GONDO 28
Tsaniseka ti to ati u ti gondako ditshuri
“Aniko awe, zumba u di tsani ka tiya u nga gonda, u txi ti tumela ngu kuva i di ta ditshuri.”—2 TIM. 3:14.
NDANDO 56 Maha ditshuri di va dako
ATI HI NO TI GONDA *
1. Hi lava kuwomba txani ku dipswi di di ku “ditshuri”?
“U gondisile kutxani ditshuri?” “U veleketwe ditshurini?” “U ni malembe mangahi u txi ziva ditshuri?” Ti nga maha u txi khala kuwotiswa siwotiso siya mwendo awe u ta nga wotisa vamwani. Hi lava kuwomba txani ngu dipswi di di ku “ditshuri?” Ngu txitalo hi thumisa dipswi diya ti to hi txhamusela ati hi ti kholwako, nzila yi hi khozelako ngu yona Txizimu ni mahanyelo athu. Vathu va ku ka “ditshuri” va ti ziva ati Bhiblia yi ti gondisako ni ku va hanya ngu matshina a milayo ya Bhiblia. Wuyelo ya kona vona va thuseka ka tigondo ta wukhongeli wa makuhu ni kutidila ngu wutomi wo tsakisa hambiku va nga mbi hetiseka.—Joh. 8:32.
2. Ngu kuya ngu Johani 13:34, 35, nji txani txi nga mahako m’thu e tsakela ditshuri?
2 Nji txani txi nga kumaha u tsakela ditshuri? Ti nga maha u di wonile mahanyelo a manene a Tifakazi ta Jehovha. (1 Pedro 2:12) Ti nga maha kambe i di lirando li li kuho hagari kwawe. Vo tala, ka ditshiku do khata va nga xalela mitshangano va ti ya tsakiswa ngu lirando li va nga kombiswa ngu vanathu i si nga ngu ti va nga ti gonda. Atiya ka ti xamalisi nguko Jesu a ti khene vagondiswa vakwe va ndi na ziwa ngu lirando li va ku nalo. (Lera Johani 13:34, 35.) Kambe hi nga lirando basi li hi mahako hi va ni likholo lo tsana.
3. Ku nga maheka txani ngako hi di seketete likholo lathu ka lirando li li ku hagari ka Makristu dwe?
3 Ti ni phango kuseketela likholo lathu ka lirando li li kuho hagari ka Makristu basi. Ngu kutxani? Alakanya ngu Var. 12:2.
tiya, mwanathu wo kari i nga va didhota mwendo nyaphandule a txi maha txionho, mwendo u henyiswa ngu mwanathu wo kari dibanzani. Mwendo m’thu i nga ti mwanathu e kaneka ditshuri. Ngako eto ti txo maheka u nga henya u leka kuthumela Jehovha. Nda lisima kualanyisisa ngu tiya: Hi txi aka likholo ka mahanyelo a vamwani i si nga ka wuxaka wathu ni Jehovhali na mbi tsana. Likholo lako kha la fanela kutsaniswa ngu silo so hehuka so fana ni matipfelo a vathu vamwani. Kambe u fanete kutsanisa liko ka silo si si nga banga. Ku pfisisa ati u ti gondako u maha wuxolisisi kasi ku tsaniseka ti to ati u ti gondako ditshuri.—4. Ngu kuya ngu Matewu 13:3-6, 20, 21, kumaheka txani ngu vamwani ngako va txi manana ni siduko?
4 Jesu a wombile ti to vamwani va ndi na tumela ditshuri ngu “kutsaka”, kambe likholo lawe li ndi na guma mbimo yi va dukwako. (Lera Matewu 13:3-6, 20, 21.) Ti nga maha va sa ti pfisisa ti to kulondisela Jesu ti pata sikarato (Mat. 16:24) Kutilava va txi alakanya ti to wutomi wa Wukristu mbo tsakisa, wo tala ngu makatekwa wu si nga ni sikarato. Kambe ka mafu yawa o mbi hetiseka hotshethu hi na manana ni sikarato. Siemo si nga txitxa se eto ti nga hi maha hi gumelwa ngu litsako ngu mbimo yo kari.—Mas. 6:6; Ekl. 9:11.
