Akahakūö Öm?
Kūö Yòh Öng Ngam Tinkökṙô Re Nö Töt Ṙanāngen Nö In Yik Aṅ Israel?
TÖ NÔLHÖT ön ngam tinkökṙô re nö in ngam tinrīken yik aṅ Israel. In minë miröökö aṅmat ngam Paipöl inrē nö vënyu yik tarik nö röng ranöng hēk tikökṙô re inrē. Ōt nun minë tinköökö līpöre imat ngam Paipöl tö sā ngam līpöre Salmai, Tinköökö Sòlòmön hēk ngam līpöre Inrāmöre inrē. Vënyu inlahen angū-ö nö in ngih tö hěng līpöre vinënyö inlahen yik aṅ Israel nö ngöṙô angū-ö, “löktö im Paipöl mikahkūö ayī-ö tö ngam tinkökṙô re misī nö in yik aṅ Israel nö töt ṙanāngen. In nuk tö ṙōlkangen kahekenre la-en cha-a nö tikökṙô re hēk röng ranöng inrē.”—Miyūsik In Pipliköl Laëf.
In minë tö kaheuk sakāmö. Höng löktö in ngam tinkökṙô re hēk rinöngö ranöng misī yik aṅ Israel nö vënyö nuk mufēre nö in yip tahëng. (Isa. 30:29) Yěn vīlöng misī yik rācha, yěn kēkaṙen nuk tökiröng sakāmö hēk yěn mihôiṅ inrē nö im kinyūngö, ngaich holtö ṙanamlōnre më kikānö nö pong timpröl tikökṙô re hēk kirīöm inrē. (Kam. 11:34; 1 Sa. 18:6, 7; 1 Rā. 1:39, 40) Yěn kapahlöng më aṅ Israel tö yip aṅ patīre, ngaich tikök nuk tinköökö inrāmöre cha-a. (2 Kin. 35:25) Vënyu nang in tö ngam līpöre Meklingtòk hēk Istrông Saiklopitiā tö, “yik aṅ Israel misī tö hangenlōn tö tinkökṙô re.”
El patī rācha. Tö ööire misī yik rācha aṅ Israel nö hang tinköökö. Tö sā ṙēngen Rācha Sòl misī nö kē-ě Tāvit nö ramöng tinköökö nö el patī ò. (1 Sa. 16:18, 23) Unôichngöre ik sā Tāvit ngaich nö vīlöng nö rācha. Pōyen rahöng anga-aṅ tö tinköökö, kūich nuk tövai inrē tinköökö hēk vīlö ök töhěng anga-aṅ krup yik ramöng tinköökö nö el ngam töhet chūök vinë-ekūö Yāvē. (2 Kin. 7:6; Amôs 6:5) Pōyen inrē misī yik tumkökṙô re kikōnyö hēk kikānö nö el ök patī Rācha Sòlòmön.—Mum. 2:8.
Tikökṙô re cha-a yěn vë-ekūötēv. Röng ranöng misī yik aṅ Israel yěn vë-ekūö Yāvē hēk tikökṙô re yěn ha-öinyö ò. Yik tarik misī ramöng ranöng nö 4,000 rôken nö el ngam chūök vinë-ekūötēv i Yērusalem. (1 Kin. 23:5) Röng minë simpòl, hārp, lair, römpět cha-a misī. (2 Kin. 5:12) Rö-ö pöri nöng cha-a vë tö heuveū-en nö in u. Pön yik aṅ Israel inrē. Tikökṙô re cha-a yěn ha-öinyö Yāvē. Tö sā cha yěn i töhěng samyeūheu nö lūöi heuh nö chuh Yērusalem nö kēken nuk tökiröng sakāmö, ngaich ngamuh mikahkūö hī tö inlahen cha nö el talöökö re nö kiröön ngaich tikökṙô re. (Sal. 120-134) Rö-ö nöng angū-ö pöi vënyu nang tö minë töhötṙeh līpöre yik Yahūti tö yik aṅ Israel yěn nya ngam Pāska, ngaich tikök ngam tinköökö Halēl cha-a ngam imat ngam līpöre Salmai. a
Ngatī inlahen yin töngamuh më tarik Yāvē nö pōiṙāi mat tö ngam tinkökṙô re. (Yāk. 5:13) El ṙētak hī öi vë-ekūö Yāvē, ngaich hē e ayī-ö öi tikökṙô re. (Efi. 5:19) Öi mūl tö yip prötör sistör re, ngaich röhta ayī-ö in höö. (Kòl. 3:16) Rö-ö nöng angū-ö pöi teūngen inrē tö nganönöre öi lökten in minë tinköökö yěi la-al nup kanihngenre. (Inl. 16:25) Angū-ö ön ngih töt insā-av nö inlahen hī hameuktö ngam ṙinātö-ellōnre hēk hanangenlōnre öi in Yāvē.
a In ngam Yahūti Salmai nö löktökūö im tö 113 söl im tö 118 kaheūkö angū-ö nö Halēl Salmai. Löktö in e nö tiköökö ngam nööinyö Yāvē.