1-2. I ti mani Zadhoki? (1 Makronika 12:22, 26-28)

 ALAKANYISISA ngu tximahakalo txiya. Dibuthu da hombe do pinda kona mu ka 340.000 wa vavamna va tipatile mbimo yi Dhavhidha a nga va mkoma wa dotshe ditiko da Israyeli. Konamu ka matshiku mararu, dibuthu donedo di zumbile mimangoni hafuhi ni Hebroni. Vona va ti tsakile ngutu, ve bhula, ve sekelela, ve embelela va txi dhumisa Jehovha. (1 Mak. 12:39) Hagari ka dibuthu donedo ku ti ni jovhem awu a nga ti dhanwa ku i Zadhoki. Jehovha a lavile ti to hi ti ziva to Zadhoki a ti tiho hagari ka dibuthu dileya. (Lera 1 Makronika 12:22, 26-28.) Kambe i ti mani Zadhoki?

² Zadhoki i ti mphaxeli awu a nga tithuma kumweko ni mphaxeli wa hombe Abhiyatari. Jehovha a ningile Zadhoki wutxhari wa wungi ni wusikoti wo pfisisa kudhunda kwakwe. (2 Sam. 15:27) Mbimo ayi vathu va nga txi lava sialakanyiso sa wutxhari va ti ti ya kombela txivhuno ka Zadhoki. Ni ku ene i ti wamwamna wa txibindi. Ka gondo yiya hi na veka mapimu ka fanelo yoneyo ya Zadhoki i ku txibindi.

3. a) Ngu konaha ka txani hi di fanete ku va ni txibindi? b) Hi na bhula ngu txani ka gondo yiya?

³ Ka masiku ya a magwitu, Sathani a maha totshe ati a nga tikotako kasi kuwukela vathu va Jehovha. (1 Pedro 5:8) Hi txi ngadi hi txi rinzela ku Jehovha e gumisa Sathani ni mafu ya o biha, ti lava hi va ni txibindi. (Mas. 31:24) Konku a hi woneni tinzila tiraru ati hi nga etetelako ngu tona txibindi txa Zadhoki.

 SEKETELA MFUMO WA TXIZIMU

4. Ngu kutxani ti txi lava ku malanda a Txizimu me va ni txibindi kasi ku seketela Mfumo wa Txizimu? (Wona ni mfota.)

⁴ Kota vathu va Jehovha athu ha seketela mfumo wa Txizimu ngu mbilu yotshe. Kambe ka makhambi a mangi ti lava txibindi kasi kumaha toneto. (Mat. 6:33) Ngu txikombiso, ka mafu aya o biha ti lava hi va ni txibindi kasi kuengisa Jehovha ni kutxhumayela mahungu a manene a Mfumo. (1 Vat. 2:2) Txibindi txa laveka kambe kasi ku hi simama hi si pateki ka ta politika, ka mafu yawa ma yaku ma abana ngu didhawa da ta politika. (Joh. 18:36) Malanda a mangi a Jehovha ma luzile silo sawe, va xuphilwe ni kubetwa majele ngu kulamba kutipata ka timhaka ta politika ni ta wusotxhwa ta mafu yawa.

5. Ngu kutxani Zadhoki ti nga txi lava ku e va ni txibindi kasi kuseketela Dhavhidha?

⁵ Atxi txi nga maha Zadhoki eya Hebroni i si nga ku ya pateka dwe ka festa yi yi nga mahwa mbimo yi Dhavhidha a nga vekwa kuva mkoma, ene a tsute Hebroni a di tiemisete ku ya bela yimbini. (1 Mak. 12:38) Ene ati tiemisete kuseketela Dhavhidha ni kuvhikela Vaisrayeli ka valala vawe. Ti nga maha Zadhoki asi nga ni txiperiyensiya ngutu ka wusotxhwa, kambe ene ati ni txibindi.

