TÖHAKÖÖPÖ ĀTIKÖL 22
TINKÖÖKÖ 127 Tö hòṅ sitih inlahen tinrīken öich
Sitih Inlahen Öi Vayö Kahë Tö Fëslare Yěi Tēting
‘Töpōiṙāi ön ngam lamā tuhët tarik.’—1 PĪT. 3:4.
ASUH ÖP MIN HAKÖP HĪ?
Sitih inlahen ngam töhěng tak kikōnyö hēk kikānö nö löngö kahë tö fësla re yēḵ cha nö tētingö höö hēk sitih inlahen inrē më prötör sister el ngam māṅ nö hayööken cha.
1-2. Asūp ṙô yip rīkre prötör sistör nö i alaha ngam tēting?
ÖT KŪÖNGU ṙanamlōn ngam kikōnyö hēk ngam kikānö yēḵ cha nö tētingö höö. Yēḵ meh më-eṅ inrē ṙònghöichṙen öm tēting, ngaich lohten më-eṅ kirööngen ṙanamlōn hēk lōnu inrē më-eṅ tö e nö vayö inlahen. Pōyen yip tö sā meh nö kuchīken nö tēting. Hěngtak ngòh sistör hī Sīyan a ngam mi-iyöng Itōpiā ngöṙô anga-aṅ: “Ik sā ai töp pīhö chu öi tēting ngaich öt kūöngu ngam ṙanamlōn chu. Vë-ekūö re ai tö nup ṙô töt ṙanāngen hěnghöre mi-yiöllö kūö höö inrē. In e chū-ö öich akahaiṙen töre öich teūngen tö ngam hamôlṙen re ngam tö hangenlōn tö chu, ötkūöngu ṙanamlōn chū-ö.”
2 Harīkngöre pöri ngih ekspirīön ngòh tö hěngtak prötör Alěsō ngam aṅ Nëtörnën nö i alaha ngam tēting. Ngöṙô anga-aṅ nö vë-eny: “Ik sā chu öich tēting öich in ngam pīhöre, ngaich kuchīken chū-ö ṙamlōn inrē. Ōt pöri minë kanihngen ai.” In ngih ātiköl in min mikahtökūöre tö minë kanihngen hī yěi tēting, yēḵ minā kikōnyö hēk kikānö nö hòṅ löngö kahë tö fëslare. Ngaich asuh nup lökngörit chööngö tö hòṅ chumkūökaṙen tö cha. Mikahtökūöre inrē min ayī-ö nö sitih inlahen mihôiṅ më prötör sistör aṅ el ngam māṅ nö hayööken cha.
ASŪP CHÖ-ÖINY NGAM TĒTING
3. Asūp chö-öiny ngam inlahen hī hòṅ tēting? (Inchōḵ-oṙô 20:25)
3 Kô-en in öi ṙamlōn yē hī öi tēting, ötkô pöri öi kuönö elmat tö e. Pön löktö in ngam tēting ngam kikōnyö hēk kikānö nö atöllö ngam inlahen re yěn hòṅ pīhöre hēk yěn hö-ö. Yēḵ cha pöri nö kē fëslare nö hòṅ hapīhö, ngaich kilēḵngôre cha-a nö in Yāvē nö söl manā-aṅ nö köp nö hangenlōn tö höö hēk milēḵṙen inrē tö höö. Tökiröng angū-ö nö kinlēḵngô cha nö ikūö Yāvē. Vënyu nang in tö ngam Paipöl, yē hī hòṅ kilēḵngôre ngaich hòṅ urěh ayī-ö aṙū-uti mufē öi fēkö inlahen u. (Vë-evkūö Inchōḵ-oṙô 20:25.) Yēḵ minā kikōnyö hēk kikānö nö tētingö höö, löktö in e cha-a nö teūngen tö ṙētakre nö mikahtökūöre tö höö hēk holtö mikah elmatre inrē cha-a nö löngö kahë tö fëslare. Lohten nö ōt yip rīkre kikōnyö hēk kikānö kamë fëslare nö hòṅ hapīhö hēk ōt inrē yip rīkre kamë fëslare nöng hòṅ ṙāngenre. Öt tövaich angū-ö yēḵ cha ngaich nö katöllö ngam inlahenre nö ṙāngenre nö tētingö höö. Hòṅ akah elmat ayī-ö tö ngam tēting ngaich nö teungten nö in ngam chö-önyre, töngö manah tö inlahen cha ngaich nö mikahtökūöre tö höö hēk katöllö ngam inlahen re inrē cha-a yēḵ cha nö mihôiṅ nö pīhöre hēk yěn hö-ö.
