Fötnyu chin ik Më 19, 1940, öich in ök chūök tö Emiyun nö minë-eny i Lēbnan. Unôichrit minë tum samyeuheū ngaich öi chu Tripōli. Taneui tak kūön ök yöng re, luöi tak kikānö ngaich nët tak kikōnyö, manangö chū-ö. Vamënyen Yāvē nak yöng chu, cha-a nap mahaköpten chu ha-öönyö Yāvē. Öt tö möngöre ngam inlahen cha nö kamai rūpiö pòn ngam chinu el mīting, inköpö mat Paipöl hēk chu el filt tö mötlö nö in cha.

Ōt yip töhachamö elkui prötör sistör el ngam Maṅ ih. Hěngtak öp muh in cha, prötör Misēl Āput. Kēken ngam Inkööpöṙô Paipöl el Ngam Māṅ. Haköp ngam kanô-en cha nö i nīu-yôk, ik samyeūheu 1920 i Lēpēnön nö ahangö. Nët tak nāp sistör yamih nö i lēpēnön nö ahangö nö keuheuten tö ngam kiliöt—Holtö minlēḵren öng Āput nö in cha hēk hayööken cha inrē ngaich hol re ihö ngaich. Unôchrit minë samyeūheu ṙamlōn chu-ö öich meukūö Ĕṅ ngaich meukūö Ku-ěn, pihövö ngaich anga-aṅ tö prötör Vilföret Kuch ngaich la-eṙen ngaich cha-a nö el Pētēl i Löntön.

Kuönen yip Vamënye Yāvē ik sā chu öich ṙālö. Sön pöri ihö öi ngöt öi haköp tö mat  ngam paipöl. Ōt re yip yōm kuö ngam tinlöken nö sōten hi öi ahangö. Köpöölōn chin tö nup inlahen re ik urěh.

Hěng heuh öi tök kanēnö chu Sanā, öi holṙöön re ahāngö in öp tö hěng pilting. Ngaich hěngtak öp pātri yamih töre pòṅ vë-nyu nang anga-aṅ. Ngaich öt lēkôre anga-aṅ tö Sanā ngaich kurīngten ò nö in ngam tayôhö ngaich pala-ěiṙen anga-aṅ. Nagich ōtre öp mahavëten öp pulīs. Ngö ṙô ngaich ök pulīs nö tölrô yip tahëng nö le-enö Sanā ngaich kumtu ngaich öp pātri nö chu el tāna. In e ngaich nö akahakūö acha-a tö öp pātri nö aṅhavin töinṙeul. Ngaich hěngtak öp òfīsör mahatön kūö ò: “Pētri öm kan hēk fāmēl tarik röng?”

Hěng öp muh inlahngen inrē kanöp lōn chu. Havāh chukre ihö öi aṅh el ngam Maṅ tö öp pös chuk ih öi ahangö öi chuh in öp tö maṙô-el kūö panam kuchiken ihö öi in e ahangö. Ngaich yihtöre ngaich öp pātri nö hatānyken ih öi ahangö nö kumtö yip tarik anga-aṅ. Hakihten ih cha-a hēk kulëhö ih tö ihòng kulëhngöre kui ngaich ök yöng chu kikōnyö. Köplōn chin söl in töngamuh nö keuheut ngöre kūö öp yöng chu kikōnyö tö nup mahām. Chutkūö ök yöng chu kikōnyö öp yöng chu kikānö. Ngaich öt vaichngö chu-ö tö öp ṙô öp yöng re ngö ṙô anga-aṅ “Aṙělēn cha Yāvē tön öt akahakūö yin tö inlahen re.”

