1. Ngu tihi ti kombisako ti to vathu nyamsi kha va na lirando?

BHIBLIA yi wombile ti to ka masiku a magwito vathu va ndi nava vo “mbi na lirando.” (2 Tim. 3:1, 3) Ha kuwona kuhetiseka ka wuprofeti wonewo nyamsi. Ngu txikombiso, timwaya to tala ta daya wukati ni kutshumela ti maha ti to vanana va txi ti wona va si randwi. Hambi timwaya ati ti zumbako wukhalo wumwewo ta tandeka kukombisana lirando. Ngu txikombiso, m’gondi mmwani a wombile tiya: “Vaveleki kha va bhuli, vona va heta mbimo yo lapha va di ka makomputadhori, matablet, mafone, ni kutha mavhidhiyo gemi. Hambiku va zumbako ka nyumba yimweyo vona kha va zivani.”

2-3. a) Ngu kuya ngu dibhuku da Varoma 12:10, hi fanete kukombisa wumbilu ka va mani? b) Hi na bhula ngu txani ka gondo yiya?

² Athu hi lava kuhambana ni vathu va ditiko diya ava va si kombisiko lirando. (Var. 12:2) Kambe athu hi lava kukombisa lirando i si nga ha mwayani dwe, hi lava kutshumela hi kombisa wumbilu ka vanathu. (Lera Varoma 12:10.) Nji txani wumbilu? Wumbilu ti womba kukombisana lirando nga vanana va m’thu mmweyo, nga ti va randanisako tona vathu va mwaya wumwewo. Aliya ngu lona lirando ali hi fanelako ku li sakulela ti to hi li kombisa ka mwaya wathu wa moya, i ku vanathu. Ngako hi txi va kombisa wumbilu hi va vhuna ti to ve thumela Jehovha ngu wumwewo na va di tsakile.—Mika 2:12.

³ Ti to hi sikota kusakulela ni kukombisa wumbilu hi na gonda ka sikombiso sa mu ka Bhiblia.

4. Dibhuku da Masalmo 108:8 di womba txani ngu Jehovha?

⁴ Bhiblia ya kombisa tifanelo to tshura ta Jehovha. Ngu txikombiso, Bhiblia yi khene: “Txizimu Lirando.” (1 Joh. 4:8) Fanelo yoneyo yi hi maha hi tshuketa hafuhi kwakwe. Kambe Bhiblia yi tshumela yi txi khene Jehovha a “tate ngu lirando.” (Lera Masalmo 108:8.) Hahanze ko hi randa dwe, Jehovha a tshumela e va ni wumbilu ngu ngathu!

5. Jehovha a kombisisa kutxani wumbilu? Hi nga mu etetelisa kutxani?

⁵ Dibhuku da Masalmo 108:8 di yelanisa fanelo ya Jehovha yo tala ngu lirando ni yimwani fanelo ayi yi hi tshuketisako hafuhi ni nene i ku wumbilu. (Eks. 34:6) Yimwani ya tinzila ayi Jehovha a kombisako ngu yona wumbilu wakwe, ngu hi divalela loko hi txi phazama. (Mas. 51:1) Amu ka Bhiblia wumbilu kha wu gwiteli ko divalela dwe. Wumbilu matipfelo aya ma khukhelako mbiluni. Matipfelo oneyo ma maha ti to m’thu e gweseka ngako a txi wona mmwani m’thu a txi xaniseka se e susumeteleka ku m’vhuna. Jehovha a womba ti to a ni matipfelo o tshima ngutu o pinda matipfelo aya mame a ku nawo ngu mwanana wakwe. (Isaya 49:15) Mbimo yi hi ku kuxanisekani wumbilu wu susumetela Jehovha ku e lava ku hi vhuna. (Mas. 37:39; 1 Vak. 10:13) Hi nga kombisa wumbilu ka vanathu ngu ku va divalela hi si va vekeli txiviti nga ku va txi phazama. (Vaef. 4:32) Kambe txivangelo txo khata txi txi hi mahako hi kombisa wumbilu ngu ti to hi lava kuvhuna vanathu ngako va txi manana ni sikarato. Ngako lirando li txi hi susumetela kukombisa wumbilu vamwani, hi etetela Jehovha i ku txikombiso txo hetiseka txa lirando.—Vaef. 5:1.

