1-2. Ngu kutxani Jehovha adi hi mahile ngu nzila yo litsako lathu li engeteleka mbimo yi hi vhunako vamwani?

 MBIMO yi Jehovha a nga hi vanga a hi vangile ngu nzila yo hi pfa ngutu litsako mbimo yi hi mahelako tatinene vamwani kupinda ku ve hi mahela. (Mith. 20:35) Ina eto ti lava kuwomba ti to kha hi tsaki mbimo hi ningwako txo kari ngu m’thu? Ahim-him. Hotshethu ha tsaka mbimo yi hi ningwako txo kari kambe ha tsaka ngutu mbimo yi i kwathu hi mahako wuha. Ndinene ngutu ku va Jehovha adi hi mahile ngu nzila yoneyo. Ngu kutxani?

² Nguku ngu nzila yo kari Jehovha atxi ti ziva ti to hi na sikota ku kontrolara litsako lathu. Athu hi nga engetela litsako lathu ngaku hi txi lava tinzila to vhuna vamwani. Ta tsakisa kuziva ti to Jehovha a hi mahile ngu nzila yoneyo.—Mas. 139:14.

3. Ngu konaha ka txani Jehovha atxi dhanwa kota “Txizimu atxi txi nga tsaka”?

³ Bhiblia yi hi gela ti to kumahela vamwani tatinene ta tisa litsako, se kha ti hi xamalisi aku Bhiblia yi dhanako Jehovha kota “Txizimu atxi txi nga tsaka.” (1 Tim. 1: 11, NM) Ene i ve wo khata kumahela vamwani tatinene ni ku kha ngaho awu a ku ni wuha kupinda Jehovha. Ngu mhaka yakwe, “ha hanya, ha tsimbila-tsimbila, hiho” nga ha mpostoli Paulo a nga womba ngu kona ka dibhuku da Mithumo 17:28. Ngu ditshuri, “sotshe sihiwa sa lisima ni sotshe siningwa so hetiseka” si ta ngu ka Jehovha.—Jak. 1:17.

4. Nji txani txi nga hi vhunako kuengetela litsako lathu?

⁴ Ngu ditshuri, hotshethu ha ti lava kumana litsako mbimo yi hi vhunako vamwani. Toneto ti nga koteka ngaku hi txi etetela wuha wa Jehovha. (Vaef. 5:1) Mbimo yi hi gondako ngu txikombiso txa Jehovha, hi na wona ti to hi nga maha txani ngaku vamwani va si kombisi kubonga ngu ti hi va mahelako. Eto ti na  hi vhuna ku hi simama hi vhuna vamwani ni ku toneto ti na hi engetela litsako.

ETETELA WUHA WA JEHOVHA

5. Ngu sihi simaha so kari asi Jehovha a hi ningako?

⁵ Ngu tihi tinzila ati Jehovha a kombisako ngu tona wuha? Wona sikombiso so kari. Jehovha wa khatalela silaveko sathu ngu didhawa da nyama. Kha ti wombi ti to Jehovha a na hi ninga sotshe asi hi si tsakelako, kambe a na hi ninga sotshe asi si lavekako. Ngu txikombiso, Jehovha wa hi ninga sakudya, sa kuambala ni wukhalo wo hi zumba ka wona. (Mas. 4:8; Mat. 6:31-33; 1 Tim. 6:6-8) Ina Jehovha a maha toneto ngu kusinziswa? Ti hakubasani ti to ahim-him! Se ngu kutxani Jehovha atxi hi mahela toneto?

