1, 2. Ka mafu awa a ngweno ti mahisa ku txani ti to wusiwana wu si gumi?

NYAMSI wa ditshiku, ku ni wukanganyisi ni wubihi ka timhaka ta mabhindo. Ngu txikombiso ta karata ngutu ti to vaphya ve mana mithumo. Vathu vamwanyane va veka wutomi wawe ka pango, ve ya matikoni kasiku ve ya mana mithumo. Kambe, hambi ka matiko onewo o ganya, si ho sisiwana. Ha mafuni kotshe, ava vo ganya, vo ya masoni ve ganya kasi sisiwana so ya masoni ni wusiwana wa sona. Wuxolisisi wa ngweno wu womba ti to, hambiku vathu vo ganya i ku vadotho, va ni male ya yingi ngutu yo hambi u txi patanisa timale ta vathu votshe ha mafuni yi nga va yidotho ka yawe. Ti ha kubasani, vathu vo tala nzisiwana kambe vathu va vadotho male vo khigela va pwata ni to yi maha. Jesu a ti yi ziva mhaka yoneyo, a ti khene: “Sisiwana mi na va naso yotshe mbimo hagari kwanu.” (Marku 14:7) Ngu ku txani Jesu a di wombile toneto?

² Jesu a ti ti ziva ti to Mfumo wa Txizimu ngu wona basi wu nga txitxaku txiyemo txa mabhindo a ditiko diya. Bhiblia yi kombisa ti to “vaxavisi va ha mafuni”, txiemo txa mabhindo kumweko ni politika ni wukhongeli wa ditiko njienge txa mafu a Sathane. (Mtuletelo 18:3) Kha ti va karateli vathu va  Txizimu ku tihambanisa ni wukhongeli wa makuhu. Kambe wungi wa vathu va Txizimu ta vakaratela ku tihambanisa ni mabhindo a mafu awa a Sathane.

3. Ngu sihi siwotiso asi hi no si xolisisa?

³ Kota ku hi ku Makristu, ti lava hi xolisisa kha kwati mawonelo athu mayelano ni mabhindo a ditiko diya. Hi nga mahisa ku txani? Ngu ku ti wotisa: ‘Ni si thumisisa ku txani silo sa nyama ti to ni kombisa ti to ni thembekile ka Txizimu? Ni nga mahisa ku txani ti to ni si beli ngutu ka mabhindo a ditiko diya? Ngu tihi timhaka ti ti kombisako ti to vathu va Txizimu nyamsi va txi themba?’ He xolisiseni siwotiso siya?

4, 5. a) Kuhumelete txani ngu muwoneleti wa karingani ya Jesu? b) Jesu a ti khene vagondiswa vakwe va fanete ve maha txani?

⁴ Lera Luka 16:1-9. Karingani yiya ya Jesu, yi nga hi juja mapimo. Muwoneleti wuwa a ti mangaletwe ka nyamne wakwe ti to a mahile to biha, se ene a ti lava ku m’hinga.  * (Wona txhamuselo ya hahatshi.) Kambe muwoneleti wuwa a thumisile “wutxhari”. Na a si se hingwa mthumoni a ti lavete vandoni ava va ndino mu vhuna loko a txi hingwa mthumoni. Ina Jesu a txo gela vagondiswa vakwe ti to ve maha wukanganyisi kasiku ve mana kuhumelela? Ahim-him. Eto kumaha vathu va ditiko. Kambe Jesu a ti lava ku vagondisa gondo ya lisima ngu karingani yoneyo.

⁵ Jesu a ti ti ziva ti to kufana ni wule wa muwoneleti a nga ti ka txikarato, wungi wa valondeteli vakwe ti ndina vakaratela ngutu kumana so tihanyisa ka mafu awa o biha. Se ene a va gete tiya: “Thathani vandoni ngu thomba yo mbi lulama.” Ngu ku txani? Nguko, ngako ti txi guma, vangana vonevo, i ku Jehovha ni Jesu, “va na mi amukela tinyumbani ka wutomi wo mbi guma”. Hi nga gonda txani ka txialakanyiso txa Jesu?

