TÖHAKÖÖPÖ ĀTIKÖL 39
Minënyu Öm Më-eṅ El Ngam “Līpöre Nômö”?
“Ngaich öp līpöre inköpkölōn nö kūichi nö I kūö ò, löö in cha yip tö pa-ekūö tö ngam Mā Tēv [Yāvē].”—MAL. 3:16.
TINKÖÖKÖ 61 Iṙūöhöröön Yip Vamë-eny
RAHËICHTAMAT *
Pōyen yip tarik tö kūichhötvö minë-eny tö Yāvē nö i mat ngam “līpöre nômö” löktö kūö in Āpēl söl in në ṙētak hī töngamuh” (Ngëichköm perekrāf 1-2)
1. Sā ṙô ngam Malakī 3:16 asuh öp līpöre kahūich mat Yavē, Asuh öp kahūichhöt ò?
KÖNYU samyeūheu rò-òten Yāvē nö kūich minë-eny yip tarik nö i mat ngih līpöre. Āpēl ök raneh tö minënyu nö i mat ngih līpöre nö hol yip tö chiplö nö im linöökölōn Yāvē. * (Lūk. 11:50, 51) Sā rò-òten ngam ṙētak ang Yāvē nö kūichhöt minë-eny yik tarik nö i mat ngam inköpkölōn līpöre. Lāku ṙôken yip töngamuh tarik tö kūichhötvö minë-eny. (Vë-evkūö Malakī 3:16.) Vënyu an tö ngam Paipöl nö “līpöre nômö.”—Inm. 3:5; 13:8.
2. (a) Achih yip tö kūichhötvö minë-eny nö el ngih līpöre nômö? (b) Sitih inlahen öi ayī-ö yěi hòṅ kūichhötvö minë-eny el ngih līpöre nômö?
2 Ṙòkhöre yip tarik nö minënyu nö i mat ngih līpöre yip maha-öönyö Yāvē, tö pa-ekūö hēk tö milēḵṙen inrē tö ngam minënyö ò. Kētu ṙētak cha-a nö teūngen töm tö örheūheu aṅ nômö. Yěn vai ngam innôlö hī in Yavē hēk yěi ṙātö-ellōnre im tö kitaknyu maham Yēsū Kristū, ngaich mihôiṅ öi kūichhötvö minë-eny el ngih līpöre. (Yôh. 3:16, 36) Lōnu in ayī-ö töre ṙòkhöre kūichhötvö minë-eny el ngih līpöre pòrò öi mameukken re chamuh el halīöngö hēk mameukkenre aṅ kūö ngih panam.
3-4. (a) Yē öp minë-eny hī nö i mat ngam līpöre nômö, ngaich hòng min ayī-ö teūngen tö ngam tö örheūheu aṅ nômö? Mikahtö elmat hī. (b) Asuh nup min intöönö tö kētu sanapṙô nö in ngih ātiköl hēk ip yamih ātiköl?
3 Yěi kūichhötvö minë-eny el ngih līpöre nômö tö ngö manah hòng ngaich angu-ö tö hī min teūngen tö ngam tö örheūheu aṅ nômö? Yěi hòṅ teūngen tö sanapṙô ngam intöönö, ngaich hòṅ chumkūöṙen ayī-ö tö ṙô Yāvē nö in Môsös “öp tököölö fālen nö in chu, anga-aṅ min tö sīchiyö nö i mat öp līpöre chu.” (Man. 32:33) Tö ngö manah angu-ö, tö Yāvē nö sā ṙēngen kamūich minë minë-eny nö aṅtī tö pensil ngam tö mihôiṅ min nö sīchiyö. (Inm. 3:5) Lōnu pöri ayī-ö tö minë minë-enyre nö un sīchiyö nö imat ngam līpöre Yāvē. Lökten ayī-ö öi hòṅ la-evṙen tö nup tölöng nö imat Yāvē, hòṅ minë minë-eny hī nö sā ṙēngen tö kūchiyö tö Yāvē nö aṅtī tö pen minë töthō nö sīchngöre.
