1. Ngu kutxani u txi ninga lisima vathu va va laphisako mbilu?

 HOTSHETHU ha tsaka ngako vathu va txi laphisa mbilu. Athu ha va xonipha ava va emelako to kari va si gumi mtamo. Ha tsaka mbimo yi vamwani va hi laphiselako mbilu ngako hi txi maha tiphazamo to kari. Ha kombisa kubonga nguku m’gondisi wathu wa Bhiblia a nga hi laphisela mbilu mbimo si hi nga ti gonda, hi amukela ni ku hanya ngu ti Bhiblia yi ti gondisako. Txitimwi ka totshe ha bonga a ku Jehovha a nga hi laphisela mbilu!—Var. 2:4.

2. Ngu sihi siemo ti nga hi karatelako ku va vo laphisa mbilu?

² Hambiku hi ningako lisima kulaphisa mbilu ka vamwani, hi nga mbimo yotshe ti hi hehukelako kumaha ngu ha kufanako. Ngu txikombiso, u nga karateka ngako u di ka bhixa yo va swelako ku kutendera, ngutu-ngutu u di ni txikuluveta. Hi nga pandiseka ngutu ngako vamwani va txi hi henyisa. Ngu yimwani mbimo ti nga hi nemelela kuemela mafu a maphya aya hi nga thembiswa ngu Jehovha. Ina wa ti tsakela kuva wo laphisa mbilu ngu nzila yo engeteleka? Ka gondo yiya, hi na wona to ti womba txani kuva wo laphisa mbilu ni ku ngu kutxani i di ta lisima ngutu. Hi na tshumela hi wona to njitxani txi nga hi vhunako ku hi engetela kulaphisa kwathu ka mbilu.

3. M’thu wo laphisa mbilu a angulisa kutxani ngako a txi vhukwa?

³ Wona mune wa tinzila ti hi nga kombisako ngu tona kulaphisa mbilu. Yo khata, m’thu wo laphisa mbilu wa swela kuhenya. Ene a zama kuzumba a di thuthile e vayilela kuphota ngako vamwani  va txi mvhuka mwendo a di ni xtress. Dipswi di di ku “wo swela kuhenya” di maneka ka dikhambi do khata ka Bhiblia mbimo yi Jehovha a wombako ku Ene i “Txizimu txa wumbilu ni kupfela, txo swela kuhenya kambe txo tala ngu wuha ni kuthembeka.”—Eks. 34:6.

4. M’thu wo laphisa mbilu a angulisa kutxani ngaku ti txi lava e emela?

⁴ Ya wumbidi, m’thu wo laphisa mbilu a nga emela a di thuthile. Ngako ti ati emelako ti txi swela kumaheka, wa vayilela kujujeka msungo. (Mat. 18:26, 27) Ka siemo sa singi ti lava hi emela hi di thuthile. Ngu txikombiso, hi fanela kuengisela ngu kutimisela mbimo yi mmwani a womba wombako, hi si mwile mapswi. (Jobe 36:2) Ti nga lava kambe hi laphisa mbilu mbimo yi hi vhunako txigondyiani ku txi pfisisa Bhiblia ni kuxula txihena txo biha.

5. Ngu yihi nzila yimwani yo kombisa kulaphisa mbilu?

⁵ Ya wuraru, m’thu wo laphisa mbilu a khata ngu kupimisa a si se maha to kari. Ditshuri ti to ka siemo simwani ti lava hi angula ngu txikuluveta. Hambiketo, m’thu wo laphisa mbilu ngako a di ni mthumo wa lisima awu a fanelako ku wu maha, a zama ku a si wu mahi ngu kujaha. Makhaloni keto wa tiha mbimo ayi yi lavekako kasi ku wu maha kwati mthumo wonewo. Ngu toneto ene wa maha mthumo wonewo ngu mbimo ya yinene.

6. M’thu wo laphisa mbilu a angulisa kutxani ngako a txi manana ni sikarato?

⁶ Ya wumune, m’thu wo laphisa mbilu wa maha mizamo yo tsanisela sikarato na a si ngura nguri. Ka mhaka yiya hi nga womba to, kulaphisa mbilu kutsimbitisana ni kutsanisela. Kha ta biha ku hi tulela khana mngana wathu wa hafuhi hi m’gela ti hi ti pfisako tona mayelano ni txikarato txi hi ku ka txona. Hambiketo, m’thu wo laphisa mbilu a na maha totshe ti a nga tikotako kasi ku e simama e tsanisela ngu kupimisa ngu totshe ta tinene ti ti mahekako wutomini kwakwe. (Vakl. 1:11) Kota Makristu  hi fanela kukombisa totshe tinzila tiya to laphisa mbilu. Ngu kutxani? A hi wone sivangelo simwani.