6. Hi tizivisa ku txani ti to mabhindo a ditiko diya, i singa txikongomelo txa Txizimu?

⁶ Hambiku Jesu a nga mbi txamusela ti to ngu ku txani a txi womba ti to silo sa nyama ‘kha sa lulama’, Bhiblia yi tiveka ha kubasani ti to kusengeletela male yo tala i singa txona txikongomelo txa Txizimu. Ngu txikombiso, Txizimu txi ti ningile Adhamu ni Evha silo so tala ngutu ka Jaradhi ya Edheni. (Genesisi 2:15, 16) Msana keto, mbimo yi Jehovha a nga ninga vasawuleki moya wo sawuleka, a ti “singa ho ni wammweyo wa kupimisa ti to si lumba ene ekha, asi a nga ti naso; aniko hagari kwawe, sotshe i ti sa votshelele”. (Mithumo 4:32) Mprofeti Isaya a wombile ti to ku ndina hoka mbimo yi vathu va ndino tibusa ngu mihando ya ha mafuni. (Isaya 25:6-9; 65:21, 22) Kambe kala mbimo yoneyo, vagondiswa va Jesu ti ndina lava ve ‘txhariha ngutu’. Ti ndina lava ve tihanyisa ngu silo soneso “so mbi lulama” sa nyama sa mafu awa, ve tshumela ve tsakisa Txizimu.

7. Jesu a ti womba txani ka Luka 16:10-13?

⁷ Lera Luka 16:10-13. Ka karingani ya Jesu, muwoneleti a ti lavete vangana ti to e  vhuneka. Hambiketo, Jesu a ti lava ti to vagondiswa vakwe ve lava vangana va nzumani kambe ngu mbilu yo basa. Ene a ti lava hi pfisisa ti to nzila yi hi thumisako ngu yona silo sa nyama yi nga kombisa ti to ha thembeka ka Txizimu mwendo ahim-him. Hi nga mahisa ku txani?

8, 9. Ngu sihi sikombiso sa vathu va va nga kombisa kuthembeka ngu silo sawe so mbi lulama?

⁸ Nzila yimwane yo kombisa kuthembeka ngu silo sathu sa nyama, ngu ningela kasiku hi seketela mthumo wo mthumo wo txhumayela ha mafuni kotshe awu Jesu a nga womba ti to wu ndina mahwa. (Matewu 24:14) Wona sikombiso simbidi sa ditiko da India. Txihoranana tximwane txi ti veketela simaleana ka dibhokiso da txona. Keyo mbimo hambi sibhonekana txi si xavi. Se mbimo yi txibhokiswana txi nga tala, txi ningete ti to yi thumiswa ka mthumo wo txhumayela. Mwanathu mmwane a ni thembwe ya hombe ya mikhokho. A a ningela makhokho o tala ka hofisi ya wuhunduluxeli ya lidimi la Tximalaiala. Se aku vanathu va ma lavako ngutu makhokho, va ti woni va di ningilwe silo sa lisima kupinda kuningwa ngu male. Eto ngu “txhariha ngutu”. Ngu nzila yi yi fanako, vanathu vamwane va ditiko da Grécia, va ningela ngu mafura, queijo ni sakudya simwane ka mwaya wa Bhetele.

⁹ Ka ditiko da Sri Lanka, mwanathu mmwane a ku ni nyumba ya hombe ngutu, wa tumelela vanathu ti to kumahwa mitshangano ni kuzumba vanathu ava va ku ka mthumo wa mbimo yotshe. Toneto ti maha ti to dibhindo dakwe di si tsimbili, kambe nji vhuno txa hombe ka vanathu ava i ku sisiwana. Ka ditiko di mthumo wathu wu nga yiliswa, vanathu va thumisa miti yawe ti to ve ñola mitshangano ka yona. Eto ti maha ti to vanyaphandule ni vamwane va va si ngako ni male ve mana mitshangano ti sa va karatela.

