1. Ngu yahi makatekwa hi ma manako ngu kumaha txienge txa sengeletano ya Jehovha?

 I LUNGELO ya hombe nguto ku maha txienge txa sengeletano ya Jehovha ka masiku yawa o karata. Mbimo yi txiemo txa mafu txi yako txi txi bava, Jehovha a hi ninga mwaya wa moya awu wu ku ni wumwewo. (Mas. 133:1) Ene wa hi vhuna ku hi va ni mwaya awu wu nga tsaka. (Vaef. 5:33–6:1) Wa hi ninga ku pfisisa ni wutxhari awu hi wu lavako kasi ku hi va ni kurula dihikani.

2. Nji txani txi hi fanelako kumaha ni ku ngu kutxani?

² Ti lava hi tikaratela kusimama hi thumela Jehovha ngu kuthembeka. Ngu ku txani? Nguku, mbimo yimwani hi nga henyiswa ngu tiphazamo ta vamwani. Mwendo mbimo yimwani ti nga hi karatela kuwonisana ni tiphazamo tathu hipune, ngutu-ngutu ngaku hi txi wuyeletela tiphazamo toneto ta timweto yotshe mbimo. Ti lava hi tsanisela ka mthumo wa Jehovha ngaku, 1) mwanathu a txi hi kanda txizenende, 2) ngako wu hi nga tekana nayo a txi hi godholisa, ni 3) ngako hi txi godholiswa ngu tiphazamo tathu hipune. Ka txiemo tximwani ni tximwani, hi na wona txikombiso txa m’thu wa mu ka Bhiblia wo thembeka a nga wonisana ni txiemo atxi txi fanako.

TSANISELA NGAKU MWANATHU A TXI KU KANDA TXIZENENDE

3. Ngu txihi txikarato atxi vathu va Jehovha va mananako natxo?

³ Txikarato. Vanathu vamwani va ni mahanyelo aya ma si hi tsakisiko. Mbimo yimwani va nga hi godholisa mwendo ku hi ñola ngu nzila yo yi si hi tsakisi. Hambi vanathu ava va ku ni wutixamuleli va nga thuka ve phazama. Siemo soneso si nga maha ti to vamwani ve kana-kana ti to a yi ya i sengeletano ya Jehovha. Hahanze ko simama ve thumela Jehovha “ngu moya wumwewo” kumweko ni vanathu, vona, va nga leka ku ti pata ni vale va nga va  kanda txizenende mwendo kuema ku ta mitshanganoni. (Zef. 3:9) Ina toneto wutxhari? Wona ti hi nga ti gondako ka txikombiso txa mu ka Bhiblia txa m’thu a nga manana ni txiemo atxi txi fanako.

4. Ngu sihi sikarato asi mpostoli Paulo a nga wonisana naso?

⁴ Txikombiso txa mu ka Bhiblia. Mpostoli Paulo a txi ti ziva ti to vanawe va sa pelela. Ngu txikombiso, mbimo yi a nga lava ku ti pata ni dibanza, vagondiswa vamwani va kanakanile ti to nene i ti m’gondiswa. (Mith. 9:26) Ngu kutsimbila ka mbimo vamwani va khatile ku womba-womba kubiha ngu ngene kasi kugoha nduma yakwe. (2 Vak. 10:10) Paulo a woni mwanathu awu a nga ti ni wutixamuleli a txi maha txisungo txo biha atxi txi ndi no khuvekisa vamwani. (Vag. 2:11, 12) Ni ku Marku i nga ti mmweyo wa vangana vakwe a mu godholisile. (Mith. 15:37, 38) Paulo a di tumelete ti to tximwani ni tximwani txa siemo siya si mu maha e ema ku ti pata ni vathu va le va nga ti mu gohete. Ene kha maha toneto, hahanze keto, a simamile e veka mapimo ka tifanelo tatinene ta vanathu vale, ni ku simama e hiseka ka mthumo wa Jehovha. Nji txani txi nga mu vhuna ku e tsanisela?

