1, 2. Ngu tihi ati vaphya va nga tiwotisako tona? Nji txani atxi va nga txi mahako?

DIHORANA dimwane da Grã-Bretanha adi i ku Fakazi ya Jehovha di getwe tiya ngu mgodi kulowe: “Ka ti u nga txharihisa tona, u tumelisa ku txani ka Txizimu?” Mwanathu mmwane wa Alemanha ati khene: “Vagondisi vangu va pimisa ti to madungula a Bhiblia ko va txihungatisonyana basi. Ka misungo yawe va pimisa ti to hotshethu ha tumela ka ku ti mahekela ka silo.” Mphya mmwane wa França nene ati khene: “Txikolwane kwathu ta va xamalisa vagondisi kuziva ti to ku ni mgondi mmweyo awu a kholwako ka Bhiblia.”

² Vathu vavangi nyamsi kha va kholwi ti to Txizimu i mvangi wa wathu. Ngako u di Fakazi ya Jehovha mwendo wo ngadi u txi gonda, ti nga maha u ti wotisa ku u nga mahisa ku txani ti to u tsaniseka ti to ku ni Mvangi. I di ti to nawe wa ti wotisa, u nga sikota kutsanisa likholo lako. Txizimu txi hi ningile wusikoti wo alakanya, i ku kuthumisa misungo  yathu. Ina eto ti nga kuvhuna? Inna. Ti nga kuvhuna kuvayilela timhaka timwane ati ti nga dayako likholo lako.—Lera Mavingwa 2:10-12.

3. Nji txani atxi hi no txi xolisisa ka msungo mhaka wuwa?

³ Ti lava hi va ni likholo lo tsana ka Jehovha, hi fanete hi m’ziva kwati. (1 Timoti 2:4) Se mbimo yi u lerako Bhiblia ni mabhuku mamwane, nda lisima kulwela kupfisisa ati ti wombwako. (Matewu 13:23) Ka msungo wuwa hi na xolisisa ti to kumaha toneto ti nga kuvhunisa ku txani kuwona kwati ti to Jehovha i Mvangi wathu futhi Bhiblia hi nga ya m’thu, njakwe.—Vahebheru 11:1.

4. Nji txani atxi txi fanako ka wu a kholwako ka Mvangi ni wu a kholwako ka ku ti mahekela ka silo? Kambe ngu tihi ati hotshethu hi felako ku ti maha?

⁴ Mmwane ti nga maha atxi khene: “Na kholwa ti to silo si to ti mahekela nguko vasiyentista va womba toneto. Se awe u kholwisa ku txani ka Txizimu kuve khu khali ku txi wona?” Vathu vavangi va alakanya toneto. Ditshuri ti to a walo ni wammweyo a nga khala kuwona Txizimu, hambi kuwona txo kari txi txi vangwa. (Johane 1:18) Se ava va kholwako ka ku ti mahekela ka silo ko? Ni vona va kholwa ka ti va si khaliko ku ti wona. Kuwalo siyentista mwendo m’thu mmwane awu a nga khala kuwona txo maha txi txi ti mahekela. Ngu txikombiso, kha ku khali ka nga wonwa fenhe yi txitxa yi maha m’thu. (Jobe 38:1, 4) Se ti lava hi yi wonisisa kwati mhaka yiya, se hi sawula ati i ku ditshuri. Vamwane va wonisisile mtumbuluko ve wona ti to “sa ti wonekisa amu ka mithumo ya txona, kukhukhela kuvangwani ka ditiko”.—Varoma 1:20.

5. Ngu sihi asi hi ku naso asi si nga hi vhunako kugonda ta mtumbuluko?

⁵ “Ngu likholo, ha ti pfisisa” ti to hambiku a si wonekiko, ku ni Mvangi. (Vahebheru 11:3, 27) Hi nga gonda to tala  ngu si Jehovha a nga si vanga hi txi lera ati vasiyentista va nga ti tumbula. Timwane ta ti va nga ti womba ti nga manwa ka vhidhiyo ayi yi ku khene As Maravilhas da Criação Revelam a Glória de Deus, ni mabroxura aya ma ku khene A Vida — Teve um Criador? ni A Origem da Vida — Cinco Perguntas Que Merecem Resposta, ni dibhuku adi di ku khene Existe um Criador Que Se Importa com Você? Ka direvhista da Despertai! Hi nga mana mabhulo ni siyentista wo kari a txi txhamusela ti to konkuwa ngu ku txani atxi tumela ka Txizimu. Hambi ka timhaka ati ti ku khene “Teve um Projeto?” ka Despertai! Emo ku ni madungula aya ma txhamuselako mazumbelo a sihari so kari ni nzila yi vathu va nga etetela ngu yona mazumbelo a sona.

