• “Ni tipfa nga mwamna wangu o maha wugango ngu ku wuyeletela.”

• “Ni tipfa ni si nga wa txilo ni singa wamsikati wa lisima.”

• “Kha na bhulela m’thu mhaka yiya. Ni to xaniseka nokha.”

• “Ni ti pfite nga Jehovha kha khatali ngu ngani.”

Mapswi ya ma nga wombwa txitimwi kheya ma kombisa nzila yi wamsikati ati pfako ngu yona ngaku mwamna wakwe atxi xalela sithombe sa nzambwa. Ngaku mwamna wa kona a txi xalela sithombe sa nzambwa ku dingana malembe mwendo mitxima yo kari kusisalani ti nga mkaratela wamsikati ku e tshumela a m’themba. Wamsikati mwani wu a nga txhadha a womba tiya: “Na ti wotisa to wamwamna wu ni ku nayo i mani ngu ditshuri, ina kha ti ngaho timwani ani siselako?”

Gondo yiya yi lulamisetwe wamsikati awu mwamna wakwe a xalelako sithombe sa nzambwa. a Hi na bhula ngu matshina a milayo a ya ma ningako thavelelo a ya ma no mtsanisekisa ti to Jehovha wa mranda ni ku wa lava ku m’vhuna ku eva wo rula ni ku simama e tshuketa kwakwe. b

Hambi ku ti nge kotekiko ku wona totshe ti mwamna wako a ti mahako kambe u nga ti kota ku hungula ku karateka ni ku mana kurula moyani. Wona ti ti londiselako.

Vayilela ku ti ninga mnando. Wamsikati a nga ti ninga mnando ngaku mwamna wakwe a txi xalela sithombe sa nzambwa. Alice c a ti pfite o nge a si mtsakisi mwamna wakwe ka ti mhaka ta mataho. Ene a ti wotisile tiya: Ngu ku txani mwamna wangu a txi tsakela ku wonetela vamwani va vasikati hahanze kwangu? Vavasikati vamwani va ti ninga mnando ve pimisa ti to nzila yi va angulako ngu yona yo piorarisa timhaka. Dhaniyela a womba tiya: Ani ni txi ti wona kota wamsikati wo karata a wu a nga txi daya wukati ngu kuhenya ka mina ko mbi va ka Wukristu.

Ngako u txi tipfa ngu nzila yi yi fanako khumbula ti to Jehovha kha ku ningi mnando ngu simaho sa mwamna wako. Jakobe 1:14 yi womba tiya: “M’thu ni  m’thu a dukwa ngu kunavela kwakwe ko biha.” (Var. 14:12; Vaf. 2:12) Jehovha kha ku ningi mnando, ene wa ninga lisima kuthembeka aku u ku kombisako masoni kwakwe.—2 Mak. 16:9.

Ti ngava ta lisima ku pfisisa to mwamna wako kha woneteli sithombe sa nzambwa ngu ku u si tsakisiko ka timhaka ta mataho. Vagondi va hombe ava va gondako ngu ti ti mahekako ngaku m’thu a txi xalela sithombe sa nzambwa va womba ti to m’thu wu a xalelako sithombe sa nzambwa a belelwa ngu wulaka wo xalela asi si wusako minavelo ayi ni wamsikati ni wamweyo a nge si kotiko ku mtsakisa.

Vayilela kuzumba u di karatekile ngutu. Catherine a womba ti to a ku mwamna wakwe a nga di ni wulaka ngu ku xalela sithombe sa nzambwa eto ti txi m’karata ngutu. Frances a womba tiya: “Na zumba ni di karatekile ngaku ni si ku zivi amu mwamna wangu a ku kona. Ni zumba ma di kwete dotshe ditambo.” Vavasikati vamwani va womba nzila yi va tipfako tingana ngu yona ngaku a va di hagari ka vanathu a va ti nga maha va ti ziva ti to vamna vawe va xalela sithombe sa nzambwa. Vamwani va ti pfa va di vokha nguku va pimisa ti to a walo wu a pfisisako txiemo txi va ku ka txona.

