1. Womba ngu sikombiso sa vathu va nga manana ni sikarato si nga va maha ve thava.

 HOTSHETHU hi na manana ni sikarato ka wutomi. Nestor ni msikati wakwe Maria va ti lava ku vhuneta a mu ku ku ni txilaveko. * Ti to ve timaha toneto ti lavile ti to ve hehukisa wutomi kambe vona va txi thava ti to ti nga maha va si ya mana litsako ngu kuva va txi hanya ngu male ya yi dotho. Txikombiso tximwani nja Biniam ene a zumba ka ditiko di mthumo wathu wu tsimbiswako se mbimo yi a nga lava ku va Fakazi ya Jehovha ati woni ti to a di na xaniswa ngu toneto. Se eto ti mu mahile ku e thava. Kambe ene txi thava ngutu ngu pimisa ti to mwaya wawe wu ndi na mu wukela mbimo yi wu no tumbula to i Fakazi ya Jehovha. Mmwani nene a nga manana ni txikarato i Valérie a wu ku nga tumbulwa to ati ni malwati ya cancro se ene ti mu karatete to e mana dhokodhela a wu a ndi no maha operasawu kambe ku si thumiswi mnoha. Se ninene a ti thava to a na fa.

2. Ngu yihi phango yi kuho nga ku u txi xulwa ngu ku thava?

² Ina awe u khala ku manana ni sikarato a si singa kumaha u thava? Kutala kwathu hi khala ku manana naso. Kambe ngako hi si tiwoneli kuthava ku nga hi maha ti to hi maha sisungo a si si no onha wuxaka wathu ni Jehovha eto ngu ti Sathani ati lavako. Ene a tshumela e thumisa kuthava kasi ku hi maha ti to hi ndaka milayo ya Jehovha milayo yoneyo yi pata txirumo txo txhumayela mahungu a manene a Mfumo. (Mtu. 12:17)  Sathani i m’bihi, a ni tshofu ni ku a ni mtamo. Kambe awe u nga maha txo kari kasi ku ti vhikela kwakwe. Ngu tihi ta kona u nga ti mahako?

3. Ngu tihi ati ti nga hi vhunako ti to hi xula kuthava?

³ Ngako hi txi tsaniseka to Jehovha wa hi randa Sathani kha nambi hi dhukisela. (Mas. 118:6) Ngu txikombiso mbhali wa Masalmo 118 a txi manana ni sikarato sa hombe ngutu. Ene a ti ni valala vo tala kupata ni vakoma (mavhersikulo 9, 10). Mbimo yimwani ene ati karateka ngutu (vhersikulo 13). Ni ku ene ati ngadi kukawukwa ngu Jehovha (vhersikulo 18). Hambiketo mbhali wa Masalmo a embelete atxi khene: “Kha ni thavi txilo.” Nji txani txi nga mu maha ti to e tipfa a di vhikelekile a si thavi txilo? Ene a txi ziva to hambi ku a nga di tsayisilwe ngu Jehovha ene a txi simama e mu randa ngutu. Mbhali wa Masalmo a txi tsaniseka ti to ti si nga ni mhaka ni sikarato si a nga manana naso Tate wakwe wa lirando Jehovha mbimo yotshe ati ti emisete ku mu vhuna.—Mas. 118:29.

4. Ngu kuhi ku thava a ku u nga ku xulako ngu ku themba to Jehovha wa hi randa?

⁴ Ti ni lisima ngutu kutsaniseka ti to Jehovha wa randa mmwani ni mmwani wathu. Hi di ni kuthemba koneko ku na hi vhuna ti to hi xula ku thava ko fana ni ku: 1) kuthava ti to hi nambi sikota ku xayisa mwaya wathu ngu di dawa da nyana, 2) kuthava vathu, 3) kuthava kufa. Vanathu va va nga wombwa ka paragrafu yo khata va sikoti kuxula ku thava kwawe ngu ku tsaniseka to Jehovha wa va randa.