4. Kūö yòh öi hòṅ havai ngam mufē re öi i alaha ngam tēting?
4 Hòṅ havai ngam mufē re in öi i alaha ngam tēting. Kūö yòh? Pön yēḵ minā kikōnyö hēk kikānö nö havai ngam mufē re nö i alaha ngam tēting, ngaich öthō min cha-a nö tēting nö in yip tahëng töt kuilōn cha. Hòṅ ṙòkhöre in öi havai mufē re i alaha ngam tēting, rö-ö nöng yip tö öl nö pīhövö. Tö sā mufē yip rīkre, yēḵ ngòh kikōnyö hēk kikānö nö tētingö höö, ngaich hòṅ pīhöre min cha-a ötkô nö ṙāngenre. Asūp mihôiṅ min lanökngöre mufē ngam tö öl nö pīhövö? Ngöṙô ang sistör Mölisā ngam aṅ Amerika: “Ōtre yip prötör sistör tö ngö mufē tö yip mö tētingö höö nö hòṅ pīhöre cha-a. Angū-ö lāinyngen ngam kikōnyö hēk kikānö nö ṙōlheuh nö hòṅ ṙāngenre nö tēting. Ötkô pöri cha-a nö ṙāngenre tö kūö pinhë-eṅkūöre tö yip tarik. Ōt yip rīkre prötör sistör tö sōḵ nö tēting. Iṙôken tënsön lohten yip kikōnyö hēk kikānö nö afēkö në tö ngatī.”
ṘŪÖHTÖ MIKAHKŪÖRE TÖ HÖÖ
5-6. Asuh nup tö hòṅ mikah kūö nā inlahen nā yěn tēting? (1 Pītör 3:4)
5 Yēḵ meh öre tēting öp tö hěngtak, ngaich sitih inlahen më-eṅ mihôiṅ öm katöllö ngam inlahen re yěm mihôiṅ öm pīhövö tö ò hēk yěn hö-ö? Hòṅ urěh an mikahtökūöre tö höö. Lohten pöri më-eṅ öm urěhngöre mikahtökūöre tö inlahen ò urēhěkūö meh öm tētingö ò, ṙētakvö pöri ngaich më-eṅ öm hēk mikahtökūöre tö ngam ‘lamātuhët ellōn’ ò nö tö sitih inlahen anga-aṅ nö tarik. Tö sā ò, nö tö sitih inlahen ngam innôlö ò nö in Yāvē, tö sitih inlahen tinrīken anga-aṅ hēk tö sitih inlahen mufē inrē. (Vë-evkūö 1 Pītör 3:4.) Unôichngöre inrē min öm teūngen tö sanapṙô në intöönö: ‘Mihôiṅ hòng min anga-aṅ nö tövai nö pīhö chu?’ (Inch. 31:26, 27, 30; Efi. 5:33; 1 Tim. 5:8) ‘Chumkūöṙen hòng min ai tö höö hēk hangenlōn inrē nö sā inlahen ngam lōn ai? Köp hòng min öi in höö pòrô nö ōt minë vanāichköreṙen ai?’ b (Rōm. 3:23) Sitih inlahen öm mihôiṅ mikahtökūöre tö nā mihôiṅ ön teungten ön in ngam pinīhö? Um höng ngëichkö ngam mufē re hēk minë ööilōn re yěn hěngren, pön hòṅ hīnöre inrē nā-a ön harīktö minë mufēre yěn öt sāḵta nö in höö.
