī. Yěn havan öp tö hěngtak kristīön nö el ngam māṅ mihôiṅ ayī-ö kēnyö ṙētak re vë-ekūö ò hareuskö alaha ò inrē. Ngam tö mötlö pöri inlahen hī hameuktö neūkölōn re tö tarik yē hī ahāngtö nang cha tö ngam tölöök inhāngö.—Yōp 29:12, 13; Rōm. 10:14, 15; Yāk. 1:27.

²² Yē hī min chumkūöṙen ngëichkö lachīṙöre kôtö kūö min ayī-ö tö nup chūök re mihôiṅ hameuktö ngam neūkölōn re ngaich yē hī min hameuktö ngam neūkölōn ngaich haṙamlōn ngam yöngre min ayī-ö ang “Yāvē ngam Tēv neūkölōn.”