1. Kūö yòh öi hòṅ lök in ngam talöökö inchō-okūöre tö Yāvē, kētö inchōḵelmat hī.

 ASEHKŪÖRE man sin töre öm lō-ongkūö öm el öp tökiröngti el inchōnngö. Havīlöng më-eṅ tö minë tötainy aṅ el inchōn, keuheūtngöre chūök inrē minë kun kamlökö tö chökhukūö hēk minë chōn tö pōisönu. Hōluröön pöri më-eṅ tö öp tarik tö akahakūö tö chūök minë pinlāḵngen ngaich hayööken meh inrē anga-aṅ öm sitih inlahen laköre tö u, lohten öm teūngen min tö hanöhlöre hēk kirööngen ṙô inrē öm ha-öiny tī ò. Ngatī inlahen inrē ngih panam nö sā inlahen ngam tökiröngti el inchōnngö tö havīlöng tö minë kanihngen, minë tö mihôiṅ min nö pasū-utī tö ngam innôlö hī öi in Yāvē. Lēn pöri ayī-ö tö ngam mahachō-okūöre ang Yāvē, lökten mihôiṅ öi öt pa-ëkūö. Pön laklen hī anga-aṅ tö minë kanihngen, ngaich hateungten hī öi chuh in ngam chahuhure, töngö manah ngam chūök hī min öi örheūheu aṅ ikūö ngam tufömngöre panam.

2. Sitih inlahen tī ang Yāvē nö hachō-okūö hī?

² Asūp löktö tī Yāvē töngamuh nö hachō-okūö hī? Löktö in ngam ṙô re ngam Paipöl. Rö-ö nöng angū-ö pön löktö in më tarik tī inrē anga-aṅ nö hayööken hī. Sā Yāvē nö löktö in më “tökô-en, tö-akaha inrē mahalanṙen” nö löngö ṙētak tī nö halēnlö minë nyā-aṅkūö hī, hòṅ hī löngö katöllö. (Mët. 24:45) Löktö in më tarik tö heuveū-en inrē anga-aṅ nö hachō-okūö hī. Tö sā më sörkit ovörsīör hēk tö më minṙöinylen el ngam māṅ nö mahareuskö alaha hī hēk kētö inlēnö hī inrē, hòṅ hī la-al minë yamih kanihngen. Lökten ayī-ö öi kiröngen ṙô öi ha-öiny minë tī Yāvē nö hayööken hī el ngih manā-aṅ sakāmö. Angū-ö lāinyngen hī köptī tö ngam innôlöre öi in Yāvē hēk lök in ngam talöökö nômö inrē.

3. Asuh nup min kahakkö in ngih ātiköl?

³ Hēṙu pöri ṙung ayī-ö öi kihngen öi hang minë inlēnö lamöktö in Yāvē, möthë yěn löktö in më tarik anū-ö, më töng sā hī nö töthet. Lohten min öi öt ööire tö ngam inlēnö tö kētu, hēk vaich  inrē angū-ö nö imat hī ngaich mihôiṅ min ayī-ö ngö mufē tö e nö öt lamöktö in Yāvē. Asuh pöri mihôiṅ öp inlahen hī? Hòṅ ṙātö-ellōnre ayī-ö tö Yāvē nö löktö in më prötör nö kētö inlēnö hī hēk yanöölen hī inrē anū-ö yěi hangö u. In ngih ātiköl min öi mikahtökūöre tö hī sitih inlahen öi ṙūöhlö ngam ṙinātö-ellōnre. Ngaich kakken në tö lūöi min ayī-ö: (1) Sitih inlahen ang Yāvē nö hachō-okūö yik tarik re misī, (2) sitih inlahen ang Yāvē töngamuh nö hachō-okūö hī hēk (3) asuh nup min taneūngen hī inkòlô yěi iṙūöhen lök in ngam inchō-okūöre tö Yāvē.