6 Asuh nup hēk tö hòṅ mikahkūö meh inlahen öp tarik tö tētingö tö meh? Urēhěkūö meh yihī hanangenlōn tö ò, mihôiṅ sin nā-a ön kakken nup ṙô töt ṙanāngen. Tö sā në mihôiṅ, asuh öp kuilōn ò la-en? Hēk lohten inrē më-eṅ öm hòṅ mikahtökūöre tö nup pörsönöl inlahen ò. Tö sā ò yěn ōt invah ò, kihngen hòng anga-aṅ tö rupīö hēk ōt hòng inrē kanihngen ellōn ò mahakihten ò. Töt ṙanāngen nun në nö tö hòṅ mikahkūö cha, um ngö mufē pöri ngaich töre öm hòṅ ilööṙen mikahtökūöre tö u im ranulten meh öm tētingö ò. (Asātô e im Yôhan 16:12.) Yěn ōt öp mahatöönö meh tö minë intöönö tö öl nö hòṅ sapöṙô tö meh, ngaich mihôiṅ öm vë-eny nang ò tö nā unôich an vë-ekūöre tö inlahen u. Uh pöri ön vaichngö ön öt kakken u, pön töt ṙanāngen angū-ö nö inlahen nā urēhěkūöre ön pīhöre.
7. Sitih inlahen öich nö mikahtökūöre tö höö më mö tēting? (Ngëichkö ngam pòks “ Sitih Inlahen An Tēting Yē Nā Ön Marôvat Tö Höö?”) (Ngëichkö ngam nyat.)
7 Sitih inlahen mihôiṅ öm mikahtökūöre tö öp tarik chūök meh tēting, nö tö sitih inlahen ngam lamātuhēt tinrīken ò nö tarik? Keuheūtnyö ṙô ellōnre ön in höö hēk un hěng töhayūni tö nā. Hatön kūö höö nā-a hēk hangihtöre inrē tö ṙô höö. (Inch. 20:5; Yāk. 1:19) Mihôiṅ inrē nā-a ön holṙen re in nup la-en, ngaich löktö in e min nā-a ön ṙētakvö vë-ekūö höö. Tö sā në, holkūöre ön nyā ha-ösköre hēk holṙen re inrē im la-en inhānga. Yēḵ nā ön hòṅ hēk ṙūöhtö mikahkūöre tö höö, ngaich kò-òren ön kēnyö ṙētakre in më holre hēk in yip aṅ patī re inrē. Hěngöre mihôiṅ ön holṙen höö kēken nup la-en in e min më-eṅ akahakūö tö inlahen nup tinrīken ò hēk inlahen ò inrē yěn vë-ekūö yip tarik. Töi chumkūöṙen tö ngih inchōḵ elmat inlahen Ësvin ngam mi-iyöng Nëtörlen, vë-eny re anga-aṅ ik sā ò nö tēting nö in Elisā ngöṙô anga-aṅ: “Holṙen re ai öi kēken nup la-en ngam lökten ai öi akahakūö tö höö. Tö sā ai öi holṙen re vī minë nyā-aṅkūö hēk nup la-en inrē i patī. Löktö in në tö rahëichyen la-en ai akahakūö tö minë ötkumlēḵ-en höö hēk tö nup kumlēḵ-en re inrē.”
