1, 2. Mbimo yi Jesu a nga tsula nzumani ti nga maha vapostoli va di pimisile txani?

VAPOSTOLI va Jesu va ti emile Mmangoni ka Olivheti va txi wonetela m’gondisi wawe Jesu mbimo yi a nga fenengetwa ngu direfu a txi ya nzumani. Ene i ti mngana wawe. (Mithumo 1:9, 10) Kudingana malembe mambidi, Jesu a ti va gondisa, e va kuzeta ni ku vathangela. Kambe va ndina maha txani aku Jesu a nga ti tsute eva siya?

² Kambe a khatile ngu ku va gela tiya: “Mi na amukela mtamo wa Moya wo Sawuleka, wu no txhika txitimwi kwanu, se mi na va mi di tifakazi tangu ahawa Jerusalema ni ka dotshe ditiko da Judheya ni Samariya, kala magemetamitshi ka ditiko.” (Mithumo 1:8) Va ndina mahisa ku txani? I mani a ndino va thangela ni kutsimbitisa mthumo wo txhumayela? Vapostoli va ti ti ziva ti to ka mbimo yi yi nga pinda Jehovha a thumisile vathu ti to ve thangela ditiko da Israeli. Ti nga maha va ti pimisa ti to a ku Jesu a nga tsula, Jehovha a ndina sawula mthangeli wa mphya.

3. a) Msana ka ku va Jesu a di tsute nzumani, ngu txihi txisungo txa lisima atxi vapostoli va nga txi maha? b) Ngu sihi siwotiso asi hi no bhula ngu sona?

 ³ Vapostoli kha va swelisela timhaka, neti Jesu a nga tsula nzumani, vona va to xolisisa Mibhalo ni kumaha mikombelo kasiku Txizimu txi va vhuna kusawula Matiyasi awu a ndino vhaleta Judhasi Isikariyoti mmweyo wa vapostoli ka va digumi ni vambidi. (Mithumo 1:15-26) Ngu ku txani kusawula koneko i nga ti ka kunene kwawe ni ka Jehovha? Vagondiswa va mahile a ti ti nga laveka ti to ve va 12 wa vapostoli. * (Wona txhamuselo ya hahatsi.) Jesu a ti va sawute ni ku va gondisa dibhuku da lisima hagari ka vathu va Txizimu. I ti txani dibhuku donedo, ni ku Jehovha ni Jesu va ti va lungiselete ngu nzila yihi? Ngu yahi malulamiselo ya ma fanako aya ma kuho nyamsi? Ni ku hi nga va “alakanya ngu nzila yihi ava va thangelako” hagari kwathu, ngutungutu ‘txithumi txo thembeka na txi di ni wutxhari’?—Vahebheru 13:7; Matewu 24:45.

4. Ngu wuhi wutixamuleli awu madhota ni vapostoli ma nga ti nawo dibanzani?

⁴ Kukhukhela ka Pentekoste ya dilembe da 33 vapostoli va khatile kuthangela dibanza da Wukristu. Bhiblia yi womba ti to “Pedro a to ema ni va va Digumi ni mmweyo” ve gondisa ditshuri di di hanyisako ka dibutho da hombe. (Mithumo 2:14, 15) Se va vangi va vite Makristu. Kukhukhela koneho, Makristu onewo a maphya ma “titi khutalela kugondiswa ngu Vapostoli”. (Mithumo 2:42) Vapostoli va ti ni wutixamuleli wo khatalela timali ta dibanza. (Mithumo 4:34, 35) Vona va ti gondisa vathu va Txizimu ni ku va khongelela va txi khona: “athu hi na khutala hi txi ti ningetela ka m’thumo wa kukhongela ni kutxhumayela.” (Mithumo 6:4) Vona va ti tshumela ve rumela Makristu o vitwa ti to me ya txhumayela ka makhalo a maphya. (Mithumo 8:14, 15) Ngu kutsimbila ka mbimo, madhota mamwane aya i ku vasawuleki ni ona ma manekile ma txi thangela dibanza. Kota mmidi wu wu fumako, va ti ningela mkongomiso mabanzani.—Mithumo 15:2.

5, 6. a) Moya wo sawuleka wu ti txitimwi ka mmidi wu wu fumako ngu nzila yihi? b) Tingelozi ko, ti wu vhunisile ku txani? c) Se Dipswi da Txizimu di wu kongomisile ngu nzila yihi?

