1, 2. a) Hi ti zivisa ku txani ti to hi nga sikota kuambala m’thu wamphya? b) Ngu tihi tifanelo ta m’thu wamphya ati hi no ti gonda ka Vakolosa 3:10-14?

KA BHIBLIA ya Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada, dipswi di diku “m’thu wa m’phya” di maneka sikhati simbidi. (Vaefesu 4:24; Vakolosa 3:10) Dona di womba m’thu awu a nga “vangwa e mahwa txifaniso txa Txizimu”. Ina hi nga tikota kuambala m’thu wamphya? Inna hi nga tikota. Jehovha a hi mahile ngu txifaniso txakwe, se ngu toneto hi nga tikota ku etetela tifanelo takwe to tshura.—Genesisi 1:26, 27; Vaefesu 5:1.

² Aku hi nga mbi hetiseka, hotshethu mbimo yimwane ha va ni minavelo yo biha. Wukhalo wu hi hanyako ka wona, ni wona wu nga va txikarato. Kambe ngu kuvhunwa ngu wumbilu wa Jehovha hi nga va vathu va va tsakelwako ngu ngene. Ti to hi tiemisela kumaha ati Jehovha a ti lavako,  he xolisiseni tifanelo ati ti mahako txienge txa m’thu wamphya. (Lera Vakolosa 3:10-14.) Hi na gwita hi xolisisa ti to hi nga tikombisisa ku txani ka mthumo wathu wo txhumayela.

3. Ngu yihi fanelo yimweyo ya m’thu wamphya?

³ Mpostoli Paulo a txhamusete ti to kwa mbi na ni txisawusawu njienge txa lisima txa m’thu wamphya. A wombile tiya: “Kha ku nga ngadi ni mgriki mwendo mujudha, awu a nga ya wukwerani mwendo dikhutu, wamatiko, mwendo mukita, khumbi mwendo m’thuseki.” * (Wona txhamuselo ya hahatshi.) Mndani ka dibanza kuwalo m’thu wu a fanelako ku tiwona a di ni lisima kupinda vamwane ngu mhaka ya lixaka lakwe mwendo ditiko dakwe mwendo txiemo txakwe. Ngu ku txani? Aku hi ku valondeteli va Kristu, athu hi “vamwevo”.—Vakolosa 3:11; Vagalatiya 3:28.

4. a) Malanda a Jehovha ma fanete me ñola vamwane ngu nzila yihi? b) Ngu tihi ati ti nga khulumetelaku wumwewo wa Makristu?

⁴ Ngako hi txi ambala m’thu wamphya, hi na xonipha vathu ni ku va ninga lisima ku singa ni mhaka ni lixaka lawe ni ditiko dawe. (Varoma 2:11) Ka matiko mamwane, eto ti nga karata ngutu. Ngu txikombiso, ka ditiko da Joni, wukoma wu ti vekile makhalo a va mtima ni vo basa. Vathu vo tala ka ditiko diya kupata ni vanathu va ngadi va txi zumba ka makhalo onewo. Kambe ngu Outubro wa 2013, Mmidi wu wu Fumako wu mahile makungo aya ma vhunako vanathu ti to ve zivana kwati.—2 Vakorinto 6:13.

5, 6. a) Ngu yahi malulamiselo aya ma nga mahwa Joni ti to vathu va Txizimu ve va ni wumwewo? (Wona mfota wu wu ku makhatoni.) b) Ngu yihi wuyelo yi yi nga va ho?

⁵ Ku mahilwe lulamiselo ya ti to mabanza mambidi a vanathu va tixaka, matiko ni tidimi to hambana ve ñola mitshangano kumweko. Vanathu vonevo va heta mbimo kumweko va di mithsanganoni, ka mthumo wa thembwe ni ku tshumela ve pfuxelana mitini kwawe. Mabanza a mangi aya ma nga maneka ka lulamiselo yoneyo ma rumete Bhetele madhungula a wuyelo yi yi tsakisako. Vamwane vakona ngu va i si nga Tifakazi ta Jehovha. Ngu txikombiso, mthangeli mmweyo wa wukhongeli a wombile tiya: “Ani kha ni nga ka wukhongeli wanu, kambe na kholwa ti to mthumo wanu wo thxumayela wu lulamisetwe ngu nzila ya yinene ni ku mi vathu vo pfana.” Se vanathu va tipfisa ku txani ngu lulamiselo yoneyo?

