1, 2. Nji txani atxi Jehovha a txi lavako ka timwaya?

JEHOVHA TXIZIMU a mahile mtxhadho wo khata. Bhiblia yi womba ti to ene a mahile wamsikati wo khata se e “mu yisa ka Adhamu”. Adhamu a ti tsakile ngutu ha koza a txi khene: “Awuwa ngu ditshuri i dirambu da marambu angu ni nyama ya nyama yangu.” (Genesisi 2:22, 23) Atiya ti hi komba ti to Jehovha a ti lava ti to vatekani ve va ava va nga tsaka.

² To panda ngu ti to, vathu va vangi kha va nga za ve mana wutomi wo tsakisa wa mwaya. Hambi keto, Bhiblia yi ni matshina a mangi a milayo aya ma nga vhunako siro sa mwaya ti to si maha ti to mwaya wu va ni wutomi wa mwaya wu wu humelelako ti to ve tidila ngu ku va va di votshe kota mwaya.—Luka 11:28.

3, 4. a) Wamwamna a fanete e ñolisa ku txani msikati wakwe? b) Ngu ku txani ti di ni lisima ti to mwamna ni msikati ve divalelana?

³ Bhiblia yi womba ti to wamwamna a fanete e ñola msikati wakwe ngu txixonipho. Hi kombela u lera Vaefesu 5:25-29. Mbimo yotshe wamwamna a na ñola msikati wakwe ngu nzila ya lirando. Ene a na m’vhikela, e m’khatalela ni kwa mbi maha txilo atxi txi nga m’dayisako.

⁴ Kambe nji txani atxi wamwamna a fanelako ku txi maha ngako msikati wakwe a txi thuka e phazama? Vavamna va gelwa tiya: “Anu vavamna Simamani mi randa vasikati vanu mi si zumbi ngu ku va xupha.” (Vakolosa 3:19, Tradução do Novo Mundo) Vavamna, khumbulani ti to vasikati vanu va maha sihoxo ni vona. Se ngako u txi lava  kudivalelwa siwonho sako ngu Txizimu, u fanete u divalela msikati wako. (Matewu 6:12, 14, 15) Ngako mwamna ni msikati va txi divalelana ngu kutxhatxheka, ti na maha ti to ve va ni wukati wo tsakisa.

5. Ngu ku txani wamwamna a di fanete e ninga lisima msikati wakwe?

⁵ Jehovha a emete ti to mwamna e ninga lisima msikati wakwe. Mwamna a fanete e pimisa kha kwati ngu silaveko sa msikati wakwe. Atiya nda lisima ngutu. Ngako wamwamna a txi xanisa msikati wakwe, Jehovha kha na mbi yi engisa mikombelo yakwe. (1 Pedro 3:7) Atxi txi mahako ti to vathu ve va va lisima ka Jehovha ngu ti to va mu randa. Kwakwe votshe va ni lisima.

6. Ti womba txani ku mwamna ni msikati ve va “nyama yimweyo”?

⁶ Jesu a txhamusete ti to mwamna ni msikati “hi nga ngadi vambidi, yova mmweyo dwe.” (Matewu 19:6) Vona va thembana se kha va fanela ku alakanyelana to biha. (Mavingwa 5:15-21; Vahebheru 13:4) Mmwane ni mmwane a fanete kukhatala ngu silaveko sa mkwawe ka timhaka ta mataho. (1 Vakorinto 7:3-5) Wamwamna a na khumbuli ti to “a walo m’thu wu a khalako a txi venga mmindi wakwe, aniko wa wugonga.” Se a fanete kuranda ni ku khatalela msikati wakwe. Ku pinda txani ni txani, msikati a lava ti to mwamna eva wa mnene ni ku m’randa.—Vaefesu 5:29.

