1-2. a) Ngu tihi ti Makristu aya ma si se kutxhadha ma fanelako ku ti tekela hamsungo na ma si se khata kunamorara? b) Kupateka txani ko namorara? (Wona txhamuselo ayi yi ku “Engetela wuzivi wako.”)

 INA u pimisa kutxhadha? Ditshuri ti to kasiku m’thu e tsaka kha ti sungi ti to e txhadha. Hambiketo vanathu vavangi ava va si se kutxhadha, majovhem hambi va va nga kula ngu tanga va ndi na ti tsakela kumana m’thu wo txhadha nayo. Kambe ditshuri ti to, u si se khata kunamorara, ti lava se u di lungekile ngu didhawa da moya, da matipfelo ni didhawa da ta timale. a (1 Vak. 7:36) Ngako se u di lungekile, u nava ni mkhanjo wa hombe wo va ni mtxhadho wo tsakisa.

² Kambe kuwomba ditshuri, hi nga yotshe mbimo ti hehukako ku mana m’thu wo txhadha nayo. (Mav. 31:10) Ni ku hambi u txo mmana m’thu se u tsakela ku mziva kwati m’thu eneyo, ti nga maha ti si ku hehukeli kukhata kunamorara. b Ka gondo yiya, hi na wona ti ti nga vhunako Makristu aya ma tsakelako kutxhadha ku me mana m’thu wu a fanelekako ni kukhata kunamorara nayo. Hi na tshumela hi wona ati vamwani dibanzani va nga ti mahako kasiku ve vhuna ava va lavako kutxhadha.

 NZILA YO MANA M’THU WO TXHADHA NAYO

3. Ngu tihi ti Mkristu awu a si se txhadha a fanelako ku ti tekela hamsungo mbimo yi a lavako wo txhadha nayo?

³ Ngako u txi lava kutxhadha, nda lisima ngutu ku u si se khata kunamorara u ziva ti to u lava txani ka m’thu wu u lavako kutxhadha nayo. c Ngaku u si mahi eto, u nga luza lungelo yo mana mpangalati wamnene mwendo u khata kunamorara ni m’thu wu a si panelaniko ni nawe. Ti hakubasani ti to m’thu wu u no lava kunamorara nayo, ti lava i di mwanathu wu a nga bhabhatiswa. (1 Vak. 7:39) Eto kha ti wombi to ka nga va m’thu i di wo bhabhatiswa a lungekile ku u namorara nayo. Ngu toneto tiwotise tiya: ‘Ngu sihi sikongomelo sangu ka wutomi? Ngu tihi tifanelo ta lisima ngutu ati awu ni no txhadha nayo ni lavako to eva nato? Ina na dinganisela ka ti ni emelako tona?’

4. Ngu tihi ti vathu vamwani va ti patako ka mikombelo yawe?

⁴ Ngaku u txi lava kutxhadha, ti hakubasani ti to se u mahile mkombelo ngu mhaka yoneyo. (Vaf. 4:6) Ditshuri ti to Jehovha, kha ku thembise ti to a na ku lavela m’thu. Kambe ene wa khatala ngu matipfelo athu ni ti hi ti lavako, ni ku a na kuvhuna mbimo yi u ku ngadi u txi lavetela. Ngu toneto simama u gela Jehovha matipfelo ako ni minavelo yako. (Mas. 62:8) Maha mkombelo kasiku u va wo laphisa mbilu ni kuva ni wutxhari. (Jak. 1:5) Mwanathu awu a si se kuteka awu a dhanwako ku i John, d wa Estados Unidos, a womba ati a ti patako ka mikombelo yakwe: “Ani ni gela Jehovha tifanelo ati ni ti lavako ka wu ni no txhadha nayo. Na yi kombela mikhanjo yo ni mana m’thu wo txhadha nayo. Ni ku na mkombela Jehovha ku e ni vhuna ku ni kulisa tifanelo ati ti no ni maha ni va wamwamna wa mnene.”  Tanya, mwanathu wa txisikati wa Sri Lanka, a womba tiya: “Mbimo yi ni lavetelako, na mkombela Jehovha ti to e ni vhuna ku ni simama ni di thembekile, ni di tsakile ni kuva ni mawonelo a manene.” Hambi ti txi swela ngutu kupinda mbimo yi u nga ti yi emete ku mana wo txhadha nayo, Jehovha a thembisa kusimama e khatalela silaveko sathu sa nyama ni sa matipfelo.—Mas. 55:22.

