1. Mba mani ava vathu va tolovelako ku va dhumisa? Hi na gonda txani ka msungo mhaka wuwa?

HI NGA va komba txithavo ngu nzila yihi vathu? Ngu ku va engisa kwati ni ku va xonipha. Vathu va tolovela kudhumisa ava i ku siro so kari. Ka msungo mhaka wuwa hi na gonda ti to mba mani ava hi fanelako ku va komba txithavo ni ku ngu ku txani.

2, 3. a) Ngu ku txani Jehovha a txi fanelwa ngu wudhumo wotshe? (Wona mfota wu wu ku makhatoni.) b) I mani Txinvutana txi txi nga wombwa ka Mtuletelo 5:13, ni ku ngu ku txani hi di fanete ku txi dhumisa?

² Dibhuku da Mtuletelo 5:13 di khene: “Ka wule a nga khalahatsha txitimwi ka Txikhalo txa Wukoma” ni “Txinvutana” va fanelwa ngu kudhumiswa. “A wule a nga khalahatsha txitimwi ka Txikhalo txa Wukoma” ku wombwa Jehovha. Ka Mtuletelo ndima 4, sivangwa sa nzumani si hi komba txivangelo txo hi dhumisa Jehovha, “ene wu a hanyako kala kupinduka”. Si wombile si txi: “Ngawe u ku ni fanelo, Mkoma Txizimu txathu, Ya kuamukela kupfaliswa,  wudhumo ni mtamo, Nguko ngawe u nga vanga sotshe simaha; Se ngu kuranda kwako, sona si tumbulukile, si mana kuhanya.”—Mtuletelo 4:9, 11.

³ “Txinvutana” txi txi nga txhamuselwa ka Mtuletelo 5:13 ku wombwa Jesu Kristu. Hi ti zivisa ku txani? Mbimo yi a nga ti ha mafuni, ene a dhanwi kota “Txinvutana txa Txizimu atxi txi kuwulako siwonho sa ditiko”. (Johane 1:29) Kuwalo mkoma awu a nga nga ningela wutomi wakwe ngu mhaka ya vamwane. Ngu txivangelo txonetxo hi fanete hi m’dhumisa. Jesu ngene basi wu a fanelwako ngu kudhumiswa nguko “ene Mfumeli wa vafumeli, Mkoma wa vakoma”. (1 Timoti 6:14-16) Ti nga maheka u txi tipfa ngu nzila yi sivangwa sa nzumani si nga tipfa ngu yona mbimo yi si nga embelela si txi: “Txinvutana txi txi nga bhaywa txi ni fanelo ya kuamukela wukoma, thomba, wuzivi, mtamo, ni wudhumo, kupfaliswa ni kubongwa.”—Mtuletelo 5:12.

4. Hi na mana txani ngako hi txi dhumisa Jehovha ni Kristu?

⁴ Dibhuku da Johane 5:22, 23 di womba ti to Jehovha a vekile Kristu kota mlamuli wa vathu votshe. Ngu toneto hi fanete hi m’dhumisa. Ngu kumaha toneto hi tshumela hi dhumisa ni Jehovha. Loko hi txi xonipha Jesu ni Tate wakwe, hi na mana wutomi wo mbi guma.—Lera Masalmu 2:11, 12.

5. Ngu ku txani vathu ni vona va txi fanelwa ngu ku kombwa txithavo?

⁵ Vathu votshe va mahilwe ngu “txifaniso txa Txizimu.” (Genesisi 1:27) Eto ti womba ti to vona va nga ti kota kukombisa tifanelo to fana ni ta Txizimu. Va nga ti kota ku kombisa lirando, wunene, ni mpfela wusiwana. Txi tshumete txi va ninga livhalo, kasiku li va vhuna ku hambanisa ta tinene ni to biha, to fana ni kuthembeka ni kwa mbi thembeka. (Varoma 2:14, 15) Vathu vo tala va dhunda timhaka ta tinene ni ku va lava kuhanya ngu kudikha ni vamwane. Eto kha ti xamalisi nguko Jehovha i Txizimu txo dikha. Ti ha kubasani ti to vathu votshe va nga etetela Jehovha. Ngu toneto, ni vona va fanelwa ngu ku kombwa txithavo.—Masalmu 8:5, Tradução do Novo Mundo.

6, 7. Ngu ku txani Tifakazi ta Jehovha ti si vadhumisi vathu?