7. Ngu kuya ngu Jakobe 5:7, 8, ngu kutxani kulaphisa mbilu i di ka lisima? (Wona mfota.)

⁷ Kasi ku hi mana wutomi wo mba guma ta laveka ku hi laphisa mbilu. Kufana ni malanda o thembeka a timbimo ti ti nga pinda ti lava hi laphisa mbilu hi txi emela Jehovha e hetisisa sithembiso sakwe. (Vaheb. 6:11, 12) Bhiblia yi hi fanisa ni mdimi. (Lera Jakobe 5:7, 8.) Mdimi wa dhunuka a txi dima ni kuphaya, kambe kha ti zivi ngu kukongoma to si na kulisa kutxani. Se mdimi wa laphisa mbilu a txi themba ti to a na mana kubhindula ka kunene. Ngu ha kufanako, hi zumba hi di ñolekile ngu timhaka ta moya hambi ku “hi si di zivi ditshiku di a no ta ngu dona Mkoma wathu.” (Mat. 24:42) Hi zumba hi txi laphisa mbilu hi txi themba ti to ngu mbimo ya kona, Jehovha a na hetisisa ti a nga ti thembisa. Ngako hi si laphisi mbilu, hi nga karala ngu kurinzela hi khata kuleka ditshuri. Hi nga tshumela hi khata kuveka mapimo ka ti hi pimisako to ti na hi tisela litsako konkuwa. Kambe ngako hi txi laphisa mbilu, hi nga tsanisela kala magwito se hi poniswa.—Mika 7:7; Mat. 24:13.

8. Kulaphisa mbilu ku hi vhuna ngu nzila muni ka wuxaka wathu ni vamwani? (Vakolosa 3:12, 13)

⁸ Kasi ku hi va ni wuxaka wa wunene ni vamwani ti lava hi laphisa mbilu. Eto ta hi vhuna kuengisela kwati mbimo yi vamwani va womba wombako. (Jak. 1:19) Kulaphisa mbilu ku maha ti to kuva ni kurula. Ngako hi di vo laphisa mbilu, kha hi nambi angula ngu txikuluveta se hi womba mapswi aya ma si vhuniko, mbimo yi hi nga henya. Niku hi na swela kuhenya ngaku vamwani va txi hi khuvekisa. Makhaloni yo phota hi na “timiselana ni kudivalelana mmwani ni mmwani.”—Lera Vakolosa 3:12, 13.

9. Kuva vo laphisa mbilu ti hi vhuna ngu nzila muni mbimo yi ti lavako ku hi maha sisungo? (Mavingu 21:5)

⁹ Kulaphisa mbilu ka tshumela ku hi vhuna ku hi maha sisungo sa sinene. Hahanze ko tutumela kumaha txisungo hi na ti ha mbimo yo xolisisa ni kuwona tinzila ti hi nga ti thumisako. (Lera Mavingu 21:5.) Ngu txikombiso, ngaku hi txi lava mthumo, ti nga maha hi tumela mthumo wo khata awu wu nga humelelako, hambi wu txi hi tsivela ku ya mitshanganoni ni kutxhumayelani. Ngako hi di vo laphisa mbilu, hi na ti ha mbimo yo alakanyisisa, ti to mthumo wonewo wu maneka hayi, ni thuma maora mangahi ni ku ti na gwesa ngu nzila yihi wuxaka wangu ni mwaya kumweko ni Jehovha. Ngako hi txi laphisa mbilu, hi na vayilela kumaha txisungo txo va i singa txa txinene.

