TÖHAKÖÖPÖ ĀTIKÖL 2
TINKÖÖKÖ 132 Öp Höm Ēk Huvē
Yī-ö Töpīhövö Kikōnyö, Milēḵṙen Yin Tö Më Pīhöre Kikānö
‘Yī-ö inrē töpihövö kikōnyö, . . . milēḵṙen tö ngam pīhöre kikānö.’—1 PĪT. 3:7.
ASUH ÖP MIN HAKÖP HĪ?
Sitih inlahen öng min ngam töpihövö kikōnyö nö milēḵṙen töm pīhöre kikānö nö in nup rô re hēk la-en re inrē.
1. Asūp töhěng chö-öiny ngam pinīhö nö halēnlöng tö Yāvē?
TĒV ‘ṙanamölōn’ an Yāvē, lōnu inrē anga-aṅ tö yip tarikre nö ṙamölōn. (1 Tim. 1:11) Lökten inrē anga-aṅ nö kēten minë tö ṙōlkangen inlōnti hī. (Yāk. 1:17) Tö sā ngam pinīhö. Yēḵ ngam kikōnyö hēk töm kikānö nö hapīhö, ngaich hē e cha-a nö kilēḵngôre tö re nö milēḵṙen hēk hangenlōn inrē tö höö nö söl manā-aṅ. Yēḵ cha min nö haköpkö ngam hanangenlōn re tö höö ngaich örheuheū min cha-a nö ṙamölōn.—Inch. 5:18.
2. Sitih inlahen tī aich më kikōnyö töngamuh tö më pīhöre kikānö?
2 Haṙivlōn pöri öi meūk inlahen më pamīhöre töngamuh nö vaichngö tö minë kinlēḵngôre ik sā cha nö hapīhö. Lökten nö öt köpsöṙen ngam ṙanamlōn cha nö in höö. Fömngöreṙen ngam ripōt lamöktö im Vörlt Hëlt Òrkönaisēsön nö vënyö inlahen më kikōnyö nö fël më pīhöre kikānö, ayôkö elnang ò hēk ötlēḵken ò inrē. Ōtre yip töpihövö kikōnyö töng mahameūktöre nö milēḵṙen tö më pīhöre ngaich ötlēḵken cha pöri yěn i patī. Pōyen inrē më töpīhövö kikōnyö mameūk minë pòrnokrāfī (tötlöng nyat hēk tö minë vitiō inrē) anū-ö nun mihôiṅ tö pasū-u tī töm pinīhö.
3. Kūö yòh yip rīkre kikōnyö nö ötlēḵken më pīhöre kikānö?
3 Kūö yòh aich më inpīhö kikōnyö nö ötlēḵken më pīhöre kikānö? Lohten cha-a nö meuk inlahen öp yöngre kikōnyö nö fël öp yöng cha kikānö, angū-ö mihôin lāinyngen cha nö ngölōn tö e nö töt vaich yēḵ cha nö ngatī inlahen. Ōtre inrē tö haruklöng nö in nup kamngö chuök yip tömināch elmat tö yip kikānö hēk tötmilēḵṙen inrē tö cha, rīkre inrē töt haköptu nö ṙāp tanānyöre hēk mufē elkuilōnre inrē. Ōt më inpīhö kikōnyö mameūk minë töt löng nyat hēk töt löng inrē vītiō ngam lainyngen cha nö ötlöngö mufē nö in më kikānö hēk in ngam sex inrē. Vënyu nang in tö minë ripōt, tö u anū-ö tö ngatī kanihngen nö ṙūöhlöre nö ik ṙētak ngam COVID-19. Öp töng yòh löktö lāinyngen u nö ngatī, tövaich pöri angū-ö yeḵ më inpīhö kikōnyö nö ötlēḵken më pīhöre kikānö.
