1-2. Ngu kuya ngu Matewu 5:11, hi fanete ku tipfisa kutxani ngako hi txa manana ni siduko?

JESU a thembisile valondiseli vakwe ti to va ndi na mana litsako la ditshuri. Ene a tshumete e va txharihisa ti to votshe vale va mu randako va ndi na manana ni siduko. (Mat. 10:22, 23; Luka 6:20-23) Athu ha mana litsako ngu kuva vagondiswa va Kristu. Kambe hi tipfisa kutxani ngako hi txi kanetwa ngu maxaka athu, hi txi xaniswa ngu wukoma ni loko hi txi kuzetelwa kumaha to biha ngu vathumi kulothi mwendo ngu vagondi kulothi? Hi nga karateka mbimo yi eto ti hi humelelako, eto ta pfisiseka.

² Vo tala va ti wona ti si pfisiseki kutsaka ngaku va txi xaniswa. Hambi keto ngu ti Bhiblia yi hi gelako ku hi timaha. Ngu txikombiso m’gondiswa Jakobe a bhate ti to mbimo yi hi wonanako ni siduko, hahanze ko guma mtamo, hi fanete ku yi wona i di mhaka yo tsakisa. (Jak. 1:2, 12) Jesu nene a wombile ti to hi fanete kutsaka hambi hi txi xaniswa. (Lera Matewu 5:11.) Hi nga simamisa kutxani hi tsaka mbimo yi hi mananako ni siduko? Hi nga gonda to tala ka dipapilo adi Jakobe a nga bhala a txi bhalela Makristu o khata. Kukhata he bhuleni ngu sikarato asi Makristu onewo ma nga manana naso.

3. Ngu tihi ti nga maheka msana ka kuva Jakobe a di vite m’gondiswa wa Jesu?

³ Msananyana kova Jakobe mnanda wa Jesu a di vite mgondiswa, Makristu ma wuketwe khe Samariya. (Mith. 1:14; 5:17, 18) Ni ku msana kova m’gondiswa Sitefani a di datwe, Makristu o tala ma thavile didhoropani me “hangalaka ka matiko a  Judheya ni Samariya” me ya hoka ni Kipra ni Antiyokiya. (Mith. 7:58–8:1; 11:19) Ti hakubasani ti to Makristu ti lavile me tsanisela siduko. Hambi keto ona kha ma leka kutxhumayela ni ku mabanza ma tiya masoni ni kusimekwa kotshe amu ku nga ti fuma Varoma. (1 Pedro 1:1) Kambe ku ti ngadi ku txi ta sikarato simwani.

4. Ngu sihi sikarato simwani asi Makristu o khata ti nga lava me wonisana naso?

⁴ Makristu o khata ti lavile me wonisana ni sikarato so hambana-hambana. Ngu txikombiso kona mu ka dilembe da 50 ka nguva ya Makristu o khata, mkoma wa Varoma Klawudhiyo a huwelete ti to otshe Majudha ma na khukhe Roma. Se Majudha aya ma nga va Makristu ti lavile me leka miti ya ona me tsimbila me pepetseka ma txi lava ko zumba. (Mith. 18:1-3) Ngu dilembe da 61 ka nguva yoneyo, mpostoli Paulo a bhate ti to Makristu kulowe ma ruketetwe ngu vathu, me betwa majele ni kupelwa. (Vaheb. 10:32-34) Kufana ni votshe vathu Makristu ni ona ti lavile me wonisana ni wusiwana ni malwati.—Var. 15:26; Vaf. 2:25-27.

5. Ngu sihi siwotiso asi hi no bhula ngu sona?

⁵ Mbimo yi Jakobe a nga bhala dipapilo dakwe msana ka dilembe da 62 ka nguva ya Makristu o khata, ene a txi tiziva ti to vanathu va txi wonisana ni siduko. Jehovha a thumisile Jakobe ti to e bhalela Makristu sialakanyiso asi si ndi no va vhuna ti to me simama ma di tsakile hambi ma txi wonisana ni siduko. Konku he bhule ngu dipapilo donedo hi xamula siwotiso siya: Ngu lihi litsako ali Jakobe a nga womba-womba ngu lona? Nji txani txi nga mahako to Makristu me gumelwa ngu litsako? I ngu nzila yihi wuzivi, likholo ni txibindi si nga hi vhunako ti to hi simama hi di ni litsako hambi hi txi wonisana ni siduko?

