Skip to content

Hatôichngöre im table of content

INLAHEN TINRĪKEN

Ṙamlōn Chū-ö Öich Haköp Hēk Haköptö Inlahen Yāvē

Ṙamlōn Chū-ö Öich Haköp Hēk Haköptö Inlahen Yāvē

I ĪSTÖN, Pensilvēniā inruklö chū-ö, ngam panam i Amerikā. Löktökūö nyinī-öre öich töhòṅ minënyu öich tarik, lökten öich hòṅ chuh el kôlēch öich haköp. Tö ööire chū-ö inrē öich iskul, töheuveū-en öich haköp maths, science inrē. Ik 1956 chū-ö öich pās töm class 12. Chū-ö töpōyen marks öich in ih öi tö sāha elmat istuten, lökten öich teūngen tö nuk tö 25 tôlöör ṙôken pësa. Öt teūngen pöri chū-ö öich chuh el kôlēch. Tö kūöyòh? Tā-a töich vënyö öp lāinyngen re?

HAKÖP INLAHEN YĀVĒ CHŪ-Ö

Haköpmat ngam Paipöl nak yöng chu nö in yik Vamënyen Yāvē, unôich hë tö ngam samyeūheu 1940. Sökngöre inlahen ngaich cha-a nö haköp, höng iṙūöhen yanīhih pöri nuk līpöre ök yöng chu kikānö, nuk Chūökamahati hēk Hīnöre! Inrē. Teūngen hēk īhö tö invitēsön re öi chuh in ök intörnesönöl könvensön ik samyeūheu tö 1950, ngaich ṙôkhöre īhö tö mikūönö re öi chuh in e.

Unôichrit ngam könvensön, hěng tak ök prötör chamöhken ih, ang prötör Lôrens Chefrīs. Ṙōlheuh anga-aṅ nö kakkö ṙô ngam Paipöl nö in chu. Kö harīkngöre pöri minë mufē āi. Tö sā chu öich ngölōn tö më Vamënyen Yāvē nö vaich pön öt kētöre cha-a nö im Pòlitiks hēk öt holṙen më kumyung inrē. Ngöṙô chū-ö öich in ò, sitih inlahen öi min yěn öt hěng tak kamëtöre nö kiyung, ngaich achī-ö min lamaklen hī yěn ōt yip töhòṅ kiyung nö lā-al Amerikā? Haṙēmngenre pöri ang prötör Chefrīs nö mikahtö elmat chu. Ngöṙô anga-aṅ, “Sitih lōn öm, yěn ṙòkhöre öre yip tarik aṅ Amerikā nö löklōn Yāvē, ngaich ötkô hòng min ang Yāvē nö laklö yip tarik re, yěn yih yip lā-al cha?” Ngatī inlahen ṙô anga-aṅ yěn halööktö mufē chu. Akahakūö ngaich chū-ö tö ngam mufē re nöng vaich, lökten öich hòṅ ṙūöhtö mikahkūöre tö ngam Paipöl.

Hē chu vōkö

Ṙòmöng köptī ang pō nö halēnkö nuk līpöre re, nuk Chūökamahati hēk Hīnöre! Inrē. Örheūheu chū-ö öich marô-òten öich vë-ekūö u. Lökten in e chū-ö öich yīhi ṙinātö-ellōn im kanô-en. Hōḵ ngaich chū-ö öich kē-ě istötī tö prötör Chefrīs. Örheūheu inrē öich chuh el mīting. Ṙamlōn chū-ö tö minë haköp re, lökten öich vë-eny nang tahëng tö u, pöplisör ngaich chū-ö. Ik sā chu ngaich akahakūö tö ngam “tökiröng sakāmö ngam Tēv [nö] röhta” harīkngöre ngaich ngam kuilōn chu lā-en. (Sef. 1:14) Öt köpsören ngam kuilōn chu öich hòṅ chuh el kôlēch, pöich hòṅ hayööken tahëng ngaich nö mikahtökūöre tö ngam Tēv.

