1. Kūöyòh öng Yāvē nö tukten meh nö in re?

 IK SĀ Yāvē nö meukö meh nö ṙā-ang in yip tö aröb ṙò-òken, ngaich chumkūöṙen anga-aṅ nö meuk ngam tövai tinrīnkngen meh ngaich hangenlōn min më-eṅ inrē tö ò. (Yôh. 6:44) Lökten anga-aṅ nö tukten meh nö in re. Tökiṙöng ön nö ṙanamlōn hī tö Yāvē nö akahakūö tö meh hēk hangenlōn inrē tö meh.—1 Kin. 28:9.

2. Sitih inlahen Yēsū nö hachōḵ elmat hī tö Yāvē nö chumkūören tö yip Tarik re?

² Sā Yāvē nö chumkūören tö meh, ngatī inrē anga-aṅ nö chumkūören tö yip prötör sistör. Tö sā ngam ṙô Yāsū inchōḵ elmat inlahen ngam yōm siṅp. Yēn hěng hang nòng öp tö lō-ong kūö siṅp nö in minë tö 100 ṙôken, ngaich ngam yōm siṅp nö ṙangö nup tö 99, ngaich chuh kui rôngö, nö chöh ngam tö lō-ongkūö siṅp. Ngaich yē ò nö kôtökūö tö ngam siṅp ngaich hö-ö anga-aṅ nö vëken ò pòn ṙamlōn anga-aṅ nö meuk kūö ò. Ngaich asātu Yāvē nö yōm siṅp tö Yēsū. Pōi rai elmat öng Yāvē tö nup siṅp re. Ngö ṙô Yēsū: “Ngatī an nö öt lōn ngam Yöng chu el halīöngö, nö hěng hang tak in vē kun kūöṅnö nö ötkôlö.”—Mët. 18:12-14.

3. Asup min kahakö hī in ngih ātiköl?

³ Öt lōnu in tö yip prötör sistör nö haṙivlōn tö ti hī. In ngih ātiköl öi mikah tö kūöre öi hòṅ sitih inlahen hòṅ hi öt lanynguṙen ti tö yip hol re nö fukngö. Ngaich yē yip tahëng nö  haṙivlōn ti tö hi ngaich hòṅ sitih inlahen ayī-ö öi in cha? Ta-a chei urěh mikatö kūöre in ngam Mëtiv 18 Achīö yip I tö kun kuöṅnö kahakö Yēsū.

4. Achīö öich vē tö “kun kuöṅnö”?

⁴ Vē vahënyö ò “kun kuöṅnö” mahaköp cha-a nö in Yēsū ròkhöre yin nö köṙētire. Sā kun nyiö yin pò cha nö hōḵ nö haköptu tö Yēsū. (Mët. 18:3) Pòrô cha-a nö kölöktöre hēk kamngöre inrē sön cha-a nö ṙatö ellōn re nö in Yēsū. Ngatī inrē ön Yēsū nö hangelōn tö cha.—Mët. 18:6; Yôh. 1:12.

5. Sitih lōn Yāvē yēn öt lēkaṙen yip Tarik ò?

⁵ Ròkhöre yin imat Yāvē vē tö “kun kuöṅnö” nö tö pōi rai sā vē kuön hī nö tö pōi rai. Öt lōnu ayī-ö tö cha nö pala-aiṙen, pòn öt inū cha-a tö ngam ötkumlēḵ-en hēk öt mikahö-vö. Yēn ōt tö chökhuvöṙô nö in yip tökiṙööng—ngaich kiṙöngen ngam miṙivlōn hī—Ngati miṙivlōn inrē ayī-ö yēn hakihtuṙen yip nyiö—Mihôiṅ inrē ayī-ö hòṅ yihi tanānyö—Ngati inrē Yāvē nö haṙivlōn yē yip tarik ò nö öt lēköṙen. Lōnu inrē Yāvē nö hòṅ lāklen hi.—Isa. 63:9; Māk 9:42.

6. Sā ṙô ngam 1 Kòrin 1:26-29, sitih inlahen mufē yip aṅh ngih panam tö yip mahaköp nö Yēsū?

⁶ Sitih inlahen yip nö kò-en mahaköp nö in Yēsū nö “kun kuöṅnö”? Milēṙen ön ngih panam tö yip tö inū tö mina-övö hēk kanòlô. Ngaich öt inū pöri cha-a tö nëh. Lokten ngih panam nö ‘kuön nen’ mat tö cha hēk öt milēṙen inrē. (Vë-evkūö 1 Kòrin 1:26-29.) Öt ngati mufē pöri Yāvē tö cha.

