1. Txizimu txi tsanisile ngu nzila muni malanda a txona a kale?

 DIPSWI DA TXIZIMU makhambi o tala di dhana malanda o thembeka kota vathu va va ku ni mtamo. Hambi va va ngadi ni mtamo kupinda votshe, hi nga mbimo yotshe va nga tipfa va di ni mtamo. Dhavhidha dikhambi dimwani a ti pfite a ti ni txibindi ‘a di tsani,’ kambe ka makhambi mamwani a ti pfite ‘a di tate ngu dizowa.’ (Mas. 30:7) Hambiku Samsoni, i ngadi nyamitamo ngu kuvhunwa ngu moya wa Txizimu, ene a txi tiziva ti to, i si nga ngu mtamo wa Txizimu ‘mtamo wakwe wu ndina khukha kwakwe e fana ni vamwani vathu.’ (Val. 14:5, 6; 16:17) Vavamna vawa va ti ni mtamo nguku va txi vunwa ngu Jehovha.

2. Ngu kutxani mpostoli Paulo a di wombile to, mbimo yi a tandekako ngu kona a ku ni mtamo? (2 Vakorinto 12:9, 10)

² Mpostoli Paulo nene a txi tiziva ti to wa wu lava mtamo wa kuta ngu ka Txizimu. (Lera 2 Vakorinto 12:9, 10.) Kufana ni vo tala kwathu, Paulo a wonisanile ni malwati. (Vag. 4:13, 14) Mbimo yimwani ti txi mkaratela kumaha ti i ku ta tinene. (Var. 7:18, 19) Mbimo yimwani a txi karateka a txi thava ti ti ndi no thuka ti mu humelela. (2 Vak. 1:8, 9) Mbimo yi Paulo a nga txi tipfa a txi tandeka ngu kona a ngati ni mtamo. Ngu nzila muni? Nguku Jehovha a ningile Paulo mtamo wu a nga txi wu lava kasi kutsanisela sikarato.

3. Ngu sihi siwotiso hi no xamula ka gondo yiya?

³ Ni nathu Jehovha wa hi ninga mtamo kasiku hi tsanisela. (1 Pedro 5:10) Kambe kha ha fanela kurinzela kuamukela mtamo wonewo hi sa maha mizamo. Ngu txikombiso, motori ngu wona wu ningako mtamo mmovha kasi ku wu tsimbila. Kambe motorixta ngene a tsimbitisako kasi kuya mu a lavako kona.  Ngu ha ku fanako, Jehovha a tiemisete ku hi ninga mtamo wu hi wu lavako, kambe ti lava hi teka mazambo kasi ku hi wuyelwa ngu wona. Nji txani txi Jehovha a nga hi ninga kasiku hi va ni mtamo? Nji txani txi hi fanelako kumaha kasi kuamukela mtamo wonewo? Hi nga gonda ngu tixamulo ta siwotiso siya ngu kuwona nzila yi Jehovha a nga tsanisa ngu yona malanda a mararu ya mu ka Bhiblia—i ku mprofeti Jona, Mariya mame wa Jesu ni mpostoli Paulo. Hi na wona kambe to Jehovha a simamisa kutxani e tsanisa malanda akwe nyamsi ngu nzila yi yi fanako.

4. Hi nga amukelisa kutxani mtamo wu wu tako ngu ka Jehovha?

⁴ Kutshuketa ka Jehovha ngu mkombelo, i nzila yimwani yi hi nga manako ngu yona mtamo wu wu tako ngu kwakwe. Jehovha a na xamula mikombelo yathu ngu ku hi ninga “mtamo wa hombe.” (2 Vak. 4:7) Hi nga tshumela hi tsana ngu kugonda dipswi dakwe ni ku alakanyisisa ngu dona. (Mas. 86:11) Kwathu, dipswi da Txizimu di ku mu ka Bhiblia “di ni mtamo.” (Vaheb. 4:12) Mbimo yi u mahako mkombelo ni ku gonda dipswi da Txizimu, u na amukela mtamo wu u wu lavako kasi kutsanisela, u simama u va ni litsako ni ku hetisisa txiavelo txo karata. Wona nzila yi Jehovha a nga tsanisa ngu yona mprofeti Jona.