5. Nji txani txi kombisako ti to wungi wa vanathu va tsaniseka ti to va ka ditshuri?
5 Wungi wa vanathu va tsaniseka ti to va mani ditshuri. Hi ti zivisa kutxani? Nguko kha va tshuki ve kana-kana ti to va mani ditshuri hambi va txi henyiswa ngu mwanathu wo kari, mwendo kutshuka e ti ñola ngu nzila yo biha. (Mas. 119:165) Ngako va txi dukwa likholo lawe kha li holi, kambe lo ya li tsana. (Jak. 1:2-4) Nji txani txi nga kuvhunako ku nawe u va ni likholo lo tsana?
ZIVA DITSHURI MAYELANO NI TXIZIMU
6. Makristu o khata ma ti sekela likholo lawe ka txani?
6 Makristu o khata ma ti seketela likholo la ona ka “ditshuri da Evhangeli” i ku wuzivi wa mu ka Bhiblia ni tigondo ta Jesu Kristu. (Vag. 2:5) Ditshuri donedo ngu totshe ati Makristu ma ti kholwako kupata ni lifo la dingandelo da Jesu Kristu ni kuwuka kwakwe. Ngu kutxani mpostoli Paulo a di tsanisekile ti to tigondo toneto i di ta ditshuri? Nguko ene a txi thumisa Mibhalo ti to e “txhamusela ni ku va kombisa ti to Mesiya a ti fanete kuxaniseka ni kuwuka ka vakufa.” (Mith. 17:2, 3) Makristu o khata ma tumete tigondo toneto ni kuthemba moya wo sawuleka ti to wu va vhuna kupfisisa Dipswi da Txizimu. Vona va xolisisele vapune kasi kutsaniseka ti to tigondo toneto ti seketetwe ka Mibhalo. (Mith. 17:11, 12; Vaheb. 5:14) Vona va si aki likholo lawe ngu matipfelo a vamwani dwe nem va si thumeli Jehovha ngu kutsakela ku ya va kumweko ni vanawe. Kambe va txi aka likholo lawe “amu ka kuziva Txizimu.”—Vakl. 1:9, 10.
7. Likholo li li nga tsaniswa ka ditshuri da mu ka Bhiblia li nga hi vhuna kumaha txani?
7 Ditshuri di ku ka Dipswi da Txizimu kha di txitxi. (Mas. 119:160) Ngu txikombiso, mwanathu dibanzani a nga hi henyisa mwendo kumaha txionho txa hombe, kambe ditshuri kha di txitxi. Hambi hi txo manana ni sikarato ditshuri kha di txitxi. Ngu toneto ti lava hi tiziva kwati tigondo ta mu ka Bhiblia hi tshumela hi tsaniseka ti to ati hi ti gondako ditshuri. Likholo li li tsaniswako ngu ditshuri da mu ka Bhiblia li na hi vhuna kuzumba hi di tsani hambi hi txi manana ni siduko. Nji txani txi ku mahako u tsaniseka ti to u mani ditshuri?
