1-2. Hi na bhula ngu txani ka gondo yiya?

MBIMO yimwani hi nga pimisa to wutomi wathu wu komile ni ku wu “tate ngu sikarato.” (Jobe 14:1) Se ta pfisiseka aku mbimo yimwani hi gumelwako ngu themba. Malanda o tala a Jehovha a mbimo yi yi nga pinda ni ona ma ti pfite ngu nzila yoneyo. Mamwani ma tshumete me navela ni kufa. (1 Vafu. 19:2-4; Jobe 3:1-3, 11; 7:15, 16) Kambe Jehovha Txizimu atxi va nga ti txi themba, mbimo yotshe a va tsanisile ni ku va ninga mtamo. Matimu awe ma hi thavelela ni ku hi gondisa.—Var. 15:4.

² Ka gondo yiya, hi na bhula ngu malanda a Jehovha aya ma nga tsanisela sikarato, i ku Josefa mwana Jakobe, Nowemi wu i nga ti noni, ni mamanyani wakwe Rute, Mulevhi wu a nga bhala Masalmo 73, kumweko ni mpostoli Pedro. Jehovha a va tsanisile ngu nzila yihi? Ni ku hi nga gonda txani ka txikombiso txawe? Tixamulo ta siwotiso siya ti kombisa to “MKOMA a hafuhi ka vale va ku kupandisekani ka mbilu” ni ku “ene wa hanyisa a vale va si swiko va di ni kuthemba.”—Mas. 34:18.

3-4. Ngu sihi sikarato asi Josefa a nga manana naso i di ngadi mphya?

³ Mbimo yi Josefa a nga nga ti ni 17 wa malembe a lorisilwe ngu Txizimu. Miloro yoneyo yi kombisile ti to ene a ndi nava manyane ha mwayani. (Gen. 37:5-10) Kambe msana ka miloro kha ta swela, wutomi wakwe wu txitxile. Hahanze ko vakomwakwe ve mu xonipha va mxavisile e ya va txibotxhwa. Ene a ti ya maneka mtini ka Potifari, mkoma wa khe Egipta. (Gen. 37:21-28) Ngu txikuluveta, Josefa a lekile kuva mwanana wu  dhundeka wa tate wakwe, eva txibotxhwa khe Egipta aha va nga ti khozela sizimu sa walo.—Gen. 39:1.

⁴ Msana ka toneto timhaka ti yite ti mbavela. Msikati wa Potifari a mlumbetile ti to a ti lava ku mpfinya. Faro a sungelete Josefa ngu titxhini e mbeta jele a sa nga khata ngu ku mxuxisa. (Gen. 39:14-20; Sl. 105:17, 18) Aku Josefa i nga ti ngadi mphya, alakanya ati a nga ti pfisa tona ngu kulumbetwa to a ti lava kupfinya kata Potifari. Tshumela u alakanya nzila yi ditina da Jehovha di nga rukiswa tona ngu mhaka yoneyo. Ta pfisiseka kuva Jesefa a di gumile themba!

5. Josefa a ku xulisile kutxani kuguma mtamo?

⁵ Mbimo yi Josefa i nga ti txibotxhwa e tshumela e betwa jele, ku si nga ni to tala a ti a ndi no tikota kumaha. Nji txani txi nga mvhuna ku a si gumelwi ngu themba? Hahanze ko veka mapimo ka ti a nga ti si tikoti kumaha, ene a mahile ati a nga ti ti kota ka txiemo txakwe. Kambe txa lisima ngutu, Josefa a simamile e teka Jehovha i di wa lisima ka wutomi wakwe. Ngu toneto Jehovha a katekisile tximwani ni tximwani atxi Josefa a nga ti txi maha.—Gen. 39:21-23.

6. Ngu tihi timwani ati ti nga vako ti di tsanisile Josefa?

⁶ Josefa a tshumete e tsaniswa ngu kualakanyisisa ngu miloro ayi a nga ti lorisilwe ngu Txizimu. Yona yi ti kombisa ti to ene a ndi na tshumela e wona mwaya wakwe ni ku txiemo txakwe txi ndi na tshukwala ngutu. Se eto ngu ti ti nga maheka. Mbimo yi Josefa a nga ti ni 37 wa malembe, miloro yakwe yi hetisekile ngu nzila yo xamalisa!—Gen. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Ngu kuya ngu 1 Pedro 5:10, nji txani txi no hi vhuna ku hi tsanisela sikarato?

