1. Ngu tihi ti nga mahekako ngako hi txi guma mtamo?

DITSHIKU ni ditshiku ha wonisana ni sikarato ni ku ha maha ti hi nga tikotako ti to hi si tsanisela. Kambe, hi di gumile mtamo ta karata ku hi wonisana ni sikarato. Se hi fanete hi khumbula ti to ngako hi di gumile mtamo hi na tipfa hi si nga va txilo ni ku hi na mbi tsaka. Mavingu 24:10 ngu Traduçao do Novo Mundo yi khene: “Ngako u txi rereka ka ditshiku da xomulo, mtamo wako wu nava wudotho.” Ngu toneto, kuguma mtamo ku nga hi thela dikhodho hi si tikoti kuxula sikarato.

2. Nji txani txi nga hi hetako mtamo? Hi na bhula ngu txani ka gondo yiya?

² Ndingi ti nga hi hetako mtamo, timwani ta kona ku nga va kwa mbi hetiseka kwathu, tiphazamo mwendo malwati. Hi tshumela hi guma mtamo ngako hi si mani txiavelo txo kari a txi hi txi lavako ka mthumo wa Jehovha, mwendo kutxhumayela ka wukhalo wu vathu va si tsakeliko. Ka gondo yiya hi na wona to hi nga maha txani ngako hi txi tipfa hi di gumile mtamo.

3. Nji txani txi nga hi vhunako ti to hi si ti soteli ngu kona ha ka tiphazamo tathu?

³ Ta hehuka ku hi tipfa hi si nga va txilo ni kukarateka ngu mhaka ya tiphazamo tathu. Eto ti nga hi maha hi pimisa ti to Jehovha kha na mbi ta hi lava ka mafu a maphya ngu mhaka ya tiphazamo tathu. Mawonelo onewo nga walo. Hi fanete ku ti wonisa kutxani tiphazamo tathu? Bhiblia yi womba ti to hotshethu hahanze ka Jesu hi ‘onhile.’ (Var. 3:23) Jehovha kha laveteli tiphazamo tathu ni ku kha emeli ku hi va vo hetiseka. Hahanze keto, ene i Tate wathu, awu a lavako ku hi vhuna. Ene wa laphisa mbilu. Ene wa tiziva ti to ha dhunuka hi lwisana ni  kwa mbi hetiseka hi maha ati i ku ta tinene, ni ku a ti emisete ku hi vhuna.—Var. 7:18, 19.

4-5. Ngu kuya ngu 1 Johani 3:19, 20, ngu tihi ati ti nga vhuna Débora ni Maria ti to ve simama ve thumela Jehovha hambiku va nga ti gumile mtamo?

⁴ Wona txikombiso txa Débora ni Maria. * Mbimo yi Débora i nga ti ngadi mwanana a txi zumbela kuñolwa ngu nzila yi yi nga txi mu maha e tipfa i si nga wa txilo. Ene a si ndunduzelwi, se eto ti mu mahile a kula e tipfa i si nga wa txilo. Ngako a txi phazamanyana a txi ti wona nga a nge sikoti kumaha ati i ku ta tinene. Maria nene a vile ni txikarato txi txi fanako, maxaka akwe ma txi mu txhipisa. Eto ti mahile e tipfa i di wo vhileka. Hambi msana kova a di bhabhatisilwe ene a tipfite a si faneleki kudhanwa kota Fakazi ya Jehovha!

⁵ Hambiketo, vanathu vava kha va leka kuthumela Jehovha. Ngu kutxani? Vona va rute thundo yawe ka Jehovha ngu mkombelo. (Mas. 55:22) Vona va txi ti ziva ti to Tate wathu wa nzumani a ni lirando ni ku wa ti ziva to nzila yi hi nga kulwiswa ngu yona ya gwesa matipfelo athu ni mapimiselo athu konkuwa. Kambe ene a tshumela e ziva ta tinene ta mbiluni kwathu ni tifanelo ta tinene ati athu hipune hi si ti woniko.— Lera 1 Johani 3:19, 20.

6. A nga tipfisa kutxani m’thu wu a wuyeletelako phazamo yona yi ya yimweyo?

⁶ Ngako m’thu a txi lwisana ni mkhuva wo kari wo biha mbimo yimwani a txi tandeka a nga thuka e guma mtamo. Phela kha ta biha kutipfa mnando ngako hi txi maha txionho. (2 Vak. 7:10) Kambe, kha ha fanela kuzumbela kutisotela hi txi pimisa tiya: ‘Ani kha ni nga wa txilo. Jehovha kha na mbi ni divalela.’ Mapimiselo onewo hi nga a manene, ona ma nga hi maha hi ema kuthumela Jehovha. Khumbula ti to Mavingu 24:10 yi khene mtamo wathu wu nava wudotho ngako hi txi rereka. Hahanze keto, hi fanete kukombela divalela ka Jehovha. (Isaya 1:18) Ngako hi di ti sote, Jehovha a na hi divalela. I singeto dwe, hi nga tshumela hi kombela txivhuno ka madhota, ona ma na hi ninga txivhuno txi hi txi lavako ngu nzila ya yinene.—Jak. 5:14, 15.

