1. Sitih inlahen öm min yěn ha-uknyu yip hanangenlōn meh tö ngam māṅ?

ŌT HÒNG töha-uknyu tö ngam māṅ aṅ patī meh? Lohten man kihngen tö pòkūö e! Ngö ṙô ang sistör Hilta, “Hē ök pīhö chu nö kapah, unôichrit tö 41 samyeūheu ṙò-òten ai, ai pīhöre, ngaich kihngen chū-ö.” * Ngö ṙô hēk anga-aṅ: “Mötlö pöri ngam kanihngen chu, hē ök kūön chu kikōnyö nö ha-uknyu tö ngam māṅ, töp pīhö ò tö yip kūön ò inrē.”

2-3. Sā ṙô ngam Salmai 78:40, 41, sitih mufē ang Yāvē yěn ha-uknyu yip hanangenlōn hī tö ngam māṅ?

² Töi asehkūöre tö miṙivlōn Yāvē nö meuk inlahen më kūön re ma-ahānga nö havööngökūöre tö ò! (Yūt 6) Mihôiṅ inrē öi akahaiṙen tö miṙivlōn ò nö meuk inlahen më kūön re Israel nö ahôngen ò nö el tö nyālnyi. (Vë-evkūö Salmai 78:40, 41.) Öt kintööngulōn in töm Yöng hī aṅ el halīöngö nö haṙivlōn yěn ha-uknyu yip hanangenlōn hī. Akahakūö an tö ṙòken kanihngen hī, hòṅ hareusken hī anga-aṅ.

³ In ngih ātiköl in min vënyu nang tö inlahen Yāvē nö hayööken yip hol hī tö ṙa-ayö. Ta-a pöri töi urěh öi kakkö minë tövaich mufē tarik yěn ha-uknyu yip hanangenlōn hī tö ngam māṅ, hòṅ hī öi laköre tö u.

4. Sitih mufē yip ṙung inyööngö yěn ṙāngen Yāvē yip kūön cha?

⁴ Yĕn ṙāngen Yāvē yip kūön hī, ngaich haṙivlōn öi meuk inlahen cha, afuk kuire ngaich töm fālen cha pöi öt lööngö tī tö lōnre öi haruklen cha. Ngatī ṙô ang prötör Lūkös nö kaheūköre nö vaich hē ök  kūön ò nö ṙāngen Yāvē: “Hēṙu chu-ö öt lööngö heūvö tö kūö miṙivlōn re.” Ngatī ṙô inrē ang sistör Elisöpet: “Asuh öp vö tö öltöre inlahen chu in vē kūön re? Lohten chin öt teungten im inköptö cha töm kanô-en.”

5. Kūöyòh yip inyööngö nö ötkô nö afuk kuire tö nup fālen yip kūönre?

⁵ Vīlen hī Yāvē öi mihôiṅ katöllöp lōn re talöökö. Inlōntö hī angū-ö nö aṅ in ò. Tö ngö manah angū-ö tö hī mihôiṅ löklōn ò hēk hö-ö inrē. Ngaich in ṙung meuk yip ṙāl tarik töt haruklöng nö el ngam kanô-en sön nöng katöllöm linöklōn Yāvē. Ngaich yip tö haruklöng nö el ngam kanô-en sön nö ṙāngen Yāvē. Lökten in mihôiṅ katöllö öp lōn re talöökö. (Yôs. 24:15) Lökten yip inyööngö nö un afuk kuire tö nup fālen cha yěn ṙāngen ngam kanô-en.

6. Sitih inlahen yip nyīö yěn ṙāngen ngam kanô-en yip inyööngö?

⁶ Yěn ṙāngen ngam kanô-en ṙung yip inyööngö ngaich haṙivlōn yip nyīö. (Sal. 27:10) Pön ngëichkö më yöng re cha-a nö inchōkūö cha nö lök el ngam kanô-en. Kò-òren hang ṙô Estör nö ngö ṙô: “Peuny öp yöngre chu-ö, hē ò nö ṙāngen ngam kanô-en, pöich hangenlōn tö ò, sō takô pöri anga-aṅ nöng ngöh nö in Yāvē, lökten nö ṙāngen ò.”