⁷ Hi gonda txani. Ati ti nga humelela Josefa, ti hi khumbutisa ti to mafu yawa ma nga thuka me hi ñola ngu nzila yo biha. Hi nga thuka hi henyiswa hambi ngu vanathu. Kambe ngako hi txi teka Jehovha i di Dirigwi mwendo  Wuthavelo wathu kha hi na mbi guma themba mwendo hi leka ku mthumela. (Mas. 62:6, 7; lera 1 Pedro 5:10.) Khumbula kambe ti to Josefa a ti ni 17 wa malembe mbimo yi Jehovha a nga mu lorisa miloro. Ti ha kubasani ti to Jehovha wa themba malanda akwe aya i ku ngadi vaphya. Nyamsi ku ni vaphya vo tala ava va fanako ni Josefa, ni vona va ni likholo ka Jehovha. Mbimo yimwani vona va betwa jele ti si faneli ngu kona ha ko emela likholo lawe.—Mas. 110:3.

8. Ngu tihi ti nga maheka ngu Nowemi ni Rute?

⁸ Nowemi ni mwaya wakwe va rurile Judha ve ya Mowabhi ngu mhaka ya nzala ya hombe. Va di kheya mwamna wakwe Elimeleki a fite e msiya ni vanana vambidi. Ngu kutsimbila ka mbimo, vanana vale vavambidi va txhadhile ni vavasikati va Mowabhi, i nga ti Rute ni Orpa. Ku di pindile 10 wa malembe vanana va Nowemi ni vona va fite va sa ngava ni vanana. (Rute 1:1-5) Alakanya txidilo txi vavasikati vava vavararu va nga ti ka txona, hambiketo Rute ni Orpa va ndi na tshumela ve txhadha. Kambe i mani a ndi no khatalela Nowemi? Nowemi a pandisekile aha koza e womba mapswi yawa: “Mi nga ni dhaneni ku ni Nowemi; ni dhaneni ku ni Mara, nguko awu wa Mtamo-wotshe a ni ningile sixaniso sa hombe.” Aku Nowemi a nga ti funyekile mbilu a sungile kutshumela e ya Bhetelehema, se Rute nene a londetile.—Rute 1:7, 18-20.

9. Ngu kuya ngu Rute 1:16, 17, 22, Rute a mthavelelisile kutxani Nowemi?

⁹ Nowemi a thavelelekile ngu lirando lo thembeka. Ngu txikombiso, Rute a kombisile lirando lo thembeka ka Nowemi ngu kwa mbi hambana nayo. (Lera Rute 1:16, 17, 22.) Mbimo yi va nga hoka Bhetelehema, Rute a dhunukile e elula fulaho ti to e kota ku tiwunja ene ni masale wakwe. Kota wuyelo ene a vite ni nduma ya yinene.—Rute 3:11; 4:15.

10. I ngu nzila yihi Jehovha a nga kombisa lirando ka sisiwana so fana ni Nowemi ni Rute?

¹⁰ Jehovha a ti ningile mlayo Vaisrayeli awu wu nga ti kombisa wuxinji ka sisiwana so fana ni Nowemi ni Rute. Ene a ti gete vathu vakwe ti to ngako va txi elula siyalo va ti fanete ku si siyetela kasi ku ava i ku sisiwana ve elula ngu msana. (Levhi 19:9, 10) Se Nowemi ni Rute va mani sakudya ti si lavi kuza ve tsimbila ve kombela zimola.

11-12. I ngu nzila yihi Bhowazi a nga maha to Rute ni Nowemi ve tsaka?

¹¹ Nyamne wa thembwe ayi Rute a nga elula ka yona i ti nyatithombe awu a nga ti dhanwa ku i Bhowazi. Ene a tsakisilwe ngu nzila yi Rute a nga ti ñola ngu yona masale wakwe Nowemi, aha koza e sambela thaka ya dixaka dakwe ngu kuteka Rute kota msikati wakwe. (Rute 4:9-13) Ngu kutsimbila ka mbimo va vite ni mwanana awu va nga mraya ku i Obhedhi awu a nga va kokwani wa Mkoma Dhavhidha.—Rute 4:17.