5. Ngu yihi mikhanjo ayi Makristu aya ma si se kutxhadha ma ku nayo yo mana m’thu wu a randako Jehovha? (1 Vakorinto 15:58) (Wona ni mfota.)

⁵ Bhiblia yihi kuzeta tiya “khutalani miya masoni ka mthumo wa Mkoma.” (Lera 1 Vakorinto 15:58.) Ngaku u txi zumba u di ñolekile ka mthumo wa Jehovha ni kuheta mbimo ni vanathu va txiwamna ni va txisikati, u na londola wungana wa wunene i singeto dwe u na mana mikhanjo yo ziva vanathu vamwani ava va si si kutxhadha ava kufana ni nawe va ku ni txikongomelo txo thumela Jehovha. Ni ku mbimo yi u mahako ti u nga tikotako kasi kutsakisa Jehovha, awe u na tsaka ngutu.

6. Ngu tihi ti Makristu aya ma si si kutxhadha ma fenelako ku ti khumbula mbimo yi ma lavako wo txhadha nayo?

⁶ Kambe bhasopa. Mhaka yiya u nga yi leki yi va yona i ku ya lisima ngutu ka wutomi wako. (Vaf. 1:10) Litsako, khu li mani ngu kuva u di txhadhile mwendo u sa txhadha, kambe u li mana ngu kuva u di ni wungana ni Jehovha. (Mat. 5:3) U si se txhadha u na mana mikhanjo yo maha ta tingi ngutu ka mthumo wa Jehovha. (1 Vak. 7:32, 33) Ngu toneto thumisa kwati mbimo yako ngu ha u nga kotako ngu kona. Mwanathu Jessica, wa Estados Unidos awu a nga txhadha adi ni konamu ka 30 wa malembe, a womba tiya, “Mbimo yi ni nga si se txhadha ni txi tiningetela ngutu ka mthumo wo txhumayela, eto ti ni vhuni ku ni tsaka hambi mbimo yi ni nga si se mana m’thu wo txhadha nayo.”

TIHE MBIMO YO WONISISA KHAKWATI

7. Ngu kutxani i di tatinene ku xolisisa kwati m’thu na u si se m’gela ti to wa mtsakela? (Mavingu 13:16)

⁷ Ani se u di m’woni awu a tsakisako mbilu yako? Ina ti lava u m’gela? Bhiblia yi womba to m’thu wo txhariha a si se maha to kari a khata ngu kupimisa. (Lera Mavingu 13:16.) Ngu toneto ti ndi na va wutxhari ku ti ninga mbimo yo m’wonisisa kwati u si se mkomba ti to wa mtsakela. Aschwin wa Holanda a womba tiya: “Ati to tsakela m’thu ti nga ta ti tshumela ti pinda ngu txikuluveta. Ngako u txi ti ninga mbimo yo wonisisa kwati m’thu, awe khu nambi khata kunamorara nayo na u si se pimisa kwati.” Hahanze keto, mbimo yi u wonisisako kwati m’thu, ti nga maha u tumbula ti to kha mi panelani kwati.

8. M’thu wu a lavako kutxhadha a nga xolisisa mmwani ngu nzila yihi? (Wona ni mfota.)

⁸ Kambe awe u nga sikotisa kutxani kugonda m’thu na asi ti tumbuli? Awe u nga maha toneto ka mitshangano ya dibanza mwendo mi di ka grupu ni vangana. Ka siemo soneso awe u nava ni mkhanjo wo wona kwati mahanyelo akwe, nzila yi a ku ngu yona ngu didhawa da moya ni nzila yi angulako ngu yona. Tiwotise tiya: ‘Mba mani vangana vakwe? Ngu tihi ti a bhulako ngu tona?’ (Luka 6:45) Ina makungo athu ma fana? U nga bhula ni madhota a dibanza dakwe mwendo ni mwanathu wu a nga vitwa awu a mzivako kwati. (Mav. 20:18) U nga wotisa vamwani to va ziva txani ngu ngene ni ku ngu tihi tifanelo takwe. (Rute 2:11) Mbimo yi u xolisisako m’thu tiwoneli ti to u si zumbeli ku m’londetela u txi zama kutumbula totshe ngu ngene. Xonipha txihunja txakwe ni matipfelo akwe.