10. Hi wuyelwa ngu txani ngako hi di ni wuha?

¹⁰ Sikombiso so nga soneso si kombisa ti to Tifakazi ta Jehovha ta “thembeka ka sa sidotho”. (Luka 16:10) Tona ti thumisa silo sa nyama ti to ti vhuna vamwane. Vangana vonevo va Jehovha va tipfisa ku txani ngu mizamo yoneyo? Va tsakile ngutu ngu kuziva ti to aku va ku ni wuha, va ni thomba ‘ya yinene’ nzumani. (Luka 16:11) Mwanathu mmwane wa txisikati wu i ku nyaphandule, mbimo yotshe a ningela male kasiku yi vhuneta mthumo wa Mfumo. A womba ti to se kupinda malembe ku txi humelela timhaka to xamalisa. A womba tiya: “Aku ni si ngako ni likungo, ta ni hehukela kudivalela vamwane, ni ku va laphisela mbilu. Ta ni hehukela kutumela kulaywa ni kuwonisana ni sikarato sangu.” Vo tala va ti woni ti to ku va ni wuha, ta va vhuna vona vapune.—Masalmu 112:5; Mavingwa 22:9.

11. a) Wuha wathu wu ti kombisisa ku txani ti to hi ‘txharihile ngutu’? b) Nji txani txi humelelako ka vathu va Txizimu nyamsi wa ditshiku? (Wona mfota wu wu ku makhatoni.)

 ¹¹ Hi kombisa ti to hi ‘txharihile ngutu’ mbimo yi hi thumisako silo sa nyama ti to hi vhuna vanathu ka mthumo wo txhumayela. Hambi i di ti to kha hi nga ka mthumo wa mbimo yotshe, mwendo kha ha rura hi ya ka wukhalo wu wu ku ni txilaveko, hi nga va vhuna vamwane. (Mavingwa 19:17) Ngu txikombiso, miningelo yathu yi vhuneta ka kumaha mabhuku ni mthumo wo txhumayela ka makhalo aya ku ku ni wusiwana ngutu, amu vathu vo tala va tumelako ditshuri. Ka matiko o fana ni Congo, Madagascar ni Ruanda, Bhiblia yi dhula ngutu. Ku tilava Bhiblia yimweyo yi nga xawa ngu muholo wa divhiki mwendo wa mtxima. Vanathu va hetile malembe ti txi lava ve sawula ti to mtxima wuwa va na xava sakudya mwendo Bhiblia kani. Kambe konkuwa, ngu mhaka ya miningelo ya vamwane ni ku “hehukisa” ngu timale, sengeletano ya Jehovha yi hunduluxela ni ku ningela Mabhiblia ka vanathu ni timwaya tawe kumweko ni sigondo sawe mahala. (Lera 2 Vakorinto 8:13-15.) Se ava va ningelako ni va va amukelako, votshelele va nga va vangana va Jehovha.

12. Abrahamu a tikombisisile ku txani ti to a ti themba Txizimu?

¹² Ngako hi si nga sibotxhwa sa mabhindo a ditiko diya kambe hi txi lava tithomba ta “tinene”, hi nga va vangana va Jehovha. Abrahamu, wamwamna wo thembeka a mahile toneto. Ene a engisile Jehovha se e tumela kukhukha ka didhoropa do ganya e ya hanya matendani. Ngu ku txani? Nguko ene a ti lava ku va mngana wa Jehovha. (Vahebheru 11:8-10) Mbimo yotshe ene a thembile Jehovha, i singa silo sa nyama. (Genesisi 14:22, 23) Jesu a wombile ti to ndinene kutekelela vathu va likholo lo nga liya. Ditshiku dimwane a gete dijaha dimwane do ganya a txi khene: “Ngako u txi lava kumaha m’thu wo hetiseka, tsula u txi ya xavisa sotshe si u ku naso, u txi ninga sisiwana, u na . . . [va ni, Tradução do Novo Mundo] thomba nzumani; se ngono u txi ni londisa.” (Matewu 19:21) Kambe dija dile di singa ni likholo lo fana ni la Abrahamu. Kambe vathu va va thembako Txizimu va titi ho.