6. Ngu tihi ti hi ti gondako ka Matewu 6:25, 26?

⁶ Jehovha wa hi ninga sotshe asi si lavekako nguko wa hi dhunda ngutu. Wona ti Jesu a nga tiwomba ka Matewu 6:25, 26. (Lera.) Ene a mahile txikombiso ngu mtumbuluko. A txi womba-womba ngu sinyana ati khene: “Sona kha si phayi nem kha si eluli kha si veketeli sakudya sisangalani.” Kambe wona ati a nga gwita e tiwomba: “Tate wanu wa nzumani wa si dyisa.” Jesu a tshumete e wotisa tiya: “Ina anu kha mi nga va lisima ku si pinda?” Ngu tihi ati hi ti gondako? Masoni ka Jehovha vakhozeli vakwe mba lisima ngutu kupinda sihari. Aku Jehovha a khatalelako silaveko sa sihari hi nga tsaniseka ti to a na khatalela ni silaveko sathu. Kufana ni tate awu a khatalelako silaveko sa mwaya wakwe, hi nga themba ti to Jehovha a na si khatalela silaveko sathu.—Mas. 145:16; Mat. 6:32.

7. Hi nga wu etetelisa kutxani wuha wa Jehovha? (Wona ni mfota.)

⁷ Kufana ni Jehovha, nathu ngu kususumetelwa ngu lirando hi nga vhuna vamwani ka silaveko sa nyama. Ngu txikombiso, ina wa ziva mwanathu a pwatekelwako ngu sakudya mwendo sa kuambala? Jehovha a nga kuthumisa ti to u vhuna mwanathu eneyo. Vathu va Jehovha va tshumela ve ziwa kambe ngu kukombisa wuha mbimo yi ku mahekako tiphango ta mtumbuluko. Ngu mbimo ya mtungu wa Korona, vanathu va vhunetile ngu sakudya, sa kuambala ni simwani asi si nga txi laveka. Ni ku vavangi va maha miningelo yo ti dhundela para mthumo wa hamafuni kotshe. Eto ti vhuni ngutu kasi kukhatalela silaveko sa vanathu va hamafuni kotshe ava va nga welwa ngu tiphango ta mtumbuluko. Vanathu vonevo va wuha va thumisile ati ti ku ka Vahebheru 13:16: “Mi nga divaleni kumaha ta tinene, mi txi abana ni vakwanu asi mi ku naso, nguko atiya ngu tona timhamba ti ti tsakisako Txizimu.”

8. Ngu yihi nzila yimwani ayi Jehovha ayi thumisako para ku hi vhuna? (Vafilipiya 2:13, NM)

 ⁸ Jehovha wa hi ninga mtamo. Jehovha wa tsaka ngu kuninga malanda akwe mtamo awu wu lavekako. (Lera Vafilipiya 2:13, NM.) Ina u ti nga maha mkombela u kombela mtamo wo u sikota kulwisana ni siduko mwendo kutsanisela sikarato? Ti nga maha u di kombete mtamo wo u sikota kuwonisana ni ditshiku donedo. Mbimo yi mkombelo wako wu nga xamulwa ti nga maha u di khumbute mapswi a mpostoli Paulo ni kutumelelana nawo, mbimo yi a nga khene: “Totshe na ti kota, ngu kutsaniswa ngu wule a ni ningako mtamo.”—Vaf. 4:13.

9. Hi nga etetela ngu nzila muni Jehovha ngu kuthumisa mtamo wathu kasi kuvhuna vamwani? (Wona ni mfota.)

⁹ Hambiku hi nga mbi hetiseka, athu hi nga etetela nzila ya wuha ayi Jehovha a thumisako ngu yona mtamo wakwe. Ti hakubasani ti to hi nge abani mtamo wathu ni vamwani. Kambe hi nga thumisa mtamo wathu kasi kuvhuna vamwani. Ngu txikombiso, hi nga vhuna mwanathu awu a nga kula ngu tanga mwendo a lwalako ngu ku m’yela merkadhu ni kumaha mithumo yimwani ya ha m’tini. Ngaku siemo sathu si txi hi tumelela hi nga vhuneta ko basisa mwendo kuaka Tinyumba ta Mfumo. Kuthumisa mtamo wathu ngu nzila yoneyo ti na vhuna ava va khozelako Jehovha.