SITIH INLAHEN ANG YĀVĒ NÖ HACHŌ-OKŪÖ YIK AṄ ISRAEL

4-5. Sitih inlahen ang Yāvē nö hameuktöre nö löktö in Môsös nö hachō-okūö më aṅ Israel? (Ngëichkö ngam lama uk nyat.)

⁴ Katöllen Môsös ang Yāvē nö ṙamānyen yik aṅ Israel nö i Aikup. Ṙōlkangen nup tī Yāvē nö hameuktöre nö katöllen Môsös nö mahachōkūö më tarik re. Töi fēkö ngih inlahen. Halēnlö ngam taṙul ang Yāvē nö inchō-okūö më tarik re nö el sakāmö hēk ngam tameūyö inrē nö el hatööm. (Man. 13:21) Unôichrit u ang Môsös nö kiröön nö hachōḵ kūö më aṅ Israel nö chuh in ngam Töngāṅv Mai. Pa-ekūö pöri më Israel kūö cha nö meuk ngam mai nö lākūöre, hěnghöre lūlöngrit cha-a tö më kumyung aṅ Aikup. Ngölōn cha-a tö e nö vanāichö Môsös nö kumten cha. Öt vaich pöri angū-ö, pön tölngenre ang Yāvē nö löktö in Môsös nö hachōkūö më tarik nö chuh in e. (Man. 14:2) Hameuktö pinngangkūö ngaich ang Yāvē nö laklen më tarik re.—Man. 14:26-28.

⁵ Unôichrit e ngaich ang Môsös nö 40 samyeūheu rô-òten, nöng chuhngörit ngam taṙul. Ngaich hachō-okūö më tarik Yāvē nö el ngam tönyalnyi. a Meuk ngam taṙul inrē më aṅ Isreal nö söktöheichṙen nö ikui ngam inrukui Môsös. (Man. 33:7, 9, 10) Löktö in e ṙô ang Yāvē nö vë-ekūö Môsös nö kētö minë inlēnö. Ngaich vë-eny nang më tarik ang Môsös tö minë inlēnö. (Sal. 99:7) Kôta mat më aṅ Israel nö meuk inlahen tī Yāvē nö löktö in Môsös nö hachō-okūö cha.

6. Sitih inlahen yik aṅ Israel? (Kinṙeūkö 14:2, 10, 11)

⁶ Haṙivlōn pöri ayī-ö öi hang inlahen yik rīkre aṅ Israel nö öt ṙātö-ellōnre tö Yāvē nö löktö in Môsös tī nö halēnö cha. (Vë-evkūö Kinṙeūkö 14:2, 10, 11.) Höng iṙūöhen cha-a nö ngatī inlahen. Lökten yik michaplö më aṅ Isreal nö öt halöngtuṙen tö Yāvē nö chuh in ngam Panam Kinlēḵngô.—Kin. 14:30.

7. Kētö inchōḵelmat hī tö yik tarik tö iṙūöhen nö lök in ngam inchō-okūöre tö Yāvē. (Kinṙeūkö 14:24) (Ngëichkö ngam nyat inrē.)

⁷ Ōtre pöri inrē yik aṅ Israel tö hōḵ tö ngam inchō-okūö re tö Yāvē. Tö sā Kalěp. Ngöṙô Yāvē nö vë-eny inlahen ò: ‘Keuheūttö ellōnre anga-aṅ nö tömrit Chu.’ (Vë-evkūö Kinṙeūkö 14:24.) Kē-ěvkūö anga-aṅ tö Yāvē tö raneushöre, söl im inlahen ò nö mihôiṅ nö katöllö chūök re nö iyöng nö in ngam Panam Kinlēḵngô. (Yôs. 14:12-14) Nagtī inrē yik mu-unôichrit ò michaplö yik aṅ Israel nö hō-en ngam inchō-okūöre tö Yāvē. Ik sā Yôsuā nö katöllöng nö mahachō-okūö Israel unôichrit Môsös, ‘ngaich keuheūttö ellōnre cha-a nö hameuktö milēḵṙenre tö ò.’ (Yôs. 4:14) Lökten Yāvē nö kē-ěkūö cha tö minë tö pōyen inkòlô hěnghöre teunghöt inrē nö in ngam Panam Kilēḵngô.—Yôs. 21:43, 44.