5. Ngu kutxani Jona a nga txi lava mtamo?

⁵ Mprofeti Jona a txi lava txibindi. Ene a thavile txiavelo txo karata a txi a nga ningwa ngu Jehovha. Ngu mhaka ya eto, Jona a vekile wutomi wakwe ni wa vathu va a ngadi navo ha phangoni, nguku va di datwe ngu moya wa hombe lineneni. Mbimo yi a nga vinzwa ha matini a ti mani a di ka wukhalo wu a nga si khali kuva ka wona kale—mndani ka txihaka txa hombe. U alakanya to Jona a ti pfisile kutxani? Ina a txi emela kufa mndani ka txihaka? Ina a alakanyite to Jehovha a mu tsukute? Ti nga maha Jona a di karatekile ngutu.

6. Ngu kuya ngu Jona 2:1, 2, 7, ngu tihi ti ti nga tsanisa Jona, mbimo si a ngadi mndani ka txihaka?

⁶ Nji txani txi Jona a nga maha kasi ku e amukela mtamo a di mndani ka txihaka? A do tekela kumaha mkombelo. (Lera Jona 2:1, 2, 7.) Hambi ku a nga sa engisa Jehovha, Jona a di tsani ka ti to Jehovha a na engisa mkombelo wakwe wo tiveka hahatsi ni ku tisola. Jona a tshumete a alakanyisisa ngu mibhalo ayi a ngadi yi gondile. Ngu kutxani hi txi womba toneto? Mkombelo wakwe wu u manekako ka Jona 2, wu thumisile mapswi a mamwewo ni ya ma ku ka Masalmo. (Ngu txikombiso, fananisa Jona 2:2, 5 ni Masalmo 69:1; 86:7.) Ti hakubasani ti to Jona a txi yi ziva kwati mibhalo yiya. Se ku alakanyisisa ngu yona mibhalo yiya ti mu mahile e tsaniseka ti to Jehovha a ndina m’vhuna. Jehovha a hulukisile Jona ni ku a di tiemisete kulondisa txihi ni txihi txiavelo txi a ndi no ningwa ngu Jehovha.—Jona 2:10–3:4.

7-8. I ngu nzila muni mwanathu wa Taiwan a nga amukela mtamo a di mndani ka sikarato sakwe?

⁷ Txikombiso txa Jona txi nga hi vhuna ngaku hi txi wonisana ni sikarato so hambana-hambana. Ngu txikombiso mwanathu Zhiming, b wa Taiwan, a xuphwa ngu malwati. Kuengetela keto, va mwayani kwakwe va m’ñola ngu nzila yo biha nguku i ku Fakazi ya Jehovha. Ene a mana mtamo wo ta ngu ka Jehovha ngu kukhongela ni kugonda. Ene a womba tiya: “Mbimo yimwani ku txi humelela sikarato, na tipfa ni txi karateka koza ni si tikoti kurula kasi kumaha gondo ya mina ni pune.” Kambe ene kha godholi. A tshumela a  txi: “Kukhata ni maha mkombelo ka Jehovha, ngu msana ni veka ma awurikulari ni engisa wutxenje wathu wa Mfumo. Na embelela ngu dipswi do guleka kasiku ni mana kurula. Se ni khata kugonda.”

⁸ Zhiming a mani mtamo wo tsanisela sikarato ngu kuvhunwa ngu ti a nga ti gonda ka gondo yakwe a pune. Ngu txikombiso, msana ko a di mahile operasawu, dhokodhela wakwe wa txisikati a mgete ti to, ti ndina lava e thelwa mnoha nguku a ti ni mnoha wa wudotho. Ka wusiku wo gwita a si se mahwa operasawu, Zhiming a gondile ngu mwanathu wa txisikati, awu na nene a nga mahwa operasawu wu wu fanako. Mwanathu eneyo wa txisikati a ti ni mnoha wa wudotho kupinda Zhiming, kambe a ti koti kuhanya. Txiperiyensiya txonetxo txi tsanisile Zhiming ku e simama a di thembekile.