4 Yip tö minënyu nö i mat ngam līpöre nômö hēk yip töt minënyu, asuh öp ṙô ngam Paipöl nö vë-eny inlahen cha? Yip tö minënyu nö i mat ngam līpöre nômö, ihē cha-a nö teūngen tö ngam tö örheūheu aṅ nômö? Yip töt maha-öönyö Yāvē urēhěkūö cha nö kapah, mihôiṅ hòng ngam minë-eny cha nö kūichhötvö nö el ngih līpöre? In ngih ātiköl hēk ip yamih ātiköl min öi mikahtökūö re töp sanapṙô u.
ACHĪÖ YIP TÖ MINËNYU NÖ I MAT NGAM LĪPÖRE NÔMÖ?
5-6. (a) Sā ṙô ngam Filipī 4:3 achīö yip tö kūichhötvö minë-eny nö i mat ngam līpöre nômö? (b) Ihē ngam minë-eny cha nö köp nö kūichiyö nö i mat ngam līpöre nômö?
5 Achīö yip tö minënyu nö i mat ngam līpöre nômö? Yěi hòṅ akahakūö tö sanapṙô ngam intöönö, ngaich hòṅ mikahtökūöre ayī-ö tö nup tö taneūi group yip tarik. Ōtre yip tö minënyu nö i mat ngam līpöre nômö, ōtre yip töt minënyu.
6 Raneh yip tarik tökatöllöngö nö hol Yēsū nö hayöng nö el halīöngö. Ngaich hòng ngam minë-eny cha nö kūichhötvö nö el ngam līpöre nômö? Heūṅ. In ngam chitri kahūich Pôl chamuh in yik Kristīön aṅ Filipī in akahakūö tö ngam minë-eny yip töhachamö elkui Kristīön nö kūichhötvö nö i mat ngam līpöre nômö. (Vë-evkūö Filipī 4:3.) Yěn lōnu më töhachamö elkui Kristīön tö ngam minë-enyre nö köp nö i mat ngam līpöre nômö ngaich hòṅ chiplen cha-a nö i linöökö lōn Yāvē. Yěn ngaich min ngam mana-aṅ minkahngö cha, ngaich kūichhötvö min ngam minë-eny cha nö köp nö i mat ngih līpöre nômö urēhěkūö kinpaha cha hēk urēhěkūö öp tökiröng kanihngen.—Inm. 7:3.
7. Sā ṙô ngam Inmeukhömat 7:16, 17 ihē ngam minë-eny më tö kiröng kiteūm nö köp nö kūichiyö nö i mat ngam līpöre nômö?
7 Innëtö yip tökiröng kiteūm. Ngaich hòng minë minë-eny cha nö i mat ngam līpöre nômö? Heūṅ. Ōt hòng minë minë-eny cha min unôichrit ngam Armakētòn nö i mat ngam līpöre nômö? Heūṅ. (Inm. 7:14) Ngö ṙô ök Yēsū tö yip tö sā inlahen sīṅp tarik nö “teūngen min cha-a tö ngam tö örheūheu aṅ nômö.” (Mët. 25:46; Yòh. 10:16) Hö-ö pöri cha-a nö ilööṙen nö teūngen tö ngam nômö tö örheūheu aṅ unôichrit ngam Armakētòn. Pò ngam minë-eny cha nö sā tö kūichiyö tö pensil. Hē Yēsū pöri min nö hayööng im tö köönyu samyeūheu, ngaich sā ṙēngen öp ‘yōm pököre min anga-aṅ nö hachōten cha nö inup töhëmlö mak nômö.’ Yip hamang chööngö Yēsū min hēk yip tö köp inrē ip manā-aṅ kinlaha, acha-a min tö köp nö kūichi minë-eny nö imat ngam līpöre nômö.—Vë-evkūö Inmeukhömat 7:16, 17.