6. I ngu nzila muni Dhavhidha a nga va txikombiso txa txinene txa txibindi ka Zadhoki? (Masalmo 138:3)

⁶ Zadhoki a gondisile kutxani ku va ni txibindi? Ene ati Zumba ni vavamna vavangi ava va nga ti ni mtamo ni txibindi. Kha ti kanakanisi ti to ene a gondile ngu sikombiso sawe. Ngu txikombiso Dhavhidha i ti mthangeli ni msotxhwa wa txibindi, ngu toneto Vaisrayeli votshe va mʼseketete ti to e va mkoma. (1 Mak. 11:1, 2) Dhavhidha mbimo yotshe ati themba Jehovha kasi kulwa ni valala vakwe. (Mas. 28:7; lera Masalmo 138:3.) Kambe Zadhoki ati ni simwani sikombiso asi a ndi no si etetela. Vavamna vo fana ni Joyadha ni mwanana wakwe Bhenaya awu nene i nga ti disotxhwa kupata ni 22 wa vathangeli ava va nga seketela Dhavhidha. (1 Mak. 11:22-25;  12:26-28) Dhavhidha a vite mkoma ngu koneho ka wu seketeli wo thembeka wa vavamna vonevo. Vona va mahile totshe kasi ku mʼvhikela.

7. a) Ngu sihi sikombiso sa ngweno asi si nga hi vhunako ti to hi va ni txibindi? b) U gondile txani ka txikombiso txa mwanathu Nsilu?

⁷ Nanathu hi nga va ni txibindi ngako hi txi gonda ngu sikombiso sa malanda a Jehovha a ya ma nga va ni txibindi ni kuseketela Mfumo wa Txizimu ngu kuthembeka. Mkoma wathu Jesu Kristu a lambile kumaha txienge ka timhaka ta politika ka mafu awa a Sathani. (Mat. 4:8-11; Joh. 6:14, 15) Ene mbimo yotshe a thembile Jehovha ti to eva ni txibindi ni mtamo awu wu lavekako kasi ku e maha ati i ku tatinene. Ni ku nyamsi hi ni sikombiso sasingi sa vavamna ni ma jovhem ava va nga lamba kubela wusotxhwani mwendo kupateka ka mithumo ya politika ya Mifumo. Ti ngo txani u lera ngu siperiyensiya sa ma jovhem oneyo ka site ya jw.org? a

VHUNA VANATHU

8. Ngu ka txiemo txihi atxi ti nga lavako madhota me kombisa txibindi?

⁸ Athu vathu va Txizimu hi dhunda ku vhunana. (2 Vak. 8:4) Kambe, mbimo yimwani, ti to hi maha toneto ti lava ku hi va ni txibindi. Ngu txikombiso mbimo yi ku ku ni yimbi, madhota ti lava me tsanisa vanathu dibanzani, ku va ninga txivhuno ngu didhawa da moya ni ku khatalela silaveko sawe ngu didhawa da nyama. Madhota ma ti dhunda tinvuta ta Jehovha. Ona ma tiemisete kuwonisana ni tiphango kasi ku me ningela txivhuno txotshe atxi txi lavekako ka vanathu. (Joh. 15:12, 13) Mbimo yi madhota ma mahako toneto ma kombisa ti to ma etetela txibindi txa Zadhoki.