7. Hòṅ sitih mufē öi yī-ö ṙālö yěn ṙāngen ngam kanô-en yip inyööngö?

⁷ Yī-ö ṙālö, uh yin haṙivlōn yěn ha-uknyu yip inyööngö! Tön akahalōn an Yāvē tö nup kanihngen yīö. Hangenlōn inrē anga-aṅ tö yīö nö sā hanangenlōn ngam māṅ tö yīö. Lökten yin ui kaheūkö e nö pòkūö yīö. Köplōn tö hī mihôiṅ katöllö lōnre tö talöököre. Pò hī ṙòkhöre “höng kö keun kumre.”—Kal. 6:5.

8. Hòṅ sitih inlahen öm öre më-eṅ yěn ha-uknyu yip aṅ ngam mikūönö meh? (Ngëichköm pòks “ Havantöre In Yāvē.”)

⁸ Yěn ha-uknyu yip hanangenlōn hī, ngaich meūkken cha ayī-ö nö hēk min nö havan. Hòṅ sitih inlahen öm öre më-eṅ öm haköpkö ngam nganönöre? Hòṅ örheūheu man vë-ekūö mat ngam Paipöl. Ngaich tövai min öm inchōkūö më aṅ ngam mikūönöre. Ngaich lohten min ngam tö ha-uknyu nö fē-ělre nö meuk inlahen meh. Ta-a chěi töi kakkö minë inlahen re yěn ngatī inlahen yip hol hī nö ha-uknyu.

9. Hòṅ sitih inlahen öi yěi haṙivlōn? (Ngëichköm pòks “ Mahayööken Meh Miröökö Yěn Ṙāngen Yāvē yip Hanangenlōn Meh.”)

⁹ Yěi haṙivlōn ngaich hòṅ kē-ěny ṙētakre öi haköp mat ngam Paipöl. Hòṅ hī ngön hēk röhta inrē öi in Yāvē. Yēḵ hī min afēkö nup haköpre aṅ mat Paipöl, yihtökūö öi el mīting, ngönlöre min ayī-ö. Kò-òren hang ṙô Chôina ngam tö ṙa-ayö töp yöngre hēk tö yik mëm re inrē. Ngö ṙô anga-aṅ: “Sā tö yihiv chū-ö tö ngam lanāmö kumchikṙen inrē, yēḵ chu vë-ekūö inlahen hē Apikēl, Estör, Yōp, Yôsef hēk Yēsū inrē. Sā tö hangëka  chū-ö tö minë inlahen cha. Yīhi vanayö mufē chu-ö, kūönngöre inrē ngam miṙivlōn chu. Tö ngönlöre tī nun inrē minë tinköökö.”

10. Sā ṙô ngam Salmai 32:6-8 sitih inlahen öi min yěi haṙivlōn kihngen inrē?

¹⁰ Keuheūtnyö ṙô re man öm vë-eny miṙivlōnre öm in Yāvē. Um ṙākôre öm vë-ekūö ò yěm haṙivlōn. Tön hang ṙô meh an min ngaich hachōkūö meh inrē. Ngö ṙô anga-aṅ, “Haköpten meh chin min el öp talöökö lahök meh.” (Vë-evkūö Salmai 32:6-8.) Mihôiṅ in ṙung öi kihngen öi vë-eny nup mufē elkuilōnre öi in Yāvē. Mihôiṅ pöri öi ṙatö-ellōnre tö Yāvē nö keūheutlöre mat nö meuk nup chanöökö hī. Pò ò nö tö tööḵlö tö miṙēlōn neūkölōn inrē.—Man. 34:6; Sal. 62:7, 8.

11. Sā ṙô ngam Heprāi 12:11, Kūöyòh öi sōtu vachö mufē tö minë chinökṙen tī Yāvē? (Ngëichken pòks “ Töha-uknyu, Inlahen Tī Yāvē An Nö Fēḵlen Hī Töm Hanangenlōnre tö Hī.”)

¹¹ Uh in vāchö mufē yěn ha-uknyu yip aṅ patī hī. Tön chökṙen yip hanangenlōnre an ngam Tēv Yāvē. Talöökö tī ò inrē angū-ö nö hameuktöm hanangenlōnre töm tö fāluṙen. (Vë-evkūö Heprāi 12:11.) Vīngöre min nö kò-òren nö öt löng nup ṙô hī yěi kakkö inlahen tī më minṙöinylen yěn kahòkken minë fālen. Kihngen min inrē ngam tö fāluṙen nö fē-ělre töm vanāchöre. Lökten in ötkô öi kakkö inlahen tī më minṙöinylen nö ngëichkö minë fālen, pöi öt keūheutlöre mikahkūö tö inlahen tī cha yěn kahòkken minë fālen. Mihôiṅ pöri öi ṙatö-ellōnre tö cha nö halökngöritre nö im Paipöl, pò cha nö i chūök Yāvē nö akah ngam fālen.—2 Kin. 19:6.

