1-2. Sitih ṙô ök ihih kamūich, ngaich asuh min öp haköp hī in ngih ātiköl?

PŌYEN töngamuh vamë-eny re nö hangenlōn tö Yēsū, öt ṙatö-ellōnre pöri cha-a tö nup ṙô ò inköphöti. (2 Tim. 4:3, 4) Hěngtak ök ihih kamūich tö ngö ṙô: “Yěn hēk öre öp tahëng yamih nö i chūök Yēsū ngaich ngatī ṙô nö haköpten hī töngamuh nöng sā ṙô ò misī nö haköphöti, sön min yip tarik nöng öt hòṅ hang, sā inlahen cha misī.”

² Hang nuk inköphöti yik misī tarik nuk ṙô Yēsū tö nuk pinngangkūö inrē hameuktö ò, öt hòṅ ṙatö-ellōnre pöri cha-a nö in ò. Ngaich in vahë öi hang minë töfën lānyngen u ngaich fën min hēk në kahakkö hī lānyngen. Ngaich kūö yòh töngamuh inrē tarik nö sō nö hang ṙô yip haköptö ò, yěm akahakūö min tö u ngaich öthō min öm kavē-ěre.

3. Kūö yòh ang Yēsū nö vaich tö ṙô yik tahëng?

³ Hē Yēsū misī nö ing panam öt atöltuṙen anga-aṅ tö tarik. Nya-avkūö misī anga-aṅ nö hol kūö yik tökôlò, kēnyö ṙētakre pöri anga-aṅ inrē nö in yik yāich tarik hēk yik tö haṙivlōn inrē. Aṙē-ělōn anga-aṅ tö yik tö haṙivlōn tö nuk “tökööl” kahëkenre, yik töt kôlò nö imat yik tarik. Lökten ang Yēsū nö vaich nö imat cha. Ngaich hatön yik haköptö ò nö ngö ṙô: “Kūö yòh ang nö nyā nö holkūö mahamūl ṙāi kinëhöt chehen, tököölö fālen inrē?” Ngaich  sapṙô cha ang Yēsū nö ngö ṙô: “Vē tölööken rö-ö yin nö hòṅ lamë-evṙen; höng vē tö vahav pöri. Rö-ö Chin yamih öich havëkö vē tötmichūṙen; mahavëkö vē tököölö fālen pöri, nö havöötö ellōnre.”—Lūk. 5:29-32.

4. Hòṅ asuh ök öre mikah elmat yik Yahuti inlaha ngam Mesayā?

⁴ Sitih ṙô öng ngam Töhet Līpöre? Ha-ehangen ṙô Isayā tö ngih panam min nö Sō-en ngam Mesayā. Ngö ṙô ngam Töhet līpöre: “Töt hakūökaṙen an tösō-ovö inrē tö tarik. . .sā öp töhĕng tak an inrē chūök tarik nö hanyatngö kūö re öt hakūökaṙen anga-aṅ rö-ö ayīö inrē hāngen tö ò.” (Isa. 53:3) Tö sō-ovö ngam Mesayā “tö tarik,” hòṅ ngatī mikah elmat öre yik Yahuti misī töm tökūichi inlahen ò nö tö sō-ov min.

5. Sitih mat yip tarik töngamuh nö meuk yip tarik ngam Tēv?

⁵ Meuk tö ngatī inlahen öi tö ngamuh kanihngen? Heūṅ. Höng yip tö pōi rupīö tömilēḵkaṙen tö yip yöngkūö në tinlööken töngamuh, yip tö kirööngö minënyi hēk tö pōihöl nö mahaköp nö imat ngih panam. Pôrò min nup tinrīken cha nöng öt sā nup kuilōn ngam Tēv. Harīkngöre pöri yip tarik Yāvē tö cha, pô chan asīnkö minë tinrīken ngam Tēv pôrò nöng töng yācha nö tarik. Ngö ṙô Pôl, Katöllöng cha-a töm Tēv yip “tö sō-ovö.” (1 Kòr. 1:26-29) Pōyen ṙāi pöri cha-a nö imat Yāvē.

6. Sitih inlahen öi kò-òren asīnken Yēsū öi sā ṙô ngam Mëtiv 11:25, 26?

⁶ Sitih inlahen öm min më-eṅ hòṅ meh öt fukngö? (Vë-evkūö Mëtiv 11:25, 26.) Uh man sā mufē ngih panam tö vē tarik ngam Tēv, Pön katöllö yip yāich anga-aṅ nö hateungngö nup lōnre. (Sal. 138:6) Afītöre man tö yip töng hö-öv nö imat ngih panam ngaich kirööngö la-en cha-a nö im inteung ngö nup lōn ò.