9. Ngu ku ya ngu 2 Samuwele 15:27-29, nji txani atxi Dhavhidha a nga kombela Zadhoki ku atxi maha? (Wona ni mfota.)

⁹ Wutomi wa Dhavhidha wu ti phangoni. Mwanana wakwe Abhisalome ati lava ku mʼdaya e ti maha mkoma. (2 Sam. 15:12, 13) Dhavhidha ti txi lava e pfhuka Jerusalema ngu txikuluveta. Ene a gete tiya sithumi sakwe: “Khukhani hi  tutuma nguko kha hi na mbi huluka masoni ka Abhisalome!” (2 Sam. 15:14) Mbimo yi sithumi sakwe si nga txi tutuma, Dhavhidha a pfisisile ti to ku txi laveka kusala mʼthu Jerusalema kasi ku ziva ati Abhisalome a ti mahako se e m’zivisa. Ngu toneto ene a rumete Zadhoki ni vaphaxeli vamwani ti to ve tshumela ve ya Jerusalema kasi ku ve mʼzivisa ati ti mahekako. (Lera 2 Samuwele 15:27-29.) Kambe ti txi lava ve tiwonela ngutu, nguko ati Dhavhidha a nga ti va kombete kumaha ti ti ni phango ya hombe ngutu. Alakanya ngu ti Abhisalome, wamwamna awu a nga ti ko ti alakanyela ene apune, wo dhunda kuphota ni kukanganyisa adi no va adi ti mahile ka Zadhoki ni vamwani vaphaxeli ngaku adi ko tumbula ti to sipiyawu ni ku va txi vhikela Dhavhidha!

10. Zadhoki ni vamwani va mvhikelisile kutxani Dhavhidha?

¹⁰ Dhavhidha ati ni pulani kambe ene ati lava ku vhunwa ngu Zadhoki ni mmwani mngana wakwe wo thembeka Husayi. (2 Sam. 15:32-37) Husayi ti lavile a maha nga o seketela Abhisalome, e mninga mapimu ya nzila ayi a ndi no mu wukela ngu yona Dhavhidha. Kambe ngu ditshuri, eto ti ndi na ninga mbimo Dhavhidha ku e ti lulamisela ti to e wonisana ni kuwukelwa koneko. Mbimo ayi Abhisalome a nga maha txisungo txo thumisa mawonelo aya a nga ningwa ngu Husayi, se Husayi a gete Zadhoki ni Abiyatari ati ti nga di mahekile. (2 Sam. 17:8-16) Koneho va sikoti kurumela dipswi ka Dhavhidha ve m’gela ati Abhisalome a nga ti tiemisete kumaha. (2 Sam. 17:17) Ngu kuvhunwa ngu Jehovha, Zadhoki ni vaphaxeli vamwani va tikoti kuvhikela wutomi Dhavhidha.—2 Sam. 17:21, 22.

11. Hi nga etetelisa kutxani txikombiso txa Zadhoki mbimo yi hi vhunako vanathu?

¹¹ Ngako vanathu dibanzani va di ka txiemo atxi txi ku ni phango, se va lava txivhuno txathu, hi nga etetelisa kutxani txikombiso txa Zadhoki hi va ni txibindi? 1) Londeta mikongomiso. Mndani ka txiemo txa phango, nda lisima ngutu kuxayisa wumwewo. Ni ku ta laveka kutsimbitisana ni mikongomiso ayi yi tako ngu Bhetele. (Vaheb. 13:17) Madhota ma  fanete kukhumbutisa mbimo yotshe mikongomiso ya sengeletano mayelano ni kuzumba hi di lungekile kuwonisana ni tiphango ta mtumbuluko. (1 Vak. 14:33, 40) 2) Vana ni txibindi kambe u txi tiwonela. (Mav. 22:3) Khata ngu kupimisa u si si kumaha to kari. U nga ti beti haphangoni ti si laveki. 3) Themba Jehovha. Khumbula ti to Jehovha a khatala ngu kuzumbiseka kwako ni ka vanathu. Jehovha a nga kuvhuna kasi ku u ninga txivhuno atxi txi lavekako ka vanathu ngu nzila yo xayiseka.

12-13. U gondile txani ka txiperiyensiya txa Viktor ni Vitalii? (Wona ni mfota.)

¹² Wona txikombiso txa Victor ni Vitali, i ku vanathu ava va nga vhuna kuphakisela sakudya ni mati khe Ucrania. Victor a khene: “Athu hi ti lava sakudya makhalo otshe. Ka makhambi a mangi, madhawani kwathu hi tipfa kuhophesela ka sibhamu. Mwanathu awu a nga ti ni txitolo txa hombe a ningete txivhuno txa sakudya. Sakudya soneso si vhuni vanathu va vangi kasi ku va pona ngu mbimo yo kari. Mbimo ayi hi nga txi pakela sakudya si hi nga ningwa ka mkamiyawu wathu, ku wite dibhomba ka txipimu txa 20 wa ma metru ni ha hi nga ti kona. Mndani ka ditshiku dileya ani ni txi maha mkombelo wo hiseka ka Jehovha ti to e ni ninga txibindi txo ni simama ni vhuna vanathu.”