TSANISEKA KA TI U TI KHOLWAKO
8. Ngu kuya ngu 2 Timoti 3:14, 15, nji txani txi nga maha Timoti e kholwa ti to a ti mani ditshuri?
8 Timoti a txi tsaniseka ti to a mani ditshuri. Ngu kutxani? (Lera 2 Timoti 3:14, 15.) Timoti a vhunilwe ngu kokwani wakwe ni mame vakwe kupfisisa “mibhalo yo sawuleka.” I si ngeto dwe ene a ti ningile mbimo yo gonda ngu mibhalo yoneyo. Ngu toneto ene a khotwe ka ti a nga txi ti gonda “ngu kuva i di ta ditshuri.” Ngu msana, Timoti, mame wakwe ni nkokwane vakwe va gondile tigondo ta Wukristu. Ditshuri to Timoti a tsakisilwe ngu lirando li a nga ti kombwa ngu valondeteli va Jesu, ngu toneto a txi tilava ku va ni vanathu a txi va vhuna ngu didhawa da moya. (Vaf. 2:19, 20) Hambiketo likholo lakwe li sa seketelwa ka lirando li a nga ti nalo ngu vanathu kambe li ti seketetwe ka lirando li a nga ti nalo ngu Jehovha. Nanathu ti lava hi va ni sivangelo so pfisiseka sa ti to ati hi ti gondako amu ka Bhiblia mayelano ni Jehovha ditshuri.
9. Ngu tihi timhaka tiraru ta lisima ati u fanelako kutiziva?
9 Ti to u maha toneto ti lava u ziva timhaka tiraru ta lisima. Txo khata ti lava u tsaniseka ti to Jehovha ngene M’vangi wa sotshe silo. (Eks. 3:14, 15; Vaheb. 3:4; Mtu. 4:11) Txa wumbidi, ti lava u tsaniseka ti to a ti ti nga bhalwa ka Bhiblia ti ta ngu ka Txizimu. (2 Tim. 3:16, 17) Txa wuraru, ti lava u tsaniseka ti to Tifakazi ta Jehovha, vathu ava ene a nga va sawulia ku ve mu khozela va txi kongomiswa ngu Jesu Kristu. (Isaya 43:10-12; Joh. 14:6; Mith. 15:14) Eto kha ti wombi ti to ti lava u va txisangala txa wuzivi wa Bhiblia. Txikongomelo txako txi nave txo thumisa “mtamo wa kualakanyisisa” kasi ku u tsaniseka ti to u mani ditshuri.—Var. 12:1 NM.
TIEMISELE KUKHOLWISA VAMWANI
10. Hi nga maha txani ngu ditshuri di hi nga di gonda mayelano ni Txizimu, Bhiblia ni vathu va txona?
10 U nga maha txani msana ko va u di gondile ditshuri mayelano ni Txizimu, Bhiblia ni vathu va txona? Thumisa mibhalo ti to u kholwisa vamwani. Eto nda lisima nguko athu Makristu hi ningilwe mthumo wo gondisa ditshuri donedo ka va va hi engisako. * (1 Tim. 4:16) Mbimo yi hi vhunako vathu vamwani ve ziva ditshuri da mu ka Bhiblia hi tsanisa likholo lathu ka ditshuri donedo.
11. Hi nga etetelisa kutxani txikombiso txa Paulo hi txi gondisa ditshuri vamwani?
11 Mbimo yi Paulo a nga ti txhumayela vamwani a ti “zama ku va kholwisa ngu ta Jesu, a txi va dinganisela ngu Mlayo wa Mosi ni Vaprofeti.” (Mith. 28:23) Hi nga mu etetelisa kutxani Paulo hi txi gondisa vamwani ditshuri? Hahanze ko va gela ti Bhiblia yi ti wombako dwe. Hi fanete kuvhuna sigondo sathu si alakanyisisa ngu Mibhalo ti to ve va vangana va Jehovha. Athu kha hi lavi ve tumela ditshuri nguko va hi xoniphako, kambe hi lava ve tumela nguko ati va ti gondako mayelano ni Txizimu txathu txa lirando ditshuri.
12-13. Valeki va nga vhunisa kutxani vanana ti to ve simama nzilani ka ditshuri?
12 Anu vaveleki matsaka ngako vanana vanu va txi simama ditshurini. U nga pimisa ti to ngako vanana vako va di ni vangana dibanzani va nga kula ngu didhawa da moya. Kambe ti to vanana vako ve kholwa ku va mani ditshuri kha ti lavi ve gwitela ko va ni vangana dwe. Ti lava ve aka wunga wo tsana ni Txizimu, ve tshumela ve tsaniseka ti to ati va ti gondako ka Bhiblia ngu dona ditsuri.