⁵ Makristu o khata ma ti ti ziva ti to Jehovha a thangela mmidi wu wu fumako ngu kuthumisa Jesu. Nji txani txi nga ti va tsanisekisa. Txo khata moya wo sawuleka wu ti txitimwi ka mmidi wu wu fumako. (Johane 16:13) Vasawuleki votshe va ti amukete moya wo sawuleka, kambe ngutu-ngutu wu ti ka vapostoli ni madhota a Jerusalema ti to me khatalela mthumo wawe kota vawoneleli. Ngu txikombiso, ngu dilembe da 49 moya wo sawuleka wu kongomisile mmidi  wu wu fumako ti to wu maha txisungo mayelano ni wukwera. Dibanza di amukete mhaka yoneyo. Ngu yihi wuyelo? “Mabanza ma ti tsaniswa amu ka likholo, me anda ditshiku ni ditshiku.” (Mithumo 16:4, 5) Ka dipapilo adi dibanza di nga rumelelwa, hi kota kuwona ti to mmidi wu wu fumako wu ti ni moya wa Txizimu ni tifanelo to fana ni likholo ni lirando.—Mithumo 15:11, 25-29; Vagalatiya 5:22, 23.

⁶ Txa wumbidi, tingelozi ti vhuni mmidi wu wu fumako. Ngu txikombiso, ti to Korneliyo e kota kumanana ni mpostoli Pedro a vhunwi ngu ngelozi. Msana ka ku va Pedro a di txhumayete Korneliyo ni maxaka akwe, vona va amukete moya wo sawuleka, hambiku vona va nga ti sa yiswa wukwerani. Phela Korneliyo ngene m’thu wo khata wa matiko awu a nga va Mkristu na a sa yiswa wukwerani. Mbimo yi vapostoli ni vamwane dibanzani va nga pfa mhaka yiya, va va amukete ngu litsako vathu vonevo va matiko. (Mithumo 11:13-18) Ka mhaka yiya hi nga wona ti to tingelozi ti seketete mthumo wo txhumayela awu wu nga ti thangelwa ngu mmidi wu wu fumako. (Mithumo 5:19, 20) Txa wuraru, Dipswi da Txizimu di kongomisile mmidi wu wu fumako. Vavamna vonevo va thumisile mibhalo ti to ve maha sisungo sa lisima mayelano ni tigondo ta wukristu ni kukongomisa dibanza.—Mithumo 1:20-22; 15:15-20.

7. Hi ti zivisa ku txani ti to Jesu ngene a nga ti thangela makristu o khata?

⁷ Hambiku mmidi wu wu fumako wu nga ti ni wutixamuleli dibanzani, siro sa wona si ti ti ziva ti to Mthangeli wawe i Jesu Kristu. Ngu nzila yihi? Mpostoli Paulo a ti khene Kristu a ningile “vamwane m’thumo wa wupostoli”. Atshumete a txi khene Kristu ngene awu i ku “msungo”, ni Mthangeli wa dibanza. (Vaefesu 4:11, 15) A khatile ku ninga ditina vapostoli, ngu koneho “vagondiswa va nga khata kudhanwa ngu ditina da ku i makristu”. (Mithumo 11:26) Paulo a ti ti ziva ti to ti ni lisima kulondetela tigondo ta vapostoli ni vamwane ava va nga ti thangela nguko ti ti seketetwe mu ka Bhiblia. Ngu toneto Paulo a nga khene: “Aniko ni lava ku mi txi ziva ti to: Msungo wa wamwamna ngu Kristu”, eto ti pata siro sotshe sa mmidi wu wu fumako. Ene a engetile atxi: “Msungo wa Kristu ngu Txizimu”. (1 Vakorinto 11:2, 3) Ti ha kubasani ti to Jehovha a ti sawute Jesu Kristu, Mwanana wakwe ti to e thangela dibanza.

8, 9. Ngu wuhi mthumo wa lisima awu mwanathu Russell a nga ti nawo?