5. Nji txani txi nga vhuna Paulo ku e divalela vanawe? (Vakolosa 3:13, 14) (Wona ni mfota.)

⁵ Paulo a ti va dhunda vanathu. Lirando li Paulo a nga ti nalo ngu vanathu li mvhuni kuveka mapimo ka tifanelo tawe ta tinene i si nga ka tiphazamo tawe. Lirando li Paulo a nga ti nalo li tshumete li mu kuzeta kumaha ti a nga bhala ka dibhuku da Vakolosa 3:13, 14. (Lera.) Wona ti Paulo a nga divalelisa tona Marku. Hambiku Paulo a nga lekwa ngu Marku, ka liendo lakwe lo khata kota murumiwa, ene kha mu vekela txiviti. Ku di pindile mbimonyana, mbimo yi Paulo a nga bhalela dipasi dibanza da Vakolosa, ene a ndunduzete Marku kota mthumi kulothi wa lisima, mmweyo wa va va nga txi ‘thavelela.’ (Vakl. 4:10, 11) Mbimo yi a nga ti jele khe Roma, Paulo a kombete Marku ku e ta m’vhuna. (2 Tim. 4:11) Ngu ditshuri, Paulo a divalete vanathu ni kusimama e zumba hafuhi navo. Hi nga gonda txani ka txikombiso txa Paulo?

6-7. Nji txani txi nga hi vhunako kusimama hi kombisa lirando ka vanathu ti si nga ni mhaka ni tiphazamo tawe? (1 Johani 4:7)

⁶ Gondo kwathu. Jehovha a lava hi tsanisela ko simama hi kombisa lirando ka vanathu. (Lera 1 Johani 4:7.) Ngaku vanathu va si hi ñoli ngu nzila yi mkristu a fanelako ku hi ñola ngu yona, hi nga themba ti to vona kha va ngo maha khakwenye ni ku va zama ku maha ati i ku tona masoni ka Jehovha. (Mav. 12:18) Jehovha wa ma dhunda malanda akwe  o thembeka ti si nga ni mhaka ni tiphazamo tawe. Hambi hi txi phazama ene wa simama eva mngana wathu ni ku kha hi vekeli txiviti. (Mas. 103:9) Nda lisima ngutu ku etetela tate wathu awu a divalelako.—Vaef. 4:32–5:1.

⁷ Khumbula kambe ti to, mbimo yi magwito ma yako me tshuketela ti lava hi simama hi va hafuhi ka vanathu. Mbimo yi txiemo txi yako txi karata, hi nga thuka hi ñolwa ngu kona ha ka likholo lathu. Ngako eto ti txi maheka, hi na va lava ngutu vanathu. (Mav. 17:17) Wona ati ti nga maheka ngu mwanathu wu a thumako kota didhota awu a dhanwako ku i Josep a wa khe Espanha. Ene ni vanathu vamwani va ñotwe ngu kwambi pateka ka ta politika. Ene a womba tiya: “Akhe jele, hi ti zumba wukhalo wumwewo se ti txi hehuka ku hi mahelana tiphazamo. Ti txi lava hi timiselelana, ni ku divalelana ti txi huma mbiluni. Eto ti hi vhuni ku hi simama hi va ni wumwewo ni kuvhikelana. Hi ti hagari ka sibotxhwa asi si nga si thumeli Jehovha. Ku ti ni mbimo yi ni nga ti ti dayisile diwoko ni ku ni ti veketwe digondoro, se ni si sikoti ku ti thumela nipune. Mmweyo wa vanathu ani kuwulete simaha ni ku ni khatalela ka totshe ti ti nga ti laveka. Ni pfite lirando la ditshuri ngu mbimo yi ni nga ti li lava ngu yona.” Hi ni sivangelo sa sinene so lulamisa timhaka ni vamwani na ditambo di si se hi swela.