12. Asup nup yanöölen hī yěi hō-o minë chinökṙen kahëtö Yāvē?

 ¹² Yěi hō-o minë chinökṙen kahëtö më minṙöinylen nö in më tö ha-uknyu, ngaich sā mahayööken cha ayī-ö nö havantöre nö in Yāvē. Ngö ṙô ang sistör Elisöpet: “kihngen chu-ö hē öp kūön chu nö ha-uknyu, hē ò pöri nö havantöre, möl chu-ö öich akahalōn tö ò nö kô-en nö tö hòṅ ha-uknyu. Lökten öich haköpluvö tö minë chinökṙen kahëtö Yāvē nö löng.” Ngö ṙô inrē ök pīhö ò Mārk: “Unôichrit inlahen ngam kūön ai nö hòṅ havantöre hē e chū-ö öich akahalōn tö inlahen ih öi lööngö inlahen, lökten ò nö ṙētakvö nö havantöre nö in Yāvē. Ṙamölōn chū-ö pöi hang minë inyöökenre kahëtö Yāvē.”

13. Asup öp min mahayööken meh yěm haṙivlōn?

¹³ Hòṅ hōlu in tö yip mahaṙamkölōnre. (Inch. 12:25; 17:17) Ngö ṙô ang Chōina: “Yēḵ chu haṙivlōn ngaich hanôl yip holre chū-ö yip tö mihôiṅ nö hayööken chu öich la-al nup kanihngenre, haṙamkölōn chu inrē.” Pöi mihôiṅ langanköti kui yěi hang nup tötlöng ṙô yip aṅ ngam mṅ.

14. Kūöyòh öi hòṅ īnu töm manööyö?

¹⁴ Hòṅ īnu in töm manööyö pöi ṙòkhöre öi tö kavē-ĕre. (Yāk. 3:2) Lökten in öt pingangkūö yěn miṙivngölōn hī yip hol hī tö nup ṙôre tötlöng. Hōten hī pöri ang Pôl öi: “Kö ṙāpö höö, kö aṙēlen höö, yĕn tarīku tö miṙivulōn nö i töng holre; sā tī ngam Tēv nö aṙēlen yīö, ngatī yin yēḵ yī-ö inrē.” (Kòl. 3:13) Vë-eny mufēre ngòh sistör hē ök hol maneuk ò nö ha-uknyu, nö ngö ṙô: “Hayööken chu ngam Tēv Yāvē öich aṙēlö öp hol maneukre öp pamītnyöre nö la-evṙen tö tölöng, pòrô nöng töthet.” Hòṅ sitih inlahen ön minë māṅ nö hayööken yip mikūönö yěn ṙa-ayö tö yip tö ha-uknyu?

15. Hòṅ sitih inlahen ön minë māṅ nö hayööken minë mikūönö yip tö ha-uknyu?

¹⁵ Mihôiṅ nun minë māṅ nö ha-öiny tö yīhi nup mikūönö cha yěn chuh el mīting. Hang ṙô sistör Miriöm nö ngö ṙô: “Sā tö sirōngkūö chu-ö öich chuh el mīting pöich ngölōn, ‘sitih ṙô yip vö min tarik nö in chu?’ Teūngen pöri chu-ö tö yip holre el ngam māṅ yip mahaṙamkölōn chu nö im kanihngen chu. Meuk miṙivlōn chu cha-a tö inlahen ök hol maneuk chu nö ha-uknyu, ngaich hareuskö alaha chu cha-a. Kirööngen ṙô öich ha-öinyö cha. Öt akahaiṙen töre höng hěng tak öich keun ngam miṙivlōnre.” Ngö ṙô hēk ök ihih sistör: “Unôichrit öp kūön chu nö ha-uknyu, yihtöre yip hol chu nö hareuskö alaha chu, ōt yip mahanôltö miṙivlōnre nöng peunyhökūö chu. Ōt kamūich chitri chu  nö hareuskö alaha chu. Yöng ṙòken tī cha nö hayööken chu!”