5. Ngu sihi siemo asi singa mahako msungo wa mwaya e karateka? (Wona mfota wa kapa.)

⁵ Awu i ku msungo wa mwaya a wu teka ha msungo wutixamuleli a wu a ku nawo wo khatalela mwaya wakwe ngu didhawa da nyama. (1 Tim. 5:8) Ngako u di msungo wa mwaya ti nga maha ngu kona ka mtungo wuwa u ti woni nga dhevhi u na luza mthumo wako. Se u karatekile u txi pimisa ti to ti nga maha u tanda ku xayisa mwaya wako ngu didhawa da nyama. Se ti nga maha u di karatekile u txi pimisa ti to ti nga maha u ti tanda ku xayisa mwaya wako. Ti nga maha kambe u di thavile ti to ti ngako u txi luza mthumo ti nga maha u si mani wumwani. Ti nga maha kambe ku fana ni Nestor ni Maria ava hi nga womba-womba ngu vona ti di ku karatete kutxitxa ti to u hehukisa wutomi. Phela Sathani a ti koti ku maha to vathu vo tala ve ema kuthumela Jehovha ngu ha ka kuthava.

6. Ngu tihi ti Sathani a zamako ku hi kholwa ka tona?

⁶ Sathani a zama ku hi maha hi kholwa ti to Jehovha kha hi khataleli ni ku kha na mbi hi vhuna ti to hi mana so xayisa mwaya wathu. Ngu toneto ti nga maha hi maha totshe ti hi ti kotako ti to hi si luzi mthumo wu hi ku nawo hambi ti txi womba ku hi na ndaka milayo ya Jehovha.

7. Ngu ti hi a ti Jesu a hi thembisako?

⁷ Jesu wa mu ziva kwati Tate wakwe kupinda hotshethu. Ka Matewu 6:8 Jesu a hi ningile txitsaniso txiya: “Tate wanu wa si ziva sotshe mi si pwatako, mi sinzi ku mkombela.” (Mat. 6:8) Ni ku Jesu wa tiziva ti to Jehovha ati emisete kukhatalela silaveko sathu. Kota Makristu athu hi lumba mwaya wa Txizimu se hi nga tsaniseka ti to kota msungo wa mwaya Jehovha a na xonipha ditshina da mlayo a di a nga maha to di bhalwa ka  1 Timoti 5:8.

8. a) Ngu tihi ati ti no hi vhuna ku xula kuthava ti to hi nambi sikota kuxayisa mwaya wathu? (Matewu 6:31-33) b) Hi nga gonda txani ka txikombiso txa mpatwa wule wu kombiswako ka mfota wu vhunako mwanathu wa txisikati ngu sakudya?

⁸ Ngako hi txi tsaniseka ti to Jehovha wa hi  randa ni ku a randa mwaya wathu hi nambi kana-kana ti to a na hi khatalela. (Lera Matewu 6:31-33.) Jehovha wa ti lava ku hi khatalela, ene ani wuha. Ngu txikombiso mbimo yi Jehovha a nga maha mafu ene kha gwitela ko hi ninga asi hi si lavako to hi ti hanyisa basi ene a tshumete e tata mafu yawa ngu silo asi si no hi tisela litsako. (Gen. 2:9) Ngu toneto hambi to mbimo yimwani ho va ni sa sidotho so ti hanyisa ngu sona dwe hi fanete hi khumbula ti to Jehovha kha leka ku hi xayisa. (Mat. 6:11) U nga divale ti to sotshe silo asi Jehovha a hi ningako kona kuwa kasi ku ti hanyisa, hi nga sa txilo si txi dinganiswa ni si Jehovha a no ta hi ninga mbimo yi yi tako. Eto ngu ti Nestor ni María va nga ti tumbula.—Isaya 65:21, 22.