Hěng öp i inlahen kanöpö lōn chu. Chöh ken yip hol maneuk re ihö i nup tuhet. Ik sā ih teung i patī öp yöm re kikōnyö, ngaich uch hak öp Pisöp nö umuh. Akahakūô anga-aṅ tö nak yöng chu nö Vamënyen Yāvē. Ngaich hatöönö chu nö ngö ṙô: “Kūöyòh öm më-eṅ öm öl öm vôkö?” ngöṙô chu-ö römöng nyiö chin öl öich kô kēḵ ngam vinôkö. “Hòṅ hēk chu-ö ruhtö mikahkūöre tö ngam paipöl pöch hòṅ asīöp ngam ṙinātö ellōn re.” Öt öire anga-aṅ tö ngam sanāp ṙô chu. Ngö ṙô anga-aṅ nö in ik yōm chu kikōnyö öt milēḵṙen ön ngam yōm meh nö sāp ṙô chu.

Rö-ö pöri yip tarik nöng ròkhöre nö ngati inahen. Pòn ōt yip tarik tö akaha aṅh Lēpēnön. Vayö tinriken cha-a, ngaich havëten i cha nö i patī re. Pōyen yik tarik hamang ṙô ngam paipöl ngaich ōt yip tö kamētöre nö haköp mat ngam paipöl.

Ik sā chu römöng iskūl ngaich hěng tak ök ṙalö prötör lömöngtö Vënichuliā nö yih nö i Lēpēnön. Yihtakūö anga-aṅ nö el ngam mīting. Ngam kanānö chu öng Vafā nö ṙuhtö mikahkūöre cha-a tö höö. Ngaich hapihö ngaich cha-a ngaich Vënichuliā ngaich cha-a. Pōyen mufē öng vafā tö ih lökten anga-aṅ nö kuch chittī ök yöng ai kikōnyö. Hōten hi anga-aṅ nö chuh ih Vënichuliā. Röölhu rô anga-aṅ nö havëken ih unôch ngöre ngaich ihö chuh in ò!

Ik samyeūheu 1953 i yöng Karākös ngaich ihö. Röhtö öp patī ih nö in öp patī öp  presiten. Ṙamlōn chu-ö öich meuk öp kār ò tö payāngö. Kihngen pari nap yöng chu nö asinken yip aṅ kūö öp panam. Pòṅ harikngöre minë tinriken, ělo, kūö ngam panam hēk in minë yinā-övkūö. Ngaich cha-a nö hòṅ asinkö inlahen ngam kūö ngam panam ōt ngaich öp tö kiṙööng kanihngen.

Ik sā ih öi i vahövö ngaich ngam yöng chu kikōnyö. Nö töt hěngheuh nö vahövö pòṅ töng kôlò el alaha. Ik sā ò nö hameuktöre nö in öp tòktör in e öi akahalōn tö ò nö kēnsör gaich öprisönö inrē anga-aṅ unôchrit tö hěng afta ngaich nö kapah ök yöng chu.

Öt heuveu-eū ṙô chu öich vë-nyö ngam kanihngen re hēk miṙivlōn chu öich kapahlöng tö ök yöngre. Höng römöng 13 samyeūheu chū-ö. Öt mahayöngkaṙen ngaich ihö, kihngen ngam yöng chu kikānö nö ṙātö ellōnre tö öp yöng chu kikōnyö nö kapah. Lökten inYāvē pöri ngam inyööken ih öi la-al minë kanihngenre ngaich havan minë inlahenre ngaich ihih. 16 samyeūheu chū-ö i Karakös öich keuheūtngenre öich iskūl. Lōnu chū-ö töre öich meūkṙen ngam mikūönö re.

Ngaich hapihö ngaich öng Sanā nö in öp prötör Rūpēn Arāochō, keūheutngenre anga-aṅ nö kiliöt krēchu-et ngaich yih nö i Vënichuliā. Unôichrit re ngaich cha-a nö chu Niu Yōk. Lōnu yip aṅ patī chu öich haköp öich el univösiti öich i Niu Yōk öich in ök kanānö re. Hayööken chu cha-a öich ha-nöng ngam innòlö in Yāvē. Ngaich chu el öp Maṅ chū-ö i Prūklin im ëlô Ispenish. Pōyen yip tö ekspiriön prötör in e nët tak ngaich prötör mikahkūö chu na prötör Miltön Henschel ngaich prötör Freterik Frans la-evṙen cha-a nö nët tak i Pruklin pētēl.