6. Mabhuku ya sengeletano ma nga ku vhunisa ku txani?

⁶ Mwanathu mmwane wa 19 wa malembe wa Estados Unidos a wombile tiya mbimo yi a nga lera mabroxura mambidi aya ma nga kombiswa txitimwi: “Ma ni vhuni ngutu. Nem kha ni bali ti to ni ma lerile makhambi mangahi.” Dimwane dihorana da França di wombile tiya: “Msungo wa mhaka awu wu ku khene ‘Teve um Projeto?’ wa ni tsakisa! Wu kombisa ti to hambi va khandi va hombe va so maha, va zama kuetetela sa mtumbuluko, kambe ka va sikoti kumaha so fana naso.” Vaveleki vamwane va dihorana dimwane da 15 wa malembe, va khona: “ka mwanana wathu timhaka to khata kulera ka Despertai! i mabhulo ni siyentista.” Mabhuku oneyo ma nga hi vhuna ti to hi wona ti to ku ni Mvangi, ni ku hi nga ti tumbulisa ku txani tigondo ta makuhu. Likholo lako li na tsana li txi nga mndonga awu wu simako ngu mikuluti ya wona ka moya wa hombe.—Jeremiya 17:5-8.

7. Ina ti bihile ku kukanakana ati Bhiblia yi ti wombako? Txhamusela.

⁷ Ina ti bihile kukanakana ati Bhiblia yi ti wombako? Ahim-him. Jehovha a lava u tsaniseka ti to ati u ti gondako ti ta ngu kwakwe ni ku ditshuri mwendo ahim-him. Mbimo yi u zivako ati Bhiblia yi ti wombako likholo lako ni lona li na ya li txi tsana. (Lera Varoma 12:1, 2; 1 Timoti 2:4.) Nzila yimweyo yo ziva Bhiblia ngu sawula timhaka to gonda ngu tona.

8, 9. a) Ngu tihi ati vamwane va nga ti pfisisa? b) Vamwane va wuyetwe ngu nzila yihi ngu kualakanyisisa kwawe ngu ti va nga tilera?

⁸ Vamwane va tsakela kuwona ati to ati siensiya ni matimu si ti wombako ta yelana ni ta Bhiblia kani. Kasi vamwane va dhunda kugonda ngu wuprofeti. Ngu txikombiso, mhaka ya Genesisi 3:15. Ndima yiya yi wombawomba ngu msungo wa mhaka wa Bhiblia; i ku nzila yi Mfumo wa Txizimu wu no di sawulekisa ngu yona ditina da Jehovha ni ku tsanisekisa ti to mafumelo akwe ngu ona i ku a manene kupala a votshe. Kha yi kongomi ti to Jehovha a na heta ku xaniseka. U nga gondisa ku txani Genesisi 3:15? Nzila yimwane ngu bhala mndenda wo kombisa malembe. Khata ngu ku bhaletela tindima ta Bhiblia ati ti yelanako ni wuprofeti wonewo.  Gwita u wona mbimo yi tindimana toneto ti nga bhalwa ngu yona se u ti veka ka mndenda wo kombisa malembe ngu kuya ngu mbimo yi ti nga bhalwa ngu yona. Pfisisa ti to Txizimu txi ningelisile ku txani titxhamuselo ati ti vhunako kupfisisa ndimana yiya. U na ti wona ti to timhaka ta kona ta yelana kwati nga wo fasela txo maha ngu mabhawuti a txona. Eto ti na kuvhuna ti to u wona ti to, ngu ditshuri vabhali vonevo va Bhiblia va ti kongomiswa ngu moya wo sawuleka.—2 Pedro 1:21.

⁹ Mwanathu mmwane wa Alemanha ati khene: “Bhiblia yotshe yi ni msungo wa mhaka wa wumwewo: i ku Mfumo wa Txizimu. Wona ti to i 40 wa vathu basi va nga yi Bhala. Wungi wawe va hanyile ngu mbimo yo hambana ngutu nem kha va nga zivana.” Mwanathu mmwane wa txisikati wa Austrália a tsakisilwe ngutu ngu kugonda msungo wa mhaka wumwane wa Muwoneleli wu wu wombawombako ngu nzila yi Paskwa yi yelanako ngu yona ni Genesisi 3:15 ni Mesiya. ^[1] (Wona mhaka yo gwitisa.) Ati khene: “Gondo yoneyo yi ni tute maso ni wona kutsakisa ka Jehovha. Ene a ningile Paskwa Vaisraeli atxi alakanya ngu nzila yi ti ndino ta hetiseka ngu yona ka Jehovha. Ti ni tsakisile, ni ema ni wona timhaka totshe ati ti yelanako ni Paskwa!” Ngu ku txani ti di mtsakisile? Nguku a nga alakanyisisa ngutu ngu ti a nga tilera se e ti pfisisa. Eto ti mvhunile to e tsanisa likholo lakwe ni kutshuketa hafuhi ni Jehovha.—Matewu 13:23.