7. Ngu kutxani hi sa fanela hi rereka ngako hi txi tandeka kumaha ati i ku ta tinene?

⁷ Jean wa França, awu a thumako kota didhota a womba tiya ka va va lwisanako ni kutandeka ko kari: “M’thu wo lulama masoni ka Jehovha hi nga wu a si phazamiko kambe ngu wu a ti solako e zama kutshukwatisa.” (Var. 7:21-25) Ngu toneto kha ha fanela kuzumbela kutipfa mnando ngako hi txi phazamo. Khumbula ti to kha nga ho wu a si phazamiko masoni ka Jehovha. Hotshethu hi lava wuxinji  wu wu si hi faneliko ngu kuthumisa digandelo.—Vaef. 1:7; 1 Joh. 4:10.

8. Hi nga kombela ka va mani txivhuno ngako hi txi guma mtamo?

⁸ Ngako hi txi guma mtamo hi nga kombela txivhuno ka vanathu, vona va na hi tsanisa. Vona va na hi engisela ni ku hi tsanisa mbimo yi hi va gelako sikarato sathu. (Mav. 12:25; 1 Vat. 5:14) Joy, mwanathu wa txisikati wa khe Nigéria awu a wonisanako ni kuguma mtamo a womba tiya: “Kha ni ti zivi ti to ni di hani i si nga vanathu. Vanathu txikombiso txa ti to Jehovha wa engisa mikombelo yangu. Ni gondile ka vanathu kutsanisa vamwani ava va nga guma mtamo.” Hi fanete hi khumbula ti to hi nga mbimo yotshe vanathu va no ti wona ti to hi lava kutsaniswa. Se ti lava hi tshuketela vanathu ava va nga vitwa ngu didhawa da moya hi va phofulela ta mbiluni se vona va na hi vhuna.

9. Masalmo 41:3 ni 94:19 ma nga hi tsanisa ngu nzila muni?

⁹ Hi fanete kukombela txivhuno ka Jehovha. Ta hehuka ku tipfa hi si nga va txilo ngako hi txi lwala mwendo kuva ni mpando awu wu si ngako ni mrende. Hambiku Jehovha a si mahiko sidiwukiso ti to e hi hanyisa, ene a nga hi thavelela ni ku hi ninga mtamo awu hi wu lavako ti to hi tsanisela. (Lera Masalmo 41:3; 94:19.) Ngu txikombiso ene a nga thumisa vanathu ti to ve ta hi vhuna ka mithumo yi hi si yi kotiko kumaha. Ene a nga kuzeta vanathu ti to ve khongela ni nathu. Jehovha a nga tshumela e hi khumbutisa sithembiso asi si tsanisako si ku mu ka Bhiblia, so fana ni ku ta hanya ka mafu a maphya hi si lwali nem kupandiseka.—Var. 15:4.

10. Ngu kutxani Isane a sa rereka msana ko manana ni phango?

¹⁰ Isane wa Nigéria a mananile ni phango ayi yi nga mmaha a si tsimbile. Dhokodhela wakwe a mu gete ti to kha na mbi swa e tsimbila kambe. Ene a womba tiya: “Ni pandisekile mbiluni ni guma mtamo.” Kambe ene kha rereka, ngu kutxani? Ene a womba tiya: “Ani ni msikati wangu hi simamile hi khongela ni kulera Bhiblia. Hi simamile hi alakanyisisa ngu sithembiso sa Txizimu, kupata ni themba yo ta hanya ka mafu a maphya.”

11. Nji txani txi nga vhuna Cíndia e mana litsako ka mbimo yiya yo karata?

¹¹ Cíndia awu a nga ti zumba México a beletwe ngu mpando wa hombe. A si kotisile kutxani kuwonisana ni mpando? Mbimo yi a nga ti sibhejela a ti vekete makungo a txhumayela ditshiku ni ditshiku. Ene a bhate tiya: “Kumaha toneto ti ni vhunile ni si veki mapimo ka mpando wangu kambe ni veka mapimo ko vhuna vamwani. Ni txi talisela kumahisa tiya: Mbimo yi ni nga txi bhula navo ni txi va wotisa mayelano ni timwaya tawe. Ni gwita ni va wotisa to ngu kutxani va di sawute kumaha mthumo wo karatisa tiya. Msana keto ti txi ni hehukela kuziva ti to ngu tihi ni nga ti thumisako kasi kugwesa mbilu yawe. Vadhokodhela vo tala va txi womba ti to ta kala kuwotiswa ngu mlwati ti to mi njani. Se vo tala va txi ni bonga ngu toneto. Vamwani va txi tshumela ve ni ninga ni tinomboro tawe ta fone. Se ka mbimo yi yo karata Jehovha a ni ningile litsako lo ni sa li emela!”—Mav. 15:15.