Ti tolovelekile ku ti pfa ngu nzila yiya. Kambe u txi zumbela ku tipfa ngu nzila yiya u nga karateka yotshe mbimo. Zama ku veka mapimo ka wuxaka wako ni Jehovha. Eto ti na kuvhuna ku u tsanisela.—Mas. 62:2; Vaef. 6:10.

U nga ti pfa i di ta lisima ngutu ku gonda ni ku alakanyisisa ngu matimu ya mu ka Bhiblia a va vasikati va va nga di karatekile, kambe va mana thavelelo ngu kutshuketa ka Jehovha ngu mkombelo. Hi nga mbimo yotshe matimu ma kombisako ti to ene a thavisile sikarato sawe kambe a va ningile kurula. Ngu txikombiso Ana a pfite “kupandiseka moyani kwakwe” ngu mhaka ya txiemo txi a nga di ka txona. Hambiketo msana ko “kombela masoni ka Mkoma”, a mani kurula hambi ku a nga si ti zive to txikarato txakwe txi di na gwitisa ku txani.—1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Vak. 1:3, 4.

Kombela txivhuno ka madhota dibanzani. Vona va nga va “txhivikelo txo vhikela moya, wuthavelo ka txihuhuri.” (Isaya 32:2) Vona va nga kukongomisa ka mwanathu wa txisikati a wu a nga vitwa ngu didhawa da moya ti to u ya bhula nayo u tshumela u mana thavelelo.—Mav. 17:17.

Ina tiho ti u nga ti mahako kasi ku vhuna mwamna wako ku e xula wulaka wo xalela sithombe  sa nzambwa? Ti nga maha u ti kota. Kasi ku lulamisa timhaka mwendo ku xula mlala Bhiblia yi womba to: “I txhuku kuva vambidi kupinda mmweyo.” (Ekl. 4:9-12) Mgondi mmwani a womba to ku ni wuyelo ya yinene ngaku mpatwa wu txi thuma kumweko kasi ku xula wulaka wo xalela sithombe sa nzambwa.

Kambe ti na dhependera ngu wu u nga txhadha nayo ku a ti emisete kani ku xula wulaka wo xalela sithombe sa nzambwa. Ina wa kombela txivhuno txa Jehovha ti txi huma mbiluni mwendo txivhuno txa madhota? (2 Vak. 4:7; Jak. 5:14, 15) Ina wa maha to kari ku a si tumeleli ku wela ka txiduko txiya? Ngu txikombiso, ina wa maha to kari kasi ku vayilela kubela ka ma site ya va kombisako sithombe sa manyala? Mwendo wa thumisa sithumiswa sakwe sa eletroniko ngu nzila ya yinene? (Mav. 27:12) Ina a ti emisete ku tumela txivhuno txi u mningako ni ku simama a di thembekile kwako? Ti di nga eto u nga sikota ku m’vhuna.

U nga m’vhuna ngu nzila muni? Wona txikombiso. Felicia a txhadhile ni Ethan a wu a nga khata kuxalela sithombe sa nzambwa i ti ngadi m’dotho. Felicia a mu hehukisete a m’gela to mbimo yi a lavako kuxalela sithombe sa nzambwa a na bhule nayo. Ethan a txhamusela tiya: “Na womba-womba ni di txhatxhekile ni msikati wangu. Ene ngu lirando wa ni vhuna kuvayilela txiduko txiya ni ku ni wotisa to ni tipfisa ku txani. Wa tshumela a ni vhuna ku ni si zumbeli kubela internet.” Felicia wa pandiseka ngu ku Ethan a ku ni wulaka wo xalela sithombe sa walo. “Kambe,” ene a womba tiya, “kuhenya kwangu ni kupandiseka ku mvhuni kuvayilela wulaka wo xalela sithombe sa walo. Msana ko hi bhula ngu mhaka yiya ene wa ti emisela ku ni vhuna kuxula kupandiseka kwangu.”