10. Wuthembeki wa vabhali va Bhiblia wu li tsanisa ngu nzila yihi likholo lathu ka Bhiblia?

¹⁰ Nanawe, hi nga alakanya ngu wuthembeki wa vathu ava va nga bhala Bhiblia. Vona va si thavi kuwomba ditshuri. Kambe vathu vamwane vo bhala ta tinene basi ngu ta matiko awe ni vathangeli vawe. Kambe vaprofeti va Jehovha va bhate totshe timhaka ta tinene ni to biha ta Vaisraeli ni vakoma vawe. (2 Matimu 16:9, 10; 24:18-22) Va wombile ni sihoxo sawe ni sa malanda mamwane a Txizimu. (2 Samueli 12:1-14; Marku 14:50) Mwanathu mmwane wa Grã-Bretanha a ti khene: “Wuthembeki wo nga wuwa wa kala nyamsi wa ditshiku. Atiya ti tsanisekisa ti to Bhiblia ngu ditshuri yi ta ngu ka Jehovha.”

11. Mkongomiso wa Bhiblia wu nga hi vhunisa ku txani kuwona ti to yona yi ta ngu ka Txizimu?

¹¹ Ta tsakisa ngako vathu va txi thumisa ati Bhiblia yi ti gondisako. Eto ti hi tsanisekisa ti to Bhiblia yi ta ngu ka Txizimu. (Lera Masalmu 19:7-11.) Dihorana dimwane adi i ku Fakazi ya Jehovha da Japani di kha dona: “Ngako mwaya wathu wu txi thumisa tigondo ta Bhiblia, wona wa tsaka. Hi mana kudikha, wumwewo ni lirando.” Bhiblia yi vhuni vathu vo tala kuwona ti to ati va kholwako ka tona makuhu. (Masalmu 115:3-8) Yi vhuni vathu ti to ve tumela ka Jehovha, awu a thembisako wumangwana wa wunene. Vamwane ava va wombako ti to Txizimu txi walo, va themba ti to wumangwana wa wunene wu na tiswa ngu vathu. Toneto makuhu nguko ni nyamsi vathu kha va sikoti kululamisa sikarato sa ditiko.—Masalmu 146:3, 4.

12, 13. Hi nga dikhatisa ku txani dibhulo mayelano ni Bhiblia ni mtumbuluko?

¹² U nga dikhatisa ku txani dibhulo mayelano ni Bhiblia ni mtumbuluko? Khata ngu kuziva ati m’thu a tumelako ka tona ngu ku mu wotisa siwotiso sa sidotho. Ngu ku txani? Nguko, vamwane va kholwa ti to Txizimu txi thumisile ku ti mahekela ka silo ti to txi vanga sotshe. Vamwane va kholwa ka ku ti mahekela ka silo nguko aku vagondisako txikolwani ti nga maha i di ditshuri. Se vamwane kha va kholwi ka Txizimu nguko va karate ngu wukhongeli. Ngu toneto u txo u gwita u engisela kwati xamulo yakwe, nene a nga ti tsakela kuengisa ati u no ti womba.—Titosi 3:2.

¹³ U nga maha txani i di ti to m’thu mmwane a khene u vhilekile nguku u tumelako ti to silo si to vangwa? Ti di ngeto, jikisa dikhazi. Mkombele e womba ti to wutomi wu khatisile ku txani na ku singa ni muwumbi. U nga m’khumbulisa ti to sihari ni vathu si ndina lava kuvelekana, mindonga ti ndina lava ti to yi humisa yimwane. Mgondisi mmwane ati khene, ti to sivangwa si hanya ni ku velekana ku laveka, (1) didhowo do fenengeta mmidi, (2) mmtamo, (3) ma célula aya ma mahako ti to mwanana e fana ni vaveleki (4) wusikoti wo teka madungula onewo. A tshumete a txi khene: “Hambi ka txi hi txi wonako txi si karati, kambe mazumbelo a mmidi wa txona ma karata ngutu.”

