Tixamulo ta siwotiso sa vagondi
Ina tifanelo ti ti ku ka Vagalatiya 5:22, 23 ngu tona dwe i ku “mihando ya Moya”?
Dibhuku diya di xaxameta 9 wa tifanelo ta Wukristu, dona di womba tiya: “Mihando ya Moya ngu yiya: Lirando, litsako, kudikha, kutimisela, wunene, kutshambisa, kuthembeka, kuthutha, kutipimela; kha wu nga ho mlayo wu wu tsimbisako siya.” Kambe, kha ti lavi hi wona tifanelo tiya i di tona dwe ati moya wo sawuleka wu hi vhunako ku ti sakulela.
A si se hoka ko womba-womba ngu mihando ya moya, mpostoli Paulo a wombile tiya: “Mithumo ya mtumbuluko wa nyama ma yi ziva, ngu yiya: Wugelegele, mikhuwo ya nzambwa, ku ambi ti ñola; kukhozela sizimu sa walo, wuloyi, livengo, maguwa, txiluse, txitsikivi, kukanetana, ku ambi engisana, mibango, kubavela, wudevi, limito, ni simwani so fana ni sona siya.” (Vag. 5:19-21) Wona to yi ti nga diho yimwamwani “mithumo ya mtumbuloko wa nyama” ayi Paulo a ndi no va a di yi xaxametile yo fana ni yi yi ku ka Vakolosa 3:5. Ta fana ni mbimo yi a nga xaxamete 9 wa tifanelo ta tinene, ene a gwitile e womba tiya: “Kha wu ngaho mlayo wu wu tsimbisako siya.” Ti ha kubasani ti to Paulo a si njo lava kuxaxametela totshe tifanelo ta tinene ati hi fanelako ku ti sakulela ngu kuvhunwa ngu moya wo sawuleka.
Kasi ku hi ti pfisisa kwati ti la hi fananisa mxaxamelo wuwa ni ti Paulo a nga bhalela dibanza da Efesu, ene a ti khene: “Mihando ya liwoningo ngu wunene ni kululama ni ditshuri.” (Vaef. 5:8, 9) Ngu toneto “wunene,” kumweko ni kululama ni ditshuri yimwani ya “mihando ya liwoningo” kambe kha yi ngaho ka mxaxamelo ya “mihando ya Moya.”
Paulo a tshumete e kuzeta Timoti ti to e ‘khutalela kululama, kukhongela, kukholwa, lirando, kutimisela, kuthutha’ i ku 6 wa tifanelo ta tinene. (1 Tim. 6:11) Kambe ka tifanelo tiya ko va tiraru dwe ti nga wombwa ka “mihando ya moya” i ku lirando, kutimisela ni kuthutha. Hambi keto ngu kuvhunwa ngu moya wo sawuleka Timoti a ti fanete e sakulela ni timwani tifanelo ta tinene to fana ni kululama, wukhongeli ni kutimisela.—Fananisa ni Vakolosa 3:12; 2 Pedro 1:5-7.
Ngu toneto dibhuku da Vagalatiya 5:22, 23 kha di ya xaxametela totshe tifanelo ati Mkristu a fanelako ku ti sakulela. Moya wo sawuleka wu nga hi vhuna kusakulela 9 wa tifanelo ati ti nga xaxametwa ka “mihando ya moya.” Kambe ku ni tifanelo to tala ati hi fanelako ku ti sakulela kota Makristu ya ma nga vitwa, hi tshumela hi “londetela mahanyelo a m’thu wam’phya, awu a nga vangwa e mahwa txifaniso txa Txizimu ngu wululami wa ditshuri ni wusawuleki wa ditshuri.”—Vaef. 4:24.