13. a) Ngu txihi txialakanyiso atxi Paulo a nga ninga Timoti? b) Hi nga txithumisisa ku txani txialakanyiso txa Paulo nyamsi wa ditshiku?

¹³ Timoti i ti wamwamna wa likholo. Paulo a ti khene Timoti i “disotxhwa da dinene da Kristu Jesu”, se e gwita a txi khene kwakwe: “A walo m’thu wu, a ku, a di yimbini, a txi ti ningetela ka mithumo ya kuhanya kuwa, ngako a txi lava kutsakisa awule a nga m’ramba kuta yimbini.” (2 Timoti 2:3, 4) Nyamsi, valondiseli va Jesu, kupata ni miliyoni yimweyo ya vathumeli va mbimo yotshe, va maha totshe ti va nga ti kotaku ti  to ve thumisa txialakanyiso txa mpostoli Paulo. Va lamba ka ti ditiko diya do tala ngu mabiwu di wombaku tona. Kha va divali ditshina diya da mlayo: “Wule a ku ni mnando a maneka i di khumbi ya wule a nga m’txeneka.” (Mavingwa 22:7) Sathane a lava ti to hi luza mtamo ni mbimo yathu hi di ka ta mabhindo a ditiko diya. Vamwane va maha sikweneti sa hombe ti to ve xava mimovha, ve hakela sikolwa ve maha mtxadhu wo dhula. Wa ti wona ti to ngako hi si tiwoneli hi nga maha sibotxhwa sa sikweneti? Athu hi kombisa wutxhari mbimo yi hi hehukisaku wutomi wathu, hi vayilela sikweneti ni kuthumisa male hi si woni ni msana. Ngu toneto basi ti nga mahako hi thumela Txizimu hi di khululekile i singa ku va sibotxhwa sa mabhindo a ditiko diya.—1 Timoti 6:10.

14. Hi fanete hi ti emisela kumaha txani? Ningela sikombiso.

¹⁴ Ti to hi hehukisa wutomi wathu, ti lava hi thangetisa Mfumo wa Txizimu. Vatekani vamwane va ti ni dibhindo da hombe. Kambe va ti ti lava ku tshumela ve va ka mthumo wa mbimo yotshe. Va mahile txani? Va xavisile dibhindo di va nga ti nado, ngalava yawe ni simwane silo sawe. Se ve tiningela ti to ve ya vhuneta ka kuaka mzinda wa mafu otshe wa Tifakazi ta Jehovha ka ditiko da Warwick, Nova York. Toneto i ti kateko kwawe nguko va ndina ya thuma Bhetele ni mwanana wawe wa dihorana ni mwane wawe. Va ndina tshumela ve heta mavhikinyana va txi thuma ni vaveleki va mwamna, ava ni vona va nga ti vhuneta ka kuaka kona kheya Warwick. Mwanathu mmwane wa txisikati wu i ku nyaphandule wa ditiko da Colorado, E.U.A, a ti thuma bhanku. Valungu vakwe va ti tsaka ngu mathumelo akwe. Va mthembisile ku mu kwelisa ka txitulu ha a ndino thuma mbimo yotshe, se muholo wu kwela ka raru. Kambe aku mthumo wonewo wu nga ndino m’vhalela mithumo ya moya, a lambile txiduko txonetxo. Asiya o va sikombiso sa sidotho sa mizamo yi vanathu va nga yimaha. Ngako hi txi thangetisa Mfumo, ti kombisa ti to ha wuninga lisima wungana wathu ni Txizimu ni tithomba ta tinene kupinda silo sa nyama.