6. Ngu kuya ngu Luka 6:22, 23, ngu kutxani Makristu ma txi tsaka mbimo yi ma mananako ni siduko?

⁶ Vathu vo tala va pimisa ti to va ngo tsaka loku va di ni dihanyo da dinene, male yo tala ni wutomi wa mwaya wo tsakisa. Kambe elo hi nga lona litsako ali Jakobe a nga womba-womba ngu lona, lona m’hando wa moya wa Txizimu ni ku kha liyi ngu siemo asi m’thu a ku ka sona. (Vag. 5:22) Makristu ma nga mana litsako mwendo kugiya ngu kuziva ti to ma tsakisa Jehovha ni ku ma etetela txikombiso txa Jesu. (Lera Luka 6:22, 23; Vakl. 1:10, 11) Kufana ni txigeziyana txa laterna atxi txi simamako txi tura ngu kuva txi di vhiketwe ngu divhidro, litsako lathu la simama li tura mndani ka mbilu. Lona kha li pfhupeli ngako hi txi manana ni malwati mwendo kugumelwa ngu male. Ni ku lona kha li pfhupeliswi ngu kukanetwa ni kupoyilelwa ngu maxaka mwendo vathu vamwani. Hahanze ko timeka lona li simama li kula mbimo yi hi kanetwako. Mbimo yi hi mananako ni siduko ha tsaka ngu kuziva to hi vagondiswa va ditshuri va Kristu. (Mat. 10:22; 24:9; Joh. 15:20) Eto ngu ti ti nga maha Jakobe e bhala tiya: “Vanathu, yi woneni i di mhaka ya kutsakisa ngutu, amukelani ngu mbilu yo tsaka sotshe siduko si mi si manako.”—Jak. 1:2.

7-8. Hi nga wuyelwa ngu txani ngako likholo lathu li txi dukwa?

⁷ Jakobe a tshumete e womba txivangelo tximwani atxi txi mahako Makristu me tsaka hambi ma txi manana ni siduko. Ene a ti khene: “Txiduko txa likholo lanu, txi ninga kuhonisela.” (Jak. 1:3) Siduko hi nga si fananisa ni mndilo awu wu hisako simbi. Mbimo yi simbi yi hiswako yi tshumela yi hola yo engetela kubanga. Ngu ha kufanako, mbimo yi hi tsaniselako siduko likholo lathu lo ya li tsana. Eto ngu ti ti nga maha Jakobe e bhala tiya: “Ta laveka ti to kuhonisela ku txi veka m’thumo wo hetiseka, kasiku mi txi maneka mi di vathu vo hetiseka.” (Jak. 1:4) Mbimo yi hi wonako ti to siduko so ya si tsanisa likholo lathu hi si timisela hi di tsakile.

⁸ Ka dipapilo dakwe Jakobe a tshumete e bhala sikarato asi si nga hi tekelako litsako. Ngu sihi sikarato sa kona? Hi nga si xulisa kutxani?

9. Ngu kutxani hi txi lava wutxhari?

⁹ Txikarato: Kwa mbi ziva to hi na maha txani. Mbimo yi hi ku ka txiduko hi lava txivhuno txa Jehovha kasi ku hi sawula ati ti no mu tsakisa, ti wuyelisa vanathu ni ku hi vhuna hi simama hi di thembekile. (Jer. 10:23) Hi lava wutxhari kasi kuziva ti to hi na maha txani mwendo hi na womba txani ka va va hi kanetako. Ngako hi si tizivi to hi na maha txani hi nga  godhola, se eto ti nga hi maha hi luza litsako ngu txikuluveta.

10. Dibhuku da Jakobe 1:5, di hi fanete hi maha txani ti to hi mana wutxhari?

¹⁰ Hi nga txi xulisa kutxani: Kombela wutxhari ka Jehovha. Ti to hi tsanisela siduko ngu litsako, kukhata hi fanete kumaha mkombelo hi kombela wutxhari ka Jehovha ti to hi kota kumaha sisungo sa sinene. (Lera Jakobe 1:5.) Hi fanete kumaha txani ngako hi txi wona nga Jehovha wa swela kuxamula mikombelo yathu? Jakobe a ti khene hi fanete kusimama hi ‘kombela’ ka Txizimu. Jehovha kha swireki ngako hi txi simama hi mu kombela wutxhari. Ene kha na mbi hi bhongela. Tate wathu wa nzumani a na hi ninga ‘na a si feleli’ mbimo yi hi kombelako wutxhari ti to hi timisela siduko. (Mas. 25:12, 13) Ene wa siwona si karato sathu. Aku i ku m’thu wa wumbilu ene wa ti lava ngutu ku hi vhuna. Ngu ditshuri eto ta hi tisela litsako! Se Jehovha a hi ningisa kutxani wutxhari?