7. Ngu ku txani timwaya ti txi lava msungo wa mwaya?

⁷ Timwaya totshe ti lava awu i ku msungo wa mwaya, i ku m’thu wu a wu kongomisako ti to ve thumisana kwati. Ka 1 Vakorinto 11:3, Bhiblia yi khene: “Msungo wa wamwamna ngu Kristu; msungo wa wamsikati ngu wamwamna; se msungo wa Kristu ngu Txizimu.”

8. Wamsikati a nga txi kombisisa ku txani txithavo txo tshima ka mwamna wakwe?

 ⁸ Vavamna votshe va maha sihoxo. Kambe ngako msikati a txi seketela sisungo sa mwamna wakwe ngu mbilu yotshe ni ku thumisana nayo, mwaya wotshe wu na wuyelwa. (1 Pedro 3:1-6) Bhiblia yi khene: ‘Wamsikati a fanete kuxonipha mwamna wakwe.’ (Vaefesu 5:33) Se ku wombwa txani ngako mwamna a si tumelelani ni likholo la msikati? Ta laveka ti to wamsikati e va ni txixonipho txo tshima kwakwe. Bhiblia yi khene: “Nananu vavasikati, tivekeni hahatshi masoni ka vavamna vanu, kasiku, ngako vamwane vavamna va si engisi dipswi ve mana ku dhanwa ngu mtamo wa mahanyelo a vasikati vawe, hambi i singa ngu dona dipswi, ngu mhaka ya kuwona wutomi wanu wa kutiñola ni wa txithavo.” (1 Pedro 3:1, 2) Wamsikati wu i ku txikombiso txa txinene a nga vhuna mwamna ti to e pfisisa ni kuxonipha likholo lakwe.

9. a) Nji txani txi wamsikati a nga txi mahako i di ti to ku ni ti a si tumelelaniko ni mwamna wakwe? b) Ngu txihi Txialakanyiso atxi txi ku ka Titosi 2:4, 5?

⁹ Nji txani atxi wamsikati atxi mahako ngako a si  tumelelani ni mwamna wakwe? Ene a nga phofula mawonelo akwe ngu txixonipho. Ngu txikombiso, Sara a gete Abrahamu timhaka ti ti nga mbi m’tsakisa, kambe Jehovha a m’gete tiya: “Maha totshe ati Sara a ku kombelako.” (Genesisi 21:9-12) Ta kala ti to wamwamna wu i ku Mkristu e maha sisungo si si lwisanako ni ti Bhiblia yi ti wombako, ngu toneto msikati wakwe a fanete ku mseketela. (Mithumo 5:29; Vaefesu 5:24) Wamsikati wa mnene a na khatalela mwaya wakwe. (Lera Titosi 2:4, 5.) Se ngako mwamna ni vanana va txi wona ti a va thumelisako tona, va na m’randa ni ku m’xonipha ngutu.—Mavingwa 31:10, 28.

10. Bhiblia yi womba txani ngu kulekana ni kudaya wukati?

¹⁰ Yimwane mbimo vatekani va nga tutumela kulekana. Hambi keto, Bhiblia yi womba ti to “wamsikati a si lekani ni mwamna wakwe” ni ti to “wamwamna nene a nga leki msikati wakwe”. (1 Vakorinto 7:10, 11) Ku ni sivangelo simwane aha va nga lekanako, kambe ati hi nga msakano. Ku wombwa txani ngu kudaya wukati? Bhiblia yi kombisa ti to txivangelo txo pfala txo daya wukati ngu ku va wamwamna mwendo wamsikati e otela ni m’thu wu i singako mkatakwe.—Matewu 19:9.

11. Ngu tihi ati i ku ta lisima ka totshe ati vanana va tilavako?

¹¹ Vaveleki, hetani mbimo yo tala mi di ni vanana vanu. Vanana vanu va mi lava, se to pinda totshe mi fanete ku va gondisa mayelana ni Jehovha.—Dheuteronome 6:4-9.