8. Achīö yip töt minënyu nö i mat ngam līpöre nômö ngaich sitih inlahen min cha-a?
8 Linūöyö yip tarik tö sa pöököre tö ha-etiyö ip Armakētòn min. Öt kūichiyö an ngam minë-eny cha nö i mat ngam līpöre nômö. Ngö ṙô ang Yēsū, “chuh el ngam tö örheūheu yip cha-a ötinkôlò.” (Mët. 25:46) Cha-a yip inrē ṙô Pôl “yip töt hakôlöngṙô, im tö-örheūheu kinpaha.” (2 Tös. 1:9; 2 Pīt. 2:9) Yip tarik tamölngenre nö halôngö chööngö ngam töhet kumlēḵ, öt kūichhötvö minë minë-eny cha nö imat ngam līpöre nômö. Yēḵ cha min nö kapah öthō min cha-a nö ha-aṅlöngö. Öt teūngen inrē cha-a tö ngam nômö tö örheūheu aṅ, pò cha ngaich nö ha-etiyö. (Mët. 12:32; Māk. 3:28, 29; Hep. 6:4-6) Ta-a hēk töi kakken në tönët tit group. Yip tö ha-aṅlöng min nö i kūö ngih panam.
ACHĪÖ YIP MIN TÖ HA-AṄLÖNG NÖ I KŪÖ NGIH PANAM
9. (a) Sa ṙô ngam Inlahen 24:15 achīö yip tö nëtkangen tarik tö ha-aṅlöngö nö ikūö ngih panam? (b) Asuh öp inrīkngöre cha tö höö?
9 Ngö ṙô ngam Paipöl tö “yip tölöök hēk tötlöök” inrē nö ha-aṅlöng min cha-a. Ngaich kētu ṙētak cha-a nö teūngen tö ngam nômö tö-örheūheu aṅ. (Vë-evkūö Inlahen 24:15.) Yip tarik samöl kinpahare nö chiplen nö i linöökö lōn Yāvē cha-a yin “tölöök” tarik. Ngaich “tötlöök” tarik ngö ṙô ayī-ö tö yip töt akahakūö tö Yāvē urēhěkūö kinpahare. Ōt yip in cha tötlöngö la-en sin inuk urěh. Nëtkangen cha min nö ha-aṅlöng nö ing panam. Tö ngö manah hòng angū-ö, tö ngam minë-eny cha nö ōt nö imat ngam līpöre nômö? Ta-a töi urěh mikahtökūöre tö inlahen cha.
10. (a) Kūö yòh yip “tölöök” tarik nö ha-aṅlöng? (b) Asuh öp min la-en kinë-ekūö yip rīkre tarik? (Yěm hòṅ ṙūöhtö mikahkuöre tö inlahen yip tö ha-aṅlöngö nö ikūö ngih panam, ngaich ngëichken e kò-òren ing Chūökamahati im tö kētu ātiköl “Hatön Meh.”)
10 Finënö yin më “tölöök” tarik. Tö kūichiyö minë minë-eny cha urēhěkuö kinpaha cha nö imat ngam līpöre nômö. Sīchiyö hòng ngaich ngam minë-eny cha unôichrit kinpaha cha? Hö-ö, pön öt vāichngö ang Yāvē tö cha. Ngö kinūichngö an nö imat ngam Paipöl tö Yāvē nö ‘rö-ö nö Tēv yik tö kapah; Tēv vē tö aṅ pöri. Pò vē taṙòkhöre tarik nö aṅ nö in ò.’ (Lūk. 20:38) Tö ngö manah angū-ö tö yip tölöök tarik yěn ha-aṅlöng min nö ikūö ngih panam, ngaich ōt min minë minë-eny cha nö i mat ngam līpöre nômö, höng sā tö kūichi pöri anū-ö tö pensil. (Lūk. 14:14) In cha min yip tö kētu la-en tö Yāvē nö “mahayöng.”—Sal. 45:16.
11. Hòṅ sitih inlahen öich më tötlöök tarik hēk tö yip mahalööktit re nö kūichhöt minë-enyre nö imat ngam līpöre nômö?
11 Tinneūyö yin më “tötlöök” tarik. Acha-a yin vē tarik töt akahakūö sin tö minë chööngö Yāvē, lökten nöng öt löngö la-en urēhěkūö kinpahare. Angū-ö lāinyngen cha nö öt kūichhötvö minë-eny nö i mat ngam līpöre nômö.Yěn ha-aṅlöng min hēk cha-a tö Yāvē, ngaich kētu ṙētak min cha-a nö kūichhöt minë-enyre nö imat ngam līpöre nômö. Hòṅ urěh pöri min cha-a nö haköp inlahen Yāvē hēk haköp minë chööngö ò ngaich halööktitre inrē. Ōt yip sin in cha töt löngö kahëken ngaich hòṅ ṙāngen nup töt löng kahëken re cha-a la-en. Ötkô pöri cha-a nöng kanahngenre, pön hòṅ hayöökaṙen min cha-a tö yip tahëng. Pōyen nup min inköp tö cha ip töhěng kööny samyeūheu ip hē Yēsū min nö hayöng. Angu-ö min ranehlö ṙôken yip tarik nö keuheūtngöre chūök nö haköptu nö ikūö ngih panam.