7. Kūö yòh ang Yēsū nö hameuknyö nuk vanāchö yik feresī, ngaich sitih inlahen cha-a?

⁷ Pōyen nuk vanāchö mufē yik feresī misī. Sā ngih, tö yik tarik nö mötlö mat tö ngam sinöich tīre, öt mötlö pöri ngam inṙūötken më yöng cha. (Mët. 15:1-11) Öt vanāchö angū-ö nö imat cha. Lökten ang Yēsū nö halööktö mufē cha. Ngö ṙô yik mahaköp tö ò: “Akahalōn Ömeh, tö yip Feresī nö kunyahaṅ elnang tö ṙô Meh?” Ngaich ngö ṙô Yēsū nö sap ṙô cha: “Ṙòkhöre nup chōn töt taheūichtu tö ngam Yöng Chu nö el halīöngö, nö teuklöngö min. Hökngen cha; mahachōkūö töt meuk yin. Yēḵ ngam tötmeuk nö hachōkūö ngam tötmeuk, ngaich nëtre taka cha-a min nö suktöre nö el ngam tö mëngö.” (Mët. 15:12-14) Pôrò nö tainy yik mākūö kūönṙô nö hang ṙô Yēsū, ötkô pöri cha-a nö asökngö nuk ṙô ò nö vënyö ngam kanô-en.

8. Sitih ṙô Yēsū nö mikahtö elmat yik mahaköptö chööngö töminë inköphöti nö öt ṙòkhöre nö hō-ov töm Tēv?

⁸ Hameuktö vanāchö nuk inköphöti ang Yēsū nuk ṙô yik mahaköptö chööngö. Öt hō-en un ṙòkhöre ngam Tēv. Mikahtö elmat cha anga-aṅ tö minë tönët talöökö, hěng ngam chamuh im kinpaha, ngaich pōyen yip lamök ël e, tö cheūkti ngamuh chamuh im nômö tö-örheūheu aṅ  ngaich öt pōyen yip tökôtökūö min tö e. (Mët. 7:13, 14) Ngö ṙô inrē anga-aṅ, vë-enyre min yip muh nö löklōn ngam Tēv nöng hö-ö. Ngö ṙô anga-aṅ tö yik haköptöre: “Ṙēmen tö yip tötkô-en pròfĕt, yip yamihtöre nö in yīö nö inyuttö uk pököre; ellōn cha pöri nup tötainy aṅ el inchōn am. Lökten i nup ṙòng u yin min akahalōn tö u.”—Mët. 7:15-20.

9. Asuh nuk tövaich inköphöti tö hameuknyu tö Yēsū?

⁹ Sitih ṙô öng ngam Töhet līpöre? Vënyu kumlēḵ lōn ngam Mesayā töm patī ngam yöngre Yāvē. (Sal. 69:9; Yôh. 2:14-17) Angū-ö lānyngen Yēsū nö hameuknyö nuk ṙô inköphöti tövaich. Tö sā ngih, ṙinatö-ellōn më Feresī, yěn kapah tarik ngaich chuh latulöng öp nômö cha; Vënyö yip tökapah pöri ang Yēsū nöng haṙòh. (Yôh. 11:11) Öt ṙatö-ellōnre yip Satukī tö ngam invanlö. (Yôh. 11:43, 44; Inl. 23:8) Lēnngen kinūichngö nyin nup töng sitih la-en hī töm Tēv tö ṙô më Feresī.—Mët. 11:28.

10. Kūö yòh nö pōyen samò-òṅ nup ṙô vē Vamënyen Yāvē?

¹⁰ Meuk tö ngatī inlahen öi tö ngamuh kanihngen? Heūṅ. Pōyen yip töt hòṅ hang ṙô hī pön lökngörit ngam Paipöl nup inköphöti ṙô hī. Sā minë inköphöti ṙô yip yöngṙen tö yip tökapah nö ṙòkhöre nö chuh el halīöngö. Höng pinhëṅ-elkūö yip tarik cha-a tö minë inköphöti. Akahakūö pöri vē Vamënyen Yāvē töm Tēv nö Tēv hanangenlōn. Ōt tit nyin inrē öp ma-alaha ngòh tarik unôichrit kinpaha tö ṙô më yöngṙen cha. Ngaich yěn ngatī pöri ngam inköphöti ngaich höng yanëngen min ngam invanlö, kô-en pöri ngam Tēv nö öt kūichngö inlahen hī töp tö urěhngöre. Mihôiṅ pöri öi katöllöp lōnre talöökö yēḵ hī hòṅ löklōn ngam Tēv hēk yěi hö-ö.