¹³ Vitali a womba tiya: “Ti lavile hi va ni txibindi txa hombe. Liendo langu lo khata li tekile 12 wa maora. Ni hetile mbimo yotshe yiya ni txi maha mkombelo ka Jehovha.” Vitali a kombisili txibindi kambe atxi tiwonela. Ene a womba tiya: “Ani ni kombete ka Jehovha ti to e ni ninga wutxhari ni kudinganisela. Mmovha wathu ni wu tsimbitisili ka sitaratu asi si nga ti tumeletwe ngu wukoma dwe. Likholo langu li tsani ngutu mbimo yi ni nga wona nzila yi vanathu va nga txi thuma ngu yona ngu wumwewo. Vona va vhunetile ko thavisa asi si nga ti vhaletete sitaratu, va tshanganisa ni kuwuyisa simaha sa kuambala ni sakudya ve tshumela ve vhuneta ko si pakela ka mkamiyawu wathu. Ni kona va hi ningili sakudya ni ko otela mndani ka lipfhumba lathu.”

SIMAMA U DI THEMBEKILE KA JEHOVHA

14. Hi tipfisa kutxani mbimo yi mthu awu hi mdhundako a lekako kuthumela Jehovha?

¹⁴ Tximwetxo txa siduko atxi txi karatako ngutu kuwonisana natxo, i nga ku dixaka dathu mwendo mngana wathu awu hi mʼdhundako atxi leka kuthumela Jehovha. (Mas. 78:40; Mav. 24:10) Ngaku u txi mʼdhunda ngutu mʼthu eneyo ti nga ya ti nemela ngutu kuwonisana ni txiemo txonetxo. Ngaku u txi wonisana ni txiemo txonetxo, txikombiso txa kuthembeka ka Zadhoki txi nga kutsanisa.

15. Ngu kutxani Zadhoki ti di lavile ku e va ni txibindi kasi ku e simama adi thembekile ka Jehovha? (1 Vafumeli 1:5-8)

¹⁵ Zadhoki a simamile a di thembekile ka Jehovha mbimo yi mngana wakwe Abhiyatari a nga leka kuthembeka. Eto ti mahekile hafuhi ni magwito ka kufuma ka Dhavhidha. Mbimo yi Dhavhidha a nga ti hafuhi ni ku fa, mwanana wakwe Adhoniya a zamile ku ti maha Mkoma hambiku Jehovha a nga ti thembisile ti to wukoma wu ndi na ya ka Solomoni. (1 Mak. 22:9, 10) Abhiyatari a sungile kuseketela Adhoniya. (Lera 1 Vafumeli 1:5-8.) Ngu nzila yoneyo Abhiyatari a kombisile kwa mbi thembeka i si nga ka Dhavhidha basi kambe ni ka Jehovha. Eto ti mahile ti to Zadhoki e guma mtamu. Ene ni Abhiyatari va ti thumile kumweko kota vaphaxeli kupinda konamu ka 40 wa malembe. (2 Sam. 8:17) Vona va khatalete kumweko “Dibhokiso da Txizimu.” (2 Sam. 15:29) Ngu wumbidi wawe va ti seketete Dhavhidha kota mkoma ni ku va mahile tatingi ka mthumo wa Jehovha.—2 Sam. 19:11-14