Ik raneh samyeūheu chu öich keūheuten el Univörsiti. Pōyen nup ṙô elkuilōn chu, asup tö hòṅ inlahen chu hēk. Pōyen nup haköp chu ekspiriön el ngam chūökamahati lipöre inlahen yip prötör sistör. Ngaich chöh minë chö-önyre cha-a nö i linöökö lōn Yāvē. Meuk inlahen yip painīör chu-ö el ngam Maṅ hēk tö yip aṅ el pētēl prötör sistör nö örheūheu nö ṙamlōn. Hòṅ ngatī chū-ö öich sā ṙanamlōn cha. Hěng pöri öp kanihngen chu pöich öl kēḵ ngam vinôkö. Akahaiṙen ngaich chū-ö töre öich hòṅ kētöre in Yāvē. Ngaich kēḵ ngam vinôkö ngaich chū-ö ik Māch 30, 1957.

Unôichrit chu öich vòkö lōnu chu öich kēḵ—ngam la-en painīör. Öt tö lööṙen pöri ngih la-en. Ngaich öt akah elmat pöri chū-ö tö inlahen kinëken ngam painīör hēk haköp ngam univörsiti. Pōyen kahuich chū-ö tö chitti yip aṅ patī re, ngatī inrē yip aṅ patī chu nö pōyen kahuich. Vë-eny nang cha ngaich chū-ö öich hòṅ ṙāngen re haköp ngaich lōnu chū-ö töre öich chu Vënichulia öich painīör.

Ik chūn 1957, öich havan i Karakös. Ik sā chu havan ngaich meuk yip mikūönö re  chū-ö nö kihngen tö rupiö. Lökten ngaich chū-ö hòṅ la-evṙen, ngaich hòṅ la-en tö painīör inrē chū-ö. Teungen ngaich chū-ö tö ngam la-en re el pēng. Ngaich hòṅ la-en tö ngam pianīör pöri chū-ö pòn angū-ö chö-öiny chu havan. Ngaich pöri chū-ö öich nëtö kahëḵken tö u. Ṙōl samyeūheu chū-ö in ngam kinmanö hēk painīör inrē. Rö-ö chu pöich kirööngö sananngen sön pöri öich teūngen tö ṙanamlōn re!

Hēk pöri nö siöplöre ngam ṙanamlōn chu, ik sā chu meuk kūö Silvia ngaich hapihö ngaich chū-ö öich in ò. Hangenlōn anga-aṅ tö Yāvē ngaich löök inrē. Holtö nak yöng re anga-aṅ nö chu Vënichulia nö löktö i Chörmöni. Ngaich nat tak kūön ai na Mishēl (Mik) na Sömira. Meukṙen ök yöngre inrē chū-ö öich kikānö pön iyöng in ai anga-aṅ. Kūö mineukṙen ngam mikūönöre chū-ö öich ṙāngen ngam painīör sön pöri chū-ö holtö nganötöre öich ahanga. Yěn ṙētak chutti ngaich kē-ēny ṙētakre ai òksilöri painīör.

I ngih ranehnyö ngam ātiköl taheui vahënyö chu, nö römöng kūönnö nap kūön chu hēk chu el iskūl inrē. Öt hakten ihö tö nup töng sitih. Vai inrē ngam inlahen chu el pēng, milēḵṙen inrē yip tarik tö chu. Lōnu pöri chū-ö öich akahka tarik ngam Tēv yāvē. Öt vaichngen e chū-ö. Lökten chū-ö öich hòṅ kētöre in e. Lökten chū-ö öich vë-ekūö ngam pihöre ngaich ngëichkö ṙòken minë rupiö re. Ngaich hisap ngam inlahen re chū-ö yēḵ chu min öich veuten kēk ritaire ngaich pōyen taneūngen min chū-ö tö rupiö löktö el pēng. Fēken e inrē ai öt hěng kang chūök hötreh. Yēḵ ai heūveutī öi yūs minë rupiö ngaich öthō min öi yaha kanihngen.