⁸ Kukhukhela ngu 1870, Charles Taze Russell ni vamwane va vangana vakwe va khatile kuduketa kukhozela Txizimu ngu kuthumisa ati Bhiblia yi ti wombako ve tshumela ve vhuna ni vamwane ti to ve maha toneto. Eto ti patile ni va tidimi timwane. Se ngu dilembe da 1884 ku wumbilwe sengeletano ya Sociedade de Tratados da Torre de Vigia de Sião (ya EUA) se Mwanathu Russell ngene i nga ti mthangeli. * (Wona txhamuselo ya hahatshi.) Ene a xolisisile kha kwati Bhiblia. Kha thava kugela vamwane ti to gondo ya sizimu siraru ka wukhalo wa wumwewo ni ya ti to moya kha  wu fi, kha ti nga ho mu ka Bhiblia. A gondile ti to Kristu kha na mbi wuya nga ti a nga tisa tona kukhatani, ni ku “mbimo ya vamatiko” yi ndina guma ngu 1914. (Luka 21:24) Mwanathu Russell a thumisile mtamo wakwe, male yakwe ni mbimo yakwe ti to e gondisa vamwane ditshuri. Kha ti kanakanisi ti to ka mbimo yoneyo ya lisima, ka mbimo yoneyo, Jehovha ni Jesu va thumisile mwanathu Russell ti to e thangela vathu vawe.

⁹ Mwanathu Russell a si lavi ti to vathu ve mu ninga ditina do sawuleka. Se ngu 1896 a ti khene, ene ni vamwane va va nga ti thangela kha va ti lavi ku ñolwa ngu nzila yo sawuleka. Va si ti lavi kuningwa sithopo so sawuleka nem va si lavi ti to mitxawa yi yi nga ti ho yi dhanwa ngu matina awe. A gwitile a txi khene: “Awuwa hi nga mthumo wa m’thu.”

10. a) Jesu a txi sawute dilembe muni “txithumi txo thembeka na txi di ni wutxhari”? b) Ti mahisile ku txani ti to ti pfisiseka ti to Mmidi wu wu Fumako hi nga Sociedade Torre de Vigia? Txhamusela.

¹⁰ Ngu 1916 mwanathu Russell a fite. Se ngu 1919, Jesu a sawute ‘txithumi txo thembeka na txi di ni wutxhari’. Ngu ku txani? Ti to valondiseli vakwe ve phamelwa “sakudya ngu txikhati txi txi fanelako”. (Matewu 24:45) Hambi ngu mbimo yoneyo, mtxawa wa wudotho wa vanathu va va ku mzinda wa mafu otshe awu wu manekako Brooklyn, Nova York, wu phamela sakudya valondeteli va Jesu. Kukhukhela ngu 1940, ka mabhuku athu ku maneka ditina di di ku “mmidi wu wu fumako”. Ka mbimo yoneyo mmidi wu wu fumako wu ti yelana ngutu ni vathangeli va Sociedade Torre de Vigia. Kambe ngu 1971, ku txhamusetwe ti to Mmidi wu wu Fumako wu hambani ngutu ni Sociedade Torre de Vigia, yona yi ti emela timhaka ta mlayo dwe. Kukhukhela koneho, vanathu ava i ku vasawuleki va ndina va siro sa Mmidi wu wu Fumako kambe va si vi vathangeli va Sengeletano. Ka masiku a ngweno, vanathu vamwane ava va lumbako “tinvuta timwane” va thuma kota vathangeli va Sengeletano ni simwane sienge si si thumiswako ngu vathu va Txizimu. Ngu yihi wuyelo? Mmidi wu wu Fumako wu kota kuwonisana ni ku ningela tigondo ta mkongomiso wa Bhiblia. (Johane 10:16; Mithumo 6:4) Direvhista da A Sentinela de 15 de Julho de 2013 di wombile ti to ‘txithumi txo thembeka na txi di ni wutxhari’ i mtxawa wa wudotho wa vasawuleki awu wu wumbako Mmidi wu wu Fumako.

11. Mmidi wu wu Fumako wu si mahisa ku txani sisungo?

¹¹ Kota mtxawa, divhiki ni divhiki, siro sa Mmidi wu wu Fumako sa tshangana kasiku si maha sisungo sa lisima. Toneto ti va vhuna ku va ni mabhulo ni kuzumba va di ni wumwewo. (Mavingwa 20:18) Ka Mmidi wu wu Fumako a walo wu a nga guleka kupinda vamwane. Se va mahisa ku txani ka mitshangano yawe? Dilembe ni dilembe  kusawulwa mwanathu mmweyo awu a no thangela ka mitshangano yoneyo. (1 Pedro 5:1) Ka 6 wa makomisawu a Mmidi wu wu Fumako ti mahisa toneto kambe. Ni wa mmwewo awu i ku txiro txa Mmidi wu wu Fumako a ti wonako i di ene mthangeli wa vamwane. Mmwane ni mmwane, nene wa fanelwa ngu sakudya sa moya so ta ngu ka txithumi txo thembeka ni kulondisela mkongomiso wa txona, nguko ni nene a ka mtxawa wa sithumi i ku va mwaya wa Txizimu.