Ik 13 Chūn, 1956 chū-ö öich keuheūten öich iskul, ngaich unôichrit tö lūöi sumkam öich vōkö hē ök sörkit asemplī. Öl sin chū-ö öich akahakūö tö ṙôken minë inkôlò re min kūö chu öich haköp inlahen Yāvē, hēk haköptö yip tahëng inrē.

HAKÖP CHU HĒK HAKÖPTÖ CHU INRĒ HĒ CHU PAINĪÖR

Unôichrit tö tafūöl chumngëṅtö töm inlahen chu öich vōkö, rekulör painīör ngaich chū-ö ik Tisempör 1956. Hē e nö yih ngam ātiköl imat ngam Kingtöm Ministrī, ngam tö ngöṙô “Hōḵ Öm Min La-evṙen Inup Panam Tölōntö Tarik?” Ngölōn chū-ö ik sā chu hakööpö e, mihôiṅ chin chū-ö inrē kētöre im la-en.—Mët. 24:14.

Chuh Ĕchfīl ngaich chū-ö, I Saòt Kerolīnā. Famën tak yik pöplisöör in e. Tinneui tak chū-ö. I patī öp töhěng tak prötör īhö yěi mīting. Hěngòng kanta kahëti chū-ö tö ṙētak re itö hěng chingëṅt. Pōyen inrē minë asaënmen chu yěich el mīting. Hòṅ halēnö u chū-ö hēnghöre halēn ngam mīting fòr fīl sörvis inrē. Pōyen la-en takô chū-ö öich in e, ngamuh pöri yanöölen chu pöich pōyen haköp tö inlahen Yāvē.

Hěng tak ök yöngnyīö kahë istötī chu ök kamëtö patī chūök yik mahalēn lināpngö kupah. In ò chū-ö öich teūngen tö la-en re öich höng part time. Ōt inrē ök patī ò ök tökētu nö chūök ih öi mīting.

Yih hēk ök kūön prötör Chefrīs, ang Chôlī nö löktö Pruklin Niū Yôk. Holṙen re ngaich āyö öi painīör i Echfīl. El ök trēlöör āi öi iyöng, ök kahëtö ök töhěng tak prötör.

Kihngen pöri öi ha-aṅ nômö re in e. Pöi pòrô öi hěng sumkam öi la-evṙen, ngaich höng nët hēk lūöi tôlöör minë taneūngen hī. Hěng van takô nöng rahëichtit nuk rupīö eltī āi, höng keuheūtnyöre anū-ö nö ṙāi nyā-akūö āi tö tī chu. Ik sā chu pöri ṙā-ang el ök tukān, hěng tak ök tarik yamihtöre nö in chu ngaich ngöṙô, “Hōḵ öm kamān in chu? Mihôiṅ chin kētö tö hěng tôlöör i töhěng kanta.” Kē-ěkūö chu anga-aṅ töm la-en finòhnyö el chūök yik vamī patī. Lūöi sumkam chū-ö öich la-evṙen in e. Kôtamat takô chū-ö öich meuk kël Yāvē nö hayööken chu im hē chu takô kihnen. Lōnu inrē anga-aṅ tö chu öich höng ngöh öich i Echfīl. Intörnesönöl Könvensön hēk ök umuh ik 1958. Yihtökūö chū-ö öich in e pòrô nöng öt pōyen nuk pësa chu.

Hē ngam inpīhö āi

Öt vaichngö chin tök innët sumkam ngam könvensön. Pön hē chu angū-ö öich meukkūö Rūpī Vôtlingtön. Painīöring hē e anga-aṅ nö i Keletön, Tenesī. Netre tak āi öi hòṅ misnörī, lökten öi yihtökūö im iskul yip töhòṅ chuh el Kilīöt. Kūich chitri höö ngaich āi. Havëtu hēk chū-ö öich kētö tôk öich i Keletön. Hē e chū-ö öich hateungnyö ṙô re öich hatönö Rūpī, yěn hōḵ anga-aṅ nö pīhövö tö chu. Hapīhö ngaich āi ik 1959.