6. Dhavhidha ni Jonatani va kombisanisile kutxani lirando?

⁶ Bhiblia yi ni sikombiso sa vathu ava va nga kombisana wumbilu. Wona txikombiso  txa Jonatani ni Dhavhidha. Bhiblia yi womba tiya: “Mhefemulo wa Jonatani wu to patana ni m’hefemula wa Dhavhidha; se Jonatani a to m’randa kufana ni ti a ti randisako tona ene.” (1 Sam. 18:1) Dhavhidha a ti sawutwe to e teka txikhalo txa wukoma txa Sawule. Msana keto Sawule a to henyela Dhavhidha e lava ku m’daya. Kambe Jonatani kha patana ni tate wakwe e wukela Dhavhidha. Jonatani ni Dhavhidha va thembisanile kusimama ve va vangana ni kuvhunana.—1 Sam. 20:42.

7. Ngu tihi ati ti nga ndi no maha Jonatani a si vi mngana wa Dhavhidha?

⁷ Wungana awu Jonatani a nga ti nawo ni Dhavhidha wu ti xamalisa ngutu. Ngu kutxani? Nguko ku ti ni ti ti ndi no va maha va si vi vangana. Ngu txikombiso Jonatani a ti pinda Dhavhidha ngu 30 wa malembe. Se Jonatani a di pimisile to Dhavhidha i ti ngadi fanyana ni ku a si na wusikoti. Hambiketo, Jonatani kha wona Dhavhidha kota fanyana.

8. Ngu tihi ti kombisako ti to Jonatani i ti mngana wa mnene wa Dhavhidha?

⁸ Jonatani a ti ni txivangelo txo bavela Dhavhidha. Kota mwanana wa Mkoma Sawule, Jonatani nga a di pimisile to ngene a nga ti fanete kuteka txikhalo txa wukoma. (1 Sam. 20:31) Kambe Jonatani a ti tiveka hahatshi ni ku a txi thembeka ka Jehovha se a txi seketela to Dhavhidha e va Mkoma nguko ngu wu Jehovha a nga ti mu sawute. Ene a ti thembeka ka Dhavhidha hambiku Sawule a nga ti mu henyela ngu toneto.—1 Sam. 20:32-34.

9. Ina Jonatani a txi wona Dhavhidha kota mlala? Txhamusela.

⁹ Jonatani a txi mu randa Dhavhidha ni ku a si mu woni kota mlala. Jonatani i ti nyatingove wa hombe ni ku i ti disotxhwa da txibindi. Ene ni tate wakwe Sawule, kuwombwa ti to va ti “ni livilo ngutu kupinda magama” ni “mtamo ngutu kupinda tingonyamo.” (2 Sam. 1:22, 23) Ngu toneto, Jonatani a di ti guletile ngutu ngu kona ha ka wusikoti wakwe. Kambe Jonatani a si lavi kupalisana ni m’thu. Ene a ti wona Dhavhidha kota m’thu wu a nga ti ni txibindi ni kuthemba Jehovha. Phela Jonatani a khatile kuranda Dhavhidha mbimo yi a nga daya Goliya. Se athu hi nga kombisisa kutxani wumbilu ka vanathu?