TSANISELA NGAKU AWU U NGA TEKANA NAYO A TXI KU GODHOLISA

8. Ngu sihi sikarato asi ava va nga tekana va wonisanako naso?

⁸ Txikarato. Votshe va va nga tekana va wonisana ni sikarato. Bhiblia yi ti veka ha kubasani ti to ava va nga txhadha “va na mana sixaniso sa ha mafuni.” (1 Vak. 7:28) Ngu konaha ka txani? Nguku mtxhadho wu pata vathu vavambidi a va va nga mbi pelela, mmwani ni mmwani ani mazumbelo ni mamahelo o hambana ni ya mkwawe. Nguko ti nga maheka va txi ta ngu ka midhawuko yo hambana. Ti nga maha ngu ku tsimbila ka mbimo, ve kombisa mahanyelo aya va nga si se ma tumbula va si se txhadha. Simwani ni simwani ka sikarato soneso si nga wusa mpusi. Hahanze ko tumela phazamo yawe ni ku thuma kumweko kasi ku lulamisa txiemo, va nga ningana mnandu. Ti nga maha ve wona ti to i tshuko kuhambana mwendo ku wila mtxhadho. Ina i nga va ti to ku wila mtxhadho i nzila ya yinene yo xula txikarato? b Hi na gonda ngu txikombiso txa mu ka Bhiblia txa wamsikati wu a nga simama a di thembekile ka Jehovha hambi ku mwamna wakwe a nga txi nemetisela wutomi wakwe.

9. Ngu txihi txikarato atxi Abhigayeli a nga wonisana natxo?

⁹ Txikombiso txa mu ka Bhiblia. Abhigayeli a ti txhadhile ni Nabhali, awu Bhiblia yi wombako ti to i ti wa mwamna wo karata wa mithumo yo biha. (1 Sam. 25:3) Ti ha kubasani ti to ti mkaratete Abhigayeli ku hanya ni wamwamna wo nga toneto. Ina Abhigayeli a vite ni mkhanjo wo wila mtxhadho wakwe? Ina, ene awu mani mkhanjo wonewo mbimo yi Dhavhidha ni vathu vakwe va nga txi lava ku ya daya Nabhali ngu ku a nga ti va ruketete. (1 Sam. 25:9-13) Abhigayeli a di tutumile e tumelela ti to Dhavhidha e hetisisa makungo akwe. Kambe ene a kuluvetile e ya womba-womba ni Dhavhidha, e mu kombela kasi ku a si hetisisi makungo akwe o daya Nabhali. (1 Sam. 25:23-27) Nji txani txi nga mu susumetela kumaha toneto?

10. Nji txani txi nga vhuna Abhigayeli ku e tsanisela ka wukati wule wo karata?

 ¹⁰ Abhigayeli a ti mu randa ngutu Jehovha, ni ku xonipha matshina a milayo akwe mayelano ni mtxhadho. Ti ha kubasani ti to ene a txi ti tekela ha msungo a ti Jehovha a nga gela Adhamu ni Eva mbimo yi a nga wumba mtxhadho wo khata. (Gen. 2:24) Abhigayeli a txi ti ziva to mtxhadho nji maha txo sawuleka masoni ka Jehovha. Ene a txi mu randa ngutu Jehovha, se eto ti mu susumetete ku e maha totshe ti a nga ti kotako kasi ku hulukisa mwaya wakwe, kupata ni mwamna wakwe. Ene a angute ngu txikuluveta kasi ku vhikela ti to Dhavhidha a si dayi Nabhali, a ti ti emisete kukombela divalelo ngu tiphazamo to i si nga ene a nga maha. Ti ha kubasani ti to Jehovha a ti m’dhunda ngutu wamsikati wule wa txibindi, ni ku khatala ngu wutomi wa vamwani. Ngu tihi ti vavasikati ni vavamna ava va nga tekana va nga ti gondako ka txikombiso txa Abhigayeli?

11. a) Ngu tihi ti Jehovha ati emelako ka va va nga txhadha? (Vaefesu 5:33) b) U gondile txani ka nzila yi Carmen a nga thuma ngu yona kasi kuhulukisa mtxhadho wakwe? (Wona ni mfota.)