16. Sitih inlahen öng kò-òren ngam māṅ nö hareuskö alaha më tö ṙa-ayö töm tö ha-uknyu?

¹⁶ Iṙūöhen yin hareuskö alaha minë mikūönö më tö ṙa-ayö tö ngam tö ha-uknyu. Tön hòṅ hareuskö alaha yin. (Hep. 10:24, 25) Hēṙu yin ṙung nö akahngenre nö sā töt hanôlka tö më hol maneukre aṅ ngam māṅ. Ötkô yin nöng höökiṙen nö ngatī. Pön hòṅ haṙūötkaṙen, hareuska alaha inrē. Hang ṙô Maria ök tö ha- uknyu pīhö nö ngö ṙô: “Höng haroh tumtak yip hol chu yamihken chu. Nö kahūlen chu, hayööken chu inrē öich haköp mat Paipöl. Akahakūö cha-a tö kanihngen chu miṙivlōn chu inrē, ngaich holṙô chu nö peuny. Kô-en chū-ö öich höhlö tö tī tö cha.”—Rōm. 12:13, 15.

17. Hòṅ sitih inlahen yip kò-òren minṙöinylen nö hameuktöm hanangenlōnre tö minë mikūönö ngam tö ha-uknyu?

¹⁷ Yī-ö minṙöinylen kē-ěny ṙētak re yin, öi hangönken më aṅ ngam mikūönö më tö ha-uknyu. Tön kiröng an ngam la-en tö hakeunlöng nö el ṙanôrö yīö öi haṙamkölōn më hol maneuk hī tö ṙā-ayö tö më tö ha-uknyu. (1 Tös. 5:14) Rēhěre yin öi hareuskö alaha cha, urēhěkūö minë mīting unôichrit u inrē. Kē-ěny ṙētak re chöhken cha, vë-elkui cha inrē. Kò-òren öm hōluröön tö cha öm chuh el filt. Hēṙu inrē öm havëten cha nö haköp mat Paipöl nö im manūlö mikūönö yīö. Hòṅ hameuktö ngam neūkölōn re yin tö minë sīöṅp ngam Tēv Yāvē, hòṅ cha nö meuk ngam hanangenlōn töm chumkūöṙen yīö inrē tö cha.—1 Tös. 2:7, 8.

18. Sā ṙô ngam 2 Pītör 3:9, Asup kuilōn ngam Tēv nö in yip tököölö fālen?

¹⁸ Öt lōnu an Yāvē tö yīö “hěng hang tak tölëlngö, hōten yīö pöri ṙòkhöre yihtöre im invöötö ellōn.” (Vë-evkūö 2 Pītör 3:9.) Kò-òren afītöre töm ṙāi tī Yāvē nö havaha hī nö kētö ngam kūön re. Rēhěre Yāvē nö hameuktöm hanangenlōn  re tö hī. Ngatī mufē anga-aṅ nö in yip tö ha-uknyu, yēḵ cha nö havan. Hang ṙô ngam inchōḵ-oṙô vahënyö Kristū inlahen ngam kūön ò tö chatngen. (Lūk. 15:11-32) Pōyen yip ṙāmangen ngam kanô-en ngaich havan hēk nö in ngam Yöng re aṅ el halīöngö. Ngaich ha-öinytu yīhi cha-a töm māṅ nö holtö ṙanamlōn re. Kò-òren öi hang ṙô Elisöpet, nö vë-eny ṙanamlōn re hē ök kūön ò nö havanhötvö nö el ngam māṅ, ngö ṙô anga-aṅ: “Ṙamölōn chin tö nup inreuskö alaha ih öi sōtu ṙāngen re öi im linöklōn Yāvē.”

19. Kūöyòh öi hòṅ iṙūöhen öi hayöönglen re in Yāvē yēḵ hī öi kihngen?

¹⁹ Mihôiṅ in örheūheu ṙatö-ellōn re öi in Yāvē. Pò ò min nö öthō nö öt holṙen hī öi i nup kanihngenre, pò ò nö tö aheūkölōn hēk tö luvë-akūö ellōn inrē nö inyööngö. Aṙu-utī ngam hanangenlōn ò tö yip kūön re. Lökten in mihôiṅ öt kintööngulōn tö Yāvē min nö öthō nö ṙāngen hī yěi kihngen. (Hep. 13:5, 6) Ngö ṙô ang Mārk, ök ahang inlahen hī taheui “öthō Yāvē nö ṙāngen hī, öthō inrē nö marôvat tö hī yēḵ hī īnu tö nup kanihngenre.” Örheūheu in kē-ěvkūö tö ngam “minhôiṅyö aṅ im Tēv, rö-ö nö aṅ in ih.” (2 Kòr. 4:7) Kô-en, mihôiṅ takô man haköpngöre öm in Yāvē pòrô nö ha-uknyu yip aṅ ngam mikūönö meh.