13 Ti to vaveleki vegondisa vanana vawe ditshuri ti lava ve veka txikombiso txa txinene txo gonda Bhiblia ditshiku ni ditshiku. Va fanete ve tiha mbimo yo alakanyisisa ngu ti va tigondako. Se eto ti na va maha ve kota kugondisa vanana vawe. Ti lava ve gondisa vanana vawe kuthumisa Farameti yo maha wuxolisisi yo fana ni JW Library ni Bhibhiliyoteka ya Site ya Watchtower. Ngako mi txi maha toneto, mi na vhuna vanana vanu ti to ve dhunda Jehovha ni kuthemba ti to a hi ninga sakudya sa moya ngu kuthumisa ‘txithumi txi thembeka na txi ni wutxhari.’ (Mat. 24:45-47) Vaveleki mi nga tsakisweni ngu kugondisa vanana vanu tigondo ta makhato ta Bhiblia dwe. Va vhuneni ve tsanisa likholo lawe ngu ku va gondisa ngu ta “wutumbu wa ku eta ka Txizimu” ngu kuya ngu tanga ni wusikoti wawe.—1 Vak. 2:10.
GONDA WUPROFETI WA BHIBLIA
14. Ngu kutxani ti txi lava hi gonda wuprofeti wa Bhiblia? (Wona dibhokiso di di ku “ U nga sikota kutxhamusela wuprofeti wuwa?”)
14 Wuprofeti njienge tximwani txa lisima txa mu ka Bhiblia a txi txi hi vhunako kuaka likholo lo tsana ka Jehovha. Ngu wuhi wuprofeti awu wu nga tsanisa likholo la wena? Ti nga maha i di wuprofeti mayelano ni “masiku o gwitisa.” (2 Tim. 3:1-5; Mat. 24:3, 7) Ngu wuhi wuprofeti wumwani wa mu ka Bhiblia awu wu nga hetiseka awu wu nga tsanisako likholo lako? Wuprofeti awu wu ku ka Dhaniyeli tindima 2 ni 11 wu tsanisisile kutxani likholo lako? * Loko u ni di likholo lo tsana ali li nga seketelwa amu ka Bhiblia likholo lonelo kha li na kutseka-tseka. Hi nga alakanya likholo la vanathu ava va nga xaniswa Germani ngu mbimo ya Yimbi ya Wumbidi ya Mafu. Hambiku va nga ti si wu pfisisi wotshe wuprofeti mayelano ni masiku a magwito vona va ti ni likholo lo tsana ka Dipswi da Txizimu.
15-17. Kugonda Bhiblia ti va vhunisile kutxani vanathu va nga txi xaniswa ngu va Nazi?
15 Mbimo yi ku nga ti fuma wukoma wa va Nazi, vanathu vo tala va yisilwe ka makhalo o xaniswa. Hitler ni mmweyo wa masotxhwa akwe o thembeka Heinrich Himmler va txi nyenya Tifakazi ta Jehovha. Mwanathu mmwani wa txisikati a khene Himmler a gete tiya mtxhawa wa vanathu va txisikati: “Jehovha yu wanu a nga fuma nzumani kambe ha mafuni hawa kufuma athu! Ni lava ku mu komba ti to i mani a no xula kwathu ni nanu!” Nji txani txi nga vhuna vathu va Jehovha kusimama va di thembekile?