12. (a) Achīö yip min mahaköpten yip “tötlöök” tarik? (b) Yip tarik töt mahalööktitre sitih inlahen min cha-a?
12 Achīö yip min mahaköpten yip tötlöök tarik? Yip tö ha-aṅlöngö min nö ikuö ngih panam yip tö kiröng kiteūm hēk tölöök tarik inrē. Yēḵ yip tötlöök tarik min nö havai ngam innôlöre nö in Yāvē, hēk yěn kētöre cha-a nö ilinöökölōn Yāvē, ngaich kūichhötvö minë minë-eny cha nö imat ngam līpöre nômö. Chumkūöṙen ang Yēsū Kristū hēk tö yip hamòlṙen ò min nö kahôka nö ngëichken më tarik tö inlahen cha yēn halööktitre. (Inm. 20:4) Yip tarik töt mahalööktitre ha-etiyö min cha-a, pòrô cha-a nöng hēngông samyeūheu rô-òten nö aṅ. (Isa. 65:20) Pò Yāvē hēk Yēsū nö meuk ellōn tarik, lökten min cha-a nö öt halöngten yip tarik nö ikūö öp tufömngöre panam yip mahakihten holre.—Isa. 11:9; 60:18; 65:25; Yôh. 2:25.
INVANLÖ IM “NÔMÖ” HĒK IM “KIṘÔKA”
13-14. (a) Asuh öp sin urěh mikah el nang hī tö ngam ṙô Yēsū im Yôhan 5:29? (b) Yěi chumkūöṙen tö ngam ṙô Yēsū asuh öp mikahkuö hī?
13 Ngö ṙô ang Yēsū, “yih an ngam ṙētak, hē yip taṙôkhöre el anūlö nö hang ṙô Ò min, ngaich kunyī-inyre.” Ngaich ngö ṙô anga-aṅ tö yiptarik kamëken tölöök la-en nö im invanlö nômö, yip töng iṙūöhen pöri nö kēken minë tötlöök la-en ha-aṅlöng min cha-a nö im invanlö kinṙôka. (Yôh. 5:28, 29) Tö sitih manah öng ngam ṙô Yēsū?
14 Ngölōn sin ayī-ö tö ngam ṙô Yēsū la-en, nö ṙôtö nup la-en kakëken cha unôichrit cha nö ha-aṅlöng. Ōtre yip min in cha tö vayö la-en hēk töt löngö la-en. Yěi chumkūöṙen pöri öi ngëichkö ngam ṙô Yēsū nö rö-ö anga-aṅ nö kakken nup la-en më tarik tö kēkaṙen, pön ngö ṙô anga-aṅ yip “kamëken minë tövai la-en” hēk yip töng iṙūöhen nö kēken minë “tötlöng la-en,” in e mikahkūö ayī-ö tö ngamṙô Yēsū nö ihih, tö minë la-en kahëken cha sin urēhěkuö cha nö kapah. Yiröh öi löngö ha-ang tö minë ṙô? Pön öt halöngtuṙen min nup töt löök nö ikuö öp tufömngöre panam. Lökten öi mihôiṅ ngö ṙô tö nup la-en yip tötlöök tarik nöng angū-ö la-en cha urēhěkuö kinpaha cha. Ngö ṙô ang Yēsū nö in yip tarik tö ha-aṅlöngö tö teūngen tö ngam tö örheūheuh aṅ nômö hēk tö ha-aṅlöngö nö im kinṙôka. Tö sitih manah angū-ö?