Mabhulo yawa kha ma vhuni mwamna wa kona ku e vayilela sithombe sa nzambwa basi kambe ma tshumela me vhuna msikati wa kona ku e tshumela e mthemba. Ngu kukomisa ngaku wamwamna a txi ti emisela ku womba-womba ngu ku navela kwakwe, a ti a ti mahako ditshiku ni ditshiku, ni ti ti m’karatako kha na mbi sisa txilo.

Ina u alakanya ti to u nga vhuna mwamna wako ngu nzila yi yi fanako? I di toneto duketani kugonda ni kubhula ngu gondo yiya. Txikongomelo txakwe njo xula sithombe sa nzambwa ni ku e kombisa to u nga tshumela u mthemba. Hahanze ko e henya mbimo si u lavako ku mi bhula ngu mhaka yiya a fanete ku zama ku pfisisa nzila yi u ti pfako ngu yona ngu txiemo txonetxo. Txikongomelo txako ngu seketela mizamo yi a yi mahako ni ku mninga mkhanjo wo e maha a ti a nga tikotako kasi ku u tshumela u mthemba. Ngu wumbidi wanu ti lava mi gonda to ngu ku txani vathu va txi lava ku xalela sithombe sa nzambwa ni ku ziva to mi nga maha txani kasi ku xula txikarato txiya. d

 Ngaku mi txi pimisa to mi na mbi tikota ku bhula ngu ku rula mi nga ramba didhota di mi ti pfako mi di txhatxhekile ku bhula nado kasi ku di pateka ni ku mi kongomisa mbimo yi mi bhulako. Ti lava mi ziva to msana ko mkatako a ti xute sithombe sa nzambwa ti nga teka mbimo ku mi tshumela mi thembana. U nga godholi. Lavetela ta tidotho a ti u nga tshukwatisako ka mtxhadho wanu. Emela to ngu kutsimbila ka mbimo ni kutimisela mtxhadho wanu wu na tshumela wu tsana kambe—Ekl. 7:8; 1 Vak. 13:4.

Ngaku mwamna wako a txi tshumela a txi xalela sithombe sa nzambwa, ina eto ti womba to kha tisola ni ku txiemo txakwe txi na mbi txitxa? Ahim him, kha ti wombi eto. Ngutu-ngutu a di ni wulaka wo xalela sithombe sa nzambwa ti nga maha e teka mbimo yo lapha a di ni txikarato txonetxo. Ti nga maha e tshumela e yi xalela hambi a di ni malembe o tala a di yi vayilete. Kasi kuvayilela ku mbimo yi yi taku e tshumela e yi xalela ti lava e vayilela ku bela ka ma site ya ma kombisako sithombe sa manyala ni ku thumisa sithumiswa sa eletroniko ngu nzila ya yinene. (Mav. 28:14; Mat. 5:29; 1 Vak. 10:12) Ti na lava e sakulela “kuteka mahanyelo a m’thu wa mphya” ni kugonda “kuvenga to biha” to fana ni sithombe sa nzambwa mahanyelo mamwani a nzambwa ni ku sakanisela siro sa liveleko. (Vaef. 4:23; Mas. 97:10; Var. 12:9) Ina a ti emisete ku maha mizamo yiya? I di toneto a nga sikota ku gumisa wulaka wo xalela sithombe sa nzambwa. e

Se i di ti to mkatako kha kombisi kutxitxa? Ditshuri ti to u nga tipfa u di karatekile, u henya ni ku tipfa u txi kanganyiswa. Simama u lava kurula ngu ku veka mhaka manzani ka Jehovha. (1 Pedro 5:7) Simama u tshuketa ka Jehovha ngu kugonda, ku maha mkombelo ni ku alakanyisisa. Tsaniseka ti to ngaku u txi maha toneto nene a na tshuketa ngutu kwako. Nga ha Isaya 57:15 yi wombako ku kona ene a zumba ni vale va tipfako va txi “karateka ni ku xaniseka” kasi ku wusa moya wawe. Maha totshe ti u nga tikotako kasi ku u va M’kristu wamnene. Lava txivhuno txa madhota. Vana ni themba ya ti to ka mbimo yi yi taku mwamna wako a nga maha kutxitxa ku ku lavekako.—Var. 2:4; 2 Pedro 3:9.