15. Ngu yihi thomba ayi yi hi ningako litsako la hombe?

¹⁵ Ku va ni silo si siwonekako hi nga tona ti kombisi ti to ha tsakelwa ngu Txizimu. Jehovha wa va katekisa ava i ku “vanyatithombe ngu mithumo”. (Lera 1 Timoti 6:17-19.) Ngu txikombiso, Lucia wa ditiko da Itália, a gondile ti to ku ti ni txilaveko txa vahuweleli ka ditiko da Albânia. * (Wona txhamuselo ya hahatshi.) Ngu 1993 a rurile eya Albânia. A singa ni mthumo, kambe a thembile ti to Jehovha a na muvhuna. A ti ya gonda txialbaniya, se a vhunile 60 wa vathu ti to ve va Tifakazi. Ti nga maheka hi si mani kateko yo fana ni yiya. Kambe txihi ni txihi hi txi mahako ti to hi vhuna vamwane ti to ve gonda ngu Jehovha se ve va vangana vakwe, i thomba yathu yo tsakisa ayi yi si gumiko.

16. a) Ku na maheka txani ngu mabhindo a ditiko diya? b) Ngu yahi mawonelo aya hi fanelelako ku va nawo ngu silo sa nyama?

¹⁶ Jesu a ti vekile ha kubasani ti to mabhindo a nyamsi, ma na guma. A te khene:  ‘Mbimo yi tithomba toneto ta nyama ti no guma’, kha wombisa ku, ‘ngako ti txi guma’. (Luka 16:9) Ka masiku awa a magwito, tibhanku to tala ta gumelwa ngu male, matiko mamwane ma maneka ma di ka txikarato txa hombe txa timale. Kambe masiku ya ma tako, timhaka ti na bava ngutu. Txiemo txa politika, txa wukhongeli ni txa mabhindo, silo soneso si mahaku txienge txa mafu a Sathane si na guma. Mprofeti Ezekieli ni Zefaniya va profetile ti to nzalama ni silivhela, asi i ku sa lisima ka mabhindo nyamsi, si na va i singa sa txilo. (Ezekieli 7:19; Zefaniya 1:18) Alakanyisisa ngu tiya: U txo thuka u wona ti to se ha hoka magwito ka matsimbitiselo awa a sa mafu, kambe u wona ti to thomba ya sa nyama yi u ku nayo u yi mani ngu kuveka didhawa wungana wako ni Jehovha, u nga ti pfisa ku txani? Hi nga tipfa nga dijaha dimwane di di nga tikarata ngutu ka wotshe wutomi wa dona ti to di txi sengeletela timale, kambe ngu magwito di wona ti to male yoneyo i singa ya yinene. (Mavingwa 18:11) Tithomba ta ditiko diya, ti na guma. Ngu toneto u nga sakani ngu silo sako sa nyama, thatha vandoni va nzumani ngu sona. Tsaniseka ti to totshe ati hi ti mahelako Jehovha ni Mfumo wakwe ti na hi tisela litsako la ditshuri.

17, 18. Nji txani atxi vangana va Jehovha va no txi mana?

¹⁷ Mbimo yi Mfumo wa Txizimu wu no hoka, a walo wu a no hakhela wukhalo wo zumba mwendo kuhakhela vadhokodhela ni kuxava mirende. Sakudya si na va si to tala, se vangana va Jehovha va na busa ngu mihando ya mafu. Nzalama, silivhela ni tidhayimani si na thumiselwa kutshurisela miti i singa kuganyisa vanthu ngu sona. Mapulangu, tiphande, marigwi ni tisimbi ta lisima si na va si di tate kasiku hi aka ngu sona. Vangana vathu va na hi vhuna ngu kutitsakela, i singa ngu kuxavelelwa. Asi hi dimako hi na phakelana ni vamwane. Ayiya yi na va mbimo yo tsakisa ngu ditshuri!

¹⁸ Asiya ko va wudotho wa silo asi vangana va Jehovha ni Jesu va no ta si mana mbimo yi yi tako. Vakhozeli va Jehovha va na kwangula ngu litsako mbimo yi va no pfa Jesu a txi khene: “Ngonani anu mi nga katekiswa ngu Tate wangu, amukelani thomba ya Mfumo, ayi mi nga lulamiselwa kukhukhela di txi mahwa ditiko.”—Matewu 25:34.