⁶ Ha tiziva ti to hi fanete kuxonipha vathu vamwane. Kambe ngu mhaka ya ku hi hanyako ka ditiko do fumwa ngu Sathane, ni kwa mbi hetiseka, ta karata kupfisisa ti to hi nga va xonipha kuhokela hani ni ku ngu nzila muni. Vamwane va xonipha vathu nga o va sizimu. Vona va nga etetela mambalelo, mahanyelo a vatutumi, vamahi va mafilmi, vathangeli va wukhongeli, va politika kumweko ni a vathu va nduma. Kambe Jehovha wa ti vengela toneto.

⁷ Athu kota Makristu a ditshuri ha tiziva ti to ti bihile kudhumisa vathu. Jesu a vekile txikombiso txo hetiseka atxi hi fanelako ku txi tekelela. (1 Pedro 2:21) Hi fanete hi khumbula ti to “Votshe va wonhile, va tsivetwe kasiku va si woni kuphatima ka Txizimu”. (Varoma 3:23) Awalo  m’thu wu a fanelwako ngu ku khozelwa. Kambe hi fanete hi ziva ti to Jehovha kha tsaki loko hi txi dhumisa vathu.

8, 9. a) Tifakazi ta Jehovha ti va teka ngu nzila yihi vathu va va thumako ka mfumo? b) Nga timhaka tihi aha hi si faneliko kuengisa wukoma?

⁸ Vathu vamwane va xoniphwa ngu mhaka ya mthumo wu va wu mahako. Ngu txikombiso, ava va thumako ka mfumo va nga hi vhikela ka wukhalo wu hi zumbako ka wona, vamwane va wonelela ka timhaka ta dihanyo ni timwane. Ni ku mthumo wu va wu mahako wa hi vhuna. Mpostoli Paulo a wombile ti to hi fanete ku teka vathu vonevo kota “vakoma” a tshumete atxi khene: “Awu a fanelako kuamukela mkhupo m’ningeni; awu a fanelako ku amukela nduwo, m’luveni; awu a fanelako kuxoniphwa, m’xonipheni; awu a fanelwako ngu txithavo, m’thaveni.”—Varoma 13:1, 7.

⁹ Kota Tifakazi ta Jehovha ha zama kuxonipha wukoma. Ditiko dimwane ni dimwane di ni milayo ya dona. Ati wukoma wa ditiko dimwane wu ti tumelelako ti nga maheka wa dimwane ditiko wu si ti tumeleli. Kambe va txi hi gela kumaha ati ti lwisanako ni milayo ya Jehovha kha hi ti mahi. Ngu kumaha eto hi kombisa ti to hi engisa Jehovha i singa vathu.—Lera 1 Pedro 2:13-17.

10. Malanda a Jehovha a mbimoni ya kale njikombiso txa txinene kwathu ngu nzila yihi?

¹⁰ Hi nga gonda ka malanda a Jehovha a mbimoni ya kale aya ma nga xonipha wukoma. He wone ati ti nga humelela Maria ni Josefa. Mbimo yi vakoma va Roma va nga ti lava kuziva mtengo wa vathu va ditiko dawe, Maria ni Josefa va endile ve ya Bhetlehema kasiku ve ya tibhalisa, hambiku Maria a nga ti ha fuhi ni ku veleka. (Luka 2:1-5) Txikombiso tximwane nja Paulo awu nene a nga xonipha vakoma. Mbimo yi ene a nga mangalwa va txi a mahile to biha, ngu txithavo a tixamulete ka Mkoma Herodha Agrippa, ngu msana a yisilwe ka Festo mkoma wa Roma wa ditiko da Judhiya.—Mithumo 25:1-12; 26:1-3.

11, 12. a) Ngu ku txani hi sa fanela kuñola vathangeli va wukhongeli ngu nzila yo sawuleka? b) Ku ve ni wuyelo yihi ngu ku va Mwanathu wa Áustria a di kombisile txithavo ka wukoma?

¹¹ Ina hi fanete kuñola vathangeli va wukhongeli ngu nzila yo sawuleka? Ahim-him, kwathu vona va fana ni vathu vamwane. Ngu toneto ti nga va ti di bihile ku va ñola ngu nzila yo sawuleka. Ngu txani? Nguko vona kha va gondisi ditshuri mayelano ni Txizimu ni Dipswi da txona. Jesu a gete vathangeli vonevo ti to mba xengeteli ni ti to mba bihi. (Matewu 23:23, 24) Kambe kha ta biha kukombisa txithavo ka wukoma. Ngu kumaha toneto vona va na hi vhuna.