9. Ngu tihi ti u fanelako kutsaniseka ka tona na u si se m’gela m’thu ti to wa mtsakela?

⁹ Se u fanete kuheta mbimo muni u txi xolisisa m’thu na u si se m’gela to wa mtsakela? U  txo kuluveta u m’gela u nga woneka nga u m’thu wa magwava. (Mav. 29:20) Ngu didhawa dimwani, ngako u txi swelisela ngutu, ti nga woneka nga khu txi zivi txi u txi lavako, ngutu-ngutu ngako m’thu eneyo a di ti tumbute ti to wa mlava. (Ekl. 11:4) U nga divale tiya: Kha ti lavi ti to u vitiswa ti to mi na txhadha, na mi si se angulana. Kambe awe ti lava u tsaniseka ti to u lungekile kutxhadha, ni ku m’thu eneyo u mtsakelako ti nga maha a di nato ati u ti lavako.

10. U fanete kumaha txani ngako u txi tumbula ti to m’thu mmwani wa kutsakela kuve awe nem khu nga ka tona toneto?

¹⁰ Se ngako u txo tumbula ti to m’thu wo kari wa kutsakela ko? Ngako u si tilavi ti veke hakubasani ngu simaho sako. Ti nga va wubihi, kumaha ti to m’thu mmwani e pimisa ti to wuho mkhanjo wo mi pfana kasi awe khu nga ka tona eto.—1 Vak. 10:24; Vaef. 4:25.

11. Ngako u txi lava kutshanganisa vathu ti to ve txhadha mwendo ve namorara, ngu tihi ti u fanelako ku ti tekala hamsungo?

¹¹ Ka makhalo mamwani, vaveleki mwendo vathu vamwani va va nga vitwa ngako va di ni dixaka adi di lavako kutxhadha ngu vona va mlavelako m’thu. Ka mamwani makhalo, maxaka mwendo vangana va wu a lavako kutxhadha va duketa ku mlavela m’thu se ve va tsanganisa kasiku wamwamna ni wamsikati ve zivana ni kuwona to va panelana kani. Ngako va txi ku kombela ku va tshanganisa ti tekeli hamsungo ati mmwani ni mmwani a ti navelako ni ti ati lavako. Msana kova u di mmani m’thu wu a fanelekako, duketa kutumbula totshe ti u nga tikotako ngu mahanyelo akwe, tifanelo takwe kambe ngutu-ngutu ngu wumoya wa m’thu eneyo. Wungana wa hafuhi ni Jehovha mbwa lisima ngutu kupinda male, tigondo to guleka mwendo kuva manyani. Kambe u nga divali ti to, mwanathu wule a si si ku kutxhadha ngene a no maha txisungo txa ti to a na txhadha mwendo kha nambi txhadha ni m’thu wule.—Vag. 6:5.

KUKHATA KUNAMORARA

12. U nga m’gelisa kutxani m’thu ti to wa mlava?

¹² Ngako u txi lava kunamorara ni m’thu, u nga m’gelisa kutxani toneto? e Awe u nga langana nayo ti to mi bhula, aha ku ku ni  vathu mwendo ngu telefone. U nga jika-jike u txi womba-womba ngu txikongomelo txako. (1 Vak. 14:9) Ngako ti txi laveka, mningi mbimo yo pimisa ni ku e xamula. (Mav. 15:28) Se ngako m’thu a si ti lavi xonipha txisungo txakwe.

13. U nga maha txani ngako m’thu a txi kugela ti to wa kulava? (Vakolosa 4:6)

¹³ Se ngako m’thu a txo kugela to wa ku lava? Ti hakubasani to m’thu eneyo ti lavi eva ni txibindi kasi ku kugela to wa ku lava. Ngu toneto vana ni wunene ni txixonipho. (Lera Vakolosa 4:6.) Ngako u txi lava mbimo yo pimisa ti to u na tumela kukhata kunamorara, m’gele m’thu eneyo. Kambe, u nga sweli kuningela xamulo. (Mav. 13:12) Ngako u si ti lavi m’gele hakubasani ngu nzila ya txixonipho. Wona nzila yi Hans, mwanathu wa Austria, a nga xamula ngu yona mwanathu wa txisikati awu a nga m’gela ti to atxi mlava. A womba tiya: “Ani ni wombile hakubasani txisungo txa mina kambe ngu nzila ya yinene. Kha na swela ku m’gela nguko ni si lavi ti to e rinzela ati ti si nga kuho. Ngu txivangelo txonetxo, ni khatile kutiwonela ti to ni wonisanisa kutxani nayo msana ka mhaka yile.” Ngu didhawa dimwani, ngako awe u txi ti tsakela kukhata kunamorara ni m’thu eneyo, m’gela ngu matipfelo ako ni nzila yi u emelako ti to mi namorara ngu yona. Ati awe u ti emelako ti nga hambana ni ti m’thu mamwani ati emelako, ngu kuya ngu midhawuko ni timhaka timwani.