4. Asuh öp tö hòṅ chumkūöṙen më prötör töpīhövö ngaich kūö yòh?
4 Hòṅ chumkūöṙen yin më Kristīön prötör tö cha nö ötkô nö asīntö mufē re nö in vē aṅ ngih panam tö inlahen me kikānö. a Kūö yòh? Pò nup mufē ngòh tarik ngaich ngatī min nup kahëken ò la-en. Töi chumkūöṙen tö ṙô Pôl nö halēn yik töhachāmö elkui Kristīön aṅ Rōm nö ngöṙô ‘uh yin asīntöre öi in minë tinrīken ngih panam.’ (Rōm. 12:1, 2) Ik sā Pôl nö kūich ngih ṙô nö chö-öinyten yik Kristīön aṅ Rōm, ngaich ngam maṅ in e nö samyeūheuv rò-òten. Lökten im ṙô Pôl pöri öi akahakūö tö yik rīkre misī prötör aṅ el ngam māṅ tö ṙömöng ölngen nö asīnkö mufē ngih panam. Angū-ön ngih lāinyngen Pôl nö hōten cha nö halööktö minë mufē re hēk inlahen re inrē. Hòṅ hang ngih inlēnö yin inre töngamuh më Kristīön prötör töpīhövö el ngam maṅ. Haṙivlōn pöri töngamuh öi meuk inlahen më rīkre töpīhvö prötör nö sāḵta mufē nö in minë tövaich mufē ngih panam ngaich ötlēḵken më pīhöre. b Hòṅ sitih inlahen öng pöri ngòh inpīhö kikōnyö nö in ngam pīhöre kikānö? Asūp lōn Yāvē nö in ò? Höng löktö im miröökö lökngörit ngih atīköl in öi teūngen tö sanapṙô e.
5. Sā ṙô ngam 1 Pītör 3:7, tö hòṅ sitih inlahen öng ngòh inpīhö kikōnyö nö im pīhöre kikānö?
5 Vë-evkūö 1 Pītör 3:7. Kētö chööngö ang Yāvē nö in më töpīhövö kikōnyö nö hōten cha nö milēḵṙen tö më pīhöre kikānö. Ngòh kikōnyö tö töpīhövö tö milēḵṙen tö ngam pīhöre kikānö, örheūheu min anga-aṅ nö hameūktö ngam hanagenlōnre tö ò. In ngih ātīköl in min öi mikahtökūöre tö inlahen ngòh töpīhövö kikōnyö nö sitih inlahen mihôiṅ anga-aṅ nö milēḵṙen tö ngam pīhöre kikānö. Urěh pöri min ayī-ö öi ngeichkö nup tötkô nö inlahen ngòh töpīhövö kikōnyö nup mahameūkten ò min yēḵ ò nö tö milēḵṙen töm pīhöre hēk yěn hö-ö.
ṘŪÖHNGÖRE TÖ NUP LA-EN TÖT MILĒḴṘEN TĪ TÖ NGAM PĪHÖ MEH KIKĀNÖ
6. Sitih mufē ang Yāvē nö in ngòh kikōnyö töpihövö yēḵ ò nö fël ngam pīhöre kikānö? (Kòlòsī 3:19)
6 Yēḵ meh fël ngam pīhöre kikānö. Kunyaha elmat ang Yāvē tö më famël holre. (Sal. 11:5) Ötkô inrē anga-aṅ nö hökngö inlahen më kikōnyö nöng ötlēḵken më pīhöre kikānö. (Mal. 2:16; vë-evkūö Kòlòsī 3:19.) Ngaich sā ṙô ngam miröökö lökngörit ngih atīköl, im 1 Pītör 3:7, tö inlahen ngòh tö hěng tak Kristīön prötör yēḵ ò nö öt milēḵṙen tö ngam pīhöre, ngaich mihôiṅ min nö pasū ngam innôlö ò nö in Yāvē. Rö-ö nöng anū-ö pön öt hangṙô ò inrē min ang Yāvē yěn vë-ekūötēv.
7. Asuh nup tötkô nö inlahen ṙô ngam tö pīhövö kikōny? (Ngëichkö ngih inrē “Asuh Öp Manah e?”)
7 Yēḵ meh ayôkö elnang ngam pīhöre kikānö. Ōt yip kikōnyö töpīhövö tötlamëkö elnang pīhöre tökūö tanānyöre hēk ayôkö elnang ò inrē. Vënyu pöri ang Yāvē nö surīkhö minë ‘tanānyö, lanīnö, hēk yip tötlamëkôre tö elnang holre.’ c (Vë-evkūö Efisös 4:31, 32.) Hangihtöre an Yāvē tö nup ṙô ngam kikōnyö töpīhövö yēḵ ò nö vë-ekūö ngam pīhöre. Yěn ayôkö elnang ngam pīhöre hēk hachökö ò inrē tö nup ṙô re, chumkūöṙen ang Yāvē tö u. Nup töng sitih pöri min inlahen cha pasū min ngam innôlö cha nö in höö hēk in Yāvē inrē.—Yāk. 1:26.