Öt lööṙen pöri ngam inlahen chu ṙāngen ngam kinmanö, holṙen chu pöri ngam pihö chu tö ngam yöng chu kikānö. Ṙamlōn chu hēk öich kētöre im painīör. Ngaich pöri chū-ö öich ṙūölten re in ngam painīör. Hěng pöri ahang ih öi ṙòkhöre pingangkūö.

Hěng heuh ngaich ök tòktör nö vënyen Silvia tö ò nö hòṅ kūönu. Pingangkūö ngaich anga-aṅ nö hangö e, ngaich ṙamlōn inrē—Hökkö ngam yanihi ngam nyiö ngaich ihö. Ngöṙô lōn ngaich chū-ö sitih inlahen öich min kēken ngam la-en painīör?

Vë-ekūö re ngaich ihö ngaich kēḵ ngam fësla re chū-ö öich iṙūöhen öich kēḵ ngam la-en painīör. Ik ěpröl 1985 öng Kěpriöl nö  fötnyu. Ṙangen ngam kinmanö re nö el pēng ngaich ik chūn anga-aṅ nö im painīör nö ṙūöltenre. Unôichrit e hēk chū-ö öich vīlöng öich mupakö kömiti. Ngaich ngam mupakö alaha òfis pöri nö 80 km ṙòvat. Ngaich nët, luöi sumkam i tö hěng afta öich chu in e.

Ngam mupakö òfis ngaich nö i La-viktōria. Lökten ngaich ihö öi kēḵ fësla re öi chu La-viktōria, öi röhta in ngam pētēl. Holṙen chu ngaich më aṅ patī chu. Ngaich ṙamlōn chū-ö in cha. Ngöṙô ngam kanānö chu öng Böha ngëichkö ngam yöng ai. Hapihö ngaich öng Mik ngaich tahëngö chūök anga-aṅ. Ṙömöng iyöng in ai pöri na Samira na Kēpriöl. Hòṅ ṙāngen yip holre acha-a. Ngaich hòṅ haṙunöre öng Silvai nö iyöng kūö ngam kūön panam ngaich iyöng el öp tö kūönnö patī ihö. Öt tö lööṙen ngam inlahen ih öi ṙā-ang Karakös öi chu Viktōria.

Unôichrit e hēk öng Kēpriöl nö pihövö ngaich hariknö chūök re inrē anga-aṅ. Harikngö chūök re inrē öng Samira. Ngaich havëtu ai ik 2007 öi chu Pētēl, öp chūök ai ṙònghaichṙen la-evṙen. Ngaich öp tökiröng kūön ai öng Mik nö minṙönylen, ngaich holṙen öp pihöre Monika nö painīör. Ngatī ök inrē Samira nö painīör ngaich i patī nö la-evṙen tö la-en Pētēl. Minṙöinylen ök Kēpriöl inrē ngaich iyöng in öp pihöre nö i Itali.

Öt fēḵ unôich chū-ö öich kēḵ nup tökiröng fësla. Ṙamlōn chin tö Yāvē nö kētö ṙētak chu öich löklōn ô. Hěng ngam haköplö chu: nö möḵngöre ngam innòlö hī in Yāvē. Kētö ngam lanāmö hī min anga-aṅ tö möḵngöre “tö ngam mikah hī.” Lökten ngaich öich heuveu-en kēḵ nup fësla tökiröng hēk tö kun. (Filip. 4:6, 7) Ṙamlōn ai Silvia öi la-evṙen el pētēl. Meuk tī Yāvē ai nö kētö inkòlô minë fësla kaheḵ ai pò ai öi fēken Yāvē öi kēḵ fësla re.