HAKÖP CHU HĒK HAKÖPTÖ CHU INRĒ HĒ CHU LA-EVṘEN EL NGAM MĀṄ

Hē chu 23 samyeūheu, vīlöngö chū-ö öich kòngrikēsön sörven (ngam kòtinētör më pôtī òf eltör töngamuh tö ṙô hī) öich i Keletön. Hē e nö yih ök tufömngöre sörkit ovörsīör, Chāls Tômsön ök minë-eny ò. Raneh ngam māṅ ih nö tö visītö tö ò. Tö heuveū-en takô ök prötör nö i la-en, sön pöri anga-aṅ nö hatöntöre tö inlahen tī re nö hayööken më prötör sistör, hēk sitih inlahen inrē yik tahëng sörkit ovörsīör nö hayööken cha. Ngamuh haköp chu öich in ò tö e nö tövai nö inlahen hī yēḵ hī hòṅ kēḵ fësla re, ngaich hòṅ urěh hatöntöre ayī-ö.

Ik Mē 1964 hēk chū-ö öich havëtu aten ök Kingtöm Ministrī Iskūl, i Sāôt Lensing, Niū Yôk. Hěng chumngëṅtö rô-òten angū-ö. Ök prötör mahaköpten ih, ṙūhlö alaha chu anga-aṅ öich hēk mikahtökūöre tö Yāvē hēk inrē öich haröhtöre in ò.

HAKÖP CHU HĒK HAKÖPTÖ CHU INRĒ IM LA-EN SÖRKIT HĒK TISTRIK INRĒ

Ik Chönvörī 1965 ngam invëkö āi Rūpī öi la-evṙen el sörkit. Kiröng takô ngam sörkit āi, pön löktökūö Nòksvil, Tenesī söl i Richmön, Vörchiniā. Chöhken nuk māṅ inrē āi i Nôt Kerolainā, Kentökī hēk Vest Vörchiniā inrē. Höng chöhken nuk māṅ pöri chū-ö, nuk chūök yik tö sah elmat prötör. Pön kētö chööngö hē e ngam sörköör i Saôt Amerikā tö yip tö isoh nö ötkô nö mūl nö in yip tö sah elmat . Töng yācha yik prötör lökten öi hòṅ hayööken cha. Köplōn chū-ö tök inköptöre tö tī ök töhěng tak sörkit ovörsīör, ök tö ngöṙô, “Um hěng heuh öm ngölōn töre, mākūö vē prötör sistör re chin. Köplōn pöri töre öm höng holmaneuk cha. Möl min öm kô hayööken cha.”

Hěng heuh ik sā āi öi chöhkö ök töhěng māṅ. Kē istötī ök yöngnyīö ang Rūpī nö in e, ök tö kunkūnö kūön tö kikānö. Hěng samyeūheu ṙēḵti ök kūön ò. Höng löktö el chitri ang Rūpī nö kēḵ istötī ò pön öt ōt kamëḵ istötī ò. Im innët van āi hēk öi chöhkö ngam māṅ, öt ṙāngö minë mīting. Ik sā nak tönët tak spesöl painīör nö söömtu nö in e, cha-a tö iṙūöhen nö kēḵ istötī ök yöngnyīö. Unôichrit tö 30 samyeūheu ik sā āi iyöng el ök Pētěl i Petörsön, hěng tak ök rēlö sistör yamihtöre nö in Rūpī. Kūön ök yöngnyī anga-aṅ ök tökē-ě istötī tö Rūpī. Havëtu anga-aṅ tök pīhö ò inrē nö chuh el ök 100 Kilīt iskul.