10. Ti womba txani kurandana ngu kutala ka “lirando la kuta ngu mndani ka mbilu”?

¹⁰ Bhiblia yi hi kuzeta tiya: “Randanani ngu kukhutala ka lirando la kuta ngu mndani ka mbilu.” (1 Pedro 1:22) Jehovha wa hi vekela txikombiso. Lirando la Jehovha ngu ngathu ndo tshima ngutu aha ko ngako hi txi thembeka kwakwe kha txi ngaho atxi txi nga hi hambanisako lirandoni kwakwe. (Var. 8:38, 39) Dipswi di di nga hunduluxelwa di va “kukhutala,” ngu Txigriki di womba ku ti gwimba mwendo ku ti suruteta. Mbimo yimwani ti nga lava “ku ti gwimba” mwendo “ku ti suruteta” ti to hi kombisa wumbilu ka vanathu. Mbimo yimwani vanathu va nga hi henyisa se hi fanete kusimama hi ‘divalelana ngu lirando, hi ti karata ngu kuveketa mpatano wa Moya, ngu kupfana ko dikha.’ (Vaef. 4:1-3) Ngako hi txi ti tsitsirita hi txi ‘veketa mpatano wa Moya, ngu kupfana ko dikha’ hi na mbi wona tiphazamo ta vanathu. Kambe hi na va wona nga ti Jehovha a va wonisako tona.—1 Sam. 16:7; Mas. 130:3.

11. Ngu kutxani mbimo yimwani ti nga karatako kukombisana wumbilu?

¹¹ Mbimo yimwani ti nga karata kukombisa  wumbilu ka vanathu, ngutu-ngutu hi txi wona tiphazamo tawe. Ti woneka nga txikarato txiya txi ti tiho ka Makristu o khata. Ngu txikombiso, Evhodhiya ni Sintike va txi “lwa kumweko ni [Paulo] ka mhaka ya Evhangeli.” Kambe ngu txivangelo txo kari, vona va ti si pfani. Se mpostoli Paulo a va kuzetile ku “ve engisana ka Mkoma.”—Vaf. 4:2, 3.

12. U nga kombisisa kutxani wumbilu ka vanathu?

¹² Hi nga kombisisa kutxani wumbilu ka vanathu? Hi nga maha eto ngu ku va ziva khakwati, se eto ti na hi vhuna ku hi va pfisisa ni kutshumela hi va kombisa wumbilu. Hi nga maha wungana ni vanathu ti si nga ni mhaka ni tanga yawe mwendo m’dhawuko wawe. Khumbula ti to Jonatani a ti pinda Dhavhidha ngu 30 wa malembe, hambi keto vona va mahile wungana. Awe u nga maha wungana ni vanathu dibanzani ku si nga ni mhaka ni ti to va kupinda ngu malembe mwendo mbadotho kwako. U txi maha toneto u na kombisa ti to awe wa ‘randa kuhanyelana’ ni vamwani.—1 Pedro 2:17.

13. Ina kukombisa wumbilu ti womba ti to hi na randa votshe dibanzani? Txhamusela.

¹³ Ina kuva ni wumbilu ti womba ti to hi nava ni wungana ni votshe dibanzani? Ahim-him, eto kha hi nge ti koti. Phela kha ta biha kuva ni wungana ngutu ni vamwani dibanzani, kupala vamwani ngu kona ha ka sivangelo so kari. Jesu a dhani votshe vapostoli vakwe ku ‘mbangana’ kambe a ti randa ngutu Johani. (Joh. 13:23; 15:15; 20:2) Kambe Jesu a si ñoli Johani ngu nzila yo hambana ni vamwani. Ngu txikombiso, mbimo yi Johani ni mkoma wakwe Jakobe va nga kombela sikhalo so guleka ka Mfumo wa Txizimu, Jesu a va gete tiya: “Kukhalahatsha txineneni kwangu, mwendo txibhabha kwangu, eto kha ti nga mtamoni kwangu.” (Marku 10:35-40) Nathu hi lava kuetetela Jesu, kha hi lavi kuñola vamwani ngu nzila ya tshuko kuhambana ni vamwani. (Jak. 2:3, 4) Ngako hi txi maha toneto hi nava hi txi maha mibhando i ku ti ti si lavekiko ka dibanza da Wukristu.—Judha 17-19.