⁶ Makhatoni, mwanathu wa txisikati wu a dhanwako ku i Noma wa dibanza da lidimi la Txikhoza ti mu karatete kuramba vanathu va dibanza da Txingiza ti to ve  ya ka txitiana txakwe. Kambe msana ko txhumayela ni vanathu vo basa, e gwita e ya mitini kwawe, a tsakile. A ti khene: “Vona mbathu vo fana ni nathu.” Se mbimo yi vanathu va dibanza da Txingiza va nga ta txhumayela kumweko ni vanathu va dibanza da Noma, ene a va rambile ti to ve ya susula mtini kwakwe. A xamate ngutu mbimo yi a nga wona didhota dimwane da lixaka lo basa, di di zumbile ka dikaxa da diplastico. Vanathu va yi bongile lulamiselo yoneyo, va ve ni vangana va vaphya ni kusimama ve zivana kwati ni vamwane.

7. Ngu ku txani mbimo yotshe ti txi lava hi va ni wumbilu?

⁷ Vathu va Jehovha va na va ni sikarato kala magwito a mafu awa a Sathane. Hotshethu ha manana ni malwati, kupwata mthumo, kuxaniswa, tiphango ta mtumbuluko, kutekelwa sathu ngu sigevenga ni timwane. Ti to hi vhunana ngu mbimo ya sikarato, ti lava hi va ni wumbilu wa ditshuri. Wumbilu wu na hi kuzeta ti to hi ñola vamwane ngu wunene. (Vaefesu 4:32) Tifanelo toneto njienge txa m’thu wamphya. Tona ti hi vhuna ku hi etetela Txizimu ni kutsanisa vamwane.—2 Vakorinto 1:3, 4.

8. Ku nga maheka txani ngako hi txi komba wunene ka votshe dibanzani? Womba txikombiso.

⁸ Hi nga va kombisa ku txani wumbilu ava va tako ngu matikoni mwendo ava i ku sisiwana na va di dibanzani kwathu? Hi lava ku va amukela ngu manza mambidi, hi maha vangana vawe ni ku va vhuna ve wona ti to ha va lava dibanzani. (1 Vakorinto 12:22, 25) Ngu txikombiso, Dannykarl wa Filipinas a rurile eya Japani. Aku i nga ti singa wa Japani, vathumi kulowe va si mu ñoli ngu nzila ya yinene. Ditshiku dimwane a xalete mitshangano ya Tifakazi ta Jehovha. Dannykarl a khene: “Hambiku votshe i nga ti vajapani, va ni amukete ni txi nga no va mhwane.” Wunene wa vanathu wu simamile wu mu vhuna ti to e tshuketa ka Jehovha. A zile e bhabhatiswa, se nyamsi ene a thuma kota didhota. Madhota kulowe ma tsaka nguku ene ni msikati wake Jennifer, va ku dibanzani kwawe, se va womba tiya: “Va hanya wutomi wo hehuka kota vanyaphandule ni ku vona njikombiso txa txinene txo lava Mfumo kukhata.”—Luka 12:31.

9, 10. Womba sikombiso sa mihando yi hi yi manako ngu kukombisa wumbilu hi txi txhumayela.

⁹ Hi ni lungelo yo maha “wunene ka votshe” mbimo yi hi txhumayelako mahungu a manene a Mfumo. (Vagalatiya 6:10) Tifakazi to tala ti pfela wusiwana ava vo ta ngu ka matiko mamwane a ha ko za ve gonda ni lidimi lawe. (1 Vakorinto 9:23) Mizamo yoneyo yi ve ni mihando ya yinene. Ngu txikombiso, Tiffany awu i ku nyaphandule wa ditiko da Austrália a gondete Txiswahili ti to eya vhuneta ka dibanza da lidimi la Txiswahili da dhoropani ka Brisbane. Hambiku a nga ti pimisa ti to ta karata kugonda lidimi limwane, a humelete. Tiffany a khene: “Ngako u txi lava kuengetela mthumo wako wo txhumayela, thuma ka dibanza da lidimi limwane. Tifana ni kuenda u sa khukha ka ditiko  dako. U wona timhaka to tala ta vanathu va ha mafuni kotshe ni ku wona kutsakisa ka wumwewo wu wu ku ho.”

