1. Yi womba txani ngelozi, ni ku toneto ti hi gwesa ngu nzila muni?

 INA u to ko va ni lungelo yo ngelozi yi womba-womba ni nawe, ina u ti na engisela ti yi ti wombako kani? Ngu ditshuri nyamsi ngelozi ya womba-womba ka “yotshe mifumo mwendo otshe matiko, totshe tixaka, totshe tidimi ni votshe vathu.” Yi womba txani ngelozi? “Thavani Txizimu mi txi pfalisa . . . Khozelani awule a nga maha nzuma ni mafu.” (Mtu. 14:6, 7) Jehovha ngene Txizimu txa ditshuri atxi vathu votshelele va fanelako ku txi khozela. Hi nga kombisa kubonga Jehovha ngu ku a nga hi ninga lungelo ya lisima yo mu khozela ka dithempele dakwe da moya!

2. Nji txani dithempele da moya (Wona dibhokiso di di ku “ Ati i si nga ku dithempele da moya.”)

² Nji txani dithempele da moya, ni ku hi nga yi mana hayi txhamuselo mayelano nado? Dithempele da moya hi nga nyumba yo kari. Malulamiselo a Jehovha kasi ku ningela wukhozeli wo sawuleka wu seketelwako ka digandelo da mterulo wa Jesu. Mpostoli Paulo a txhamusete malulamiselo oneyo ka dipasi di a nga bhalela Makristu o khata a Vahebheru ma nga txi zumba Judheya. b

3-4. Ngu tihi ti nga txi karata Paulo mayelano ni Makristu a Vahebheru ya khe Judheya, ni ku a va vhunisile kutxani?

³ Ngu kutxani Paulo a di bhalete dipasi Makristu a Vahebheru khe Judheya? Ti nga maha i ti kona ha ka sivangelo simbidi  sa lisima. Txo khata, kasi ku va tsanisa. Wungi wawe va ti kulete ka wukhozeli wa txijudha. Ti nga maha vathangeli va wukhozeli wonewo va ti va poyilete mbimo yi va nga hunduka ve va Makristu. Ngu kutxani? Nguko Makristu ma si nga ni dithempele do tshura do khozela ka dona, va si nga ni txiluvelo txo yisela ka txona magandelo Txizimu, ni ku va si nga ni vaphaxeli vo va thangela ka toneto. Ti nga maha toneto ti di godholisile valondeteli va Kristu ni ku holisa likholo lawe. (Vaheb. 2:1; 3:12, 14) Ti nga maha vamwani va di dukekile kutshumela ka wukhozeli wa txijudha.

⁴ Txa wumbidi, Paulo a ti vekile hakubasani to Makristu a Vahebheru ma si mahi mizamo yo pfisisa tigondo ta moya ta tiphya to tshima, i ku “sakudya so banga” si manekako ka Dipswi da Txizimu. (Vaheb. 5:11-14) Vamwani va ti nga di ve londisa Mlayo wa Mosi. Paulo a txhamusete ti to magandelo ya ma nga txi ningelwa ma txi kombelwa ku Mlayo wa Mosi, ma si ti koti kuthavisa txigoho do pelela. Ngu toneto, Mlayo wa Mosi wu ti “fuvisilwe.” Paulo a khatile kugondisa ditshuri do tshima. Ene a khumbutisile Makristu kulowe “Txithembo txa txinene” txi nga seketelwa ka digandelo da Jesu txi ndi no va vhuna kutshuketa “ka Txizimu.”—Vaheb. 7:18, 19.

5. Ngu tihi ti hi fanelako ku ti pfisisa ka dibhuku da Vahebheru, ni ku ngu kutxani?

⁵ Paulo a txhamusete Makristu a Vahebheru to ngu kutxani wukhozeli wa Wukristu i nga ti wa lisima ngutu kupinda wukhozeli wa txijudha. Nzila yi Majudha ma nga txi khozela ngu yona i ti “mtsudi wa si si tako, aniko ditshina da sona i Kristu.” (Vakl. 2:17) Mtsudi txi fanekiselo txa ti tximaha txi nga zumbisa tona, kambe hi nga tximaha txa kona txipune. Nzila yi ma nga txi khozela ngu yona Majudha i ti mtsudi wa ti ti nga txita. Hi fanete ku hi pfisisa malulamiselo ya Jehovha a nga ma veka yo divalelwa ka sionho sathu kasi ku hi mu khozela ngu nzila yo amukeleka. A hi fananiseni “mtsudi” (wukhozeli wa txijudha) ni “ditshina” (wukhozeli wa Wukristu), awu wu nga txhamuselwa ka Vahebheru. Ngu ku maha toneto hi na pfisisa to nji txani dithempele da moya ni ti hi patekisako tona ka dona.