11. Sā ṙô ngam Yôhan 8:45-47, asuh öp lōn ngam Tēv nö in yip tarik re?

¹¹ Sitih inlahen öm min më-eṅ hòṅ meh öt fukngö? Asīöp ngam hanangenlōnre man töm kanô-en, ngaich hō-o nup inköphöti  min më-eṅ nup tölöng, kēkö kaha u inrē. (Vë-evkūö Yôhan 8:45-47.) Hakööpöre im kanô-en um sō-en e tön sō an ngam Sī-ö töm kanô-en. (Yôh. 8:44) Hōten yip tarik re ngam Tēv nö “surīkhö töchōich” ngaich “hāngen pöri tö tölöök,” öm asīnken Yēsū.—Rōm. 12:9; Hep. 1:9.

12. Kūö yòh yik Yahuti nö kihngen nö ṙatö-ellōnre tö Yēsū nö Mesayā?

¹² Asuh ök misī lānyngen yik Yahuti nö öt ṙatö-ellōnre nö in Yēsū? Ngö ṙô ang Pôl: “Ahangken, Kristū pöri īhö nö harātu, vanāichö i yip Yahuti.” (1 Kòr. 1:23) Kihngen yik Yahuti nö ṙatö-ellōnre nö in Yēsū kūö ò nö sā finëlngö tö köölö fālen. Lökten cha nö kihngen nö ṙatö-ellōnre tö Yēsū nö Mesayā.—Chöö. 21:22, 23.

13. Kūö yòh yik rīkre Yahuti nö öt ṙatö-ellōnre nö in Yēsū?

¹³ Yik tarik hamang kinṙòkken Yēsū misī, öt lööngö inlahen yik kamhòkken ò nöng vīlöng nuk fālen ò. Töng öt chumkūöṙen yik inrē kamhòkken ò. Höng haveutṙenre cha-a nö kahòkken ngam fālen nöng öt sā ṙô minë chööngö. (Lūk. 22:54; Yôh. 18:24) Hö-ö cha-a nö kamhòklö kui ò pön höng chamöh talöökö tī re nö fëlngen Yēsū. Höng öt sā ṙô ngam chööngö ngam kinṙòkken ò tö cha. (Mët. 26:59; Māk. 14:55-64) Unôichrit Yēsū hēk nö choholre nö ṙa-ang im kinpaha, cha-a nö “Pōiyen kahëti tö rupīö, nö i yik kumyung” aṅ Rōm hòṅ cha nö vënyen ök anūlö nö öt aṅhav tök alaha Yēsū.—Mët. 28:11-15.

14. Asuh öp ṙô ngam Töhet līpöre nö vë-eny inlahen ngam Mesayā?

¹⁴ Sitih ṙô öng ngam Töhet līpöre? Pōyen yik Yahuti töt afē-ěvö tö ngam Mesayā min nö fëli, kò-òren pöri öi ngëichkö minë vinënyö inlahen ò imat ngam Töhet līpöre: “pò ò nö vōknyö aṅ i nômö re nö im kinpaha, kaheuktuvö inrē anga-aṅ nö i tötlöök; sön anga-aṅ nö keun tökööl  tömaṙôngö, ane inrē ve-elkui tököölö fālen.” (Isa. 53:12) Lökten yik Yahuti nö öt ṙatö-ellōnre nö in Yēsū.

15. Asuh öp inrē lānyngen yip tahëng nö sō nö hang ṙô vē Vamënyen Yāvē?

¹⁵ Meuk tö ngatī inlahen öi tö ngamuh kanihngen? Heūṅ meuk in! Sā sinūöchlö nuk fālen nö ikui Yēsū misī, ngatī inlahen sinūöchlö fālen töngamuh vē Vamënyen Yāvē. Ngëichkö në inchō elmat hī in kò-òren. Löktö kūö ik 1930 söl im 1940 më tarik i Amërikā nö kalahtenre nö sōngen hī mūl öi ha-öiny ngam Tēv re. Ōt më kamhôṅka samūöchlö inlahen hī. I Kiūpěk, Kanatā, holṙenre më Mā tö më yöngṙen aṅ minë Keurcha nö asökngöröön ngam la-en inhangköm tölöök inhānga. Pōyen më hol hī tö chaphöt vö nö el chēl kūö cha nö ahānga. Pōyen yik ṙalö tö fëli nö i Chörmönī töm inyööngö tö më Nāchī. Ngatī yin töngamuh më hol maneuk hī i Rösiā nö hakihtuṙen, hachēlhötvö inrē kūö ngam ṙinatö-ellōnre. Kaheūkö cha-a nö “mahavöökö tarik.” Uroh ngam trānslēsön ngam The Holy Scriptures nö im ëlô më aṅ Rösiā nö sōtu inkööpö mat pön kaheūkö inrē nö “aṅtī mahavöökö tarik” pön kakkö minënyö Yāvē.