¹⁰ Mwaya wumwane wa Japani wu mahile ti ti fanako. Mwanana wawe wa dihorana i ku Sakiko a khene: “Hi tolovela kumana vathu vo ta ngu Brazil hi txi txhumayela. Hi txi va komba Mtuletelo 21:3, 4 mwendo Masalmu 37:10, 11, 29, ka Bhiblia ya Txiputukezi txawe, va engisela ni ku mbimo yimwane va dila.” Mwaya wu ve ni wumbilu ka vathu vonevo, se va lavile ku va vhuna ve gonda ditshuri. Va gondete Txiputukezi kota mwaya. Msana keto, mwaya wonewo wu vhunetile ti to kukhatwa dibanza da Txiputukezi. Ngu kutsimbila ka malembe, vona va vhunile vathu vo tala ti to ve va malanda a Jehovha. Sakiko a khene: “Ti woneka nga ta karata ngutu kugonda Txiputukezi, kambe makatekwa mangi ngutu. Ha m’bonga Jehovha.”—Lera Mithumo 10:34, 35.

11, 12. a) Ngu ku txani hi di fanete ku va ni txivangelo txa txinene txo ambala m’thu wamphya? b) Nji txani txi no hi vhuna kutiveka hahatshi?

¹¹ Txivangelo txathu txo ambala m’thu wamphya txi fanete txi va kudhumisa Jehovha, i singa kundunduzelwa ngu vamwane. Khumbula ti to hambi ngelozi yo hetiseka yi tiguletile se yi maha txiwonho. (Dinganisa ni Ezekieli 28:17.) Athu kha ha hetiseka, se ta karata kuvayilela kutiguleta. Hambiketo, hi nga sikota kuambala kutiveka hahatshi. Hi nga vhunwa ngu txani?

¹² Nzila yimwane ayi yi no hi vhuna kutiveka hahatshi ngu lera Bhiblia ditshiku ni ditshiku ni kualakanyisisa nguti hi nga lera. (Dheuteronome 17:18-20) Ti lava hi alakanyisisa nguti Jesu a nga hi gondisa ni txikombiso txakwe txa kutiveka hahatshi. (Matewu 20:28) Jesu a ti tiveka hahatshi aha ko za e sambisisa minenge ya vapostoli vakwe. (Johane 13:12-17) Yimwane nzila ngu maha mkombelo hi kombela moya wo sawuleka ka Jehovha. Wona wu na hi vhuna kulwa ni moya wo tiwona hi di vavanene kupala vamwane.—Vagalatiya 6:3, 4; Vafilipiya 2:3.

13. Ngu yahi makatekwa aya hi no ma mana ngako hi txi tiveka hahatshi?

¹³ Lera Mavingwa 22:4. Jehovha a lava ti to hi tiveka hahatshi. Kona ka wuyisa  makatekwa o tala. Ngako hi txi tiveka hahatshi, dibanza di va ni kudikha ni wumwewo. I singeto basi, Jehovha a na hi ninga wuxinji wakwe wu wu si hi faneli. Mpostoli Pedro a ti khene: “Ambalani moya wa ku ti veka hahatshi, mmwane masoni ka mmwane. Ngukusa, Txizimu txi nyenyana ni va va ku ti kulisa, kambe txi ninga makatekwa a txona ka vale va kutiveka hahatshi.”—1 Pedro 5:5.

14. I mani i ku txikombiso txa txinene txa kutimisela?

¹⁴ Nyamsi wa ditshiku ngako m’thu i di wo thuta ni kutimisela, vathu va pimisa ti to a divate. Toneto hi nga ditshuri. Kuthutha ni kutimisela ndifanelo ati ti tako ngu ka Jehovha, i ku Ene a ku ni mtamo wa hombe kupala votshe ka wuako wotshe. Ene njikombiso txa txinene ngutu txo tiveka hahatshi ni kutimisela. (2 Pedro 3:9) Ngu txikombiso, alakanya ati a nga timiselisa tona mbimo yi a nga xamula Abrahamu ni Lote ngu kuthumisa tingelozi Takwe. (Genesisi 18:22-33; 19:18-21) Alakanya kambe nzila yi Jehovha a nga timisela ngu yona mbimo yi ditiko da Israeli di nga ti si engisi kudingana 1.500 wa malembe.—Ezekieli 33:11.

15. Ngu txihi txikombiso atxi Jesu a nga hi vekela mayelano ni kukombisa kuthutha ni kutimisela?

¹⁵ Jesu i ti wo “thutha”. (Matewu 11:29) Ene a ti timisela tiphazamo ta vagondiswa vakwe. Ngu mbimo ya wuthumeli wakwe ha mafuni, Jesu a ti kanetwa ni kulumbetwa ngu nzila yo biha. Kambe ene i ti wo thutha ni kutimisela kala ku za e fa. Mbimo yi Jesu a nga ti hayekilwe ka phande ya xanisa, kupandani kwakwe a kombete ti to Tate wakwe e divalela ava va nga m’hayeka. A ti khene: “Kha va ti zivi ati va ti mahako.” (Luka 23:34) Hambi mbimo yi Jesu a nga txi pfa kupanda ngutu, a simamile e va wo thutha ni kutimisela.—Lera 1 Pedro 2:21-23.