9. Ngu tihi ati u nga ti gonda ka txikombiso txa Nestor ni María?

⁹ Nestor ni María vatxi hanya Colômbia ni ku va ti hanya mafurani. Vona va womba tiya: “Athu hi txi pimisa ku hehukisa wutomi ni ku thuma a mu ku nga di ni txilaveko”, kambe va txi thava ti to ti nga maha va si mani litsako a li va nga ti li mana ngu kuva va ti hehukisile wutomi. Ngu tihi a tiya ti nga va vhuna kuxula ku thava koneko? Vona va alakanyisisile ngu tinzila to tala ati Jehovha a nga kombisa ti to wa va randa ngu tona. Se aku va nga txi tsaniseka to Jehovha ati na va khatalela vona va lekile mithumo yawe ya timale. Vona va xavisile nyumba yawe se ve txitxa ve ya ka ditiko a di ku nga ti ni txilaveko txa vatxhumayeli va Mfumo. Vona va tipfisa kutxani ngu txisungo txi va nga maha? Nestor a tshumela e womba tiya: “Athu hi ku woni ku hetiseka ka Matewu 6:33. Konkuwa kha hi pwati txilo ngu didhawa da nyama. Ni ku hi tsakile ngutu ku pinda kale.”

10. Ngu kutxani ti txi pfisiseka ku vathu ve thavana?

¹⁰ Kukhukhela Adhamu ni Evha va nga gohela Jehovha vathu va xanisana. (Ekl. 8:9) Ngu txikombiso vathu va wukela wukoma, wugevenga wu tate ni ku txikolwani vagondi vamwani va dyiseta vagondi kulowe ni ku vamwani va xanisa va hamwayani kwawe. Se ta pfisiseka kuva vathu va txi thavana. Se Sathani a londolisa kutxani kuthava kuwa ka vathu?

11-12. Sathani a wu thumisisa kutxani mlawo wa kuthava kuwukelwa ngu vathu?

¹¹ Sathani a thumisa mlawo wa kuthava vathu kasi ku hi sinzisa ti to hi leka kuhanya ngu  milayo ya Jehovha mwendo ku leka kutxhumayela. Sathani a thumisa wukoma kasi ku maha ti to e emisa mthumo wathu ni ku hi xanisa. (Luka 21:12; Mtu. 2:10) Ngu toneto vathu vo tala va hangalasa makuhu mayelano ni Tifakazi ta Jehovha. Vathu va va kholwako ka makuhu oneyo va hi poyilela ve hi wukela hambi ku hi tsukula. (Mat. 10:36) Kambe kha ti hi xamalisi. Ngu kutxani? Nguku kukhukhela ka timbimo ta Makristu o khata Sathani wa wu thumisa mlawo wuwa.—Mith. 5:27, 28, 40.

¹² Sathani kha gwiteli ko thumisa mlawo wo thava wukoma dwe. Vamwani va ni kuthava kumwani kupinda kule ko thava kuxaniswa ngu vathu. Vona va thava ti to maxaka awe mana pimisa txani ngu vona nguko va txi va Tifakazi ta Jehovha. Vona va ma randa ngutu maxaka awe se va ma navelela ti to ni ona me ziva ni ku randa Jehovha. Ngu toneto ta va panda ngutu ku pfa maxaka awe ma txi womba-womba ku biha ngu Txizimu txa ditshuri ni ngu vakhozeli va txona. Mbimo yimwani maxaka a ya ma va wukelako ma nga tshumela me txitxa me gonda ditshuri. Kambe hani ngaku maxaka yathu ma txi hi leka ngu kona ha ka ti hi ti gondako? Hi na maha txani?

13. Kutsaniseka ti to Jehovha wa hi randa ti na hi vhunisa kutxani nga ku hi txi wonisana ni kukanetwa ngu maxaka? (Masalmo 27:10)

¹³ Hi nga mana ku thavelelwa ngu mapswi o tshura a ya ma ku ka Masalmo 27:10. (Yi lere.) Ngako u txi khumbula to Jehovha wa hi randa ngutu hi nambi thava hambi hi txi manana ni ku wukelwa mwendo kukanetwa. Hi na tshumela hi tsaniseka ti to Jehovha a na hi hakhela ngu kona ha ka kutiemisela kwathu. Kha nga ho mmwani awu a nga khatalelako silaveko sathu sa nyama, sa matipfelo ni sa moya ku pinda Jehovha. Atiya ngu ti Biniam awu hi nga womba-womba ngu ngene a nga ti tumbula.