10. I ngu nzila muni mkristu a nga simamako e sakulela kulaphisa mbilu?

¹⁰ Maha mkombelo mbimo yotshe, u kombela ku va wo laphisa mbilu. Kulaphisa mbilu wumwewo wa mihando ya moya. (Vag. 5:22, 23) Ngu toneto, hi nga kombela moya wo sawuleka ka Jehovha ku wu hi vhuna kusakulela m’hando wuwa. Ngako hi txi wonisana ni txiemo txi txi dukako kulaphisa kwathu mbilu, hi nga simama hi “kombela” ti to moya wo sawuleka wu hi vhuna ku hi laphisa mbilu. (Luka 11:9, 13) Hi nga tshumela hi kombela Jehovha ti to e hi vhuna kuwona timhaka ngu nzila yi a ti wonako ngu yona. Msana ko maha mkombelo, hi fanete kumaha totshe ti hi nga ti kotako kasi ku hi va vo laphisa mbilu ditshiku dimwani ni dimwani. Mbimo yi hi yako hi kombela kuva vo laphisa mbilu, ni ku ti karatela kumaha toneto,  fanelo yiya yi na dzima mikoloti timbiluni kwathu se yi va txienge txa wuthu wathu.

11-12. I ngu nzila muni Jehovha a nga kombisa kulaphisa mbilu?

¹¹ Alakanyisisa ngu sikombiso sa mu ka Bhiblia. Bhiblia yi ni sikombiso sa singi sa vathu va va nga kombisa kulaphisa mbilu. Ngaku hi txi alakanyisisa ngu sikombiso soneso, hi nga gonda tinzila to kombisa kulaphisa mbilu. Hi si se wona simwani sa kona, he woneni txikombiso txa Jehovha txo laphisa mbilu, i ku txikombiso txa hombe kupinda sotshe.

¹² Ka jaradhi ya Edheni, Sathani a nyetisile ditina da Jehovha ni ku womba-womba kubiha ngu mafumelo yakwe yo lulama ni ya lirando. Hahanze ko Jehovha e lovisa Sathani koneho, Jehovha a kombisile kulaphisa mbilu ni ku ti ñola a txi ziva ti to ti na teka mbimo kasi kuwoneka to mafumelo akwe ngu wona i ku a manene. A txi nga txi emela, Ene wa timisela txiruko txi txi nga tiswa ka ditina dakwe. I singa eto dwe, Jehovha wa emela ngu kulaphisa mbilu ti to vathu vavangi ve tulekelwa ngu mkhanjo wo ve mana wutomi wo mbi guma. (2 Pedro 3:9, 15) Kota wuyelo, timiliyoni ta vathu se ta mziva. Hi txo wonisisa kulaphisa mbilu ka Jehovha, ti nga maha nathu ti hi hehukela ku hi emela to, ngu mbimo yi a nga hi veka a na tisa magwito.

13. Ngu nzila yo pelela Jesu a etetelisile kutxani kulaphisa mbilu ka Tate wakwe? (Wona mfota.)

¹³ Jesu a etetela ngu kupelela txikombiso txo laphisa mbilu txa Tate wakwe, ni ku a kombisile fanelo yoneyo mbimo yi a nga ti hamafuni. Hi nga yotshe mbimo ti nga ti hehuka ku e kombisa kulaphisa mbilu, ngutu-ngutu ka vabhali ni Vafarisi. (Joh. 8:25-27) Hambiketo, kufana ni Tate wakwe Jesu a ti swela kuhenya. Ene kha tshumetela mbimo yi va nga txi mvhuka ni ku m’ruketela. (1 Pedro 2:23) Jesu a txi timisela  sikarato a si ngura nguri. Kha ti xamatisi aku Bhiblia yi hi gelako to “alakanyani ene wuwa a nga timisela kuxaniswa ko ngeto ngu kota ya vaonhi”! (Vaheb. 12:2, 3) Ngu kuvhunwa ngu Jehovha, nathu hi nga timisela txiduko txihi ni txihi txi nga humelelako ka wutomi wathu.