NZILA YI VAMWANI VA NGA VA SEKETELAKO NGU YONA VANATHU AVA VA SI SI KU KUTXHADHA?

14. Hi nga va seketelisa kutxani Vanathu ava va si si kutxhadha ku ti hi tiwombako?

¹⁴ Hi nga va seketelisa kutxhadha vanathu ava va si se kutxhadha kambe va ti lavako? Nzila yimwani ngu tiwonela ka ti hi tiwombako. (Vaef. 4:29) Hi nga tiwotisa tiya: ‘Ina na sakanisela avale va lavako kutxhadha? Ina ngako ni txi wona mwanathu wa txiwamna ni wa txisikati ava va si se txhadha va txi bhula, ni pimisa ti to vo lavana?’ (1 Tim. 5:13) Hahanze keto, kha hi lavi ti to vanathu va va si se txhadha ve tipfa nga ku ni txi txi txhotako aku va si se txhadha. Hans, awu hi nga bhula ngu ngene makhato, a womba tiya: “Vanathu vamwani va ni gela tiya: ‘Ngu kutxani u si txhadhi? Khu tiwoni to u kute.’ Mapswi oneyo ma maha ti to vanathu ava va si si kutxhadha va si tipfi kwati ni ku toneto to engetela kunemela aku mbimo yimwani va ku pfako ngu kulava kutxhadha.” I txhuko ngutu kulavetela mikhanjo yo ndunduzela vanathu va va si se ku kutxhadha!—1 Vat. 5:11.

15. a) Ngu kuya Varoma 15:2, na u si se vhuna mwanathu wu a lavako kutxhadha ku lava m’thu ngu tihi ti u fanelako ku ti tekela ha msungo? (Wona ni mfota.) b) Ngu tihi ti u nga ti tsakela ka Vhidhiyo?

 ¹⁵ Se ngako awe u txi pimisa ti to mwanathu wo kari wa txiwamna ni wa txisikati va panelana ni ku ku ndi na huma mpatwa wo tshura? Bhiblia yi tiveta hakubasani ti to hi fanete kutekela hamsungo matipfelo a vamwani. (Lera Varoma 15:2.) Vamwani ava va nga mbi txhadha kha va ti dhundi kulavelwa m’thu, se athu ti lava hi ma xonipha matipfelo oneyo. (2 Vat. 3:11) Kambe vamwani va nga ti tsakela kumana txivhuno txo kari, kambe athu kha ha fanela kutiwuleta ngako va sa hi kombela ngu kukongoma ku hi maha toneto. f (Mav. 3:27) Vanathu vamwani ava va si si kutxhadha va nga ti tsakela kukombwa m’thu ngu nzila yo toloveleka. Lydia, mwanathu wu a si se kutxhadha wa Germany, a womba tiya: “U nga pata mwanathu wa txiwamna ni wa txisikati ava va si si kutxhadha ka mtxawa wa vathu. Txa wena dwe ngu tula mkhanjo wa ti to vanathu vonevo ve zivana kwati ati ti no londeta ti lekele vona dwe.”

16. Ngu tihi ati Makristu aya ma si si kutxhadha ma fanelako ku ti khumbula?

¹⁶ Hotshethu, mwendo hi txhadhile mwendo kha ha txhadha hi nga va ni wutomi wo tsakisa ni ku eneliseka! (Mas. 128:1) Se ngako awe u txi lava kutxhadha kambe u si se mana m’thu wo txhadha nayo, simama u veka mapimo ka mthumo wa Jehovha. Mwanathu wa txisikati wa Macao awu a dhanwako ku i Sin Yi a womba tiya: “Yi txi fananiswa mbimo yi u yi hetako u si se txhadha ni yi u no ya yi heta u di ni mwamna mwendo msikati wako Paradhise, yidotho ngutu. Ngu toneto londola kwati mbimo yoneyo.” Kambe ngako se u di mmani m’thu ni ku mi di khatile kunamorara? Ka gondo yi yi londiselako hi na ta wona nzila yi kunamorara, ku nga kuvhunako ngu yona kumaha txisungo txa wutxhari.