14. Ngu tihi ati mpostoli Paulo a nga ti thumisa ati nawe ti nga kuvhunako?

¹⁴ I di ti to eto u ti wona ti txi ku karatela ko? Womba ati mpostoli Paulo a nga ti womba. A ti khene: “Nguko, nyumba yihi ni yihi yi ni muaki wa yona, kambe awu a nga aka sotshe i Txizimu.” (Vaheberu 3:4) U nga khawe, ‘eto ta pfala, yi walo nyumba yi yi ngo mila, totshe ti to akwa ngu m’thu. Ngu toneto, ni sona sivangwa si si hanyako si fanete si di vangilwe ngu m’thu wo kari, khu kholwi kani?’ U nga tshumela u thumisa ni mabhuku a sengeletano. Mwanathu mmwane wa txisikati a ningile mabroxura mambidi aya ma nga wombwa ku khatani mfana mmwane awu a si tumeliko ka Txizimu kambe a tumelako ka ku timahekela ka silo. Se mfana eneyo a gwitile a txi khene: “Se na kholwa ka Txizimu.” A khatile kugonda Bhiblia, se konkuwa i mwanathu.

15, 16. Nji txani atxi hi felako ku txi pfisisa na hi si se txhamusela m’thu ti to Bhiblia yi ta ngu ka Txizimu? Ngu txihi txikongomelo txathu?

¹⁵ I di ti to m’thu wo kari wa kanakana ka ti Bhiblia yi ti wombako, ina u nga sikota ku mvhuna? U nga divali, khata ngu kupfisisa ati a ti kholwako ni ti a ti tsakelako. (Mavingwa 18:13) Ngako atxi dhunda Siensiya, u nga mkomba ngu timhaka timwane ati ti ku ka Bhiblia na ti txi tsimbitisana ni Siensiya mwendo matimu.  Mkombe wuprofeti wu wu nga hetiseka. Vamwane ti nga maha va txi lava kuziva mayelano ni ti milayo ya Bhiblia yi vhunisako tona ka timhaka ta mahanyelo. U nga thumisa ati ti manekako ka Gondo ya Mmangoni.

¹⁶ Txikongomelo txathu hi nga kuva komba ti to athu ha ziva. Hi lava ti to ve tsakela timhaka ta Bhiblia. Ngu toneto, u nga va wotisi siwotiso so va dhanisa. Mbimo yi va xamulako va engisele. Kha kwati mgele ati u ti kholwako, ngutu-ngutu u txi wombawomba ni m’thu wa hombe. U txi mahisa eto, vathu ni vona va na kuxonipha. Va nga xamaliswa ngu kuwona ti to u yi gondile kwati mhaka ti to u tsana ka yona, i ku ti vaphya vo tala va si mahiko. Kambe i di ti to m’thu o lava ti to mi phikizana basi, u nga vitwi ngu ngene.—Mavingwa 26:4.

17, 18. a) Nji txani atxi txi nga ku vhunako kutsanisa likholo lako? b) Nji txani atxi hi no txi gonda ka msungo wa mhaka wu wu londiselako?

¹⁷ Ditshuri ti to ha ti ziva tigondo ta makhato ta Bhiblia, kambe ti to hi tsanisa likholo lathu ti lava hi gonda ta tingi. Ti lava u kela nga wo lava madholari aya ma nga mwalala. (Mavingwa 2:3-6) Mabhuku ya sengeletano ma nga kuvhuna ka wuxolisisi wako. Ku ni Watchtower Library ngu DVD, BIBLIOTECA ON-LINE da Torre de Vigia, Índice das Publicações da Torre de Vigia ni Guia de Pesquisa para Testemunhas de Jeová. Timwane ti ti nga ku vhunako ngu duketa kulera Bhiblia yotshe ngu dilembe. Eyo i nzila ya yinene ngutu yo tsanisa likholo lathu. Muwoneleli mmwane wa txigava a vhunwi ngu toneto i di ngadi mfana. A ti khene: “Msana ka kulera Bhiblia yotshe, ni tsanisekile ti to i Dipswi da Txizimu. Timhaka ti ni nga ti gondile ta mu ka Bhiblia se ti ve ta ditshuri. Ngu yoneyo mbimo se di nga ambuluka kwangu, se ni khatile kukula ngu didhawa da moya.”

¹⁸ Anu vaveleki mi ni wutixamuleli wa hombe wo gondisa vanana vanu ngu Jehovha. Mi nga va vhuna ti to ve tsanisa likholo lawe ngu ngene. Ka msungo wa mhaka wu wu londiselako, hi na gonda ngu tinzila ati mi nga ti thumisako.