12. Nji txani atxi vaveleki va nga txi mahako ti to ve vhikela vanana vawe?

¹² Mafu awa a Sathane maya meya kubihani ngutu, se vaho ava va lavako kudayisa vanana vanu, hambi ku va  xakela ngu ta mataho. Vaveleki vo tala va ti wona ti txi karata kuwombawomba ngu ta mataho ni vanana vawe. Kambe vaveleki va fanete kubhasopisa vanana vawe ka mhakeyo ni ku va gondisa ti to va nga tivhikelisa ku txani. Vaveleki va fanete kuvhikela vanana vawe. *—1 Pedro 5:8.

13. Vaveleki va nga vagondisisa ku txani vanana vawe?

¹³ Vaveleki va ni wutixamuleli wo gondisa vanana vawe nzila ya mahanyela. U nga va gondisisa ku txani vanana vako? Vanana vako va lava ku gondiswa, kambe u txi  va laya khwa fanela ku nga wo va ngonyamu. (Jeremiya 30:11) Se u nga laye vanana u di henyile. U nga wombawombe nga “kuthola ka ditxhari” ni ku va bhongela. (Mavingwa 12:18) Gondisa vanana vako ti to ve pfisisa ti to ngu ku txani ti txi lava ve engisa.—Vaefesu 6:4; Vahebheru 12:9-11; Wona Titxhamuselo to gwitisa 30.

14, 15. Ngu ku txani vanana va di fanete kuengisa vaveleki vawe?

¹⁴ Mbimo yotshe Jesu a engisile Tate wakwe, hambi ka mbimo yi ti nga txi nemela. (Luka 22:42; Johane 8:28, 29) Jehovha a emete ti to vanana ve engisa vaveleki vawe.—Vaefesu 6:1-3.

¹⁵ Vanana, hambi mi txi wona ti txi mi karatela kuengisa vaveleki vanu, khumbulani ti to mi txi engisa, mi tsakisa Jehovha ni vaveleki vanu. *—Mavingwa 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. a) Sathane a thumisa txani ti to e duka vaphya ti to ve maha to biha? b) Ngu ku txani ti di ni lisima kusawula vangana va va randako Jehovha?

¹⁶ Dhiabhulosi a nga thumisa vangana vako ni vamwane va i ku titanga tako ti to ve kuduka kumaha to biha. Wa tiziva ti to mizamo ya vangana vako yi nga kunemelela ku yi lamba. Ngu txikombiso Dhina mwanana wa Jakobe a vite ni vangana ava va nga ti si randi Jehovha. Eto ti ve txikarato txa hombe kwakwe ni ka mwaya wakwe. (Genesisi 34:1, 2) Ngako awe u di ni vandoni ava va si randiko Jehovha, vona va nga kuduka ti to u maha ati Jehovha a ti nyenyako, se eto ti nga dyisa tshiku awe, vaveleki vaku hambi ni Jehovha. (Mavingwa 17:21, 25) Eto ngu tona ti mahako  ti lava ti to u va ni vangana ava va randako Jehovha.—1 Vakorinto 15:33.

17. Ngu wuhi wutixamuleli awu mmwane ni mmwane a ku nawo ha mwayani?

¹⁷ Ngako votshe ha mwayani va txi londisela sileletelo sa Txizimu, vona va vayilela sikarato so tala. Ngako u di wamwamna, randa msikati wako ni ku mu ñola ngu lirando. I di ti to u wamsikati, ti veke hahatshi ni kuxonipha mwamna wako ni kuetetela txikombiso txa wamsikati wa ha ka Mavingwa 31:10-31. Ngako u di mveleki, gondisa vanana vako ti to ve randa Txizimu. (Mavingwa 22:6) U di tate, kongomisa mwaya wako “ngu fanelo yi yi lavekako”. (1 Timoti 3:4, 5; 5:8) Se vanana, engisani vaveleki vanu. (Vakolosa 3:20) Khumbulani ti to motshenu mi nga maha sihoxo, se ti vekeni hahatshi ni kudivalelana. Bhiblia yi ni wukongomisi wa Jehovha ka votshe ha mwayani.