9. Ngaku u txi tipfa u di karatekile ngu mhaka ya sikarato, njitxani txi u fanelako ku txi maha? (Wona mfota.)

⁹ U di mndani ka sikarato, ina wa karateka koza u tandeka kumaha mkombelo ka Jehovha? Mwendo u si tikoti kumaha gondo yako upune? Khumbula ti to Jehovha wa txi pfisisa kwati txiemo txa wena. Ngu toneto, hambi u txi maha mkombelo wo koma, tsaniseka ti to Jehovha a na kuninga ati i ku ti u ti lavako. (Vaef. 3:20) Ngaku ti txi ku karatela kulera mwendo kumaha gondo yako upune ngu mhaka ya malwati, ku karala mwendo kupandiseka, u nga engisela audhiyo ya gravhasawu ya Bhiblia, mwendo ya mabhuku athu ma nga seketelwa ka Bhiblia. U nga vhuneka kambe ngu kuengisela wutxenje mwendo kuxalela mavhidhiyo ma ku ka jw.org. Jehovha a lava ku kutsanisa ni ku a na maha toneto ngaku u txi maha mkombelo u gwita u lavetela xamulo ya mkombelo wako ka Bhiblia ni ka simwani asi sengeletano yi si humisako.

10. I ngu nzila muni Makristu kulowe ma hi tsanisako?

¹⁰ Jehovha a nga thumisa Makristu kulothi ku me kutsanisa. Vona ‘va nga hi thavelela’ ngaku hi txi wonisana ni sikarato mwendo hi txi tandeka ku hetisisa siavelo so karata. (Vakl. 4:10, 11) Hi lava vangana ngutu-ngutu ngu “mbimo ya xomulo.” (Mav. 17:17) Ngaku hi txi tandeka, Makristu kulothi ma nga hi vhuna ngu didhawa da nyama, da matipfelo ni da moya. Wona ti Mariya mame wa Jesu a nga  amukelisa tona mtamo wu wu tako ngu ka vamwani.

11. Ngu kutxani Mariya a nga txi lava mtamo?

¹¹ Mariya a txi lava mtamo kasi kuhetisisa kuranda ka Jehovha. Alakanya ngu nzila yi a nga tipfa ngu yona mbimo si a nga amukela txiavelo txo karata txa ngelozi Gabriel, txi nga txita ngu ka Jehovha. Ti lavile e mana txirumbo, kambe asi se kutxhadha. Ene a si na txiperiyensiya txo kulisa mwanana wakwe a pune, kambe ti txi lava e khatalela mwanana wu a ndi no va Mesiya. Se aku i ngadi mbiri a di na txhamuselisa kutxani Josefa a wu a ngadi tiemisete ku mteka?—Luka 1:26-33.

12. Ngu kuya ngu Luka 1:39-45, I ngu nzila muni Mariya a nga amukela mtamo wu a nga txi wu lava?

¹² Mariya a amukelisile kutxani mtamo wu a nga txi wu lava kasi kuhetisisa txiavelo txiya txo karata? Ene a ti ni txivhuno txi tako ngu ka vamwani. Ngu txikombiso, a kombete ngelozi Gabriel ku yi m’gela to engeteleka mayelano ni ku hetisisa txiavelo txakwe. (Luka 1:34) Msana keto a tekile dipfumba a txiya “ka ditiku da situnga” ka Judha a txa pfuxela dixaka dakwe Izabeli. Dipfumba donedo di vi te ni wuyelo ya yinene. Izabeli a ndunduzete Mariya ni ku a huhutetwe ngu Jehovha ku e mgela wuprofeti wo tsanisa mayelano ni mwanana wu a ndi no veleka. (Lera Luka 1:39-45.) Mariya a woni to Jehovha “a thumile ta hombe ngu diwoko dakwe.” (Luka 1:46-51) Jehovha a thumisile Gabriel ni Izabeli kasi kutsanisa Mariya.