6. Ditenda di txi thumiswa ngu nzila muni?

⁶ Wukhozeli wa Txijudha. Paulo a seketete mabhulo akwe ka ditenda da sengeletano di di  nga mahwa ngu Mosi ngu 1512 A.C. (Wona dikwadro di di ku “Wukhozeli wa Txijudha—Wukhozeli wa Wukristu.”) Va Israyeli va ti peta ditenda da sengeletano va tsimbila nado kotshe mu va nga tiya kona. Vona va di thumisile kudingana 500 wa malembe kala ku akwa dithempele Jerusalema. (Eks. 25:8, 9; Mit. 9:22) “Ditenda da sengeletano” i ti wukhalo wu va Israyeli va nga ti tshuketela Jehovha, ve hisa magandelo ni ku mu khozela. (Eks. 29:43-46) Hambi keto ditenda da sengeletano di txi txhamusela timhaka ta lisima ati ti nga txi nga di ti txita ka Makristu.

7. Dithempele da moya di khatile ku vaho ngu mbimo muni?

⁷ Wukhozeli wa Wukristu. Ditenda da sengeletano i ti “mtsudi wa si si ku nzumani” ni ku di ti fanekisela dithempele da moya da hombe da Jehovha. Paulo a wombile to ditenda da sengeletano “txikombiso txa tile ti mahwako ka masiku a nyamsi.” (Vaheb. 8:5; 9:9) Ngu toneto, mbimo yi a nga bhalela Vahebheru dithempele da moya di ti tiho. Dona di khatile ku vaho ngu 29 E.C., i ku dilembe di Jesu a nga bhabhatiswa ngu dona, e sawulwa ngu moya wo sawuleka, e khata ku thuma kota “mphaxeli wa hombe” wa Jehovha ka dithepele da moya. c—Vaheb. 4:14; Mith. 10:37, 38.

8-9. Ngu kuya ngu Vahebheru 7:23-27, ngu ku hi kuhambana ku kuho ka vaphaxeli va hombe va Israyeli ni mphaxeli wa hombe Jesu Kristu?

⁸ Wukhozeli wa txijudha. Mphaxeli wa hombe a txi emela vathu masoni ka Txizimu. Mphaxeli wa hombe wo khata wa Israyeli Aroni, a vekilwe ngu Jehovha mbimo yi ditenda da sengeletano di nga khata kuthuma. Nga ha a nga txhamusela ngu kona Paulo “vaphaxeli va txitumelelano txa kale va ve vavangi, nguko va si sikoti kuhanya kala kupinduka, ngu kukomiswa masiku ngu lifo.” d (Lera Vahebheru 7:23-27.) Kota vathu va kwa mbi pelela, vaphaxeli vonevo va hombe ti ti lava ve ningela magandelo ya ku divalelwa sionho sawe va pune. Akuwa ngu kona kuhambana ku kuho ka vaphaxeli va hombe va kale ni mphaxeli wa hombe Jesu Kristu.

⁹ Wukhozeli wa Wukristu. Mphaxeli wathu wa hombe Jesu Kristu “mthumeli wa wukhalo wo Sawuleka wa ditenda da ditshuri, di di nga akwa ngu Mkoma, i si nga ngu m’thu.” (Vaheb. 8:1, 2) Paulo a txhamusete to “ngako [Jesu] wutomi wakwe wu si gumiko, wuphaxeli wakwe ni wona kha wu nga ni magwito.” Paulo a tshumete e txhamusela to Jesu mbwa “kubasa mbilo, wa ku hambana ni vaonhi” kuhambana ni vaphaxeli va hombe va Israyeli “kwakwe kha kulaveki ti to ditshiku ni ditshiku a txi wuyelela kuphaxa mhamba ya sionho sakwe kukhata.” Konku a hi woni kuhambana ku ku kuho ka txiluvelo ni magandelo a wukhozeli wa txijudha ni wukhozeli wa Wukristu.

10. Digandelo txa txiluvelo txa koporo di txi fanekisela txani?

¹⁰ Wukhozeli wa txijudha. Ngu hahanze ka txike txa ditenda ku ti ni txiluvelo txa koporo a txi ku nga ti ningelwa magandelo a sihari ka Jehovha. (Eks. 27:1, 2; 40:29) Hambi keto magandelo oneyo ma si na kusikota kudivalela sionho ngu kupelela. (Vaheb. 10:1-4) Ku ningelwa ka magandelo a sihari mbimo yotshe ku txi fanekisela digandelo dimwedo a di di ndi no ta khulula vathu ka sionho.