11. Ngu tihi timwani hi nga ti mahako ti to hi mana wutxhari?

¹¹ Jehovha a na hi ninga wutxhari ngu kuthumisa Dipswi dakwe, i ku Bhiblia. (Mav. 2:6) Ti to hi mana wutxhari, hi fanete kugonda Bhiblia ni mabhuku ya ma nga seketelwa ka Bhiblia. Kambe kha ha fanela kugwitela kuva sipila so ziva Bhiblia dwe. Hi fanete kutshumela hi thumisa sialakanyiso si hi si manako ka Bhiblia ka wutomi wathu. Jakobe a bhate tiya: “Mahani valondeteli va dipswi, mi nga ti maheni vaengisi va dona dwe.” (Jak. 1:22) Mbimo yi hi thumisako sialakanyiso sa mu ka Bhiblia hi nava vathu vo dikha, vo pfisisa ni va wuxinji. (Jak. 3:17) Tifanelo tiya ti na hi vhuna mbimo yi hi wonisanako ni siduko na hi si luzi litsako.

12. Ngu kutxani i di ta lisima ku yi ziva kwati Bhiblia?

¹² Bhiblia yi fana ni txibuko, yona yi nga hi  vhuna kuwona aha hi ku ni txikarato, se hi lulamisa. (Jak. 1:23-25) Ngu txikombiso, mbimo yi hi gondako Bhiblia hi nga wona to hi fanete kugonda kuva vathu vo ti ñola. Jehovha a nga hi vhuna ku hi va vo thutha mbimo yi sikarato mwendo vathu va hi jujako. Ngu kuva vo thutha hi nga sikota kuwonisana kwati ni sikarato. Eto ti na hi vhuna ku hi khata ngu kuema hi alakanyisisa khakwati kasi ku hi kota kumaha sisungo sa sinene. (Jak. 3:13) Hi nga wona lisima lo yi ziva kwati Bhiblia!

13. Ngu kutxani hi di fanete kuxolisisa sikombiso sa mu ka Bhiblia?

¹³ Mbimo yimwani hi nga danza hi di hyite ngu kugonda ka ti hi nga tandeka ka tona. Kambe eto ta panda nguko hi nava se hi di hyite. Nzila ya yinene yo mana wutxhari ngu gonda ka sikombiso sa vamwani. Ngu toneto Jakobe a nga hi kuzeta ku hi gonda ka sikombiso sa mu ka Bhiblia so fana ni sa Abrahamu Rahabhe, Jobe ni Elija. (Jak. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Malanda onewo o thembeka ma si koti kuwonisana ni sikarato asi si ndi nova si di va tekete litsako. Sikombiso soneso sa vathu va va nga tsanisela, si tiveka hakubasani ti to Jehovha a nga hi vhuna nathu hi maha ati ti fanako.

14-15. Ngu kutxnai hi sa fanela kuleka kukana-kana ku kula timbiluni kwathu?

¹⁴ Tixikarato: Kukana-kana. Mbimo yimwani hi nga tshuka hi si yi pfisisi mhaka yo kari ya mu ka Bhiblia. Kutilava Jehovha kha xamula mikombelo yathu ngu nzila yi hi nga ti yi emete. Se eto ti nga hi tisela kukana-kana. Ngako hi txo huluhuti eto ti nga holisa likholo lathu ni kumoxa wuxaka wathu ni Jehovha. (Jak. 1:7, 8) Eto ti nga tshumela ti hi maha hi luza themba yathu ya mbimo yi yi tako.

¹⁵ Mpostoli Paulo a fananisile themba yathu ya mbimo yi yi tako ni rikhiso. (Vaheb. 6:19) Rikhiso yi tsanisa ngalava ti to yi si deka-dekiswi ngu moya yi rethwa yi ya peka siwindi. Kambe ngako txhini yi yi nga sunga rikhiso yi txi bhirela yona yi nga wika, se rikhiso yi nge thumi txilo. Kufana ni txhini yo bhirela ayi yi nga mbi tsana, kukana-kana ku nga maha to likholo lathu li si tsani. Ngako m’thu wu a kana-kanako a txi kanetwa a nga luza likholo la ti to Jehovha a na hetisisa sithembiso sakwe. Ngako hi txi luza likholo hi luza ni themba yathu. Ngu toneto Jakobe a nga bhala atxi: “Awule a kana-kanako, a fana ni divimbi da linene, di rethwako ni kuvhiluswa ngu moya di tshotshwa khe ni khe.” (Jak. 1:6) M’thu eneyo kha na kumana litsako.