Floritā hēk ngam innëtö sörkit chūök āi. Hòṅ havah kār āi pöi sōḵ öi kihngen röön öi havötköre. Teūngen ngaich āi tök tö kūöṅn ṙāi kār. Höng ilöö ötkòlô pöri ök inchin ngam kār, ötrēhěn öi ṙāyu tī öi vī-i ò. Havëkö inyööken re ngaich āi in ök töhěng tak prötör. Tīntö ök tarik ngaich anga-aṅ ök vamī lôrī. Ik sā āi öi hatön ṙôken ṙāi tī ò nö vī ngam lôrī āi ngaich ngöṙô ök prötör, “hökngen e man yěh, hö-ö chin hòṅ kē ṙāi.” Vaichtö kētö pësa āi anga-aṅ. In minë tī Yāvē nö hayööken āi, meuk ngam chumkūöṙen Yāvē āi töre. Haköplu inrē āi öi in e tö hī ötkô tilup eltī re i inyööken holre.

Yēḵ āi öi visit chuh el minë māṅ ngaich i patī yip prötör āi yěi iyöng. Lökten öi pōi vahī tö hol re. Hěngheuh ik sā āi in ök töhěng fëmlī, ngaich type nuk ripōt re chū-ö in ök tāipraitör. Ik töhěng harap chū-ö öich höng ṙāngen ök kahūich re in ök tāipraitör, ik invānö re chū-ö öich meuk ök nyīö nö tip nuk pötön. Halôpken öp nyīö kikōnyö chū-ö tö ò nö hayööken chu öich vī ök ripōt re.

Ik 1971 chū-ö öi teūngen tö ngam invëngöre öich Tistrik ovörsīör öich i Niū Yôk. Ṙòngmö 34 samyeūheu chū-ö hē e. Ramneh chū-ö öich in më tösah elmat öich Tistrik Ovörsīör. Ṙamlōn pöri yik prötör nö ha-öinytö yīhi chu.

Ik sā chu ngaich tistrik ovörsīör, kētö tôk chū-ö öich el sörkit asempli. Teūngen inrē chū-ö tö ṙētak re öich holṙen yik töheuveū-en prötör nö la-evṙen. Ōt ök prötör in cha, ök kamëtö ök minkahten hē vinôkö chu. Prötör Tiyotōr Chāröch ök umuh inrē, ök tö unôichngöre nö hol më Yōm La-en. El Pruklin Pētěl anga-aṅ nö la-evṙen, töheuveū-en anga-aṅ nö i la-en. Ṙòkhöre pöri cha-a nö īnu tö ngam inyāichngö. Öt hěngheuh nö hakeū chööngö re, lökten öi kuchīken holṙen cha öi la-evṙen. Töhāngenlōn chā-a nö yōm sīṅp, töheuveū-en inrē nö haköptö minë ṙô ngam Tēv ngaich holṙen ngam söngkötön ò inrē.

HAVANTÖ INLAHEN RE ÖICH IM LA-EN SÖRKIT

Ik 1974 ngam Yōm La-en nö kētö la-en yik rīkre sörkit ovörsīör nö ngëichkö minë tistrik. Kētu la-en pöri chū-ö öich ngëichkö minë sörkit. Töölô chū-ö öich chöhkö minë māṅ i Sāôt Kerolainā. Hö-öv ngaich hē e ngam chööngö inrēvngö më tö isoh tö më sah elmat. Lökten nö ṙamlōn yik prötör sistör pön mūl nö hěngkang chūök.

Ik sā ngam samyeūheu 1976 nö chuh i kinheūṅten, tīniyö chū-ö öich chöhkö ngam sörkit i Chôrchiyā, minë māṅ el hôi Etlantā tö Kòlömpös. Köplōn chin tö inlahen re öich kētö ök minkahten, lināpngö yik tö taneui tak kūön ök tö sah elmat prötör, ök tö föngtu kūö patī. El āṅspu ök prötör tök pīhö ò inrē. Meuk inlahen yik prötör sistör chū-ö yik yamih nö hareuskö alaha cha, cha-a më tö isoh hēk tö sah elmat inrē. Lökngöre ellōn chū-ö öich meuk hanāngenlōn më prötör sistör tö höö. Ngam hanāngenlōn cha mahaköpken cha hē el minë kanihngen.