14. Hi nga gonda txani ka txikombiso txa Biniam?

¹⁴ Biniam a vile mmweyo wa tifakazi ta Jehovha hambi ku a nga ti ziva to a ndi na xaniswa ka ditiko dakwe. Kambe kuziva ti to Jehovha atxi mu randa ti mu vhuni ti to e xula ku thava vathu. Ene a womba tiya “kuxaniswa i ti ka hombe ngutu hambi keto a txi ni nga ti txi thava ngutu kupinda kuxaniswa ngu wukoma i ti maxaka a mina. Ni txi thava ti to txisungo txi ni nga maha txo va mmweyo wa tifakazi ta Jehovha txi di na henyisa ngutu tate wangu ni ku mwaya wangu wu ndi na ni  wona ni si nga wa txilo.” Hambiketo Biniam a txi tsaniseka ti to Jehovha mbimo yotshe wa khatalela a va ava randako. Biniam a tshumela a womba tiya: “Ani ni ti alakanyisisa ngu nzila yi Jehovha a nga vhuna vathu vamwani ti to ve wonisana ni wusiwana txisawu-sawu ni wugevenga. Ani ni txi ti ziva ti to ngako ni txi themba Jehovha ene a di na ni katekisa. Otshe makhambi ya ni nga ñolwa ni tshumela ni xaniswa ni ti woni to Jehovha ngu ditshuri atxi ni vhuna ni ku hi txi manana ni sikarato wa hi vhuna ti to hi simama hi di thembekile.” Jehovha a vile Tate wa ditshuri ka Biniam ni ku Jehovha a thumisile vathu vakwe kasi ku mu vhuna.

15. Ngu kutxani ti sa biha kuthava lifo?

¹⁵ Bhiblia yi kuveka ha kubasani ti to lifo mlala wa vathu. (1 Vak. 15:25, 26) Se hi nga karateka ngutu nga ku hi txi pimisa ngu kufa, ngutu-ngutu hi di ni dixaka di lwalako ngutu. Ngu kutxani hi thava lifo? Nguko Jehovha a hi mahile ni mixuvo yo hi hanya kala kupinduka. (Ekl. 3:11) Se kuthava kufa ti nga hi vhuna kumaha sisungo sasinene mayelano ni madyelo, ku ti olola mmidi, kulava txivhuno txa dhokodhela ngako ti txi laveka, ni ku vayilela ati ti nga vekako ha phangoni wutomi wathu.

16. Sathani a londolisa kutxani ku thava ku hi ku nako ka lifo?

¹⁶ Sathani wa tiziva ti to wutomi mbwa lisima kwathu. Se ene a womba ti to hi nga ningela sotshe hambi ku onha wuxaka wathu ni Jehovha kasi ku ponisa wutomi wathu. (Jobe 2:4, 5) Kambe Sathani o hemba. Kambe aku “awu a fumako lifo i ku ene Sathani”, wa londola kuthava aku hi ku nako ka mtumbuluko ko thava lifo ti to e hi maha hi leka kuthumela Jehovha. (Vaheb. 2:14, 15) Makhambi mamwani Sathani a nga hi dhukisela ngu ku daya vakhozeli vamwani va Jehovha ngako va si landuli likholo lawe. Mbimo yimwani Sathani a nga londola nga ku hi di ni sikarato sa malwati a hombe kasi ku hi maha hi tumela mrende mwendo kutumela kuthumwa ngu nzila a yi yi no ndaka milayo ya Jehovha. Va dhokodhela ni maxaka athu ma nga hi sinzisa ti to hi tumela kuthela mnoha atiya i ku kundaka mlayo wa Txizimu.