Yēḵ nā ön vī öp inlahenre an kēnyö ṙētakre vë-ekūö höö, ngaich löktö in e min nā-a ön ṙūöhlöre mikahkūö tö höö (Ngëichköm perekrāf 7-8)
8. Asūp yanöölen hī yěi holṙen re öi haköp?
8 Mihôiṅ inrē nā-a ön holṙen re vë-ekūö minë miröökö imat ngam Paipöl yē nā hòṅ hēk mikahtökūöre tö höö. Yēḵ nā pöri ngaich ön pīhöre, ngaich öthō min nö öt kēken ngam fëmilī vörsip ngam lökten nā min hangön ngam innôlöre in ngam Tēv. (Mum. 4:12) Kò-òren chě nā-a ön kēnyö ṙētakre holṙen re ön haköp. Rö-ö nan pön öl ön pīhöre öl inrē ngam prötör nö kui ngam mikūönö, sön pöri nā-a ön holṙen re haköp ngaich in e mikahkūö min nā-a tö höö nö sitih inlahen ngam innôlö nā in Yāvē. Vënyö ngam yanöölen re nā Meks nā Lisā minā aṅ Amerika. Ngôṙö ang Meks: “Ik sā ai öi rulten re tēting, ngaich haköp minë pöplikēsön ai minë tö aṅhav mat tö inlahen minë tēting, pinīhi hēk inlahen ngam mikūönö inrē. In në tö nagtī ai öi keuheūtnyö ṙô ellōnre öi vë-ekūöre, ngam lökten ai mihôiṅ öi kihngen vënyen u.”
ASUH NUP ṘÔ TÖ HÒṄ CHUMKŪÖKAṘEN
9. Asūp tö hòṅ chumkūöṙen ngam kikōnyö hēk tö ngam kikānö yěn vë-eny nang yip tahëng tö ngam inlahen re ön tēting?
9 Yē meh tēting ngaich hòṅ achīö öp tö vënyu nang tö meh? Mihôiṅ nā-a ön holṙen re vë-ekūöre tö e. Mihôiṅ sin nā-a öt ṙòkhöre vahë-eny nang. (Inch. 17:27) Yēḵ meh min ngatī inlahen, ngaich öthō min më-eṅ hatönkakūö hēk öt pinṙūtu lōn inrē min töre öm hòṅ ilöö kē fësla re. Yēḵ meh pöri min öt vë-eny nang yip tahëng töre öm tēting, ngaich lohten min më-eṅ öm paṙūtalōn tö yip tahëng min nö un höng akahalōn tö ngam inlahen nā. Ngaich angū-ö min lohten lāinyngen meh öm hòṅ ulāikenre öm hòṅ meuk kūö ò. Mihôiṅ min angū-ö nö kanihngen meh yěm ngatī inlahen. Tövai pöri ngam inlahen meh yěm vë-eny nang yip tahëng tö mihôiṅ nö vayö tī nö kētö inlēnö meh hēk mihôiṅ inrē nö hayööken meh. (Inch. 15:22) Tö sā meh mihôiṅ öm vë-eny nang yip rīkre aṅ patī re yip holre hēk tö yip minṙöinylen inrē.
10. Yēḵ ngam kikōnyö hēk kikānö nö ṙònghöichṙen nö tēting ngaich sitih inlahen cha nö hòṅ havai minë tinrīkenre? (Inchōḵ-oṙô 22:3)
10 Sitih inlahen öm havai ngam tinrīken re yěm tēting? Asā inlahen nā yěn mikahtökūöre tö höö, ngatī sanīöpö min ngam hanangenlōn nā tö höö. Sitih inlahen pöri më-eṅ öm chumkūöṙen öm höng havai ngam tinrīken re öm um kēken tövaich la-en? (1 Kòr. 6:18) Un ṙônyö nup tötlöng yēḵ nā ön vë-ekūöre, chumkūöṙen nā-a töre un höng hěngtak meuk kūö höö hēk un pōi vat inrē an ka-eūt. (Efi. 5:3) Yēḵ meh min ngatī inlahen, ngaich yih min ngam tötlöng elkuilōn meh hēk kūönngöre inrē min ngam ellōn meh öm havai ngam tinrīkenre. Lökten nā-a örheūheu ön kēnyö ṙētakre ön kakken minë tö hòṅ chumkūökaren tö nā i alaha ngam invāyö tinrīken re (Vë-evkūö Inchōḵ-oṙô 22:3.) Töi chumkūöṙen tö inlahen nā prötör Tāvit tö ngam pīhö ò Ölmas minā mi-iyöng Itopiā. Ngöṙô cha-a nö vë-eny: “Chumkūöṙen ai ui höngheu hěngtak öi meukkūöre hòṅ ai öi öt kēken nup tövaich la-en. Yēḵ ai ṙunghöre öi kēnyö ṙētakre öi in höö ngaich höng löö ai öi holten yip holre hēk yip tahëng inrē. Öt hěngheuh ai öi nëtre tak öi el kār yěi havöt öt ṙēhěng inrē öi höng nëttirah i patī.”