16 Vanathu vonevo va txi ti ziva ti to Mfumo wa Txizimu wu di khatile kufuma ngu
1914. Kha ta xamalisa loko va txi xaniswa ni ku vengelwa. Hambiketo, vona va txi tsaniseka ti to kha ku na mfumo wa m’thu awu wo no tsivela Txizimu ku txi hetisisa makungo a txona. Hitler a si na kusikota kufuvisa wukhozeli wa ditshuri mwendo kuveka mfumo wa mtamo kupinda Mfumo wa Txizimu. Vanathu va txi tsaniseka ti to mfumo wa Hitler wu ndi na fuva.17 Ati vanathu va nga ti ti kholwa i ti ditshuri. Kha ta swela mfumo wa va Nazi wu wite. Himmler wamwamna awu a nga khene: “Ha mafuni hawa ngathu hi fumako” a tutumile e ya barama. A di ko kubaramani kheya a mananile ni mwanathu Lübke mmweyo wa va nga ti kuxaniswani. Himmler a to walo-walo hika-bweka e wotisa mwanathu Lübke a txi khene: “Se ku na maheka txani kuwa?” Mwanthu Lübke a txhamusete Himmler ti to Tifakazi ta Jehovha ti txi ti ziva ti to mfumo wa va Nazi wu ndi na fuva ni ku vona va ndi na thuswa. Himmler awu a nga ti womba-wombil kubiha ngu Tifakazi ta Jehovha a to walo kayee. Msana keto Himmler a ti ya tisunga. Hi gonda txani ka mhaka yiya? Kugonda Bhiblia kumweko ni wuprofeti wa yona ti tsanisa likholo lathu ka Txizimu ti tshumela ti hi vhuna kuzumba hi di tsani mbimo yi hi mananako ni sikarato.—2 Pedro 1:19-21.
18. Ngu kuya ngu Johani 6:67, 68, ngu kutxani ti txi lava hi va ni “wuzivi ni wutxhari”?
18 Makristu a ditshuri ma ziva ngu lirando, ngu toneto mmwani ni mwani wathu a fante kukombisa lirando. Hambiketo, ti lava hi va ni “wuzivi ni wutxhari.” (Vaf. 1:9) Ngako hi si nga ni wuzivi wonewo hi nga “pepulwa ngu timoya ta gondo ya kukanganyisa ka vathu,” kumweko ni va va nga xangela ditshuri. (Vaef. 4:14) Mbimo yi vagondiswa vamwani va nga leka kulondetela Jesu, Pedro a wombile ngu kutsana a txi khene: Jesu ngene a nga ti ni “mapswi a wutomi wo mbi guma.” (Lera Johani 6:67, 68.) Hambiku Pedro a nga si pfisisi to tala mayelano ni ti Jesu a nga womba ene a simamile a di thembekile nguko a txi ziva ditshuri mayelano ni Jesu Kristu. Ngu toneto tsanisa likholo lako ka ti Bhiblia yi yi gondisako. Ngako u txi maha toneto, likholo lako li na tsana ti si nga ni mhaka ni sikarato u tshumela u vhuna vamwani ve va ni likholo lo tsana ni vona.—2 Joh. 1, 2.
NDANDO 72 Kuzivisa ditshuri da Mfumo
^ par. 5 Msungo wuwa wu na hi vhuna kuwona lisima la ditshuri da mu ka dipswi da Txizimu. Hi na tshumela hi wona ti to hi nga tiyisekisa kutxani ti to ati hi ti gondako ditshuri.
^ par. 10 Ti to u vhuna vamwani ve ziva ditshuri da mu ka Bhiblia wona: “Uma Conversa sobre a Bíblia”, ka A Sentinela ya kukhukhela 2010 kala 2015. Misungo ya timhaka yimwani yi ku nga bhulwa ngu yona ngu yiya: “Jesus é Deus?”, “Quando o Reino de Deus começou a governar?” ni “Deus pune as pessoas no inferno?”
^ par. 14 Ti to u mana to engeteleka mayelano ni wuprofeti wu wu ku ka Dhaniyeli ndima 2 ni 11 wona ka A Sentinela ya 2012, ni ka Muwoneleli wa Maio wa 2020.