Tixamulo ta siwotiso sa vagondi
Ina ku ni simwani asi Vaisrayeli va nga ti hanya ngu sona mbimo yi va nga ti txiwulani kuleka manna ni titshukwa?
Manna i ti ku mba sona sakudya sa Vaisrayeli mbimo yi va nga ti txiwulani kudingana 40 wa malembe. (Eks. 16:35) Ku ni, makhambi mambidi aya Jehovha a nga va ninga titshukwa. (Eks. 16:12, 13; Mit. 11:31) Hambiketo, Vaisrayeli va si nga ni sakudya so tala.
Ngu txikombiso, mbimo yimwani Jehovha a ti kongomisa vathu vakwe ka “wukhalo wo humula ka wona” awu wu ku ni so kari so dya ti to e va vhuna ve mana asi si va kelelelako. (Mit. 10:33) Wumwewo wa makhalo onewo i ti owazi ya Elime “ku nga ti ni digumi da milonga ni yimbidi ya mati ni mtxhanu wa magumi ni magumi mambidi a mitxhese,” kha ti kanakanisi ti to i ti mitxhese ya hombe yo veleka. (Eks. 15:27) Dibhuku adi di ku Mindonga ya mu ka Bhiblia (ngu Txingiza) di womba ti to mitxhese “yi maneka ka makhalo o tala ni ku ngu yona mindonga ayi yi dyiwako amu siwulani, ni ku vathu vo tala va maha ngu yona mafura ni tinyumba.”
Ti nga maha Vaisrayeli va di tshumete ve ema ka txinambwana atxi konkuwa txi dhanwako ti to i Feiram, txi mahako txienge txa mkova wa Feiram. a Dibhuku adi di ku Kutumbula matiko ya mu ka Bhiblia (ngu Txingiza) di womba tiya: “Mkova wuwa mwendo msele wu laphile kona mu ka 130 km ni ku ngu wona wu nga lapha, kutshura ni nduma kupinda yotshe mikova ya Sinayi.” Di tshumela di txi kha dona: “Ka mkova wuwa wukhalo awu wu dinganako 45 km kukhukhela ka txinambwana txa Feiram txi ku ni 4,8 km ngu kulapa ku ni mitxhese yo tshura ngutu yi manekako ku txi kelela 610 m kasi ku manela linene. Ayiya i jaradhi ya Edheni ka Sinayi. Mitxhese ya yingi yi maha ti to vathu vo tala ve ya ka wukhalo wuwa kukhukhela kale.”
Mitxhese ya txinambwana txa Feiran
Mbimo yi Vaisrayeli va nga khukha Egipta, va tekile mpupu, so vhuvela ka sona, ni ku ti nga maha va di tekile tindoho ni mafura. Ti ha kubasani ti to eso kha va nga heta mbimo yo tala va di naso. Vona va ti ni “tinvuta ni tihomu, ni simwani sihari sa singi ngutu.” (Eks. 12:34-39) Ngu mhaka ya txiemo txo karata txiwulani, ti nga maha mtengo wa sihari wu di pumbekile. Simwani sihari ti nga maha si di dyitwe, simwani ve maha ngu sona magandelo, hambi ni ka sizimu sa makuhu. b (Mith. 7:39-43) Hambiketo, Vaisrayeli va ti fuya sihari. Eto ti woneka ka mapswi aya Jehovha a nga va gela mbimo yi va nga kombisa kupwata likholo. Ene a ti khene: “Vanana vanu va na maha nyampepe txiwulani.” (Mit. 14:33) Ti nga maha kambe Vaisrayeli va ti mana nyama ni leti ka sihari soneso. Kambe ta pfala ti to ti si na kukoteka ku vathu kona mu ka 3 wa timiliyoni ve hanya ngu sona kudingana 40 wa malembe. c
Sihari si ti si mana hani sakudya ni mati? d Ka mbimo yile ti nga maha ku txi tolovela kuwa ngutu mati, se mwasi wu si kali txiwulani. Estudo Perspicaz Volume 1 yi womba ti to kona mu ka 3 500 wa malembe msana, “a khe Árabia mati ma ti maneka ngutu kupinda masiku a ngweno. Misele yo oma ni ku lapha ayi yi ku ho, ayi i nga ti minambo, yi kombisa ti to kale ku txi wa mati a mangi o za me khulunga me maha minambo.” Hambiketo txiwulani i ti wukhalo wo oma wo thisa. (Dhewut. 8:14-16) I ti ku Jehovha kha va mahela sidiwukiso e va ninga mati, Vaisrayeli ni sihari sawe va di gumele txiwulani.—Eks. 15:22-25; 17:1-6; Mit. 20:2, 11.
Mosi a gete Vaisrayeli ti to Jehovha a va dyisile ngu manna “kasi ku kukomba ti to m’thu kha hanyi ngu sakudya dwe, aniku m’thu a na hanya ngu totshe ati ti humako txisofuni ka MKOMA.”—Dhewut. 8:3.
a Wona Muwoneleli wa 1 ka Maio wa 1992, pag. 22-25
b Bhiblia yi womba-womba ngu makhambi mambidi aya vathu va nga maha magandelo ka Jehovha ngu sihari va di txiwulani. Dikhambi do khata ngu di ku nga ti vekwa vaprista, se da wumbidi ngu di da Pasika. Otshe makhambi a mambidi i ve ngu dilembe da 1512 na asi se ta Kristu, i dilembe da wumbidi do va di khukhile Egipta.—Levhi 8:14–9:24; Mit. 9:1-5.
c Mbimo yi va nga heta malembe a 40 va di txiwulani Vaisrayeli va tekile magidhi-gidhi ya sihari so si mana yimbini. (Mit. 31:32-34) Hambiketo, va simamile va txi dya manna hanze va txi bela ka Ditiko da Txithembiso.—Jox. 5:10-12
d Kha ku nga ni txi txi kombisako ti to sihari si dyite manna, ngako ku nga ti ni mtengo awu m’thu ni m’thu a nga ti fanela kudya wona.—Eks. 16:15, 16.