8. Sitih mufē ang Yāvē tö ngam pòrnokrāfī?
8 Yěm meuk pòrnokrāfī. Kunyaha elmat takô ang Yāvē tö ngam pòrnokrāfī. Lökten yěn meukö u min ngòh inpīhö kikōnyö, ngaich pasū min ngam innôlö ò nö in Yāvē. Hěnghöre öt minlēḵṙen inrē min anga-aṅ tö ngam pīhöre kikānö. d Lōnu pöri ang Yāvē nö in më inpīhö kikōnyö tö cha nö hangenlōn tö më pīhöre kikānö, ngaich haköpngöre nö ò. Ngòh inpīhö kikōnyö tö ngatī inlahen, öthō min anga-aṅ nö asěhkö tahëng kikānö hēk ötrēhěn inrē min nö afēkö u. Ngöṙô ök misī Yēsū tö ngòh ngamëichkö ngòh kikānö nö hòṅ lōnu tö ò, ngaich höng ma-asěha “anga-aṅ nö ellōnre.” e—Mët. 5:28, 29.
9. Sitih inlahen mufē ang Yāvē nö in ngòh inpīhö kikōnyö, yēḵ ò nö kēken nup sex töt milēḵṙen tī tö ngam pīhö ò kikānö?
9 Nup sex töt minlēḵṙen tī tö ngam inpīhö kikānö. Ōtre yip inpīhö kikōnyö tamimlö alaha më pīhöre kikānö nö kēken ngam sex, ngaich mihôin min ngam pīhö ò kikānö nö ngölōn tö ò nöng öt hangenlōn tö ò, lökten nöng ötlēḵken ò. Töng mahateūngö minë kuilōnre yin cha-a vë töngatī inlahen tarik nöng öt afēkö mufē ngam pīhöre kikānö. Kunyaha elmat Yāvē tö yip tö ngatī inlahen tarik. Pön lōnu anga-aṅ tö më töpīhövö kikōnyö nö pōiṙai mat tö më pīhöre kikānö, ngaich hameuktö hanangenlōnre inrē nö milēḵṙen tö minë mufē elkuilōn ò. (Efi. 5:28, 29) Yēḵ ngòh Kristīön töpīhövö kikōnyö nö timlö alaha ngam pīhöre kikānö nö in ngam sex hēk fëlö ò ötlēkö elnang ò inrē, ngaich meuk minë tötlöng inrē tömeūkö, ngaich hòṅ sitih inlahen anga-aṅ? Sitih inlahen inrē anga-aṅ mihôin nö harīkngö minë tinrīken re?
ṘUHNGÖRE TÖ MINË TÖTLĪNËKEN NGAM PĪHÖRE KIKĀNÖ
10. Asuh öp haköplö më töpīhövö kikōnyö nö in Yēsū ?
10 Yěn ötlööngö inlahen ngòh töpihövö kikōnyö hēk ötlēḵken ngam pīhöre kikānö ngaich sitih inlahen mihôiṅ anga-aṅ nö halööktitre? Mihôin ön nö asīnkö inlahen Yēsū. Pòrô ök Yēsū nö öt tö pīhövö, sön mihôiṅ më kikōnyö töpīhövö nö haköplu nö in ò nö sitih inlahen anga-aṅ nö in yik tanīnöṙô. (Efi. 5:25) Ta-a chěi töi ngëichkö inlahen Yēsū nö sitih inlahen nö in yik tanīnöṙô hēk sitih inlahen ṙô inrē yěn vë-ekūö cha.