13. Njitxani txi nga humelela mbimo si mwanathu wa txisikati a nga kombela txivhuno ka Makristu kulothi?

¹³ Kufana ni Mariya, nawe u nga mana mtamo ka Makristu kulowe. Dasuri, mwanathu wa txisikati wa Bolívia, a txi wu lava mtamo wonewo. Tate wakwe a lwate ngutu ni ku ku si na mrende awu wu ndi no dhaha malwati akwe. Se mbimo se a ngadi sibhejela, Dasuri a txi maha ti a nga ti kotako kasiku e va ni tate wakwe ka masiku yale. (1 Tim. 5:4) Hi nga mbimo yotshe ti nga txi mu hehukela. Ene a womba tiya: “Makhambi o tala, ani ni txi tipfa nga kha ni na ku sikota ku ni simama.” Ina a kombete txivhuno? Makhatoni kha kombela. Ene txhamusela a txi: “Ni txi alakanya ti to i Jehovha a no ni ninga txivhuno txi ni txi lavako. Kambe ni tumbute ti to, ku ti hambanisa ni vanathu ni txo zama ku lulamisa sikarato sangu nokhelela.” (Mav. 18:1) Dasuri a sungile kubhalela vangana vakwe a txi va txhamusela txiemo txakwe. Ene a womba tiya: “Kha ni nga ni mapswi o txhamusela nzila yi vanathu vo dhundeka va nga ni tsanisa ngu yona. Va ni tisete sakudya sibhejela ni ku ni thavelela ngu tindimana ta Bhiblia. Ta tsakisa ngutu kuziva to, kha hi nga hokha. Hi lumba myawa wa hombe wa Jehovha i ku—mwaya wu wu nga tiemisela ku kuvhuna kudila ni nawe ni kulwa kumweko ni nawe ka sikarato sako.”

14. Ngu kutxani hi di fanete kutumela txivhuno txi tako ngu ka madhota?

¹⁴ Nzila yimwani yi Jehovha a hi ningako ngu yona mtamo ngu thumisa madhota. Madhota i ningo yi Jehovha a yi thumisako kasi ku hi tsanisa ni ku vona lidhonga la mati ka makhalo ya kuoma. (Isaya 32:1, 2) Ngu toneto, ngaku u txi tipfa u txi karateka, bhulela madhota ku karateka kwako. Se ngaku va txi kuninga txivhuno, kombisa kubonga, u txi tumela. Jehovha a nga va thumisa kasi ku ku ninga mtamo.

15. Ngu yihi themba yi Makristu ma ku nayo ni ku yi nga va vhunisa kutxani?

¹⁵ Sithembiso sa mu ka Bhiblia, si nga hi ninga mtamo wo simama hi thumela Jehovha.  (Var. 4:3, 18-20) Makristu mamwani ma ni themba yo hanya ngu ha ku si gumiko nzumani. Kambe mamwani Makristu ma ni themba yo hanya ngu ha ku si gumiko ka paradhesi yo tshura hamafuni. Themba yathu yi hi vhuna kutsanisela sikarato, kutxhumayela mahungu ya manene ni ku hetisisa siavelo so hambana-hambana dibanzani. (1 Vat. 1:3) Themba yi yi fanako, yi tsanisile mpostoli Paulo.

16. Ngu kutxani mpostoli Paulo a nga txi lava mtamo?

¹⁶ Paulo a txi lava kutsaniswa nene. Ka dipasi di mpostoli Paulo a nga bhalela Vakorinto a ti fananisile ni txiya txa kwa mbi tsana. Ene a wombile to: “Ha manwa ngu sixaniso, ha xuphwa, ha vengelwa, ha kanakana aniko kha hi rereki.” Tiwombako to wutomi wakwe wu ti haphangoni. (2 Vak. 4:8-10) Paulo a bhate mapswi yawa mbimo yi a ngadi ka diendo dakwe da wuraru kota murumiwa. Ni ku msana ka ku a di bhate mapswi yawa, ene a mananile ni sikarato simwani sa hombe ngutu. A wonisanile ni phango lineneni, a betwa jele ni ku wukelwa ngu vathu.