8. Vë-eny nang hī tö Yāvē nö sitih inlahen nö hachō-okūö yik tarik re inuk ṙētak yik rācha. (Ngëichkö ngam nyat inrē.)

⁸ Unôichrit tö samyeūheuv rô-angen hēk ang Yāvē nö katöllen yik kamhôṅka nö mahachō-okūö yik tarik re. Ngatī inlahen inrē inuk ṙētak yik rācha nö löktö in më pròfět tī ang Yāvē nö hachō-okūö më tarikre. Hang ṙô më pròfět yik töchiplö rācha. Tö sā pròfět Natān, ik sā ò nö vënyö ngam vanāichö Tāvit ngaich hayāichngöre ang Tāvit nö hō-en ngam vanāichöre. (2 Sa. 12:7, 13; 1 Kin. 17:3, 4) Hang ngam inlēnöre inrē  ang Rācha Yēhōsafāt ngam kahëtö pròfět Yahasī-el ngaich ṙūöhlö alaha yik tarik inrē anga-aṅ aṅ Yūta nö ‘ṙātö-ellōnre nö in më pròfět ngam Tēv.’ (2 Kin. 20:14, 15, 20) Ik sā Rācha Hēsikiā inrē nö kihngen, ngaich kē inyööken re anga-aṅ nö in pròfět Isayā. (Isa. 37:1-6) Yěn lök in ngam talöökö inchō-kūöre tö Yāvē më rācha, ngaich kē-ěkūö cha Yāvē tö minë inkòlô hēk laklöng inrē më tarik tö hayöngkaṙen tö cha. (2 Kin. 20:29, 30; 32:22) Akaha elmat ayī-ö tö Yāvē nö löktö in më pròfět tī nö hachō-okūö më tarikre. Sön pöri yik rīkre rācha hēk tö yik tarik töt hamang ṙô yik pròfět Yāvē.—Yar. 35:12-15.

SITIH INLAHEN ANG YĀVĒ NÖ HACHŌ-OKŪÖ YIK RANEH SENCHURĪ KRISTĪÖN

9. Sitih inlahen ang Yāvē nö hachō-okūö yik raneh senchurī Kristīön? (Ngëichkö ngam nyat inrē.)

⁹ Vīlö ngam māṅ yik Kristīön ang Yāvē ik raneh senchurī. Sitih inlahen hē e ang Yāvē nö hachō-okūö yik Kristīön? Katöllen Yēsū ang Yāvē nö kui ngam māṅ. (Efi. 5:23) Öt tö ngö manah pöri angū-ö tö Yēsū nö hěng hěngtak chahuh in tö më Kristīön nö kētö inlēnö. Pön löktö in më tanīnöṙô hēk tö më minṙöinylen anga-aṅ nö hachō-okūö cha, yik mi-i Yerusalem hē e. (Inl. 15:1, 2) Halēnlöng inrē më minṙöinylen nö el minë māṅ nö mahachōkūö cha.—1 Tös. 5:12; Tai. 1:5.

10. (a) Sitih inlahen yik raneh senchurī Kristīön ik sā cha nö hachō-okūö? (Inlahen 15:30, 31) (b) Kūö yòh yik rīkre tarik nö öt hangṙô yik tökatöllöng tö Yāvē nö hachō-okūö cha? (Ngëichkö ngam pòks “ Kūö Yòh Nöng Tölngenre Yik Rīkre Tarik nö öt Meuk Minë Töhameuknyu?”)

