Hěng ngam varanta in ngam lökhöt chamuh el ngam töhet chūök. Sā ngam vinënyö e nö urēhěkūö ngam Tufömngöre Panam Translēsön Paipöl 2024 nö vënyu ngam ‘lökhöt lā kūö ök el milūkö ngam patī nö 20 sumkôngö rôta nö sā ṙòkti el ngam patī. 120 sumkôngö rô-òlòng angū-ö.’ (2 Kin. 3:4) Kūichi inrē ngam rô-òlòng ngam varanta nö inup tahëng translēsön ngam Paipöl nö 120 sumkôngö tö ngöh manah 175 fīt (53 mitör).

Ik sā ngam Tufömngöre Panam Translēsön Paipöl nö katānö ik 2024, ngaich kūichi inlahen ngam varanta ngam chūök vinë-ekūötēv nö 20 sumkôngö rô-òlòng, tö ngöh manah lohten nö 30 fīt (9 mitör). a Kūö yòh pöri angū-ö nö harīkiyö? Töi chumkūöṙen tö nup ihih lāinyngen e.

Öt vënyu rô-òlòng ngam varanta nö im 1 Rācha 6:3. Kahūich Yarimiā misī ngam līpöre Raneh Rācha. Vënyu rôtòng hēk ṙôktāk ngam varanta nö in ngih miröökö, hö-ö pöri nö kūichi inlahen ngam rô-òlòng e. Keuheūtnyöre ṙô pöri anga-aṅ nö vënyö minë tahëng alaha ngam chūök vinë-ekūötēv nö in ngam tö 7 mirūlö, sā ngam tö vī-i tö mas chūök sanöchröön, tösöm inrööntö chūök hēk nuk tönët mas machööḵlö lamātunyī tö ngam varanta. (1 Rā. 7:15-37) Fē-a man yēḵ ngam varanta ngam chūök vinë-ekūötēv nö marô-òlòng tö ngam tö 170 fīt, ngaich hö-ö hòng öre Yarimiā nö vënyö rô-òlòng e? Rö-ö nöng angū-ö, ik sā yik Yahūti Histrīön nö kūichngö inlahen ngam chūök vinë-ekūötēv, ngaich öt vënyö ngam varanta e cha-a nö marô-òlòng tö e.

Ngö ṙô yik töpōihöl mahaköp ötkô öre nö 120 sumkôngö rô-òlòng ngam varanta, kūö ngam tanang ngam varanta nö öt yaha kunfëyö. Ik sā minë tövī-i tö ihong hēk īta tömarô-òl kūi patī misī nö kufëi minë tanang u nö lataṙeū ngaich kū-ötö latulöng minë kunfëyö u nö kūönngöre. Ngatī inlahen vinī-i misī nuk tanang lökhöt kūö inkūp nuk chūök vinë-ekūötēv yik aṅ Aikup. Hö-ö pöri nö ngatī inlahen vinī-i ngam chūök vinë-ekūötēv vahī Sòlòmön, pön hěngren kunfëyö nö löktö kūö latulöng söl lataṙeū. Ngöṙô lōn yip töpōihöl mahaköp tö kunfëyö minë tanang nö lohten nö 6 sumkôngö hēk 9 fīt (2.7 mitör). Lökten nö ngöṙô ang Tīòtōr Pīusing ngòh tö akahakūö tö inlahen minë mā misī tömarô-òl kūi patī, “Öt uroh misī minë tananglö minë lökhöt kūö inkūp nö yaha kunfëyö, lökten nö ötkô nö asöklöng ngam tö 120 sumkôngö [rô-òlòng] varanta nö in e.”

Lohten nö vaichöti yip ma-asinkö kinūchö ngam 2 Kinṙötngö 3:4. In nuk rīkre töhötṙeh menu-iskrip ngam 2 Kinṙötngö 3:4 nö “120” kinūichngö ngam rô-òlòng ngam varanta nö imat e. Kūichi pöri nö “20 sumkôngö” nö in nuk rīkre tö akahka menu-iskrip, chūök hī mihôiṅ ṙātö-ellōnre, tö sā e nö im Koteks Aleksenrinös ik tinneūyö senchurī hēk ngam Koteks Emprosinös ik tinfūölö senchurī. Në pöri intöönö, kūö yòh lohten nö vaichö tī yik ma-asīnkö kinūichö e, nöng kuichten e nö “120”? In ngam ëlô Heprāi angū-ö ngam tö “120” nö “hēngòng nët anāi” kinūchö hēk ngam “20 sumkôngö” nö “sumkôngö tönët anāi.” Yěi ngëichkö kinūchö ngam tö “hēngòng” hēk ngam “sumkôngö” nö hěngren mineūkö angū-ö nö im ëlô Heprāi. Lökten lohten yik ma-asīnkö kinūchö e nö vāchö tī nö kūichtö ngam tö “hēngòng” nö i chūök ngam “sumkôngö.” Angū-ö lāinyngen e lohten nö “120” kinūchö nö imat nuk hötṙeh menu-iskrip ngam tö “hēngòng nët anāi.”

Ma-ainyre in öi hòṅ löngö mikah elmat tö minë tö vënyu inlahen ngam chūök vinë-ekūötēv vahī Sòlòmön. Hòṅ chumkūöṙen pöri ayī-ö tö ngih chūök vinë-ekūötēv nö nyat ngam tökiröng chūök hī ha-öinyö Yāvē. Lökten in kiröngen ṙô kētö thanks Yāvē kūö ò nö havëten hī el e öi ha-öinyö ò!—Hep. 9:11-14; Inm. 3:12; 7:9-17.