HAKÖPLÖ CHU HĒK HAKÖPTÖ CHU ÖICH EL PĒTĔL

Havëtu chū-ö öich holten Rūpī ik 1977 öich chuh el Pruklin Pētěl, chö-önyten tö ök töhěng project. Ik sā ngam project pöri nö chuh i kinheūṅten, hatöönö āi ök prötör hol më Yōm La-en, yēḵ āi höng hòṅ iṙūöhen öi la-evṙen el Pētěl. Hō-o lōn āi tö ngam invëtö re.

Nët anāi Fën samyeūheu rô-òten chū-ö öich la-evṙen el ngam Sörvis Tipātmen, ngam tipātmen chūök minë yamih intöönö hēkpī nö tö kihngen. Örheūhköre an ngam Yōm La-en nö kētö inlēnö ngam sörvis tipātmen hòṅ cha nö lööngö ṙô nö kētö sanapṙô minë intöönö nö löknyö imat ngam Paipöl. Kētu trēning inrē yip sörkit ovörsīr, minṙöinylen hēk më painīr inrē. Kūö cha nö teūngen tö trēning re lökten cha-a nö heuveū-en nö kēkö minë kinë-ekūöre la-en. Ngaich yöölen tī ngam söngkötön Yāvē.

Löktökūö ik samyeūheu 1995 söl ik 2018 chū-ö öich kētu la-en öich chöhkö minë mupākö òfis i tahëng panam, ngam la-en më sōn ovörsīör misī inuk ṙētak anū-ö. Meuk kūö më mupākö kömitī chū-ö hēk tö më prötör sistör inrē töla-evṙen tö el Pētěl holre tö më misnörī inrē. Hareuskö alaha cha chū-ö. Yěn ōt nup kanihngen cha, hēk ōt nup hatön cha anū-ö kahakkö ih yěi vë-ekūöre. Ngönlöre āi yěi hang nuk ekspirīön më prötör sistör. Tö sā ngam hē āi öi chuh Rövantā ik 2000. Hang ekspirīön yik prötör sistör āi yik tö kapahlöng tö holmaneuk re kūö ök finëlhanga ik 1994. Höng köptī cha-a nö hangönkö ngam ṙinātö-ellōn re pôrò nö ngö ṙôken ngam kanihngen cha. Köplōn cha-a töm maheūṅkköre ngaich ṙamlōn nö löklōn Yāvē.

Hē ngam tinneui anāi infēkö inpīhö āi

Ngaich an töngamuh öi 80 samyeūheu ṙēḵti. Ngaich chū-ö inrē öich 20 samyeūheu rô-òten öich holṙen ngam mupākö kömitī i Amerikā. Hö-ö chin uroh öich pōihöl haköp, öt chuh el kōlech chū-ö, sön pöri nö öt insā-av ṙôken minë inköptö chu tö Yāvē hēk tö ngam söngkötön ò inrē. Lökten töngamuh öich mihôiṅ inrē öich haköptö tahëng hòṅ cha nö yöölen töngamuh inup yamih inrē min ṙētak. (2 Kòr. 3:5; 2 Tim. 2:2) I Kôtamat takô chin öich meuk kumlēḵ minë ṙô aṅmat ngam Paipöl, pön mihôiṅ anū-ö nö halööktö tinrīken ngòh tarik, hayööken ò inrē nö hangön ngam innôlö re nö in ngam Tēv. (Yāk. 4:8) Öp töng hē āi Rūpī öi teūngen tö ṙētak re hareuskö alaha më prötör sistör, ngamuh ṙô āi öi in cha, tö hī ötkô kūöṅn elmat tö ngam inlaha re öi haköp inlahen Yāvē hēk haköptö yip tahëng inrē. Öt tö ōtngörevö tö mihôiṅ nö kētö ṙanamlōn hī!