12-13. Ava va si tikotiko kuhuma mtini ngu kona hawa ka malwati va nga si kotisa kutxani kupateka ka mthumo wo txhumayela? Yi na va yihi wuyelo?

¹² Ava va lwalako va nga guma mtamo nguko kha va swi ve maha to tala ka mthumo wo txhumayela. Hambiketo, vamwani va sikota kuningela wufakazi. Ngu txikombiso mwanathu awu a nga ti dhanwa ku i Laurel wa Estados  Unidos, a hetile 37 wa malembe a txi hanya ka mtxhini wo vhunetela kuhefemula wu dhanwako ku i Pulmão de aço. Ene a timisete malwati a hombe, e operarwa makhambi o tala kumweko ni malwati mamwani. Ti si nga ni mhaka ni sikarato asi a nga manana naso ene kha leka kutxhumayela. Ene a ti simama e txhumayela va dokhodhela ni vathu va va nga txi ya mu pfuxela. Ngu yihi wuyelo yi nga vaho? Ene a vhunile 17 wa vathu ku ve gonda ditshuri! *

¹³ Ricardo wa França awu a thumako kota didhota, a ningela mawonelo awa ka va va si tikotiko kuhuma mtini ngu kona ha ka malwati. “Ni va kuzeta ku ve va ni txikarinyana mwendo tximezana txa mabhuku. Tximezana txonetxo txi nga maha ku vathu ve lava kuziva to tala se ve kota kukhata mabhulo. Eto ti nga kuzeta vanathu ava va si ti kotiko kutxhumayela ngu m’ti ni m’ti.” Vanathu vonevo va nga tshumela ve pateka ka mthumo wo txhumayela ngu kubhala mapapilo mwendo kuthumisa fone.

14. Ngu txihi txikombiso txa txinene atxi Mkoma Dhavhidha a nga hi vekela?

¹⁴ Ngu kona ha ka tanga, malwati ni sivangelo simwani ti nga maha hi si mani malungelo aya hi ma navelako dibanzani. Ngako eto ti txi maheka hi nga gonda ka txikombiso txa Mkoma Dhavhidha. Ene a ti ni minavelo yo aka dithepele da Txizimu, kambe a getwe ti to a si faneleki kumaha toneto. Hambiketo, a ningile txivhuno awu Txizimu txi nga ti mu sawute ku e maha mthumo wonewo. Dhavhidha a ningete ngu silo sakwe. Atxiya njikombiso txa txinene kwathu!—2 Sam. 7:12, 13; 1 Mak. 29:1, 3-5.

15. Hugues a ku xulisile kutxani kuguma mtamo?

¹⁵ Hugues wa khe França ti lavile e ema kuthuma kota didhota ngu konaha ka malwati, ene a si swi a sikota kumaha hambi mithumo yo hehuka ya ha mwayani. Ene a bhate tiya: “Makhatoni ni ti pfite ni si nga wa txilo, ni guma mtamo. Kambe ngu kutsimbila ka mbimo ni ti woni to ta lisima ngu kutumela txiemo txangu. Se ni mani litsako lo thumela Jehovha nga ha siemo sango si nga txi ni tumelela ngu kona. Ni ti emisete kwa mbi rereka. Kufana ni Gidhiyoni kumweko ni vavamna vale va 300, hambiku va nga ti karate va tiemisete kusimama ve lwa!”—Val. 8:4.

16. Hi nga gonda txani ka txikombiso txa tingelozi?

¹⁶ Hi nga tshumela hi gonda ka txikombiso txa tingelozi. Ka mbimo ya kufuma ka Akabhe, Jehovha a rambile tingelozi ti to ti ningela mawonelo ka nzila ya ku kanganyisa mkoma  Akabhe. Tingelozi to tala ti ningete mawonelo a tona. Kambe, Txizimu txi sawute mawonelo a ngelozi yimweyo dwe txi tshumela txi womba ti to mawonelo onewo ma ndi na pasa. (1 Vafu. 22:19-22) Ina tingelozi timwani ti gumile mtamo kutilava ti pimisa tiya: ‘Hi to thuma mahala?’ Kha hi na txivangelo txo pimisa to ti nga va ti di mahile toneto. Ngu ditshuri, tingelozi ta ti veka hahatshi.—Val. 13:16-18; Mtu. 19:10.