¹⁰ Sitih inlahen yik raneh senchurī Kristīön ik sā cha nö hachō-okūö tö Yāvē? Pōyen yik Kristīön tö ṙamölōn tö nuk inlēnö kinë-ekūöre. Hěnghöre teūngen inrē cha-a tö ‘inreuskö alaha re hēk ṙamlōn inrē.’ (Vë-evkūö Inlahen 15:30, 31.) Sitih inlahen pöri ang Yāvē in në ṙētak hī nö hachō-okūö më tarikre?

SITIH INLAHEN YĀVĒ TÖNGAMUH NÖ HACHŌ-OKŪÖ MË TARIKRE

11. Hachō elmat hī sitih inlahen ang Yāvē nö hachō-okūö më tarikre i në ṙētak hī.

¹¹ Hachō-okūö më tarikre inrē ang Yāvē i në ṙētak hī, nö löktö in ngam ṙô re Paipöl hēk löktö im Kūönre inrē ngam kui ngam māṅ. Rö-ö nöng angū-ö pön löktö i tarik tī inrē ang Yāvē nö hachō-okūö më tarikre, sā inlahen ò inuk urěh ṙētak. Kò-òren öi ngëichkö minë inlahen unôichrit ngam samyeūheu tö 1870. Haköp inlahen minë pròfěsī ngam Paipöl ang Chāls Tēch Rösöl hēk tö yik hol ò inrē, hēten tö e ngaich cha-a  nö akahakūö tö inlahen ngam Pūlngö ngam Tēv min im samyeūheu 1914. (Tan. 4:25, 26) Achīö ök mahayööken cha nö akah elnang tö minë haköp re? Höng Yāvē. Kô-en ngaich nö rulten re ngam Pūlngö ngam Tēv ik samyeūheu 1914. Hē e ngam raneh vörlt vôr, keuheūtngöre chūök minë tölëlngökūö invah, kumyeūnö hēk inyāichö inrē. (Lūk. 21:10, 11) Kô-en ang Yāvē nö löktö in më Paipöl istuten nö hachō-okūö më tarikre.

12-13. Asuh nuk tö halēnlöng hē ök innëtö vörlt vôr, hòṅ ngam la-en inhangkö ngam tölöök inhānga hēk inköphöti inrē nö keuheūtngöre chūök?

¹² Töi chumkūöṙen hēk tö inlahen ngam innëtö vörlt vôr. Mikahtö elnang re yik prötör tö la-evṙen nö el ngam vörlt Hetkuātörs tö manah ngam Inmeukhömat 17:8. Akahakūö ngaich cha-a tö ngam Armakētòn nö öt unôichrit ngam innëtö vörlt vôr, pön lanāmö min hē e. Ngaich pōyen ṙētak min cha-a hē e nö vë-eny nang yip tarik tö ngam tölöök inhānga. Lökten ngam söngkötön Yāvē nö vīlö ngam, Vòchtavör Paipöl Kôlēch òf Kilīöt. Töt teungten angū-ö tö lōn cha nö la-en ik hē e. Sön pöri më prötör nö halēn len u pön hōtu yip misnöri nö kētu trēning nö ahangkö ngam tölöök inhānga nö keuheūtngöre chūök nö ikūö ngih panam hēk haköphöti inrē. Ik sā ngam kinyūngö nö ṙònghëichren, ngaich hē më misnörī nö tīniyö nö in minë tahëng kamngö. Hěnghöre halēnlöng inrē ngam Kōrs im Tiòkretik Ministrī b tö më tö akaha mahalanṙen, hòṅ më prötör sistör aṅ el minë māṅ nö teūngen tö trēning re nö ahangkö ngam tölöök inhānga hēk haköphöti inrē. Ngatī inlahen ang Yāvē nö halēnlö më tarikre nö ahangkö ngam tölöök inhānga nö keuheūtngöre chūök nö ikūö ngih panam.

¹³ Ngaich in öi meuk inlahen Yāvē hē u anū-ö ṙētak, nö pòrô hē e nö ṙētak kanihngen sön ang Yāvē nö hachō-okūö më tarik re. Unôichrit ngam innëtö vörlt vôr ngaich më tarik Yāvē nö holtö lanāmöre nö ahangkö ngam tölöök inhānga. Ngaich yin töngamuh nö keuheūtngöre chūök ikūö ngih panam më tarik ò nö ahānga, ngaich pōyen inrē yip tarik tö akahakūö tö Yāvē.