7. Hòṅ sitih tinrikngen öi in yip prötör sistör?

⁷ Hangenlōn an Yāvē tö yip Tarik re nö ròkhöre, pòrô cha-a nö tufomngöre hēk hatreh nö im kanô-en. Lökten “hòṅ milēḵṙen tö yip töṙòkhöre tarik” rö-ö nö yip mikahkūö hi prötör sistör. (1 Pīt. 2:17) Öt kò ayī-ö haṙivlōn ti tö cha. Ngaich yēn ōt tö haṙivlōn tö ti hī ngaich öt kô ayī-ö ngö mufē uroh kòl nö liplö tö ngih töng rahëichyēn ṙô. Höng hòṅ vaichngen e ayī-ö ngaich arě-len ò. Pōyen nup chö-öny hi haṙivlōn. Ōt yip lömöktö in minë inruklö re nö kunnen elmat töre tö yip tahëng. Hēk yēm tufömngöre öm im kanô-en öm harunöre öm arě-ēl hol re. Pòrô öp tö yòh chö-öny hi ngaich hòṅ arě-ēlö öp holre ayī-ö. Öt kô öi inu tö ngam miṙivlōn hòṅ ilöö halöktit re pöri ayī-ö. Yēḵ hi min ngati inlahen ngaich ṙamlōn min ayī-ö hēḵ vai min inrē ngam inòlö hi tö yip prötör sistör.

8. Sitih mufě yip Yahutī ik ṙētak Yēsū?

⁸ Kūö yòh ök Yēsū nö ṙô tö inlahen më “tö kūöṅnö”? Ngö ṙô yip mahaköp nö hatönö Yēsū, “Achīö öp töpōyö nö im pūlngö ngam halīöngö?” (Mët. 18:1) Tömötlö ön ngam tökiröng minā-aṅ nö in yip aṅ Yahutī. Ngöṙô öp I töpōihölö mahaköp, “Höng Chö-öiny tö minë mina-aṅ re hēk kanôlò më Tarik nö aṅ ngaich mihôiṅ inrē nö chö-öiny ten e nö kēḵngö nômöre.”

9. Asup tinölô yip töhaköptu tö Yēsū?

⁹ Ngatī mufě yik mahaköp inrē nö in Yēsū. Lökten öng Yēsū nö akahakūö nö hòṅ ma-önyre cha-a nö hòṅ kēngen ngam tö ngatī mufěre. Ngöṙô anga-aṅ: “Ngòh tö pōyö pöri tö yiī, hökngen ò nö hakūöngöre: ngòh yöngṙen yīö hökngen ò nö sā mahalanṙen.” (Lūk. 22:26) Yēḵ hī min öi ‘tumreūtöre tö yip tahëng’ ngaich hē e min ayī-ö nö öi ‘hakūöṅngöre.’ (Filip. 2:3) Yēḵ hī min öi  tumṙeūtöre tö yip tahëng ngaich öt hō min öi miṙivngölōn yip holre.

10. Asup inlēnö ṙô Pôl tö hòṅ kēkaṙen tö hī?

¹⁰ Hòṅ ngëichkö nup tövai tinriken yip prötör sistör. Ngaich möl min öi mihôiṅ tumṙeutöre tö yip tahëng. Kētö inlēnö yip aṅ Kòrin ök Pôl: “Achīö ṙöng ap vamī-I meh harīkngöre? Asuh ap inrē in meh ap töt taneūngen meh? Yē meh pöri ngaich teūngen, kūöyòh öm eū-eure, öm sāre yē meh öt teūngen tö e?” (1 Kòr. 4:7) Hòṅ hang ngih inlēnö in. Öt kô öi ngö lōn nöng in hi lōn cha-a, öt kô öi möḵlö lōn tore tö yip hol re. Tö sā ngih inchōḵ-elmat yēn heuveū-en ngòh prötör nö kēḵtö minkahten hēk yēn tö heuveū-en ngòh sistör nö kēḵ istöti ngaich höng nöönyö Yāvē anū-ö.