14. Hi nga gonda txani ka txikombiso txa Abrahamu txo laphisa mbilu? (Vahebheru 6:15) (Wona ni mfota.)

¹⁴ Ani i di ku a ti u ti emelako mayelano ni magwito ti si se kumaheka? Ti nga maha i di kale ngutu u di emete kuguma ka txiemo txiya. Hi nga thuka hi pimisa to hi na fa magwito ma si se hoka. Njitxani txi nga hi vhunako to hi simama hi emela ngu kulaphisa mbilu? Wona txikombiso txa Abrahamu. Mbimo yi Abrahamu a nga ti ni 75 wa malembe a si se va ni mwanana, Jehovha a mthembisile tiya: “Ni na maha lihunzu la hombe ngu ngawe.” (Gen. 12:1-4) Ina Abrahamu a ku woni kuhetiseka ka txithembiso txonetxo? Kha kuwona kotshe. Msana ko tshawunyeta mnambo wa Ewufrate, Abrahamu a emete 25 wa malembe ku za kumaheka txidiwukiso txo velekwa mwanana wakwe Isaake, kutshumela kupinda 60 wa malembe kasi kuvelekwa vatukulu vakwe Esawu ni Jakobe. (Lera Vahebheru 6:15.) Kambe Abrahamu kha nga wona liveleko lakwe li va lihunzu la hombe ni ku li dya thomba ya ditiko da txithembiso. Hambiketo, wamwamna wuwa wa likholo a txi tidila ngu wuxaka wa hombe ngutu ni Jehovha. (Jak. 2:23) Mbimo yi Abrahamu a no wuswa ngu ka va kufa, a na tsaka ngutu ngu kuziva to likholo lakwe ni kulaphisa kwakwe mbilu si bhindute makatekwa ka otshe matiko! (Gen. 22:18) Hi gonda txani ka txikombiso txiya? Ti nga maha hi si ku woni konkuwa kuhetiseka ka sotshe sithembiso sa Jehovha. Hambiketo, hi txi kombisa kulaphisa  mbilu kufana ni Abrahamu, hi nga tsaniseka ti to Jehovha a na hi hakela konkuwa ni ngu nzila yo engeteleka ka mafu a maphya aya a nga ma thembisa.—Marku 10:29, 30.

15. Nji txani hi nga txi gondako ka gondo yathu hipune?

¹⁵ Bhiblia yi ni sikombiso sa singi sa vathu va nga kombisa kulaphisa mbilu. (Jak. 5:10) Ti nga va tatinene ku ti vekela makungo o gonda ngu sikombiso soneso ka gondo yako upune. b Ngu txikombiso hambiku Dhavhidha a nga sawulwa i di ngadi jovhem kasi ku e va mkoma wa Israyeli, ti lavile e ema malembe kasi ku e khata kufuma. Simiyoni ni Ana va simamile va txi khozela Jehovha ngu kuthembeka, va di ngadi va txi emela kuwona Mesiya wu a nga ti thembisilwe. (Luka 2:25, 36-38) Mbimo yi u gondako matimu oneyo, zama kuwona tixamulo ta siwotiso siya: Nji txani txi nga vhuna m’thu wuwa ku eva wo laphisa mbilu? Ngu yihi wuyelo a nga yi mana ngu kuva a di laphisile mbilu? Ni nga m’etetela ngu nzila muni? U nga tshumela u gonda ngu sikombiso sa va va nga mbi laphisa mbilu. (1 Sam. 13:8-14) U nga tshumela u ti wotisa tiya: ‘Nji txani txi nga maha ti to va si kombisi kulaphisa mbilu? Ni ku i ve yihi wuyelo?’

16. Ngu yihi wuyelo yimwani yi hi yi manako ngu kulaphisa mbilu?

¹⁶ Wona wuyelo yi u nga yi manako ngu kulaphisa mbilu. Hi txi laphisa mbilu, hi va vo tsaka ni vo rula. Ngu toneto kulaphisa mbilu ti nga hi vhuna kuva ni dihanyo ni mialakanyo ya yinene. Hi txi laphisela mbilu vamwani, hi na va ni wuxaka wa wunene navo. Ni ku dibanza dathu di nga simama di va ni wumwewo. Ngako m’thu a txi hi vhuka, kha hi nambi kuluveta kuhenya ni kuteka mhaka yi va ya hombe. (Mas. 37:8; Mav. 14:29) Kambe txa lisima ngutu ngako hi di vo laphisa mbilu, hi etetela Tate wathu wa nzumani ni ku hi ya hi txi tshuketa ngutu hafuhi kwakwe.

17. Njitxani txi hi nga ti emiselako kumaha?

¹⁷ Kulaphisa mbilu i fanelo ya yinene ayi yi wuyelisako hotshethu. Hambiku mbimo yimwani ti si hehukiko kuva vo laphisa mbilu, ngu kuvhunwa ngu Jehovha hi nga sikota kusakulela fanelo yoneyo. Aku hi rinzelako ngu kulaphisa mbilu mafu a maphya, hi nga tsaniseka ti to “Mkoma ngene a xayisako ava va mthavako, avale va thembako wunene wakwe.” (Mas. 33:18) Nga hotshethu hi nga tiemisela kusimama hi ambala fanelo yiya yo laphisa mbilu.