11. Ngu ka txihi txiluvelo txi Jesu a nga ti ningetela kota digandelo? (Vahebheru 10:5-7, 10)

 ¹¹ Wukhozeli wa Wukristu. Jesu a txi ti ziva ti to Jehovha a ti mu rumete ha mafuni kasi ku ta ningela wutomi wakwe kota digandelo da mterulo ka votshelele. (Mat. 20:28) Ngu toneto, mbimo yi a nga bhabhatiswa, Jesu a ti ningetete kasi kumaha kudhunda ka Jehovha. (Joh. 6:38; Vag. 1:4) Jesu a ti ningetete txiluveloni ko fanekisela, txi nga txi emela “kuranda ka Txizimu” kasi ku mwanana wa txona e ningela digandelo do pelela. Wutomi wa Jesu wu ningetwe “kumweko dwe” kasi ku votshe va va ku ni likholo ka Kristu ve divalelwa sionho sawe. (Lera Vahebheru 10:5-7, 10.) Ngu ku londetela a hi xolisisi ati ditenda di nga zumbisa tona ngu mndani.

12. I mani a nga ti fanete kubela ka wukhalo wo sawuleka ni wukhalo wo sawuleka ngutu?

¹² Wukhozeli wa txijudha. Ditenda da sengeletano ni dithempele di di nga akwa ngu msana Jerusalema, si txi fana ngutu ngu mndani. Ku ti ni makhalo mambidi—“Wukhalo wo Sawuleka” ni “Wukhalo wo Sawuleka Ngutu”—makhalo yawa a mambidi ma ti hambanisilwe ngu m’jiyo. (Vaheb. 9:2-5; Eks. 26:31-33) Mndani ka wukhalo wo sawuleka ku ti ni dilambu da nzalama, txiluvelo txo hiselwa magandelo, ni meza wa mapawu a miphaxo. Ava va nga ti fanete ku bela ka wukhalo wo sawuleka i ti “vaphaxeli vo totwa” kasi ku ve maha mithumo yawe. (Mit. 3:3, 7, 10) Ka wukhalo wo sawuleka ngutu ku ti ni dibhokiso  da txitumelelano a di di nga txi emela Jehovha. (Eks. 25:21, 22) Ka wukhalo wo sawuleka ngutu ku txi tumelelwa kubela mphaxeli wa hombe dwe, kumweko ngu dilembe. (Levhi 16:2, 17) Dilembe ni dilembe a txi bela ni mnoha wa sihari kasi ku ti basisa ka sionho sakwe ni sa va Israyeli. Ngu magwito, Jehovha ngu kuthumisa moya wakwe wo sawuleka a vekile hakubasani txhamuselo ya ditenda da sengeletano.—Vaheb. 9:6-8. e

13. Wukhalo wo sawuleka ni wukhalo wo sawuleka ngutu ti emela txani ka wukhozeli wa Wukristu?

¹³ Wukhozeli wa Wukristu. Mtengo wo kari wa valondeteli va Kristu wu sawutwe ngu moya wo sawuleka, ni ku vona va tidila ngu wuxaka wo sawuleka ni Jehovha. Ava va 144.000 va na ta thuma kumweko ni Jesu Kristu nzumani. (Mtu. 1:6; 14:1) Wukhalo wo sawuleka wa ditenda da sengeletano wu kombisa ti to va sawutwe kota vanana va Txizimu va moya va ti nga ti hamafuni. (Var. 8:15-17) Wukhalo wo sawuleka ngutu wa ditenda da sengeletano wu emela nzumani a ha Jehovha a zumbako kona. “M’jiyo” awu wu nga ti hambanisa wukhalo wo sawuleka ni wukhalo wo sawuleka ngutu wu emela mmidi wa Jesu wa nyama, awu wu nga txi m’vhalela ku e bela nzumani ku ya va mphaxeli wa hombe wa dithempele da moya. Se mbimo yi a nga ningela mmidi wakwe kota digandelo, Jesu a txo tula nzila yo votshe vasawuleki ve ya hanya nzumani. Ni vona va fanete kuleka mimidi yawe ya nyama kasi kumana hakelo yo ya hanya nzumani. (Vaheb. 10:19, 20; 1 Vak. 15:50) Msana ko Jesu a di wusilwe, ene a bete ka wukhalo wo sawuleka ngutu wa dithempele da moya, amu votshe vasawuleki va noya kona.

14. Ngu kuya ngu Vahebheru 9:12, 24-26 nji txani txi mahako to malulamiselo a Jehovha ngu dithempele da moya me va a hombe?