¹² Alakanya litsako li Nowemi a nga va nalo a di singarete Obhedhi, e bonga Jehovha. Kambe ku ngadi ku txi ta timwani to tsakisa ka Nowemi ni Rute. Mbimo yi va no ta wuswa va na ta ziva ti to Obhedhi a vite mmweyo wa va kokwani wa Mesiya, i ku Jesu Kristu!

13. Hi gonda txani ka mhaka ya Nowemi ni Rute?

¹³ Hi gonda txani. Mbimo yi hi mananako ni sikarato, ti nga maha hi guma mtamo mwendo kupandiseka. Mbimo yimwani hi nga wona nga kha ku na nzila yo xula sikarato sathu. Ka mbimo yoneyo ti lava hi themba ngutu Tate wathu wa nzumani ni kutshuketa hafuhi ni vanathu. Hi nga mbimo yotshe Jehovha a no thavisa sikarato sathu. Ngu txikombiso ka mhaka ya Nowemi, kha wusa mwamna wakwe ni vanana vakwe. Kambe ene a na hi vhuna kuwonisana  ni sikarato sathu, ti nga maha ngu kuthumisa lirando a li vanathu va no hi kombisa.—Mav. 17:17.

14. Ngu kutxani M’bhali wa Masalmo 73 a di gumile mtamo?

¹⁴ M’bhali wa Masalmo 73, i ti Mulevhi. Aku i nga ti Mulevhi a ti ni lungelo yo thumela Jehovha dithepeleni. Hambi keto, mbimo yimwani a gumile mtamo. Ngu kutxani? Ene a khatile kubavela vabihi ni va vo tigela, i si nga ngu wubihi wawe, kambe ngu ku va nga ti woneka nga va humelete. (Mas. 73:2-9, 11-14) Vona va ti ti komba nga kha va pwatekelwi ngu txilo, va ti ni tithomba, dihanyo da dinene nem kha va karateki. Aku va nga ti woneka nga va humelela, ti karatile ngutu M’bhali wa Masalmo, aha koza e womba tiya: “Kha ditshuri, kha ta vhuna txilo kubasisa mbilu yangu ni ku va ni manza o basa ka totshe to biha.” Ti ha kubasani ti to ene a ti hafuhi ni kutshwitimuka.

15. Ngu kuya ngu Masalmo 73:16-19, 22-25, Mulevhi wuwa a mahile txani ti to e xula kuguma mtamo?

¹⁵ Lera Masalmo 73:16-19, 22-25. Mulevhi a ti “wulela nyumbani ko sawuleka ka Txizimu.” Ti tikomba ene a ti thuma ni vakhozeli kulowe, se a ti sikota kuxolisisa kwati, kualakanyisisa ni kumaha mkombelo ngu mhaka yiya. Kota wuyelo, ene a khatile kuwona to mapimiselo akwe i ti a wupumbu ni ku a ti khatile kuhambuka, ati ti ndi no mmaha e leka kuthumela Jehovha. Ene a tshumete e wona ti to vabihi va ti tsimbila ka “wukhalo wo rithimuka,” ni ku vona va ndina “guma.” Ene a ti fanete kuva ni mawonelo a Jehovha ti to a si tshumeli e godholiswa ngu vabihi. Ngako a txi maha eto a ndi na tshumela e va ni kudikha ni litsako. Ene a tshumete e womba tiya: “Ha mafuni ani ni navela kuzumba ni [Jehovha] dwe.”

16. Ngu tihi ati hi nga ti gondako ka Mulevhi wu a nga bhala Masalmo 73?

¹⁶ Hi gonda txani. Hi nga thukeni hi bavela vabihi ava va wonekako nga va humelete. Litsako lawe nda mbimonyana ni ku kha va na wumangwana wo tsakisa. (Ekl. 8:12, 13) Kubavela  ava va wonekako nga va humelete, ti nga hi heta mtamo ni ku ti nga hi tshuketisa kule ni Jehovha. Ngako u txi thuka u ti pfa u txi navela ava va wonekako nga va humelete, maha ati Mulevhi a nga maha. Engisa txialakanyiso txa Jehovha u tshumela u ti pata ni vathu ava va thumelako Jehovha. Ngako u txi teka Jehovha i di wa lisima ka wutomi wako u na mana litsako la ditshuri. U na tshumela u simama ka nzila yi yi yisako ka “wutomi wa ditshuri.”—1 Tim. 6:19.