17. Ngu kuya ngu 2 Vakorinto 4:16-18, njitxani txi nga vhuna Paulo ku e tsanisela sikarato?

¹⁷ Paulo a mani mtamo wo tsanisela ngu kuveka mapimo ka themba yakwe. (Lera 2 Vakorinto 4:16-18.) Ene a gete Vakorinto to ‘hambi mmidi wakwe wa hahanze wu txi maha wo onheka,’ kha na mbi tumelela ku ti mu godholisa. Paulo a vekile mapimo ka wumangwana wakwe. Themba yakwe yo hanya nzumani ngu ha ku si gumiko, i di themba ya hombe “ayi yi pindako kotshe kualakanya ka m’thu,” i di ya lisima nguto ti to a di na sikota kutsanisela sotshe sikarato kasi ku e yi mana. Paulo a txi alakanyisisa ngu themba yoneyo. Kota wuyelo, ene a ti pfite ‘a txi phinduka a txi maha wamphya ditshiku ni ditshiku.’

18. Tihomir ni mwaya wakwe va tsanisilwe ngu nzila muni ngu themba yawe ngu wumangwana?

¹⁸ Tihomir, mwanathu wa Bulgária, a mana mtamo ka themba yakwe. Malembe nyana msana, mnanda wakwe Zdravko, a fite ka phango ya mmovha. Tihomir a hetile mbimo a txipfa kupanda ka hombe. Kasi kutsanisela, ene  ni mwaya wakwe va alakanyisisa ngu kuwuswa ka va kufa. Ene a txhamusela tiya: “Ngu txikombiso, hi bhula ngu ha hi no manana ni Zdravko mbimo yi a no wuswa, sakudya si hi no ta mbhikela, a va hi no va ramba ka fexta yoneyo, ni ti hi no ta mbhulela mayelano ni masiku a magwito, a nga mbi tiwona.” Tihomir a womba ti to kuveka mapimo ka themba yawe ti tsanisile mwaya wakwe kasi ku wu simama wu tsanisela ni ku simama ve emela mbimo yi Jehovha a no ta wusa mnanda wakwe.

19. U nga maha txani kasi kutsanisa themba yako? (Wona mfota.)

¹⁹ U nga tsanisa ngu nzila muni themba yako? Ngu txikombiso, ngaku u di ni themba yo hanya ha mafuni ngu ha ku si gumiko, gonda ka Bhiblia mayelano ni ti ku na ta zumbisa tona paradhesi, u alakanyisisa ngu tona. (Isaya 25:8; 32:16-18) Alakanyisisa ngu ti wutomi wu no tava tona ka mafu ya maphya ni ku ti woni u di kona khe. U wona mani? Ngu tihi ti u ti pfako? U ti pfisa kutxani? Kasi ku kuvhuna u alakanyisisa ngu ti paradhesi yi no ta zumbisa tona wona mifota ka mabhuku athu ayi yi kombisako paradhesi, mwendo kuxalela mavhidhiyo yo fana ni Ka ditiko da diphya, Kona khe Paradhiseni, mwendo Pimisa Hi Minkateko Ya Nkama Lowu Taka. Hi txi tsanisa themba ya mafu ya maphya ka mialakanyo yathu, sikarato sathu si na va ‘sa mbimo nyana ni so hehuka.’ (2 Vak. 4:17) Themba yi Jehovha a nga kuninga yi na kuvhuna kutsanisela sikarato.

20. Hi nga wu manisa kutxani mtamo hambi hi txi tipfa hi txi tandeka?

²⁰ Hambi hi txi tipfa hi txi tandeka, “ngu kuvhunwa ngu Txizimu, hi na xula.” (Mas. 108:13) Jehovha se a lulamisete ti u ti lavako kasi kuamukela mtamo wu wu tako ngu kwakwe. Ngu toneto, ngaku u txi lava txivhuno txo hetisisa txiavelo, kutsanisela sikarato, mwendo kusimama u di tsakile, tshuketa ka Jehovha ngu mkombelo u kombela ti to e ku kongomisa ngu kuthumisa gondo yako upune. Tumela txitsanisekiso txi txi tako ngu ka vanathu. Mbimo yotshe alakanyisisa ngu themba yako ngu wu mangwana. U na mana ‘kutsaniswa ngu mtamo wa hombe madingano ni mtamo wa ku pfaliswa ka txona kasiku u sikota kutimisela ta tinene ni kuhonisela ngu kutsaka.’—Vakl. 1:11.