11. Sitih inlahen ök misī Yēsū nö in yik haköptöre?
11 Örheūheu ök Yēsū nö hameuktö hangenlōnre hēk minlēḵṙen re inrē tö yik tanīnöṙô. Öt hěngheuh inrē anga-aṅ nö hakēsken cha. Pòrô anga-aṅ nö mahaköpten cha, sön nö öt hameuktöre nö tökiröng tö cha. Hayaichngöre pöri anga-aṅ. (Yôh. 13:12-17) Lökten nö ngöṙô nö in yik haköptöre: “Haköp öi in chu, tön tö ṙēmen Chin hēk tö yāichö ellōn inrē, ngaich öthō min öi öt teunglen tö haneuhlö nômöre.” (Mët. 11:28-30) Vënyu ang Yēsū nö tö ṙēmen. Hö-ö ön ngam ṙanëmen nö minkahngö ötkumlēḵ-en, pön inmeūktö ngam kumlēḵ. Ngaich ngòh töṙēmen tarik heuveū anga-aṅ nö ṙapöre in nup töng sitih. Yěn pòrô inrē nö vīlöng tanānyö, ngaich sön min nö heuveū nö vī ngam lanāmö.
12. Sitih ṙô ök Yēsū yěn vë-ekūö tarik?
12 Tövayö ṙô ök Yēsū misī yěn vë-ekūö tarik hēk kamëtö inreuskö alaha inrē. Öt hěngheuh anga-aṅ nö miyëḵṙô tö yik haköptöre. (Lūk. 8:47, 48) Ik sā ò pòrô nö ötlēkaṙen tö yik tö kunyaha elmat tö ò, sön nöng ‘öt havahalṙô cha nö hēk.’ (1 Pīt. 2:21-23) Ōt inrē nup kamngö chūök ò nöng hökngenre. (Mët. 27:12-14) Kô-en ang Yēsū nö tövai nö inchōḵ-okūö më töpīhövö Kristīön kikōnyö!
13. Sā ṙô ngam Mëtiv 19:4-6, sitih inlahen öng ngam inpīhö kikōnyö nö “haköpngöre nö im pīhöre”? (Ngëichkö ngam nyat.)
13 Hōten më töpihövö kikōnyö ök Yēsū nö haköpngöre nö in më pīhöre kikānö. Sa ṙô ngam yöngre anga-aṅ, ngam tö ṙò-òvö töm töpihövö kikōnyö “nö haköpngöre nö im pīhöre.” (Vë-evkūö Mëtiv 19:4-6.) Ngam ṙô “haköpngöre” nö i ṙô Krīk ngam manah e “tö panngö.” Tö ngö manah tö minā pamīhöre nö hòṅ ngön ngam innōlö cha nö in höö nö haköpngöre nö in höö. Lökngöre inrē min nup la-en cha nö nët tak yěn pòrô nö hěngtak öp tövaich. Yěn ngön pöri min ngam innôlö ngam inpīhö kikōnyö nö im pīhöre kikānö öt meuk minë tötlöng tö meūkö pòrnokrāfī min anga-aṅ. Ilööṙen pöri min anga-aṅ nö ‘havööngökūö re.’ (Sal. 119:37) Sā kumlēḵngôre anga-aṅ nö in minë mat re, tö ò min öt hatīönkö yip tahëng kikānö.—Yōp 31:1.
Ngòh inpīhö kikōnyö tö chiplö nö in ngam pīhöre kikānö öthō min anga-aṅ nö meuk minë tötlöng nyat (Ngëichköm perekrāf 13) g