¹⁴ Ahawa ha wona wuhombe wa malulamiselo a Jehovha ka wukhozeli wa ditshuri wu nga seketelwa ka digandelo da mterulo ni ka mphaxeli wa hombe Jesu Kristu. Mphaxeli wa hombe wa timbimo ta Israyeli a bete ka wukhalo wo sawuleka ngutu wo mahwa ngu vathu, e bela ni mnoha wa sihari, kambe Jesu a bete “nzumani kupune” i ku wukhalo wo sawuleka ngutu, kasi kuya woneka masoni ka Txizimu. Nzumani, ngu kona ha kwathu, Jesu a ningete lungelo yakwe yo hanya ha mafuni kota mthumo wo pelela kasi ku “fuvisa txionho ngu mhamba ya mmidi wakwe wu pune.” (Lera Vahebheru 9:12, 24-26.) Digandelo da Jesu, digandelo do gwita a di di fuvisako txionho ngu ha ku si gumiko. Nga ha hi no ti wona ka ti ti londiselako, hotshethu hi khozela Jehovha ka dithempele dakwe da moya, ti si nga ni mhaka ni ti to hi ya hanya nzumani, mwendo hamafuni.

15. Mba mani va nga txi maha mithumo yawe mthandani?

¹⁵ Wukhozeli wa txijudha. Ditenda da sengeletano di ti ni mthanda a wu wu nga ti bhiyilwe, a ha vaphaxeli va nga txi maha mithumo yawe. Txiluvelo txa hombe txa koporo txi ti ka mthanda, kumweko ni mkamba wa koporo awu wu nga txi thelwa mati kasi ku vasawuleki ve samba va si se khata mthumo wawe. (Eksodha 30:17-20; 40:6-8) Ka mathempele ya ma nga gwita me akwa, ni kona ku ti ni mthanda hahanze a ha a vale i nga singa vaphaxeli va nga ti ema ve khozela Txizimu.

16. I mani a thumelako mndani ni hahanze ka dithempele da moya?

¹⁶ Wukhozeli wa Wukristu. Va si se ya thuma  kota vaphaxeli nzumani ni Jesu, masalelwa a vasawuleki ma thuma ngu kuthembeka ka mthanda wa mndani ka dithempele da moya hamafuni. Se mkamba wu wu ku ni mati wu khumbutisa vona ni Makristu otshe ti to va fanete kuzumba va di basile ngu didhawa da moya. Se ngu hayi mu “dibutho da hombe” a di di seketelako vasawuleki ni Kristu di ningelako kona wukhozeli? Mpostoli Johani a va woni “va ti ti emile masoni ka txiluvelo mwendo txikhalo” atxi txi emelako mafu ka mthanda wa hahanze a ha ‘va manekako masoni ka txikhalo txa wukoma txa Txizimu, va txi txi khozela wusiku ni mitshikari.’ (Mtu. 7:9, 13-15) Ha ninga lisima lungelo yi hi ku nayo yo pateka ka malulamiselo ya Jehovha ngu wukhozeli wa ditshuri!

17. Ngu yahi magandelo ya hi ku ni lungelo yo ninga Jehovha?

¹⁷ Nyamsi otshe Makristu ma ni lungelo yo ningela magandelo ka Jehovha ngu kuthumisa mbimo yawe, mtamo wawe, ni sotshe si va ku naso kasi kuseketela mfumo wa Txizimu. Nga ha mpostoli Paulo a nga gela Makristu a Vahebheru, hotshethu ‘hi nga ningela yotshe mbimo mhamba yo dhumisa Txizimu, ti ti wombako m’hando wa txisofu txi txi fakazako ditina dakwe.’ (Vaheb. 13:15) Hotshethu hi nga kombisa ti to ha ninga lisima lungelo yi hi ku nayo yo khozela Jehovha, ngu kumaha totshe ti hi nga tikotako kasi kuseketela mthumo wakwe.

18. Ngu kuya ngu Vahebheru 10:22-25 ngu tihi ti hi si faneliko ku leka kumaha, ni ku ngu tihi ti hi si faneliko ku ti divala?

¹⁸ Lera Vahebheru 10:22-25. Magwito ka dipasi dakwe ka Vahebheru, Paulo a wombile ti hi fanelako kusimama hi ti maha ka wukhozeli wathu ka Jehovha. Eto ti pata kumaha mkombelo ka Jehovha, kutxhumayela mahungu a manene, ku mbi leka kuxalela mitshangano ni kutsanisana ‘ngutu-ngutu aku yi wonako ditshiku da MKOMA di txi tshuketela.’ Magwito ka dibhuku da Mtuletelo, ngelozi ya Jehovha yi womba ti ti londisako kumbidi kasi ku ti junyatisa: “Txizimu ngu txona u fanelako ku txi khozela.” (Mtu. 19:10; 22:9) Hi navela to hi si thuki hi divala ditshuri diya do tshima mayelano ni Jehovha ni dithempele dakwe da moya, ni kuninga lisima lungelo yi hi ku nayo yo khozela Jehovha Txizimu txathu txo guleka!