10. Hi nga va tsanisisa kutxani vamwani ngu ti hi ti wombawombako?

¹⁰ U nga divali ti to mapswi ni ona ma ni mtamo. Ina wa sikota kupimisa ngu m’thu awu a ndi no tsaka ngaku u txi m’ndunduzela ti txi huma mbiluni? Ina wa ziva m’thu awu a lavako kuthavelelwa? Xamulo i di ina, teka mazambo o gela m’thu eneyo ti to wa khatala ngu ngene. U nga womba-womba nayo ngu kukongoma, ku m’fonela, kubhala dipasi mwendo mensaji. U nga karateki ngutu ngu ti u fanelako ku ti womba. Mapswi o hehuka aya ma humako mbiluni ti nga maha i di ona aya mwanathu a ma lavako kasi ku e simama a di thembekile ka ditshiku donedo mwendo kutshumela e va ni themba.—Mav. 12:25; Vaef. 4:29.

11. I ngu nzila muni Jehovha a hi ningako wutxhari?

¹¹ Jehovha wa hi ninga wutxhari. Jakobe a bhate tiya: “Ngako mmweyo wanu a txi pwata wutxhari a na wu kombele ka Txizimu, atxi txi ningako votshe vathu ngu wunene, na txi si feleli.” (Jak. 1:5) Nga ha mapswi ayawa ma kombisako ngu kona, Jehovha kha veki wutxhari para ene basi. Ngu konaha ka wuha awu a ku nawo, ene a abana wutxhari wakwe ni vamwani. Wona ti to mbimo yi Jehovha a hi ningako wutxhari, a maha toneto ngu ‘mbilu yo txhatxheka.’ Jehovha kha lavi ti to hi tipfa mnando ngu kukombela mkongomiso wakwe. Kuwomba ditshuri, ene a lava ti to hi kombela wutxhari.—Mav. 2:1-6.

12. Ngu yihi mikhanjo ayi hi ku nayo yo abana ni vamwani ati hi tizivako?

¹² Athu ko? Ina hi nga m’etetela Jehovha hi abana ati hi ti zivako ni vamwani? (Mas. 32:8)  Vathu va Jehovha va ni mikhanjo yayingi yo abana ni vamwani ati va ti gondako. Ngu txikombiso, athu ha trenara vahuweleli va vaphya kasi ku ve pateka ka mthumo wo txhumayela. Madhota ngu pasiyensiya, ma vhuna malanda a wuthumeli ni vanathu ava va nga bhabhatiswa ku ve hetisisa siavelo sawe dibanzani. Vanathu ava va ku ni txiperiyensiya ko aka ni kuwuseta tinyumba ta mfumo, va trenara vamwani kasi kuthuma ka tinyumba ati ti thumiswako ngu sengeletano ya Jehovha.

13. Hi nga m’etetelisa kutxani Jehovha mbimo yi hi trenarako vamwani?

¹³ Zama kuetetela Jehovha mbimo yi u trenarako vamwani. Khumbula ti to Jehovha a ni wuha ngutu mbimo yi a abanako ni vamwani ati a ti zivako. Ngu nzila ayi yi fanako, nathu ha abana ni vamwani ati hi ti zivako. Athu kha hi thavi kugondisa vamwani ati hi ti zivako ngu kuthava ti to va nga vhala wukhalo wathu. Kha ha fanela kupimisa tiya: ‘Ani kha na trenarwa ngu m’thu! Se nene a na tiwoneli.’ Kha ngaho ni wamweyo awu a thumelako Jehovha a fanelako kupimisa ngu nzila yoneyo. Hahanze ko tsaka ngu kuabana ni vamwani ati hi ti zivako ha ‘ningela wutomi wathu’ ngu kuvhuna vamwani. (1 Vat. 2:8) Themba yathu ngu ti to ni vona ve faneleka “kugondisa vamwani.” (2 Tim. 2:1, 2) Ngaku hotshethu hi di ni moya wa wuha, wuyelo ya kona i nava litsako ali li no manwa ngu votshe ava va patekako.