14. Sitih inlahen öng ngam inpīhö kikōnyö nö halööktö ngam innôlöre nö in Yāvē hēk im pīhöre inrē kikānö?
14 Ngòh inpīhö kikōnyö famël hēk tötlamëkö elnang pīhöre inrē, ngaich hòṅ halööktit nup inlahen re anga-aṅ nö im pīhöre kikānö hēk in Yāvē inre. Asuh nup tö hòṅ inlahen ò? Raneh, hòṅ hō-en minë inlahenre anga-aṅ nö tövaich. Hēk köpölōn inrē tö u nö öt hanyunken nö i mat Yāvē. (Sal. 44:21; Mum. 12:14; Hep. 4:13) Innētö, ötkô anga-aṅ nöng iṙūöhen nö ötlēken ngam pīhöre kikānö hòṅ halööktitre pöri. (Inch. 28:13) Linūöyö, hòṅ havëkö inṙē-ělre nö im pīhöre kikānö hēk in Yāvē inrē. (Inl. 3:19) Hòṅ holtö ellōnre inrē anga-aṅ nö havëkökūö Yāvē tö inlahenre hòṅ ò nö halööktö nup tövaich mufē re, nup ṙô re hēk la-enre inrē. (Sal. 51:10-12; 2 Kòr. 10:5; Filip. 2:13) Finënö, hòṅ asīnken nup ṙôre anga-aṅ nö vë-ekūötēv ngaich hameukten u nö in nup la-enre, töngö manah tö ò nö hòṅ surīkhö nup ṙô tötlöng hēk inyôṙa inrē. (Sal. 97:10) Tinnīyö, hòṅ ilööṙen anga-aṅ nö kēḵ inyööken re nö in më töhangenlōn ṙô min nö halēnö ò më minröinylen el ngam maṅ. (Yāk. 5:14-16) Tinfūölö, hòṅ fēken nup la-en anga-aṅ tö yöölen tī tö ò min nö öt kēken nup tövaich la-en. Anga-aṅ inrē ngòh mameuk pòrnokrāfī töpīhövö kikōnyö, nö hòṅ ma-ainyre nö halööktit re, öthō min ang Yāvē nö öt kētö inkòlô ò. (Sal. 37:5) Öt höng anū-ö pöri tölngö inlahen ngam kikōnyö töpihövö. Pön hòṅ hameuktöre inrē nö milēḵṙen tö ngam pīhöre kikānö. Nö sitih inlahen?
SITIH INLAHEN ÖM MIN MILĒḴṘEN TÖM PĪHÖRE KIKĀNÖ
15. Sitih inlahen öng min ngam inpīhö kikōnyö nö hameuktö hanangenlōnre tö ngam pīhöre kikānö?
15 Hameūktöre öm hangenlōn. Ōt yip inpīhö kikōnyö chamöhtö inlahen re nö hameuktö ngam tökirööngen hanangenlōnre in më pīhöre kikānö. (1 Yôh. 3:18) Mihôin nöng in minë töng rahëichyen inlahenre nö hameuktöre nö hangenlōn. Tö sā ò mihôiṅ nö kēḵ kunti ò hēk fūöllöre inrē. Mihôiṅ inrē nö söömtö mësēch ò nö ngöṙô ”fēken meh chin” hēk hatönkö inlahen ò inrē öm ngöṙô “sitih inlahen öm?” Mihôiṅ inrē öm kūich öp kāt öm vënyö ṙôken ngam hanangenlōnre tö ò. Yēḵ ngam inpīhö kikōnyö min nö ngatī inlahen, ngaich mahameuktöre min anga-aṅ nö milēḵṙen töm pīhöre kikānö. Ngaich köp inrē min cha-a nö im pinīhöre.
16. Kūö yòh öng ngam inpīhö kikōnyö nö hòṅ eū nup la-en ngam pīhöre kikānö?
16 Ha-öiny inlahen nup la-en ò. Ngòh inpīhö kikōnyö hameuktöre min anga-aṅ nö hareuskö alaha ngam pīhöre kikānö. Yēḵ nup töng la-en ngam pīhö ò kikānö nö holṙen ò, ngaich eū nup inlahen ò min anga-aṅ. (Kòl. 3:15) Yěn ngatī inlahen min ngam inpīhö kikōnyö nö holtö ellōnre nö eū nup la-en ò, ngaich ṙamlōn min ngam pīhö ò kikānö nö in ò. Meuk ngam hanangenlōn, minlēḵṙen hēk ngam chumkūöṙen ngam pīhöre kikōnyö inrē min anga-aṅ.—Inch. 31:28.
17. Sitih inlahen öng mihôin ngam inpīhö kikōnyö nö hameūktö minlēḵṙenre tö ngam pīhöre kikānö?
17 Milēḵṙen hēk hangenlōn. Ngòh töhangenlōn inpīhö kikōnyö pōiṙai mat min anga-aṅ töm pīhöre kikānö. Ngölōn inrē min anga-aṅ töm pīhöre kikānö nö töpōiṙai nö inlōntö ò nö lamöktö in Yāvē. (Inch. 18:22; 31:10) Lökten min anga-aṅ nö milēḵṙen hēk hameuktö hanangenlōnre nö in ò, pòrô inrē yěn sex. Öthöng timlö alaha ngam pīhöre min anga-aṅ kikānö nö sā nup lōn ò, hòn öt vachö mufē inrē min ngam inpīhö kikānö, ngaich chōchngöre min minë elkuilōn cha nö in höö. f Hòṅ chumkūöṙen anga-aṅ inrē tö minë mufē elkuilōnre hòn öt lökngöre ngam innôlö ò nö im Tēv.—Inl. 24:16.