11. Asup haköptö tö Yēsū nö I inlahen nap rācha tö ök kūöṅkūö?

¹¹ Urĕhngöre ök Yēsū nö mikahtö kūö yik haköptöre nö un haṙivlōn tī tö holre. Unôichngöre ngaich Yēsū nö kētö inchōḵ-emat yip haköptöre. Hěngtak ök kūön kūö kamë hötreh re nö in ök rācha. Ik sā nö öt löhnyö nup hötreh re ngaich arělen ò pöri ök rācha. Anga-aṅ pöri ngòh kūöṅnkūö tö öt arě-ēl öp tahëng holre öp töng rahëichyěn hötreh nö in u. Ik sā ök rācha ngaich nö akahalōn ngaich chaphöt ò anga-aṅ nö el chēl. Asuh öp haköptö Yēsū nö in ngih inchūḵ-elmat? Ngö ṙô anga-aṅ, “Ngatī an min ngam Yöng Chu el halīöngö, tö yīö; yē yīö öt löknyö ellōn re lōn, aṙē-ěl holre.”—Mët. 18:21-35.

12. Asup inlahen hī yěi öt aṙē-ěl öp holre?

¹² Öt hameuktö miṙēlōn ngam kūöṅnkūö nö in öp holre. Kihngen tī anga-aṅ tore hēk tö yip tahëng inrē holre. Sitih inlahen? Ngam raneh, “chaphöt ök holre anga-aṅ nö el chēl ik sā nö öl nö kēnyö nup hötreh re.” Ngam innëtö, Ik sā yip tahëng kūöṅnkūö nö meuk inlahen ò ngaich haṙivlōn cha-a. Ngatī inlahen yip tahëng nö mihôiṅ nö haṙivlōn tö kūö nup la-en hī. Tö sā hī yěi öt aṙē-ěl öp holre, öt milēḵṙen inrē tö ò ngaich mihôiṅ min anga-aṅ nö haṙivlōn. Hēk yěn meuk inlahen hī min yip prötör sistör ngaich haṙivlōn min cha-a inrē.

13. Asup haköplö hi i inlahen ngam Painīör sistör?

¹³ Yēḵ hī pöri öi aṙē-ěl öp holre ngaich ṙamlōn min ayī-ö. Ngöṙô ön ngòh tö hěngtak painiör tö Kristöl minë-eny: “Örheūheu öich haṙivlōn tö ṙô ök tö hěngtak sistör, chök chū-ö tö kūö minë ṙô ò. Hěng heuh öich sōḵ holren ò nö ahanga. Kūönngöre ngaich ngam nganötö chu öich ahanga ngaich haṙivlōn ngaich chū-ö.” Tö löng ngam inlaha Kristöl tö lōn n lin. Hö-ö pöri anga-aṅ nö līn hēk öt ṙěhēn nö fěkenre. Haköp öp ātiköl anga-aṅ in öp Òktopör 15, 1999 Chūökamahati öp tö ngö kui ““Holtö ellōn re man aṙē-ěl.” Ngaich aṙēlēn öp sistör ngaich anga-aṅ. ngö ṙô anga-aṅ: “Möl chin akahakūö tö hi öi hòṅ havai ngam tinriken re öi tö kò-en kristīön. Ngaich örheūheu öng Yāvē nö aṙēlēn hi. Höhlö ngaich öp sistör nö aṙē-ěl öp holre ngaich ṙamlōn inrē anga-aṅ.”

14. (a) Sā ṙô ngam Mëtiv 18:21, 22, asup I kanihnge kahēken Pītör? (b) Hòṅ asup öp inlahen hòṅ hi öi aṙēlēn öp holre?