12. Ngu sihi siwotiso asi si no xamulwa ka tindimana ti ti londiselako?

¹² Phela Mmidi wu wu Fumako hi nga ti to wo amukela miwoniso yo ta ngu ka Txizimu, ni ku kha wa hetiseka. Ngu toneto, mbimo yi va txhamuselako Bhiblia mwendo kukongomisa sengeletano va nga thuka ve pazama. Hi ti zivisa ku txani? Ngu txikombiso, ka dibhuku di di ku Índice das Publicações da Torre de Vigia ka msungo wu wu ku  “Esclarecimento de Crenças”, u na wona xaxameto ya ku txitxa aku ku nga va ho kukhukhela ngu 1870. Jesu kha womba ti to txithumi txo thembeka txi ndi na ningela sakudya sa moya so hetiseka. Se hi nga txi xamulisa ku txani txiwotiso txa Jesu txi txi ku: “i mani i ku txithumi txo thembeka na txi di ni wutxhari?” (Matewu 24:45) Hi nga tsaniseka ngu nzila yihi ti to Mmidi wu wu fumako ngu wona i ku txithumi txo thembeka? Hi na mana tixamulo ka tindimana ti ti londiselako ni ku hi na wombawomba ngu timhaka tiraru ati ti nga vhuna mmidi wu wu fumako ngu mbimo ya vapostoli.

13. Moya wo sawuleka wu wu vhunisa ku txani Mmidi wu wu Fumako?

¹³ Moya wo sawuleka wu vhuni mmidi wu wu Fumako. Moya wonewo wu wu vhuni ti to wu kota kupfisisa ditshuri da Bhiblia adi wu nga ti si di pfisisi kukhatani. Alakanya ngu ku txitxa aku ku nga maheka msana ka 1870. Awalo m’thu wu a ndino pfisisa mwendo kutxhamusela apune ta “wutumbu wa ku eta wa Txizimu”. (Lera 1 Vakorinto 2:10.) Mmidi wu wu Fumako wu tumelelana ni ti mpostoli Paulo a nga tiwomba atxi: “Timhaka tiya kha hi ti xawuteli ngu mapswi a wutxhari wa txithu, aniko hi ti xawutela ngu mapswi ale hi gondiswako ngu Moya, i ku mapswi awa ma xawutelako timhaka ta Moya ngu mawombelo a Moya.” (1 Vakorinto 2:13) Kudingana malembe o tala ditshuri da Bhiblia di ti sisilwe. Kambe kukhukhela ngu 1919 di khatile kupfisiswa. Ngu ditshuri i Txizimu basi txi txi va vhunako ngu moya wa txona wo sawuleka.

14. Ngu ku ya ngu Mtuletelo 14:6, 7, tingelozi ti wu vhunisa ku txani Mmidi wu wu Fumako nyamsi?

¹⁴ Wu vhunwa ngu tingelozi. Mmidi wu wu Fumako wu khatalela mthumo wo txhumayela awu wu mahwako ngu vanathu vo dingana 8 wa timiliyoni ha mafuni kotshe. Ti kotekisa ku txani toneto? Ngu kuvhunwa ngu tingelozi. (Lera Mtuletelo 14:6, 7.) Makhambi o tala tingelozi ta kongomisa vahuweleli ka vathu ava va nga kombela txivhuno ka Txizimu! * (Wona txhamuselo ya hahatshi.) I singeto dwe, mthumo wo txhumayela ni kugondisa wa simama wu kula hambi ka matiko ya wu tsimbiswako ngutu. Toneto ti koteka basi ngu kona ha ko vhunwa ngu tingelozi.