18. Hòṅ asuh öp min ngaich inlahen ngam töpihövö kikōnyö? (Ngëichköm pòks “ Minë Tö Fën Inlahen Ngam Tö Milēḵṙen Inpīhö Kikōnyö.”)
18 Yī-ö inpīhö kikōnyö, mihôin yin öi rinatu-ellōn tö Yāvē nö chumkūöṙen hēk ṙamlōn yěn meuk inlahen yīö öi milēḵṙen tö më pīhöre. Lökten um la-entö nup töt milēḵṙen tī tö ngam pihö meh kikānö, hameūktöre pöri öm hangenlōn hēk milēḵṙen inrē tö ò. Yēḵ meh min öm ngatī inlahen ngaich meuk inlahen meh min ngam pīhö meh öm hangenlōn hēk pōiṙai mat inrē tö ò. Lökten öm milēḵṙen tö ngam pīhöre kikānö. Yēḵ me min öm ngatī inlahen ngaich köpsöṙen min ngam innôlö meh nö im vamīlen hī ang Yāvē.—Sal. 25:14.
TINKÖÖKÖ 131 “Chisē Pörmeswör Në Ēk Pöntön Më Pāntā”
a Yī-ö inpīhö kikōnyö mihôiṅ yin öi haköp ngam ātiköl tö ngö kui “Asīnken Yāvē öi Vayö Tinrīken In Më Sistör?” in ngam Chūökamahati Chönvörī 2024.
b Yēḵ meh ötlēḵkaṙen, ngaich teūngen min më-eṅ tö inyöökenre yěm haköp ngam ātiköl tö ngö kui “Chöp Āpka Pörivār Kā Kōyī Āp Pör Ötiyāchār Köre, Tō Kyā Körē?” El ngam jw.org man min teūngen tö ngih ātiköl hēk el ngam JW Laëprërī in ngam seksön “Minë Tahëng Tòpik.”
c ASUH ÖP MANAH E? Ngam ṙô “töt lamëkôre” öt tö ngö manah angū-ö töp tarik nö ötlöngö invëka minë-eny nö mināch elmat tö ò, pön yēḵ ò inrē nö miyëḵṙen, örheūheu nö minyëḵṙô tö ò, tölngenre nö miṙivlngölōn ò hēk hachōichngö ngam minë-eny ò inrē.
d Ngëichkö ngam ātiköl tö ngö kui Pòrnokrāfī Sē Töpah Hō Sökti Hëi Satīsutā Chintökī” el ngam jw.org hēk el ngam JW LAËPRËRĪ inrē.
e Yěn mameuk pòrnokrāfī ngam inpīhö kikōnyö, ngaich mihôiṅ anga-aṅ nö vë-ekūö ngam ātiköl tö ngö kui “Sitih Inlahen Öich Yěn Meuk Pornokrafī Ngam Pīhö Chu?” in ngam Òköst 2023 im Chūökamahati.
f Öt löknyô ön ngam Paipöl nö vënyö öp tölöng hēk tövaich inlahen ngam sex ihôi minā pamīhöre. Lökten nö cha-a nö hòṅ kahngenre nö kē fëslare nö asūp mihôiṅ inlahen cha im inlahen e. Ngih pöri chumkūöṙen cha nö in nup inlahen re nö hòṅ löktö minlēḵṙen Yāvē anū-ö, teūngen cha-a tö ṙanamlōnre hēk köptī inrē tö ngam töhet elkuilōnre. Në tö ngatī inlahen më pamīhöre nö ötkô cha-a nö kakken u nö in yip tahëng.
g VAMË-ENY INLAHEN NGAM NYAT: Ma-ainyre ngam tarik nö hòṅ hameukhö mat ngam töhěng tak prötör tö minë tötlöng nyat ngam hol chūök ò nö la-evṙen.