14. Ngu kuya ngu dibhuku da Vafilipiya 2:3 ngu tihi ati ti no hi vhuna kuvayilela moya wa kuphikizana?

 ¹⁴ Ngako hi txi kombisa wumbilu ka vanathu hi na vayilela moya wa kuphikizana. Khumbula ti to Jonatani a si phikizani ni Dhavhidha, ene kha zama ku mu tekela wukoma. Hotshethu hi nga tekelela txikombiso txa Jonatani. Kha ha fanela kuwona vanathu kota valala ngu kona ha ka wusikoti wawe, kambe hi fanete ‘kuthuma ngu ku ti veka hahatshi, hi si alakanyi ti to ha pinda vamwani ngu wunene.’ (Lera Vafilipiya 2:3.) Khumbula ti to hotshethu dibanzani ha vhuneta. Ngako hi txi tiveka hahatshi hi wona tatinene ka vamwani, hi na wuyelwa ngu txikombiso txawe txa txinene.—1 Vak. 12:21-25.

15. Ngu tihi ati u nga ti gondako ka ti ti nga humelela Tania ni vanana vakwe?

¹⁵ Mbimo yi hi mananako ni sikarato, Jehovha a nga hi thavelela ngu kuthumisa wumbilu awu vanathu va hi kombako ni txivhuno txi va hi ningako. Wona ti ti nga humelela Tania ni vanana vakwe va vararu mbimo yi va nga ti wuya ngu ka m’tshangano wa m’ganga wa 2019 khe Estados Unidos, awu wu nga txi khene: “Lirando kha li na magwito.” Ene a womba tiya: “Hi ti mmovhani hi txi wuya ngu mtshanganoni, hi txi ya hotele amu hi nga ti zumba kona. Mbimo yi hi nga ti tsimbila, mmovha wumwani wu nga ti ka didhawa dimwani wu to hosa nzila wu ta hi txhayisa. Kha ha dawiswa, hambiketo hi humile ka mmovha hi ema hi di karatekile ngutu. Ku to humelela m’thu mmwani e hi guletela diwoko se e hi dhana hiya ka mmovha wakwe. Hi ti ya wona ti to i ti mwanathu awu nene a nga ti wuya ngu ka mtshangano wuwa. Phela hi nga ene ekha a nga ema, vanathu  vamwani va 5 ava va tako ngu Súecia ni vona va emile. Vanathu vonevo ni bharasarile ani ni mwanana wangu i ku ti hi nga txi tilava nguko hi ti karatekile. Ni va gete ti to ku si na txikarato, kambe vona kha va hi leka. Vona va rinzete kala kuza kuhoka vadhokodhela ni ku va lavile kutsaniseka ti to totshe ti ti lungile. Txikarato txiya txi ni mahile ni wona ti to ngu ditshuri Jehovha wa ni randa, txi tshumela txi tsanisa lirando langu ngu vanathu. I singeto dwe ti tshumete ti ni vhuna kukulisa lirando langu ngu Jehovha ni ku tshumela ni lava ku m’bonga.” Ina ku ni mbimo yi u nga ti ka txikarato se mwanathu e kombisa wumbilu?

16. Ngu tihi ati ti hi mahako hi kombisa wumbilu ka vamwani?

¹⁶ Ngu yihi wuyelo yo kombisa wumbilu ka vanathu? Hi txi kombisa wumbilu hi thavelela vanathu mbimo yi va ku ka sikarato. Ni ku hi tsanisa wumwewo awu wu kuho hagari ka vathu va Txizimu. Hi tshumela hi ti veka hakubasani ti to hi vagondiswa va Jesu. Atiya ti ndindela vathu va timbilu ta tinene ka wukhozeli wa ditshuri. Kambe txa lisima ngutu, atiya ti yisa wudhumo ka Jehovha “Tate wa wumbilu, Txizimu txa kotshe kuthavelela.” (2 Vak. 1:3) Hotshethu he simameni hi sakulela ni kukombisa wumbilu.