11. Hòṅ asuh nup tö hòṅ kanööpölōn ngam kikōnyö hēk kikānö yē cha nö hangenlōn tö höö?
11 Yěn kū-ö urěh ngam inlahen nā an hangenlōn tö höö. Ngaich ōt min nö mihôiṅ nup tötvaich inlahen nā an hameuktö hanangenlōnre tö höö. (Tin. 1:2; 2:6) Löktö in e hanūlökūö pöri min ngam sex nö ellōn nā, ngaich mihôiṅ min an öt meuk nup mufē yip tahëng an kē nup fëslare. Hēk mihôiṅ min an öt ṙanāpen ngaich kēken nup töchōich. (Inch. 6:27) Lökten an hòṅ köplōn tö nup lökngörit chööngö aṅmat ngam Paipöl yěn hameuktö hanangenlōnre tö höö. c (1 Tös. 4:3-7) Mihôiṅ an hatöönöre tö në intöönö, ‘Yēḵ ai min ai ngatī inlahen, sitih mufē aich min vē tarik yěn meuk inlahen ai? Yēḵ ai min ngatī inlahen, ngaich mihôiṅ hòng min nup töchōich lōn nö yih nö ellōn ai, ngaich kēken ngam sex?’
12. Hòṅ asuh öp kanöpölōn minā kikōnyö hēk kikānö yěn tēting ngaich öt hō-en höö nup ṙô cha?
12 Asuh öp tö hòṅ inlahen meh yěn ōt nup yamih kanihngen nā ön öt hō-en nup ṙô höö? Yěn öt hěngren nup mufē elkuilōn nā, tö ngö manah hòng ngaich angū-ö tö nā ötkô ngaich in höö? Öt ngatī, pöi ṙòkhöre öi ngatī inlahen. Yěn teungten minā pamīhöre nö in öp tö hěng ṙô ngaich möl ngam pinīhö tö cha nö ngön, pòrô nup mufē cha min nö haṙīkngöre tö höö. Lökten an holṙen re fēken në, ‘Holtö lanāmöre hòng ai öi halöktit minë kanihngenre hēk milēḵṙen hòng ai tö höö? Kalahkenreh ai ṙung halööktit nup vanaichöre? Ilöö hō-en nup ṙô höö hòng ai, havëkö inṙē-ěl hēk aṙēlen höö inrē?’ (Efi. 4:31, 32) Yēḵ nā pöri an la-alkūöre hēk öt hō-en nup ṙô höö, ngaich um ngölōn tö ngam inlahen na min nö vāita unôichrit ngam pinīhö. Yěm akahakūö tö ngam tö tētingö tö meh nö öt vaita anga-aṅ nö pīhö meh, ngaich tövai min ngam inlahen nā ṙāngenre an tētingö höö. d