14. Kūö yòh mihôiṅ öi ṙātö-ellōnre in minë inlēnö kahëtö ngam söngkötön Yāvē hēk tö më minṙöinylen inrē? (Inmeukhömat 2:1) (Ngëichkö ngam nyat.)

¹⁴ Örheūheu yin më Yōm La-en nö mikhatökūöre töp kuilōn Yēsū nö in cha. Kūö cha nö hòṅ kētö minë inlēnö nö in më prötör sistör nup tö sā kuilōn nā Yāvē nā Yēsū. Löktö in më  sörkit ovörsīör hēk më minṙöinylen aṅ el minë māṅ cha-a minë inlēnö nö kētu tö cha. c Pön ṙòkhöre më töhachāmö elkui minṙöinylen hēk tö më miṙöinylen aṅ el ngam māṅ nö ‘lāhāmö kël Kristū.’ (Vë-evkūö Inmeukhömat 2:1.) Ṙòkhöre pöri më minṙöinylen nöng töthet hāk vaichköreṙen inrē, sā inlahen hē Môsös, Yôsuā hēk tö yik tahëng inrē tanīnöṙô. (Kin. 20:12; Yôs. 9:14, 15; Rōm. 3:23) Sön pöri nö meūkö ngam inlahen Kristū nö holtö mikah elmatre nö hachō-okūö më tökô-en mahalanṙen hēk tö më minṙöinylen inrē. Ngaich ‘söl manāngen ngih panam min anga-aṅ nö ngatī inlahen nö holṙen cha.’ (Mët. 28:20) Lökten in mihôiṅ öi ṙātö-ellōnre in minë inlēnö kahëtö më minṙöinylen ngam löktö tī Kristū nö hachō-okūö më tarikre töngamuh.

TEŪNGEN IN TÖ INKÒLÔ RE YĔI LÖK IM TALÖÖKÖ INCHŌ-OKŪÖRE TÖ YĀVĒ

15-16. Asūp haköplö meh in më tarik lamök el ngam talöökö inchō-okūöre tö Yāvē?

¹⁵ Yēḵ hī min öi lök in ngam talöökö inchō-okūöre tö Yāvē, ngaich teūngen min ayī-ö tö inkòlô re. Töi ngëichkö ngih inchō elmat inlahen nā prötör Enrū d nā sistör Rūpī. Örheūheu cha-a nö hang ngih inlēnö tö hī öi hòṅ vī ngam tinrīkenre öi öt pōyen aṅ in tö nup chehen. (Ngëichkö ngam istötī nōt im Mëtiv 6:22.) Lökten ngaich cha-a nö kētöre nö holṙen ngam söngkötön nö im la-en minānö. Ngöṙô ang sistör Rūpī: “Iyöng el nup töng kūönti āi patī. Hēkpī öi öt chūöku kahul nya-aṅkūöre. Tö ööire chū-ö öich kē nyat, ngaich pöri öich inyihngen ök kemrā re hēk tö nup tahëng inrē chehen re. Haṙivlōn chū-ö ik hē e. Asīnkö inlahen Sëra pöri chū-ö ngam pīhö Aprahām, öich öt ngëichkö nup tö ṙā-ayö töre pöich ngëichkö nup taneūngenre töngamuh inkòlô.” (Hep. 11:15) Teūngen minā pamīhöre tö inkòlô re kūö ngam tölöng katöllö cha. Ngöṙô ngam sistör: “Ṙamlōn an pöi keuheūttöre öi kētöre in Yāvē. Yēḵ āi öi la-evṙen im la-en minānö ngaich sā mameuk ngam tumfömngöre panam āi nö lākūö.” Ngatī mufē inrē ang prötör Enrū, ngöṙô anga-aṅ: “Keuheūttöre āyö ai kētöre im la-en Pūlngö, lökten öi teūngen tö ngam tökô-en ṙanamlōn.”