¹¹ Gondo kwathu. Jehovha a lava ti to wamwamna ni wamsikati va va nga tekana ve simama va di kumweko hambi i di ti to ta karata ku timiselela mmwani. Jehovha wa tsaka ngutu ngako a txi wona ava va nga tekana va txi thuma kumweko kasi ku lulamisa sikarato, ni ku kombisana lirando ni txixonipho mmwani ni mmwani. (Lera Vaefesu 5:33.) Wona txikombiso txa Carmen. Ku di pindile 6 wa malembe a di txhadhile, a khatile kugonda ni Tifakazi ta Jehovha ni ku ngu msana a bhabhatisilwe. Carmen a womba tiya: “Mwamna wangu kha ti tsakela. A henyile ngutu, ni ku ani ruketete, ati zumbela ku ni gela ti to a na ni leka.” Hambiketo Carmen a simamile e tsanisela ka wukati wakwe. Kudingana 50 wa malembe, a thumile nguto kasi ku va ni mtxhadho awu wu nga ti ni lirando ni txixonipho. A tshumela a txi khene: “Ngu kutsimbila ka mbimo ni khatile ku ma pfisisa kwati matipfelo a mwamna wangu, ni kubhula nayo ngu nzila ya yinene. Ngu ku ziva ti to mtxhadho wu sawulekile masoni ka Jehovha, ni mahile totshe ati ni nga ti kotako kasi ku ni wu vhikela. kha ni khali ku duketa ku leka mwamna wangu ngu ku na m’dhunda Jehovha.” c Ngaku ku txi humelela sikarato ka mtxhadho wako, u nga tsaniseka ti to Jehovha a na kuvhuna ni ku kuseketela ti to u tsanisela.

TSANISELA NGAKO U TXI GODHOLISWA NGU TIPHAZAMO TAKO UPUNE

12. Ngu txihi txikarato atxi hi nga wonisanako natxo ngako hi txi maha txionho txa hombe?

¹² Txikarato. Hi nga tipfa hi di godhote ngako hi di mahile phazamo ya hombe. Bhiblia ya ti  veka hakubasani ti to sionho sathu si nga hi maha hipfa “kupandiseka ka mbilu.” (Mas. 51:17) Mwanathu mmwani a dhanwako ku i Robert, a thumile ngutu kudingana malembe o tala kasi ku e faneleka kuthuma kota dilanda da wuthumeli. Kambe a mahile txionho txa hombe atxi txi nga mmaha e pfisisa ti to a gohete Jehovha. Ene a womba tiya: “Mbimo yi ni nga pfisisa ti ni nga di ti mahile ni pekilwe ngutu ngu livhalo. Ni ti pfite ni si vhune txilo. Ni dite ni kumaha mkombelo ka Jehovha. Ni pimisile ti to Txizimu kha txi na ku ngadi txi ni engisa, nguko ni di txi poyite.” Ngako hi txi maha txionho txa hombe, eto ti nga hi godholisa hi khata kupimisa ti to Jehovha a hi tsukute se hi si vi ni sivangelo so simama hi mthumela. (Mas. 38:4) Ngako u di ti pfisile toneto, wona txikombiso txa m’thu wa mu ka Bhiblia awu a nga tsanisela e thumela Jehovha, hambi ku a nga di mahile txionho txa hombe.

13. Ngu txihi txionho txa hombe atxi mpostoli Pedro a nga txi maha ni ku nji txani txi nga mmaha e za e hokelela ka txionho txonetxo?

¹³ Txikombiso txa mu ka Bhiblia. Ka wusiku wo gwita na Jesu a si si kufa, Pedro a mahile tiphazamo ta tingi, ni ku ngu toneto a mahile txionho txa hombe. Pedro atxi tsaniseka ti to a ndi na simama a di thembekile hambi vapostoli vamwani va txi leka Jesu. (Marku 14:27-29) Mbimo yi va nga ti jaradhi ka Getsemani, Pedro ngu kuwuyeletela a tandekile kusimama e wonelela. (Marku 14:32, 37-41) Mbimo yi dibutho da hombe di nga ta ni matxhari ni migomba di ta ñola Jesu, Pedro a to tutuma. (Marku 14:50) Ngu magwito, Pedro a lambile Jesu kuraru, aha koza e xambanya makuho oneyo. (Marku 14:66-71) Pedro a mahile txani mbimo yi a nga tumbula ti to a ti mahile txionho txa hombe. A karatekile ngutu, e khata kudila ngu ku nemelwa ngu txionho txakwe. (Marku 14:72) Alakanya ngu nzila Pedro a nga tipfa ngu yona, mbimo yi msana ka maora nyana mngana wakwe Jesu a nga dawa. Ti nga maha Pedro a di ti pfite a si vhuni txilo.