¹⁴ Kò-en ön ngam inlahen hi öi kö aṙē-ěl holre. Öt tö lööṙen pöri angū-ö. Ngatī ök nö ṙòlheuh Pītör nö kihngen nö aṙē-ěl hol re. (Vë-evkūö Mëtiv 18:21, 22.) Sitih inlahen ayī-ö aṙē-ěl öp holre? Ngam raneh,  fēken inlahen Yāvē nö örheūheu nö aṙēlēn hi. (Mët. 18:32, 33) hö-ö an nö asā nup tö kööl hī nö reushen hī, pòṅ holtö ellōn re anga-aṅ nö aṙēlēn hī. (Sal. 103:8-10) Ngam tahëng: “Hòṅ ngatī ayī-ö kö hangenlōn tö höö.” Ōt tö ngö manah pöri angū-ö tö hi öi hòṅ aṙēlēn öp holre hēk örhöng tölngu nö in hī. (1 Yôh. 4:11) Ngam innëtö, Hòṅ afē-a ayī-ö yēḵ hi öi aṙē-ěl öp tö hěngtak holre ngaich asup min öp tö vai ṙòng inlahen hī. Yöölen min anga-aṅ, hěng min cha-a nö el ngam Maṅ ngaich ngön min ngan inòlö cha nö in Yāvē ngaich höhlö min ngam elkuilōn hi. (2 Kòr. 2:7; Kòl. 3:14) Ngam linūyö, Hòṅ vë-ekūö Yāvē ayī-ö ngam kamēḵtö chööngö nö hi öi kö aṙēlēn höö. Un kētu chuk ngam Sī-ö nö vī-lö tinròlen hī. (Efi. 4:26, 27) hòṅ havëkö inyööken re öi in Yāvē hòn hi öi laklöre tö ti minë tinngöp ti ngam Sī-ö.

15. Yēḵ hī öi haṙivlōn tī yip holre ngaich asup tö hòṅ ahang hī inlēnö Im Kòlòsī 3:13?

¹⁵ Yēḵ hi haṙivlōn tö kūö inlahen öp hol hi ngaich hòṅ sitih inlahen ayī-ö? Hòṅ vī ngam lanāmö ayī-ö nö ihôihö höö ngaich ròngnyökūö ellōn re ayī-ö in Yāvē. Ngaich hòṅ vë-elkui yip prötör sistör ayī-ö hòṅ hi öi ngëichkö nup tö vai tinringen cha—sā Yāvē nö nëichkö nup tö vai tinringen cha. (Lūk. 6:28) Yēḵ hi öt vaichngö tö nup vanachö cha ngaich hòṅ vë-ekūö cha ayī-ö. öt kô ayī-ö ngö mufē tö cha nö tölngen re nö haṙivngölōn hī. (Mët. 5:23, 24; 1 Kòr. 13:7) Yēḵ cha vë-ekūö hī ngaich hòṅ hangihtöre cha ayī-ö ngaich hòṅ ṙatö ellōn re ayī-ö. Ngaich yēḵ ò nö ōt halāmtöre ngaich hòṅ möy ayī-ö. (Vë-ekūö Kòlòsī 3:13.) Ngaich öt löng min ngam inòlö hi tö Yāvē. Ōt kò ayī-ö öi tī öp holre haṙivlōn. Inmeuktö hī  min angū-ö öi möḵlö hangenlōn tö Yāvē.—Sal. 119:165.

16. Hòṅ asuh öp tö hòṅ inlahen hī öi ṙòkhöre öi kēken e?

¹⁶ Ṙamlōn in ayī-ö tangömuh pò hī öi “hěng kitiöm” hēk “hěngö mahayöngken” öi el katòh ò öi la-evṙen öi löklōn Yāvē. (Yôh. 10:16) Yahōva ki mörchi puri körne kē liyē söngkötit, pēch 165, ngö kinuchö angu-ö: “Pò ngaich öööm teūngen tö yanöölen re, in ngam hinëngö ngaich hòṅ haköpken e më-eṅ.” Lökten ayī-ö öi hòṅ örheuheū haṙunöre öi sā mat Yāvē öi ngëichken më prötör sistör. Pöi ṙòkhöre töpōirai öi I mat Yāvē hòṅ ngatī mufě inrē ayī-ö tö cha nö tö pōirai. Nup töng tölngö inlahen hī öi hayööken yip holre ngaich chumkūöṙen öng Yāvē tö u. Ngaich milēḵṙen inrē tö hī.—Mët. 10:42.

17. Asup ngaich inlahen hī?

¹⁷ Hangenlōn in ayī-ö tö më prötör sistör. Lökten “ayī-ö öt kô öi lökngö fanūkngö yip tahëng.” (Rōm. 14:13) Öt möḵlö min ayī-ö tö yip prötör sistör tore. Ngaich aṙē-ěl höö min ayī-ö ngaich öt fūkngö min inrē ayī-ö tö tī yip tahëng. Lökten ayī-ö, “tömkörit nup taṙòkhöre vamī lanāmö, nup lökten hī inrē kö heṙūkö höö.”—Rōm. 14:19.