15. Mmidi wu wu Fumako wu hambanisa ku txani ni vathangeli va wukhongeli? Womba txikombiso.

¹⁵ Wu kongomiswa ngu Dipswi da Txizimu. (Lera Johane 17:17.) Alakanya ngu tiya, direvhista da A Sentinela de 1.° de dezembro de 1973 di wotisile i di ti to “m’thu wu a ku ngadi a txi dhaha fola wa faneleka ti to e bhabhatiswa kani”. Ka mhaka yoneyo xamulo yi yi nga seketelwa mu ka Bhiblia i ve ahim-him. Direvhista di kombisile tindimana ati ti seketelako ti to ngu ku txani m’thu wu a si lekiko kudhaha, ti lavako e thaviswa dibanzani. (1 Vakorinto 5:7; 2 Vakorinto 7:1) Di wombile ti to mhaka yoneyo kha yi ti ngu ka vathu, kambe yi ta ngu ka Txizimu ngu kuthumisa Bhiblia. Kuwalo wukhongeli wumwane awu wu nga sikotako kutumela ka Dipswi da Txizimu i di ti to mhaka ya kona ya ma karatela makholwa a kona. Dibhuku dimwane da ngweno da wukhongeli wa Estados Unidos,  di womba tiya: “Vathangeli va kona va zumbela kutxitxa-txitxa tigondo tawe ti to ti tsimbitisana ni ti makholwa ma ti tumelako.” Mmidi wu wu Fumako hi nga matumelete. Kambe wu kongomiswa ngu Dipswi da Txizimu, i ku ti ti kombisako ti to Jehovha a kongomisa vathu vakwe nyamsi.

16. Hi nga timahisa ku txani kualakanya Mmidi wu wu Fumako?

¹⁶ Lera Vahebheru 13:7. Bhiblia yi hi gela tiya: “Alakanyani vathangeli vanu.” Hi nga timahisa ku txani toneto? Ngu kukhongelela Mmidi wu wu Fumako. (Vaefesu 6:18) Eto ngu ditshuri ta laveka nguko vona va ni wutixamuleli wo tala; va phamela sakudya sa moya, va kongomisa mthumo wo txhumayela ha mafuni kotshe ni ku khatalela male ayi yi ningelwako ka sengeletano.

17, 18. a) Hi wu londisela ngu nzila yihi mkongomiso wa Mmidi wu wu Fumako? b) Hi wu vhunisa ku txani Mmidi wu wu Fumako ni Jesu ngu mthumo wathu wo txhumayela?

¹⁷ Mmidi wu wu Fumako wu hi ninga mkongomiso ngu kuthumisa mabhuku, mitshangano ya dibanza, ya txigava ni ya m’ganga. Se athu hi nga kombisa ti to ha wu alakanya ngu kulondisela ati hi gelwako tona. Wona wu tshumela wu rumela vawoneleli va sigava se vona ve sawula madhota. Ngako vawoneleli va sigava ni madhota va txi londisela mkongomiso awu va ningwako, va kombisa ti to ni vona va alakanya Mmidi wu wu Fumako. Hotshethu hi kombisa ti to ha mu engisa Mthangeli wathu Jesu ngu kulondisela mkongomiso wa vavamna ava ene a va thumisako nyamsi.—Vahebheru 13:17.

¹⁸ Mmidi wu wu Fumako wu kombisa likholo ngu kutxhumayela ngu kuhiseka mahungu a manene. Nga ha dibhuku da Vahebheru 13:7 di gelako makristu ti to me etetela likholo la va va thangelako, nzila yimwane yo alakanya Mmidi wu wu Fumako, ngu hiseka ka mthumo wo txhumayela. Ina ha va vhuna vanathu vonevo ka mthumo wuwa wa lisima? I di ti to ha va vhuna, hi na ta tsaka mbimo yi Jesu a no hi gela tiya: “Yotshe mbimo yi mi nga ti maha eto ka mmweyo wa vanathu vavadotho, mi mahete ani nipune.”—Matewu 25:34.

19. Ngu ku txani hi di ti emisete kulondisela Mthangeli wathu Jesu?

¹⁹ Ina Jesu a to siya valondeteli vakwe ha mndengalengani mbimo yi a nga tsula nzumani? Ahim-him. (Matewu 28:20) Ene a ti zivile ti to mbimo yi a nga ti ha mafuni a vhunwi ngu tingelozi, moya wo sawuleka ni Bhiblia. Se ni konkuwa a txi vhunisa toneto txithumi txo thembeka. Mmidi wu wu Fumako wu simama wu ‘londisela txinvutana’ i ku Jesu “hani ni hani txi yako kona”. (Mtuletelo 14:4) Se ngako hi txi londisela mkongomiso wa Mmidi wu wu Fumako, hi londisela Mthangeli wathu Jesu awu i singa kale a no hi kongomisa ka wutomi wo mbi na magwito. (Mtuletelo 7:14-17) Awalo mthangeli awu i ku m’thu wa nyama wu a nga hi thembisako toneto!