13. Asuh öp tö hòṅ chumkūökaṙen tö minā kikōnyö hēk kikānö yěn marò-òten nö tētingö höö?
13 Hòṅ irôten lōn öm im inlahenre tēting? Öt lööngö ṙòng nun minë tö veūten kinëken fësla. (Inch. 21:5) Hanöng saha nā öl keuheūtlöre mikahkūö tö höö, ngaich höng hòṅ iṙūöhen nā-a tētingö höö. Öt tö ngö manah pöri ngaich angū-ö tö nā ngaich an höng tētingö hö-ö, ngaich öt kēḵ öp fësla re. Ngö ṙô an ngam Paipöl, “Vāhav tī an tö ellōn ngam tö hāṅtö yīhi mineūka.” (Inch. 13:12) Yēḵ nā min an marò-òten tētingö höö, ngaich kihngen min nā-a an ṙap nup tötlöng kuilōnre. (1 Kòr. 7:9) Lökten mihôiṅ öm hatöönöre: ‘Asuh nup hēk tö öltöre mikahkūö chu tö inlahen ò hòṅ chu öich lööngö kahë tö fëslare yěich hòṅ pīhöv tö ò hēk hö-ö?’
NUP TAHËNG ṘÔ TÖ HÒṄ CHUMKŪÖKAṘEN?
14. Sitih inlahen aich më prötör sistör aṅ el ngam maṅ nö hayööken yip mö tētingö höö? (Ngëichkö ngam nyat.)
14 Yěm akahalōn tö inlahen öp prötör hēk tö öp sistör nö tētingö höö, ngaich hòṅ asuh öp inlahen meh? Mihôiṅ öm havëten cha nö nya nö i patī meh, fëmilī vörsip hēk haṙamlōnre inrē öi nyamtô. (Rōm. 12:13) Yěm havëten cha min, ngaich ṙētakvö hēk min cha-a nö ṙūöhtö mikahkūöre tö höö. Hěnghöre yěn hòṅ havöt cha-a nö chuh el kahôiṙen hēk el lôri inrē ngaich mihôiṅ öm holröön cha. Hēk yēḵ cha inrē nö hòṅ vë-ekūöre ngaich mihôiṅ öm havëten cha nö chuh patīre. (Kal. 6:10) Vënyö ngam ṙanamlōnre ang Elisā ngam kahakkö hī taheui lā urěh hēk ngam pīhö ò inrē ang Asvin. Ngö ṙô cha-a: “Ōt yip prötör sistör tamölṙô ai öi chuh patī cha yěi hòṅ vë-ekūöre. ṙamlōn ai öi hang ṙô cha.” Lökten yěn hòṅ vë-ekūö höö nap kikōnyö hēk kikānö ngaich tölṙô meh öm in cha yěn vë-ekūöre ngaich angū-ö ngih ṙētak meh öm hayööken cha. Köpölōn më-eṅ tö cha nöng hòṅ ikūö meh cha-a nö vë-ekūö höö, hòṅ kētö ṙētak cha pöri inrē më-eṅ nö vë-ekūö höö nöng nët tak.—Filip. 2:4.
Yěi akahalōn tö ngam kikōnyö hēk kikānö nö tētingö höö, ngaich mihôiṅ ayī-ö öi chöh tö nup tahëng inlahen tī re öi hayööken cha (Ngëichköm perekrāf 14-15)
15. Asuh öp hēk inlahen më prötör sistör nö hayööken yip mö tētingö höö? (Inchōḵ-oṙô 12:18)
15 Hěng ön ngih inlahen hī mihôiṅ öi hayööken yip tö tētingö höö. Hòṅ chumkūöṙen in tö ṙô re öi ṙò-òv. Hēṙu in mihôiṅ hòṅ ṙap ngam litākre. (Vë-evkūö Inchōḵ-oṙô 12:18.) Tö sā hī lohten öi hòṅ vë-eny nang yip tahëng tö inlahen öp prötör hēk sistör nö tētingö höö. Yěn hòṅ kahngenre pöri cha-a nö vë-eny nang yip tahëng ngaich ötkô ayī-ö öi ṙò-òv. Ötkô ayī-ö öi kakkö inlahen nap tö tētingö höö, öt rēhěn kô öi chöhnyö vanāichö nup fësla kahë cha. (Inch. 20:19; Rōm. 14:10; 1 Tös. 4:11) Hěnghöre ötkô öi hatön nup intöönö hēk ṙô tö nup tö tī-iv min tö cha nö fēkö inlahen ngam pinīhöre hēk hòṅ hapīhö inrē. Pön mihôiṅ min cha-a nö haṙivlōn. Ngö ṙô ang sistör Elis tö ngam pīhö nö vë-eny: “Ōtre yip mahatöönö ai tö inlahen ngam pinīhö tö ai. Harīkngö mufē hē e ai öi hāngö e, pöi öl fēkö ngam inlahenre hòṅ hapīhö.”