14. Nji txani txi nga vhuna Pedro ku e tsanisela ka mthumo wa Jehovha? (Wona mfota wa kapa.)

¹⁴ Pedro a si koti kusimama e tsanisela ka mthumo wa Jehovha ngu sivangelo sasingi. Kha ti hambanisa ni vanathu, a simamile e va hafuhi navo ni ku ti hakubasani ti to va m’thavelete ngutu. (Luka 24:33) Hahanze keto, mbimo yi Jesu a nga wuswa a humelete ka Pedro kasi ku ta mtsanisa. (Luka 24:34; 1 Vak. 15:5) Ku di pindile mbimo nyana, hahanze ko Jesu e kawuka Pedro ku tiphazamo takwe, a ningile mngana wakwe wutixamuleli wa hombe. (Joh. 21:15-17) Pedro a txi ti ziva ti to a ti mahile txionho txa hombe, kambe a simamile e zama kumaha ati i ku ta tinene. Ngu kutxani? Nguko Pedro a txi ti ziva ti to mngana wakwe Jesu atxi ngadi atxi  m’dhunda. Ni ku vanathu va simamile ve seketela Pedro. Hi nga gonda txani ka txikombiso txa Pedro?

15. Ngu tihi ti Jehovha a lavako hi tsaniseka ka tona? (Masalmo 86:5; Varoma 8:38, 39) (Wona ni mfota.)

¹⁵ Gondo kwathu. Jehovha a lava hi tsaniseka ti to ene wa hi randa ni ku ati emisete ku hi divalela. (Lera Masalmo 86:5; Varoma 8:38, 39.) Ngako hi txi maha txionho, hi nga tipfa mnando. Eto ti tolovelekile ni ku ti nga maha i di tinene mbimo yimwani. Kambe kha ha fanela kupimisa ti to Jehovha kha hi randi ni ku kha na mbi hi divalela. Hahanze keto hi lava kukombela txivhuno ngu txikuluveta. Robert wu hi nga bhula ngu ngene a womba tiya: “Ani ni mahile txionho nguko ni txi themba mtamo wangu kasi kuvayilela txiduko.” Ene a pfisisile ti to ti txi lava e womba-womba ni madhota ngu txikuluveta. A womba tiya: “Mbimo yi ni nga womba-womba ni madhota, ona ma ni vhuni kupfisisa lirando li Jehovha a ku nalo ngu ngani. Ni ku ni ti pfisisile ti to madhota ni ona ma txi ni dhunda. Ona ma ni vhuni ku ni tsaniseka ti to Jehovha kha ni tsukula.” Nathu hi nga themba ti to Jehovha wa hi dhunda ngutu ni ku a ti emisete ku hi divalela ngako hi txi ti sola ka sionho sathu, hi txi lava txivhuno atxi txi lavekako ni kwa mbi wuyeletela tiphazamo tona ti ta timweto. (1 Joh. 1:8, 9) Ngako hi txi tsaniseka ti to Jehovha wa hi randa ni ku a na hi divalela, hi na mbi leka ku mthumela, msana ko maha phazamo.

16. Ngu kutxani u di ti emisete kusimama u tsanisela ka mthumo wa Jehovha?

¹⁶ Jehovha wa yi bonga ngutu mizamo yathu yo mthumela ka masiku yawa o gwita ma karatako ku wonisana nawo. Ngu kuvhunwa ngu Jehovha hi nga simama hi tsanisela ti si nga ni mhaka ni tiphazamo tathu mwendo ta vamwani. Hi nga sakulela lirando ngu vanathu ni ku va divalela ngako va txi hi onhela. Hi nga kombisa lirando lathu ngu Txizimu ni kuxonipha matshina a milayo a txona mayelano mtxhadho ngu kumaha totshe ti hi nga ti kotako kasi kululamisa sikarato asi si nga humelelako ka mtxhadho wathu. Se ngako hi txi maha txionho, hi nga lava txivhuno txa Jehovha hi txi tsaniseka ti to wa hi randa ni ku a na hi divalela. Eto ti na hi vhuna ku hi simama hi mthumela. Hi nga tsaniseka ti to Jehovha a na hi katekisa ngutu “ngako hi si rereki kuthuma [mwendo kumaha] ta tinene.”—Vag. 6:9.