15. Achīö yip min tö ha-aṅlöng nö “im invanlö nômö” kūö yòh?
15 Yip tarik tölöökö la-en urēhěkuö kinpahare, kūichhötvö min minë minë-eny cha-a nö imat ngam līpöre nômö, lökten cha-a nö “im invanlö nômö.” Ngaich më tarik tö vënyu manah inlahen nö im Yôhan 5:29 nö tö vayö kahëken tö la-en, cha-a yin vē “tölöök tarik” tö vënyu töm Inlahen 24:15. Yěi chumkūöṙen pöri ngëichkö ngam līpöre tö kūchö im Rōma 6:7, “Pò ngam tö kapah nö ṙā-ang im tökööl, ngaich löök.” Tö ngö manah Yěn kapah vē tölöök tarik, ngaich aṙēlöng nup tökööl cha tö Yāvē. Nup la-en cha nö i linöökölōn Yāvē urēhěkūö kinpaha cha öt vachngö anga-aṅ tö u, lökten cha-a nö ha-aṅlöngö nö teūngen tö nômö. (Hep. 6:10) Ōtre min ngam minë-eny cha nö imat ngam līpöre nômö yē cha nö chiplen nö i linöökö lōn Yāvē.
16. Tö sitih manah öng ngam invanlö kinṙôka?
16 Sitih ṙô öi tö yip tarik töt ṙāmangenre nö kēken nup tötlöök la-enre urēhěkūö kinpahare? Aṙēlöngö nup tökööl cha ik sa cha nö kapah, pòrò cha-a nö öt löklōn Yāvē ik sa cha nö aṅ. Lökten nö öt minënyu cha-a nö imat ngam līpöre nômö. Kööpölōn tö më tötlöök tarik tö vënyu nö in ngam Inlahen 24:15, nö öt kūichhötvö minë minë-eny cha nö imat ngam līpöre nômö. Lökten ayī-ö öi mihôiṅ öi ngö ṙô tö minë tö nët miröökö nö kakkö inlahen ngam tötlöök tarik nö im invanlö im kinṙôka. * Tö ngö manah tö Yēsū nö chumkūöṙen nö ngëchken cha yēn halööktitre nö in nup la-enre im invanlö kinṙôka. (Lūk. 22:30) Öt ilööṙen pöri nö halēnlöngö ngam kinūchhöt minë-eny cha nö imat ngam līpöre nômö. Yē vē “tötlöök” tarik nö halööktitre, ngaich kētöre nö i linöökö lōn Yāvē, ngaich möl min nö kūichhötvö ngam minë-eny cha nö imat ngam līpöre nômö.
17-18. (a) Asuh nup min la-en yip tarik tö ha-aṅlöng nö ikūö ngih panam? (b) Asuh nup “la-en” tö vënyuim Inmeukhömat 20:12, 13?
17 Im töhěng köiny samyeūheu ṙētak Yēsū nö hayöng löpnyu kūö min öp tufömngöre līpöre pōyen min nup chööngö aṅ mat e. Yip tarik min tö ha-aṅlöngö pòrô nö tölöökö la-en sin nö la-urěh hēk tötlöökö la-en, ṙôkhöre cha-a nö hòṅ hang nup chööngö aṅ mat e. Angu-ö inrē tö meūkö tö Yôhan. Ngö ṙôtī anga-aṅ nö kūich, “Ngaich chū-ö meuk yip kupah, tökiröng, tökūöṅnö inrē, sökhaka nö i kūö ngam kantēra; fehnyukūö ngaich nuk līpöre: fehnyukūö inrē öt tahëng līpöre, öp līpöre nômö; ngaich yip kupah nö kahòkkaṙen nö asā nup tö kūichi nö i mat nup līpöre, asā-a nup la-en cha.”—Inm. 20:12, 13.
18 Ngö ṙô ön ngam tö 13 miröökö tö yip tö ha-aṅlöng nö ‘kahòkkaṙen nö asā nup lā-en cha.’ Anū-ö hòng në la-en cha urēhěkūö kinpaha cha? Hö-ö. Sā ngam haköp hī, yēḵ ngòh töhěng tak tarik nö kapah, ngaich aṙēlöngö nup tökööl ò, rö-ö pöri nö ṙôten minë la-en cha urēhěkūö kinpaha cha tökahòkkaṙen. Asuh nup chěi angū-ö la-en ? Pōyen yip min tarik tö haköptu nö ip tufömngöre panam. Ngaich sā nup la-en cha, anu-ö nun la-en tö kakka. Yip tö chiplö min tarik tö sā Nō-a, Samuěl, Tāvit, hēk Tanīěl inrē ngaich haköp inlahen Yēsū kristū min cha-a hēk hòṅ ṙātö ellōnre nö im tö kitaknyu mahām. Fēkö inlahen vē tö chiplen tarik nö haköp min. Ngaich hòṅ mötlö inlahen min yip tarik tötlöökö la-en nö hòṅ haköp.