17. Nji txani txi nga maha to Pedro e guma mtamo?

¹⁷ Mpostoli Pedro i ti m’thu wo hiseka, kambe mbimo yimwani a ti womba-womba a si khati ngu kupimisa. Kota wuyelo mbimo yimwani a txi maha ni kuwomba timhaka ati a nga ti gwita e tisola. Ngu txikombiso, mbimo yi Jesu a nga gela vapostoli vakwe a ti to a ndi na xaniseka ni kufa, Pedro a mu layile a txi khene: “Eto txima kha ti na mbi maheka kwako.” (Mat. 16:21-23) Se Jesu a mkawukile. Mbimo yi dibutho di nga ta ñola Jesu, Pedro a wite nzeve ya txithumi txa mphaxeli wa hombe. (Joh. 18:10, 11) Jesu a tshumete e kawuka Pedro. I singa eto dwe, Pedro a tshumete e ti gela ngu ku hambi vapostoli va txo khuveka ve leka kulondetela Jesu, ene a si na kumaha toneto. (Mat. 26:33) Kambe ku tithemba koneko ku xutwe ngu kuthava vathu, se Pedro a landute Mgondisi wakwe makhambi mararu. Ene a karatekile ngutu aha koza e “huma hahanze e dila ngu kupandiseka.” (Mat. 26:69-75) Ti nga maha a di ti wotisile to ina Jesu a ndi na mdivalela.

18. Jesu a mu vhunisile kutxani Pedro ti to e xula kuguma mtamo?

¹⁸ Pedro kha tumela kuxulwa ngu sikarato sakwe. Msana ko rithimuka a tshumete e wuka e simama e thumela Jehovha. (Joh. 21:1-3; Mith. 1:15, 16) Nji txani txi nga mvhuna? Tximwetxo txa ti ti nga m’vhuna, mkombelo awu Jesu a nga ti wu mahile ti to Jehovha e tsanisa  likholo la Pedro ni ku tshumela e mkombela ti to e ya tsanisa vanawe. Jehovha a xamute mkombelo wonewo. Ngu msana Jesu a humelete ka Pedro, ti hakubasani ti to eto ti mu tsanisile. (Luka 22:32; 24:33, 34; 1 Vak. 15:5) Msana ko vapostoli va di hetile wusiku va txi pwata sihaka Jesu a tshumete e humelela ka Pedro. Ka dikhambi donedo Jesu a tshumete e tsanisekisa Pedro ti to wa mranda. Jesu a ti divalete mgana wakwe e tshumela e mninga mthumo wa hombe ti to e wu maha.—Joh. 21:15-17.

19. Masalmo 103:13, 14, yi hi gondisa txani ngu nzila yi Jehovha a hi wonako ngu yona?

¹⁹ Hi gonda txani. Nzila yi Jesu a nga ñola ngu yona mpostoli Pedro yi kombisa ti to ene a ni wuxinji ni ku a tekelela Tate wakwe ngu kuhetiseka. Ngu toneto, ngako hi txi thuka hi phazama, kha ha fanela ku gumelwa ngu themba. Phela Sathani a lava ti to hi tipfisa toneto. Hahanze keto hi fanete kualakanyisisa ngu nzila yi Jehovha a hi randako ngu yona ni kuziva ti to Jehovha wa tiziva to kha ha hetiseka ni ku ene wa hi divalela. Nathu hi fanete ku mu etetela ngako vamwani va txi hi henyisa.—Lera Masalmo 103:13, 14.

20. Hi na ta bhula ngu txani ka gondo yi yi londiselako?

²⁰ Txikombiso txa Josefa, Nowemi, Rute, Mulevhi ni Pedro, txi hi tsanisekisa ti to “MKOMA a hafuhi ka vale va ku kupandisekani ka mbilu.” (Mas. 34:18) Ene wa tumelela ti to mbimo yimwani hi manana ni sikarato ni kuguma mtamo. Hambiketo, mbimo yi hi tsaniselako sikarato ngu kuvhunwa ngu Jehovha likholo lathu la tsana. (1 Pedro 1:6, 7) Ka gondo yi yi londiselako hi na ta wona nzila yi Jehovha a vhunako ngu yona malanda akwe o thembeka aya ma gumako mtamo ku tilava ngu kwambi hetiseka mwendo ngu mhaka siemo so karata.