17. Ngu kuya ngu dibhuku da Varoma 8:37-39, ngu kutxani hi sa fanela kuthava lifo?

¹⁷ Kha nga ho kwathu a lavako kufa, hambi keto ha ti ziva ti to Jehovha kha nambi leka ku hi randa hambi hi ti fite. (Lera Varoma 8:37-39.) Ngako vangana va Jehovha va txi fa ene wa va khumbula ni ku kwakwe kha va fa. (Luka 20:37, 38) Ene wa ti lava kutshumela eva wusa. (Jobe 14:15) Jehovha a hakete presu yo dhula kasi ku hi “mana wutomi wo mbi guma.” (Joh. 3:16) Athu ha tiziva ti to Jehovha wa hi randa ngutu ni ku wa hi khatalela. Se ngako hi txi manana ni malwati a hombe hahanze ko leka Jehovha athu hi ya kwakwe kasi ku hi ya kombela kuthavelelwa, wutxhari ni mtamo. Atiya ngu ti Valérie ni mwamna wakwe va nga ti maha.—Mas. 41:3.

18. Ngu tihi ati u nga ti gonda ka txikombiso txa Valérie?

¹⁸ Mbimo yi Valérie a nga ti ni 35 wa malembe ku tumbutwe ti to ene ati ni malwati a hombe a cancro. Lirando li mu vhunisile kutxani to e xula kuthava lifo? Ene a womba tiya: “Mbimo yi ku nga tumbulwa ti to ni ti ni malwati yawa, wutomi wangu wu txitxile ngu wusiku wumwewo dwe. Se ti ti lava ni maha operasawu kasi ku ni mana kuhanya. Ni bhute ni va dhotori va tala kambe kha ngaho wu a nga tumela ti to ni mahwa operasawu ni si thelwi mnoha. Ni thavile ngutu kambe ni txi khumbula txirumo txa Txizimu a txi txo kha ha fanela ku thela mnoha. Ka wutomi wangu  wotshe Jehovha ani kombile lirando la hombe. Se konkuwa ni ti ni mkhanjo wo mu kombisa ti to nanani na mu randa. Mbimo yotshe ni nga txi amukela madungula o mbi tsakisa ti txi ni susumetela ti to ni ti emisela ku tsakisa Txizimu ni ku maha ti to Sathani a si sinyi makhara. Ngu magwito ti kotekile ku ni mahwa operasawu ku si thelwi mnoha. Hambi ku ni nga txi simama ni malwati yawa Jehovha wa ni vhuna ngu ku ni khatalela ka silaveko sangu. Ngu txikombiso na hi sinzi kuya mahwa sikambelo sa malwati a mina hi gondile msungo mhaka wu ku ‘Wonisana ni sikarato sa nyamsi ngu txibindi.’ * Msungo mhaka wuwa wu ponisile wutomi wa mina. Hi gondile ngu kuwuyelela. Misungo mhaka yo fana ni yiya ni ku va ni txiemiso txa txinene txa timhaka ta moya ti ni ningile ku ni va ni kudikha ni ku ti ni vhunile ku va ni mawonelo a manene ni ku tshumela ni sikota kumaha sisungo sasinene.”

19. Ngu tihi ati ti no maheka i si nga kale?

¹⁹ Ngu kuvhunwa ngu Jehovha Makristu hamafuni kotshe ma si koti ku wonisana ni sikarato ni kutshumela ve sikota ku kaneta Sathani. (1 Pedro 5:8, 9) Nanawe u nga sikota. I singa kale Jehovha a na thumisa Jesu kumweko ni vasawuleki ti to e “fuvisa mithumo ya Sathani.” (1 Joh. 3:8) Msana keto votshe vathu ha mafuni va na mbi swa ve ‘thava hambi ni ku dhukiswa.’ (Isaya 54:14 NM; Mika 4:4) Kambe kala ku za yi hoka mbimo yoneyo he simameni hi lwa kasi kuxula kuthava.

20. Ngu tihi ati ti no hi vhuna kuxula kuthava?

²⁰ Hi fanete kusimama hi tsanisa themba yathu ka ti to Jehovha wa hi randa ni ku wa vhikela malanda akwe. Timwani ti nga hi vhunako ngu alakanyisisa ngu nzila yi Jehovha a nga vhuna ngu yona malanda akwe ka mbimo yi yi nga pinda. Ni ku hi nga tshumela hi alakanyisisa ngu nzila yi Jehovha a nga hi vhuna hipune ka sikarato sathu. Ngako hi txi vhunwa ngu Jehovha hi nga si kota kuxula kuthava.—Mas. 34:4.