16. Hi nga maha txani ngako hi di ni kukana-kana?

¹⁶ Hi nga txi xulisa kutxani: Xula kukana-kana u tsanisa likholo lako. U nga ve ni timbilu timbidi. Ka masiku a mprofeti Elija vathu va Jehovha va getwe ku va si vi ni timbilu timbidi. Elija a va gete tiya: “Mi na khwita hagari ka mipimiso yimbidi kala yihi mbimo kani? Ngako MKOMA i di Txizimu mlondiseleni; ni loku i di Bhahali, i mlondiseleni.” (1 Vafu. 18:21) Ti ngu ha kufanako ni nyamsi. Ti lava hi maha wuxolisisi kasi kutsaniseka ti to Jehovha ngene Txizimu, Bhiblia i Dipswi da Txizimu ni ti to Tifakazi ta Jehovha mbathu vakwe. (1 Vat. 5:21) Hi txi maha toneto hi na xula kukana-kana, hi tsanisa likholo lathu. Ngako hi txi lava txivhuno kasi ku hi xula kukana-kana, hi fanete ku txi kombela ka madhota. Ti lava hi si sweliseli kuthavisa kukana-kana kasi ku hi na simama hi thumela Jehovha hi di tsakile.

17. Ku nga maheka txani ngako hi txi guma mtamo?

¹⁷ Txikarato: Kurereka. Bhiblia yi womba tiya: “Ngako u txi rereka ka ditshiku da xomulo, mtamo wako wu nava wudotho.” (Mav. 24:10, NM) Dipswi da Txihebheru di nga hunduluxelwa diva “kurereka” di nga womba  “kuguma mtamo.” Ngako hi txi guma mtamo hi nga luza litsako.

18. Ti womba txani kutsanisela?

¹⁸ Hi nga txi xulisa kutxani: Themba ti to Jehovha a na kuninga mtamo wu wu lavekako ti to u tsanisela. Ti to hi tsanisela siduko ti lava hi di ni txibindi. (Jak. 5:11) Dipswi di di ku “kutsanisela” adi Jakobe a nga di thumisa di hi maha hi pimisa ngu m’thu wu a emako a di tsani ka ti a ti kholwako. Hi nga alakanya ngu disotxhwa adi di ku ni txibindi adi di emako di di tsani yimbini di si tutumi hambi di txi wona to nga podhi di xulwa.

19. Hi nga gonda txani ka txikombiso txa mpostoli Paulo?

¹⁹ Mpostoli Paulo a hi vekete txikombiso txa txinene txo va ni txibindi ni kutsanisela. Mbimo yimwani a txi ta e guma mtamo. Hambiketo ene a ti sikota kutsanisela nguko a ti themba ti to Jehovha a ndi na mu ninga mtamo awu wu lavekako. (2 Vak. 12:8-10; Vaf. 4:13) Nathu hi nga va ni mtamo ni txibindi atxi txi lavekako ngako hi txi tiveka hahatshi hi tumela ti to hi lava txivhuno txa Jehovha.—Jak. 4:10.

20-21. Ngu tihi ti hi fanelako kutsaniseka ka tona?

²⁰ Ti lava hi tsaniseka ti to siduko si hi mananako naso kha hi ngo tsayiswa ngu Jehovha. Jakobe a hi tsanisekisile atxi: “Ni wammweyo a dukwako, a nga thuke a txi khene: ‘Txiduko txangu txi ta ngu ka Txizimu,’ nguko Txizimu kha txi na ku si kota kudukwa ngu wubihi, se kambe kha txi duki m’thu.” (Jak. 1:13) Ngako hi txi kholwa ka toneto hi na tshuketa hafuhi ni Jehovha Tate wathu wa lirando.—Jak. 4:8.

²¹ Jehovha Njizimu atxi txi “ku si nga ni kutxitxa.” (Jak. 1:17) Aku a nga vhuna Makristu o khata me tsanisela siduko, nathu a na hi vhuna nyamsi. Kombela wutxhari, likholo ni txibindi ka Jehovha u txi tsaniseka ti to ene a na kuvhuna. Jehovha a na xamula mikombelo yako. Tshumela u tsaniseka ti to ngu kuvhunwa ngu Jehovha u na simama u tsanisela siduko ngu litsako.