17. Hi nga maha txani ngako hi txi godhola ngu kuva i si mani malungelo o kari?

¹⁷ Veka mapimo ka lungelo yi hi ku nayo yo va Tifakazi ta Jehovha ni ku huwelela Mfumo. Siavelo hi nga sa mbimo yotshe ni ku hi nga sona si hi mahako hi va va lisima ka Jehovha. Hi va va lisima ka Jehovha ni ka vanathu ngako hi txi tiveka hahatshi. Ngu toneto kombela Jehovha ti to u simama u va wo tiveka hahatshi. Etetela sikombiso sa mu ka Bhiblia sa vathu vo tiveka hahatshi. Tiemisele kuthumela Jehovha ni vanathu nga ha u nga sikotako ngu kona.—Mas. 138:6; 1 Pedro 5:5.

18-19. Nji txani txi nga hi vhunako ku va ni litsako ka mthumo wo txhumayela hambi i di ti to vathu kha va tsakeli?

¹⁸ Ina u khala kuguma mtamo ngu kutxhumayela ka wukhalo awu vathu va kona va si tsakeliko mwendo u si mani vathu u di kutxhumayelani? U nga maha txani ti to u simama u va ni litsako ka txiemo txonetxo? Dibhokiso di di ku: “ Nzila yo mana litsako ka mthumo wo txhumayela” di ni timhaka ti u nga ti mahako ka txiemo txonetxo. Ti ni lisima kuva ni mawonelo a manene ngu mthumo wo txhumayela. Ti womba txani kuva ni mawonelo a menene?

¹⁹ Veka mapimo ko huwelela ditina da Jehovha ni Mfumo wakwe. Jesu a ti vekile ha kubasani ti to mba dotho ava va no mana nzila yi yi yisako wutomini. (Mat. 7:13, 14) Mbimo yi hi ku kutxhumayelani hi ni lungelo yo thuma kumweko ni Jehovha, ni Jesu kumweko ni tingelozi. (Mat. 28:19, 20; 1 Vak. 3:9; Mtu. 14:6, 7) Jehovha ngene a gwesako timbilu. (Joh. 6:44) Ngako m’thu a si riyi nzeve mbimo yi hi mu txhumayelako ti nga maha e ta riya nzeve ka dikhambi dimwani.

20. Jeremiya 20:8, 9 a nga hi vhunisa kutxani ngako hi txi guma mtamo?

 ²⁰ Hi nga tshumela hi gonda to tala ka mprofeti Jeremiya. Ene a ti mani txiavelo txo txhumayela wukhalo wo karata. Vathu va txi mu ruketela ni ku mu xanisa “dotshe ditshiku.” (Lera Jeremiya 20:8, 9.) Ene a gumile mtamo aha koza e navela ni ku tsukula. Kambe kha maha toneto.Ngu kutxani? Nguko “dipswi da MKOMA” di txi fana ni mndilo awu wu nga ti tura mbiluni ka Jeremiya, se ene a si na kusikota kumalala! Ti nga maheka ti ti fanako ngu ngathu ngako hi txi tata mialakanyo ni mbilu yathu ngu mapswi a Txizimu. Ngu toneto ti lava hi gonda Bhiblia ditshiku ni ditshiku ni kualakanyisisa ngu ti hi ti gondako. Kota wuyelo, litsako lathu li na engeteleka ni ku kutilava hi na humelela ka mthumo wo txhumayela.—Jer. 15:16.

21. Nji txani txi no hi vhuna kuxula kuguma mtamo?

²¹ Débora awu a nga wombwa makhatoni a wombile tiya: “Kuguma mtamo mlawu awu Sathani a wu thumisako.” Kambe mlawu wuwa wa Sathani kha wu yi dyeli ka Jehovha. Ngu toneto, ngako u txi guma mtamo i nga va ngu txivangelo txihi ni txihi kombela txivhuno ka Jehovha. Ene a nga kuvhuna kuwonisana ni kwa mbi hetiseka ni kutandeka. Jehovha a na kuvhuna to u wonisana ni malwati. A na tshumela e kuvhuna kuwona to kuva ni malungelo hi nga tona i ku ta lisima ngutu. Jehovha a na kuvhuna ti to u va ni mawonelo a manene ngu mthumo wo txhumayela. Rula thundo yako ka Tate wathu wa nzumani ene a na kuvhuna ti to u xula kuguma mtamo.