16. Asuh öp tö hòṅ inlahen yēḵ öp tö hěngtak kikōnyö hēk kikānö nö ṙāngenre nö tēting?
16 Asuh öp tö hòṅ inlahen hī yēḵ ngam kikōnyö hēk kikānö nö ṙāngenre nö tēting? Ötkô ayī-ö öi mikahtökūöre tö cha nö kūö yòh nö ngatī kahë töfëslare, ötkô rēhěn öi chöhnyö vanāichö ngam kikōnyö hēk kikānö. (1 Pīt. 4:15) Ngö ṙô ang sistör Liā nö vë-eny, “Ik sā chu öich ṙāngenre ngaich tēting öp tö hěngtak prötör, ngaich ōt yip tahëng vamīṙô re nö ṙô tö inlahen ai. Haṙivlōn chū-ö öich hang ṙô cha.” Sā ngam ngahëichkö hī ngaich taheui nö tö öt vaich ngam inlahen hī yěi ṙāngenre tēting. Pöi yěi ngëichkö manah ngam tēting nö ngaich angū-ö nö teung nö in ngam chö-öinyre, tö ngö manah tö ngam tö hěngtak kikōnyö hēk kikānö nö mihôiṅ cha-a nö katöllö ngam inlahenre yěn tövai anga-aṅ nö pīhö ò hēk hö-ö. Kô-en anga-aṅ nö haṙivlōn yěn ōt ṙamāngenre nö tēting hēk akahngenre inrē nö öt hōlu. Lökten ayī-ö öi hòṅ harīktö inlahen tī re öi hayööken cha.—Inch. 17:17.
17. Yip tö hòṅ tētingö, asuh öp tö hòṅ inlahen cha?
17 Sā maheuk hī ngaich taheui nö ōt minë kanihngen yēḵ hī öi tēting, tö hěngkangen pöri angū-ö nö ṙanamlōn cha. Ngö ṙô ang Chēsikā: “Kô-en nö pōyen nup tö hòṅ inlahen yěi in ngam tēting. Öt yëngen pöri ngam inlahen hī pöi löktö in e hēk mikahtökūöre tö höö.” Yēḵ meh ṙònghöichṙen tēting öp tö hěngtak, mikahtökūöre më-eṅ tö ò ngaich möl min më-eṅ öm vayö kahë tö fësla re ngam lökten nā min an örheūheu ṙamlōn.
TINKÖÖKÖ 49 Haṙamlōn Yāvē man
a Rīkre minë minë-eny tö harīki.
b Asuh nup inrē tö hòṅ kanöplōn meh, ngëichkö ngam līpöre Koschön Yöng Pīpöl Ask—Ansöör Tet Vök, Volume 2, pěch. 39-40.
c Nôlhöt an inrē ngam sinustö minë alahare nö in ngam insēha, töp lökten më minṙöinylěn el ngam māṅ mihôiṅ nö kē-ělkūö alahare nö kahôka (judicial action). Mihôiṅ inrē nö kahòkkaṙen yěn höng pòrô nö el mēsěch hēk el fūn nö ötlöngö ṙô nö vë-ekūöre. Chumkūöṙen pöri cha-a yěn kē minë tö ngatī fësla.