16. Hi nga ku kombisisa ku txani kuthutha ni kutimisela?

¹⁶ Mpostoli Paulo a wombile nzila yimwane ayi athu hi nga kombisako ngu yona kuthutha ni kutimisela, a ti khene: “[Simamani, NM] mi txi timiselana ni kudivalelana mmwane ni mmwane ngako m’thu a di ni txisolo ka mmwane, kota nga ti mkoma a nga mi divalela, nananu mahisani toneto.” (Vakolosa 3:13) Ti to hi kota kudivalela vamwane ti lava hi va vo thutha ni kutimisela. Eto ti na maha ti to dibanza di simama di va ni wumwewo.

17. Ngu ku txani kuthutha ni kutimisela ti di ni lisima?

¹⁷ Jehovha a lava ti to hi va vo thutha ni kutimiselela vamwane. Tifanelo toneto ndinene hi txi lava kuhanya ka mafu a maphya. (Matewu 5:5; Jakobe 1:21) Ngako hi txi va vo thutha ni ku va vo timisela, hi dhumisa Jehovha ni ku hi na vhuna vamwane ti to ve maha toneto.—Vagalatiya 6:1; 2 Timoti 2:24, 25.

18. I ngu nzila yihi lirando ni kwa mbi na txisawusawu si tsimbitisanako ngu yona?

¹⁸ Totshe tifanelo ati hi nga bhula ngu tona ta yelana ni lirando. Ngu txikombiso, m’gondiswa Jakobe a layile vanathu nguku va nga txi ñola va va ku naso ngu nzila yo sawuleka se sisiwana ve si wonela hahatshi. Ene a kombisile ti to eto ta lwisana ni mlayo wa Txizimu wo “randa mkwanu nga ti u ti randisako tona”. Msana a ti khene: “Aniko, ngako mi txi sawula madingano ni khohe ya m’thu, mi maha txiwonho.” (Jakobe 2:8, 9) Ngako hi txi randa vathu, hi na mbi khulumetelwa ngu tigondo, lixaka, mwendo txiemo txa m’thu. Kha hi lavi ku nga kha hi na txisawusawu. Kwa mbina txisawusawu ti fanete ti va txienge txa ti hi nga zumbisa tona.

19. Ngu ku txani ti di lisima kuambala lirando?

¹⁹ Lirando li tshumela li “timisela, . . . ni wumbilu” ni ku “kha li tikukumukisi”. (1 Vakorinto 13:4) Hi txi timisila, hi va ni wunene ni kutiveka hahatshi ti to hi simama hi txhumayela mahungu a manene ka vaakelani vathu. (Matewu 28:19) Tifanelo toneto ti tshumela ti maha ti to ti hehuka kuhanyisana ni vanathu votshe dibanzani. Ngako hotshethu hi txi kombisa lirando lonelo, mabanza athu ma na va ni wumwewo ni ku ma na dhumisa Jehovha. Vamwane va wu wona wumwewo wonewo, se va na gonda ditshuri. Ta fanela aku Bhiblia yi gwitisako ngu kuwomba tiya ngu m’thu wamphya: “Kambe txitimwi ka sotsheso ambalani lirando, i ku txitsaniso txa wotshe wunene.”—Vakolosa 3:14.

20. a) Ngu sihi siwotiso asi hi fanelako ku ti wotisa? Ngu ku txani? b) Ngu yahi makatekwa aya hi ma emelako?

²⁰ Hotshethu ti lava hi ti wotisa tiya: ‘Nji txani atxi ni fanelako ku txi maha ti to ni kota kuambula ni kutshotsha m’thu wa kale?’ Hi fanete hi kombela ka Jehovha ti to e hi vhuna. Ti lava hi dhunuka ti to hi thavisa mialakanyo yathu yo biha ti to hi “mana thomba ya Mfumo wa Txizimu”. (Vagalatiya 5:19-21) Hi nga tshumela hi tiwotisa tiya: ‘Ina ti lava ni txitxanyana mapimiselo angu ti to ni tsakisa Jehovha?’ (Vaefesu 4:23, 24) Aku hi nga mbi hetiseka, ti lava hi maha mizamo yo ambala ni kusimama ni m’thu wamphya. Mhaka yiya njo simama hi yi maha. Ti na tsakisa ngutu mbimo yi hotshethu hi no ambala m’thu wamphya ni ku tekelela tifanelo ta Jehovha ngu kuhetiseka!