¹⁶ Asuh nup min hēk yanöölen hī yěi lök in ngam talöökö inchō-okūöre tö Yāvē? Töi ngëichkö ngih ekspirīön sistör Marsiā. Unôichrit ò nö keuheūten nö iskul ngaich hang ngam inlēnö anga-aṅ lamöktö el ngam söngkötön, ngaich keuheūttö ellōnre nö im linöökö lōn Yāvē. (Mët. 6:33; Rōm. 12:11) Ngöṙô anga-aṅ:  “Teūngen chū-ö tö iskòlörsip re öich haköp el öp töhěng yunivörsiti öich fën samyeūheu. Kūö chu pöri öich hòṅ löklōn Yāvē, lökten ngaich chū-ö öich katöllö inlahen re öich höng tekniköl kōrs hòṅ chu öich teūngen tö töraheichyen rupīö re, ngaich pōyen ṙētak öich ahangkö ngam tölöök inhānga. Kô-en angū-ö nö tövai nö katöllö chu hē e. Ngaich chin töngamuh öich la-en tö ngam painīör, mihôiṅ inrē öich rahëichtaṙen öich la-evṙen el Pētěl. Vīnyöre kūö talöökö inrē chū-ö öich ṙūöhlö inlahen re öich löklōn Yāvē.”

17. Asuh nup inkòlô hī yěi lök in ngam talöökö inchō-okūöre tö Yāvē? (Isayā 48:17, 18)

¹⁷ Kaheuk ṙētak in inrē öi teūngen tö minë inlēnö kahëtö ngam söngkötön, minë lamaklen hī. Tö sā hī öi hōtu höngöre ui fachuhrit minë rupīö hēk ui la-evṙen inrē tö nup la-en tö tī-iv min tö hī kēken ngam tökööl. Yěi hangö u anū-ö inlēnö ngaich teūngen min ayī-ö tö inkòlô re. Het inrē ngam elkuilōn hī hēk öthō inrē öi höng fukta inup töng kanihngen. (1 Tim. 6:9, 10) Lökten in öi holtö ellōnre ha-öinyö Yāvē ngam chūök hī mihôiṅ teūngen tö ngam lanāmö hēk ṙanamlōn inrē.—Vë-evkūö Isayā 48:17, 18.

18. Kūö yòh öm hòṅ lök in ngam talöökö inchō-okūöre tö Yāvē?

¹⁸ Öt kintöngulōn in tö Yāvē nö hachō-okūö yip tarik re min inrē hē öp tökiröng kanihngen hēk in ngam inyööngö inrē min tö Kristū im tö köinyu samyeūheu. (Sal. 45:16) Sön hòng min ayī-ö hē e öi hang nup inlēnöre, pòrô anū-ö nö öt ööi hī? Yēḵ hī min öi löktökūö ing töngamuh öi harunöre hang minë inlēnö kahëtö Yāvē, öthō min ayī-ö kihngen hangö u ip hē e. Ta-a chěi töi örheūheu lök in ngam inchō-okūöre tö Yāvē hēk örheūheu inrē hang nup inlēnö kahëtö yip tö katöllöng tö Yāvē nö mahachō-okūö hī. (Isa. 32:1, 2; Hep. 13:17) Yēḵ hī min öi ngatī inlahen ngaich hameuktöre min ayī-ö ṙātö-ellōnre öi in Yāvē ngam mahachō-okūö hī öi lök in ngam tökô-en talöökö. Laklen hī inrē anga-aṅ tö minë tö sitih kanihngen tö mihôiṅ nö pasū-uti tī tö ngam innôlö hī in ò, ngaich hachō-okūö hī anga-aṅ öi lök in ngam chahuhure ngam chūök hī min öi örheūheu aṅ ikūö öp tufömngöre panam.