16. Sā ṙô ngam 1 Yôhan 4:1, kūö yòh öi ötkô kavē-ěre yěi hang nup sinūöchlö inlahen yip tarik Yāvē?

¹⁶ Sitih inlahen öm min më-eṅ hòṅ meh öt fukngö? Mikahtö kūöre man öm chöh ngam kanô-en. Ngatī ṙô ang Yēsū nö vë-eny nang hī tö yip tarik min nö, “Ṙōlkangen ṙô tö nup tötlöök, nö in yīö, nöng sūöcha, töpòkūö Chu.” (Mët. 5:11) Höng ṙô ngam Sī-ö nun nöng ṙô minyôny. Tölṙô yip tarik anga-aṅ nö sūöchlö inlahen yip tarik tö hangenlōn töm kanô-en. (Inm. 12:9, 10) Ötkô in hāngö u hēk ötkô öi vöö.—Vë-evkūö 1 Yôhan 4:1.

17. Asuh nuk maheuk yik tahëng lökten cha nö öt ṙatö-ellōnre nö in Yēsū?

¹⁷ Urēhĕkūö ngam kinpaha Yēsū, Höng ṙa-ayö anga-aṅ tök töhěngtak aṅ in yik tö 12 mahaköp. Mahngen ò ök umuh mahaköp nö lūöi heuh, ngaich falngöre yik umuh tö ò. (Mët. 26:14-16, 47, 56, 75) Öt pingang pöri ang Yēsū tö u pò ò nö akahakūö tö u nö tö hòṅ ngatī. (Yôh. 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Hē yik Yahuti nö meuk, ngölōn lohten cha-a yěn ngatī inlahen më haköptö ò nöng ṙangen ò, ngaich sitih inlahen chū-ö min yěich hòṅ haköp öich in cha.

18. Asuh öp pròfesī töteung urēhěkūö kinpaha Yēsū?

¹⁸ Sitih ṙô öng ngam Töhet līpöre? Ha-ehangen ṙô Yāvē nö vënyö inlahen ngam Mesayā nö kē-ěyö nöng 30 ṙāi tö rupīö. (Sak. 11:12, 13) Kē-ěyö anga-aṅ tö ngam töng holre takô. (Sal. 41:9) Ngötī ang pròfět Sakariā nö kūich: “Hachök ap yōm pököre, ngaich parātiyö min nup sīṅp.” (Sak. 13:7) Hòṅ ngönlöre ngam ṙinatö-ellōn hī öi meuk taneungtö kūö në kinlēḵngô, öt kô angū-ö nö kūönngöre.

19. Sitih inlahen mufē yip tö yāchö ellōn tarik?

¹⁹ Meuk tö ngatī inlahen öi tö ngamuh kanihngen? Heūṅ. Ōt yip ngaich hol hī ṙamangenre nö löklōn Yāvē tö ngamuh, ngaich tūökngen yip tahëng inrē cha-a. Sūöchkö nup töt kô-en cha-a inlahen hī nö löknyö el niūs hēk intörnet inrē. Akahalōn pöri  ayī-ö tö u nö tö hòṅ ngatī inlahen.—Mët. 24:24; 2 Pīt. 2:18-22.

20. Sā ṙô ngam 2 Timòtī 4:4, 5 Asuh öp mikahlōn yip töyāchö ellōn?

²⁰ Sitih inlahen öm min më-eṅ hòṅ meh öt fukngö? Hòṅ örheuheu in öi vë-ekūö mat ngam Paipöl yēḵ hī hòṅ ngöönö ṙinatö-ellōn, hòṅ vë-ekūötēv, hēk hòṅ ahangköm tölöök inhānga inrē. (Vë-evkūö 2 Timòtī 4:4, 5.) Yěn öt ngön min ngam ṙinatö-ellōn hī ngaich vöö min öi hang nup tötlöng ṙô ṙahônyö yip tarik nöng sūöchkö inlahen hī. (Isa. 28:16) Ngam hanangenlōn hī tö Yāvē, töm ṙô ò, hēk tö yip hol maneuk hī inrē, ṙamapken hī min öi öt fukngö tökūö yip holre ṙamangenre nö im kanô-en.

21. Asūp ṙinatö-ellōn hī pôrò yip ṙamatö ellōnre nö öt uroh nö pōyen?

²¹ Pōyen yik Kristīön töt ṙamatö ellōnre misī nö in Yēsū. Ōt pöri yik umuh ṙamatö ellōnre nö in ò. Tö sā ök töhěngtak aṅ in më mā kamhòṅka tö yik “ṙôngö yik kūönṙô.” (Inl. 6:7; Mët. 27:57-60; Māk. 15:43) Ngatī töngamuh nö öt pōyen ṙamatö ellōnre nö in Yēsū. Sön pöri tö ngamuh nö lāku ṙôken ṙamatö ellōnre nö in ò. Ngö ṙô an ngam töhet līpöre: “Kirööngen lanāmö yin vē töhāngen töm chöngö Meh: ngaich öt hētu cha-a nö kavē-ĕre.”—Sal. 119:165.