NGAKU M’THU ASI KOMBISI KUBONGA NGU TI HI NGA M’MAHELA

14. Ngu tihi ati wungi wa vathu va ti mahako ngako hi di va mahete tatinene?

¹⁴ Mbimo yi hi kombisako wuha ka vanathu, ngu mtoloveto va kombisa kubonga. Ti nga maha ve hi bhalela dipasi ve kombisa kubonga mwendo ku hi bonga ngu tinzila timwani. (Vakl. 3:15) Mbimo yi va mahako toneto ngu mhaka ya ti hi nga va mahela litsako lathu la engeteleka.

15. Ngu tihi ati hi fanelako ku ti khumbula ngako m’thu asi ningi lisima ati hi nga mmahela?

¹⁵ Kambe ti lava hi tshumela hi tumela ti to, hi nga mbimo yotshe vathu va ningako lisima ati hi va mahelako. Mbimo yimwani, hi nga tumbula ti to m’thu wu hi nga m’vhuna kha ninga lisima mbimo, mtamo mwendo male ayi hi nga yi thumisa kasi ku m’mahela to kari. Ngaku toneto ti txi maheka, ngu tihi ti hi nga ti mahako kasi ku hi si luzi litsako mwendo kugodhola? Khumbula mapswi aya ma nga ñola msungo mhaka wa gondo yiya i ku Mithumo 20:35. Litsako lathu kha la fanela kudhependerwa ngu ti to vamwani va ninga lisima ati hi ti mahako mwendo ahim-him. Athu hi nga sawula kuvhuna vamwani hambi va si kombisi kubonga. Ngu nzila muni? Wona tinzila to kari.

16. Ngu tihi ati hi fanelako kuveka mapimo ka tona?

¹⁶ Veka mapimo ko etetela Jehovha. Jehovha wa ninga silo sasinene vathu ti si khataliseki ti to va kombisa kubonga mwendo ahim-him. (Mat. 5:43-48) Jehovha a womba ti to ngaku hi txi mahela tatinene vamwani hi si ‘rinzeli kuhakelwa, hakelo yathu yi nava ya hombe.’ (Luka 6:35) Se u nga godholi ngaku vathu va si kombisi lisima ka ti u nga va mahela. Khumbula ti to, Jehovha a na kuhakela ngu silo sasinene ngu kuva u di vhuni vamwani ni kuva u di vile wu ‘a ningelako ngu litsako.’—Mav. 19:17; 2 Vak. 9:7.

17. Ngu txihi txivangelo txa lisima ngutu txi hi mahako hi lava kuvhuna vamwani? (Luka 14:12-14)

¹⁷ Timwani ati hi nga ti mahako kasi kuetetela Jehovha, ngu khumbula ati Jesu a nga ti womba ka Luka 14:12-14. (Lera.) Kha ta biha kuramba vathu m’tini kwathu mwendo kumahela wunene ka vale va nga hi mahelako ati ti fanako. Kambe hi nga maha txani ngako hi txi  tumbula ti to hi mahela tatinene vamwani ngu kuemela kutshumetelwa? Hi nga maha ati Jesu a nga tiwomba, hi mahela tatinene avale va si nga ni wusikoti wo hi tshumetela ati hi nga va mahela. Ngu nzila yoneyo hi na tsaka ngutu nguku hi nava hi txi etetela Jehovha. Mawonelo onaya a mamwewo ma nga tshumela me hi vhuna kusimama hi va ni litsako ngaku vamwani va si kombisi kubonga ngu ti hi va mahelako.

18. Nji txani txi no hi vhuna ku hi si zumbi hi txi pimisa kubiha ngu vamwani?

¹⁸ U nga pimisi kubiha ngu vamwani. (1 Vak. 13:7) Ngaku m’thu asi kombisi kubonga tiwotise tiya: ‘Ina m’thu wuwa o mbi dhunda kukombisa kubonga mwendo a to divala kuwomba ti to na bonga?’ Ti nga maha ku di ni txivangelo ka kuva a sa angula ngu nzila ayi hi nga di yi emete. Vamwani va tsaka ngu ti hi va mahelako kambe ta va karatela kukombisa ati va tipfisako tona. Vona va nga thuka ve dhana kuamukela txivhuno ngutu-ngutu ngaku mbimo yi yi nga pinda i di vona va nga txi kombisa wunene ka vamwani, kambe konku kha va nga ni wusikoti. Ngu ditshuri, ngaku hi txi randa vanathu kha hi na mbi pimisa kubiha ngu vona ni ku hi na simama hi txi ningela ngu litsako.—Vaef. 4:2.