16. Nji txani txi nga vako txi di vhunile Zadhoki ku e simama a di thembekile?

¹⁶ Zadhoki a simamile adi thembekile ka Jehovha hambiku Abhiyatari a nga sunga kwa mbi thembeka ka Jehovha ni ku va adi kanganyisile  mkoma Dhavhidha. Dhavhidha atxi ti ziva ti to mbimo yotshe a nga themba Zadhoki. Mbimo yi Dhavhidha a nga tumbula wukanganyisi wa Adhoniya, ene a sawute Zadhoki, Nathani ni Bhenaya kasi ku ya tota Solomoni kota Mkoma. (1 Vafu. 1:32-34) Kha ti kanakanisi ti to Zadhoki a tsanisilwe ngu txikombiso txa Nathani ni mamwani malanda a Jehovha a ya ma nga simama ma di thembekile ni kuseketela mkoma Dhavhidha. (1 Vafu. 1:38, 39) Mbimo yi Solomoni a nga khata kufuma “a sawute Zadhoki kota mphaxeli makhaloni ka Abhiyatari.”—1 Vafu. 2:35.

17. U nga mu etetelisa kutxani Zadhoki nga ku mthu awu u mdhundako atxi leka kuthumela Jehovha?

¹⁷ U nga mʼetetelisa kutxani Zadhoki ngako mʼthu awu u mʼdhundako atxi leka kuthumela Jehovha? Tiveke hakubasani ka Jehovha ti to awe u lava kusimama u di thembekile kwakwe. (Jox. 24:15) Jehovha a na kuninga txibindi atxi txi lavekako kasi ku u ya masoni u maha ati i ku ta tinene. Maha mkombelo ka Jehovha ni kusimama u maha wungana ni vale va thembekako ka Jehovha Txizimu txathu. Jehovha wa kuninga lisima kuthembeka kwako ni ku a na kuhakela ngu toneto.—2 Sam. 22:26.

18. U gondile txani ka txiperiyensiya txa Marco ni Sidse?

¹⁸ Wona ati ti nga mahekela Marco ni msikati wakwe Sidse. Vanana vawe va vambidi va mahorana mbimo yi va nga kula va mahile txisungo txo leka ditshuri. Marco a womba tiya: “Kukhukhela ditshiku adi vanana vako va velekwako, awe u khata kupfa lirando la hombe ngutu ngu vona. Awe u nga maha totshe ati u nga ti kotako kasi ku va vhikela ka phango yimwani ni yimwani. Ngu toneto mbimo yi va mahaku txisungo txo leka Jehovha, eto ta thola mbilu. Kambe mbimo yotshe Jehovha wa hi vhuna ku hi tsanisela. Mbimo yi ni gumako mtamo, msikati wangu wa ni tsanisa ni ku mbimo yi nene msikati wangu a gumako mtamo nani na mʼtsanisa.” Sidse a womba tiya: “I si nga ku hi nga vhunwa ngu Jehovha, hi sa ti kota kutsanisela txiemo txileya. Ani ni txi tipfa mnandu nguku ni txi pimisa ti to vanana vathu va lekile ditshuri ngu mhaka yangu. Ngu toneto ni mahile mkombelo ka Jehovha ni mʼgela ati ni nga txi ti pfisa tona. Ku di pindile mbimonyana, mwanathu wo kari awu hi nga si khali kuwonana kudingana malembe o tala a tile a ta bhula ni nani. A sanzekile manza akwe ka makata angu e ni wonetela atxi khene: “Sidse, khumbula tiya, khu nga ni mnandu ngu ti ti nga maheka. Ngu kuvhunwa ngu Jehovha na sikota kusimama ni litsako ka mthumo wakwe.”

19. U tiemisete kumaha txani?

¹⁹ Jehovha a lava ti to votshe vakhozeli vakwe ve va ni txibindi kufana ni Zadhoki. (2 Tim. 1:7) Kambe Jehovha kha lavi ku hi themba mtamu wathu hipune. Ene a lava ti to hi themba mtamu awu ahi ningako. Ngu toneto ngaku u txi wonisana ni txiemo atxi txi lavako txibindi, kombela txivhuno ka Jehovha. U nga tsaniseka ti to Jehovha a na kuvhuna ku u va ni txibindi txo fana ni txa Zadhoki!—1 Pedro 5:10.