19. Sitih inlahen yip min tarik töt mahlööktit re?
19 Ip tumfömngöre panam yip tarik min mahaköp inlahen Yēsū hēk yip ṙamatö-ellōnre nö in ngam tö kitaknyu maham ò, kūichhötvö min minë minë-eny cha nö in ngam līpöre nômö. Ngaich sitih inlahen min yip tarik töt mahalööktit re? Kūichi ngam inlahen cha nö im Inmeukhömat 20:15, “Yěn hěng tak öp töt kôti nö kūichi nö i mat ngam līpöre nômö, suktu ngaich anga-aṅ nö el öp tötöh tameūyö.” Tö ngö manah tö cha nö ha-ëtiyö. Ta-a chěi ayī-ö töi ma-anyre hòṅ ngam minë-eny hī nö kūichhötvö nö i mat ngam līpöre nômö ngam töt hēk min nö sīchiyö.
Ngam töhěng tak prötör nö haköphöti im töhěng köiny samyeūheu inyöngö (Ngëichköm perekrāf 20)
20. Asuh nup min la-en tö kēkaṙen ip inyööngö tö Yēsū töhěng köiny samyeūheu? (Ngëichkö ngam lama uk nyat.)
20 Iṙôken kumchikṙen öi min in ngam töhěng köiny samyeūheu inyööngö tö Kristū. Pōyen yip min tarik töhaköptuvö ip hē e. Hē e min nö ngëichka nup tinrīken yip tölöök hēk tötlöök. (Isa. 26:9; Inl. 17:31) Ngih pöri hēk intöönö, sitih inlahen inköpti yip min tö keūheutngöre chūök tarik nö ikūö ngih panam? Ip yamih ātiköl in min mikahtö kūöre tö nup töhalēnlöngö tö Yāvē.
TINKÖÖKÖ 147 Kinlēḵngô Tö-örheūheu Aṅ Nômö
^ Kūchiyö ön nö i mat ngam līpöre Yôhan 5:28, 29 tö yip tarik min “tölöökö la-en im invanlö nômö” yip “töt löökö la-en im invanlö kinṙôka” sā mikah kūö hī sin tö ngih ṙô, halööktitvö pöri ngaich anū-ö. In ngih ātiköl in min kakken u. Mikahtökūöre inrē min ayī-ö tö ngam manah ṙô Yēsū im Yôhan 5:28, 29 i inlahen yip tö ha-aṅlöng nö teūngen tö ngam nômö tö örheūheu-aṅ hēk yěn chamuh in im kinṙôka.
^ Löktökūö “ranehlö ngih panam” ngam līpöre nö kūichö. Manah ngam “panam” yip tarik tö aṙělöngö tökööl nö löktö im tö kitaknyu mahām Yēsū Kristū. (Mët. 25:34; Inm. 17:8) Āpēl an raneh tö chiplö nö tarik ngam Tēv. Lökten nö anga-aṅ lohten raneh tö minënyu nö i mat ngam līpöre.
^ Ngam mu-urěh sin mikahkūö hī im Yôhan 5:29 nö ngö ṙô ang Yēsū tö yip tö-haṅlöng min im invanlö kinṙôka. Yěi haköp minë tö röhta in minë miröökö, ngaich in e mikahkūö ayī-ö tö ngam manah ṙô Yēsū. Ik sa Yēsū nö ṙô tö ngam kinṙôka, tö ngö manah angū-ö tö hī hòṅ ngëichkö tinrīken ngam tarik hēk ngam kinlaha ò. Tö sa ngam tö hěng Krīk Paipöl tö vënyu tiksönöri ngam töngö “chumkūöṙen ngëichkö tinrīken yip tahëng.”