19-20. Ngu kutxani ti txi lava hi va ni pasiyensiya mbimo yi hi vhunako vamwani? (Wona ni mfota.)

¹⁹ Vana ni pasiyensiya. A txi womba-womba mayelano ni wuha, Mkoma wa wutxhari Solomoni a bhate tiya: “Rinza dipawu dako txitimwi ka mati, nguko msana ka masiku amangi, u na di mana.” (Ekl. 11:1) Nga ha ndimana yiya yi nga kombisa ngu kona, ti nga maha vamwani ve kombisa kubonga ka ti hi nga va mahela “msana ka masiku a mangi.” Ngu ti ti nga mahekela mwanathu wo kari wa txisikati, wona txiperiyensiya atxi txi londiselako.

²⁰ Malembe a mangi msana, msikati wa muwoneleli wa txigava a bhate dipasi do tsanisa mwanathu wa txisikati awu a nga ti ngadi kubhabhatiswa. Ka dipasi donedo a junyatisile lisima lo simama hi di thembekile ka Jehovha. Ku di pindile 8 wa malembe, ngu kona mwanathu wule wa txisikati nga bhala dipasi atxi khene: “Ni txi ti lava ku kubhalela ni kugela ti to  mapswi ako ma ni vhuni ngutu ka malembe awa o gwita. Awe u bhate mapswi o tsakisa ngutu ni ku kha ni nambi yi divala ndimana yi u nga ni bhalela yona.” a Msana ko txhamusela sikarato asi a nga wonisana naso mwanathu wule a wombile tiya: “Mbimo yimwani ni txi pimisa kutshumelela msana ni leka ditshuri ni kuleka wutixamuleli wangu. Kambe mbimo yotshe ni txi khumbula ndimana ayi u nga ni bhalela se eto ti txi ni ninga mtamo wo simama ni di thembekile. Ka 8 wa malembe aya ma nga pinda dipasi dako ngu dona di nga ni vhuna kusimama ni txi tsanisela.” Hi nga pimisa ngu litsako ali msikati wa muwoneleli wa txigava a nga va nalo ngu kutshumela e mana xamulo ya dipasi dakwe “msana ka masiku a mangi.” Nathu va nga hi bonga ngu ti hi nga ti maha msana ka kuva ku di pindile mbimo yo lapha.

21. Ngu kutxani hi txi lava kusimama hi etetela wuha wa Jehovha?

²¹ Nga ha hi nga ti wona ngu kona, Jehovha a hi mahile ngu nzila ya lisima ngutu. Jehovha a hi mahile ngu nzila yo litsako lathu li engeteleka mbimo yi hi kombisako wuha kupinda ku hi txi hiwa. Ni ku athu ha tsaka ngutu ngako hi txi sikota kuvhuna vanathu. Ti tshumela ti tsakisa ngako va txi hi bonga ngu ti hi nga ti maha. Hambi i di ti to m’thu kha ningi lisima ati hi nga mmahela, athu hi na tsaka ngu kuziva ti to hi mahile ati i ku tatinene. Ngaku u txi vhuna vamwani “MKOMA a na kuninga so tala ngutu kupinda siya.” (2 Mak. 25:9) Ditshuri ngu ti to, ko kombisa wuha kha ngaho a palako Jehovha. Ni ku kha li ngaho litsako la hombe kupinda kuhakelwa ngu Jehovha apune. Se hi lava kutiemisela kusimama hi etetela tate wathu wa nzumani wo tala ngu wuha.