¹² Alakanya ngu ti ti nga maheka ngu mwanathu Leopold Engleitner, wa ditiko da Áustria. Ene a ñotwe ngu va Nazi e yiswa ka wukhalo wumwane. Va di txitimelani a zivanile ni Dr. Heinrich Gleissner awu a nga ti thuma ka wukoma, awu nene a nga ti khotetwe. Ngu txithavo mwanathu Leopold a wombawombile nayo ngu ti a ti kholwako, se ene a engisete kha kwati. Ngu yihi wuyelo ya toneto? Mbimo yi  yimbi yi nga guma, Gleissner a vhuni Tifakazi ta tingi ta Áustria. Ti nga maha nawe se u di pfite ngu ta sikombiso simwane sa sinene aha vakoma va nga vhuna vanathu ngu kuva va di va kombile txithavo.

13. Mba mani ava ngutu ngutu va fanelwako ngu txixonipho, ni ku ngu ku txani?

¹³ Vanathu votshe va fanelwa ngu txithavo. Kambe ngutu ngutu vanathu ava va thangelako vo fana ni, madhota, vawoneleli va txigava, vanathu va komisawu ya didhavi, ni va Mmidi wu wu Fumako. (Lera 1 Timoti 5:17.) Bhiblia yi dhana votshe ava va khatalelako sivaleko sa vathu va Txizimu yi txi “sihiwa ka vathu”. (Vaefesu 4:8) Vavamna vonevo hi fanete hi va komba txithavo ti singa ni mhaka ni wukhalo wu va humako ka wona, txiemo txawe, mthumo wawe, mwendo txiemo txawe txa timale. Makristu a kale ma hi vekete txikombiso txa txinene ka mhaka yiya. Nathu hi fanete kuxonipha ava va thangelako ku nga ti ona ma nga mahisa tona. Kambe kha hi lavi ku va ñola nga o va tingelozi. Hi lava ku va komba txithavo txi txi va fanelako ngu kona ha ka mthumo wu va wu mahako wo khatalela dibanza.—Lera 2 Vakorinto 1:24; Mtuletelo 19:10.

14, 15. Madhota ma hambana ngu nzila yihi ni vathangeli va wukhongeli?

¹⁴ Vanathu vonevo mbadyisi vo tiveka hahatshi. Vona kha va lavi ku va ni nduma. Va hambana ngutu ni vathangeli va wukhongeli ava Jesu a nga wombawomba  ngu vona atxi khene: “Va dhunda makhalo a masoni amu mibusoni, ni sikhalo sa masoni masinagogani, va dhunda kuloswa amu makhaloni ka mitshangano.”—Matewu 23:6, 7.

¹⁵ Madhota ma engisa mapswi a Jesu aya ma ku khene: “Kasi i di anu mi nga dhundeni kudhanwa ku mi vagondisi, nguko Mgondisi wanu i mmweyo, anu ngu txanu mi va txikoma ni txinanda. Ha mafuni hawa, m’thu mi nga mu dhaneni ku i tate wanu, nguko Tate wanu i mmweyo, awule a ku nzumani. Mi nga tumeleni ve mi dhana ku mi Vathangeli, nguko Mthangeli wanu i mweyo: I Mesiya. Awu i ku wa hombe hagari kwanu, a na va i di txithumi txanu. Awule a ti guletako, a na vekwa hahatshi; ani wule a ti vekako hahatshi a na guletwa.” (Matewu 23:8-12) Ngako madhota mabanzani kotshe ma txi engisa mapswi a Jesu, vanathu va ma dhunda ni ku ma xonipha.

16. Ngu ku txani hi di fanete kusimama hi kombisa txixonipho?

¹⁶ Ti teka mbimo yo lapha kugonda nzila ya yinene yo xonipha vamwane. Eto ti mahekile ni ka makristu o khata. (Mithumo 10:22-26; 3 Johane 9, 10) Kambe toneto ti lava hi maha mizamo. Ngako hi txi komba onipha vamwane txithavo ngu ha Jehovha a lavako ngu kona hi na mana wuyelo ya yinene.

17. Womba wuyelo yi yi nga maneka ngu kona ha ko kombisa txithavo ka vathu ava va thumako ka wukoma.

¹⁷ Ngako hi txi komba txithavo vakoma va wukhalo wu hi ku ka wona, vona va nga hi vhuna kulwela fanelo yathu yo txhumayela. Vona va nga wu tsakela mthumo wathu wo txhumayela. Eto ti humelete khe Alemanha ka malembe ya ma nga pinda mbimo yi nyaphandule wu a dhanwako ku i Birgit a nga tsula txikolwani ka mwanana wakwe wa dihorana. Vagondisi va mu gete ti to ti tsakisile ka txotshe txikolwa ku va ni vanana va Tifakazi ta Jehovha. Vona va wombile ti to vanana va Tifakazi va mahile ti to txikolwani ku va wukhalo wa wunene. Birgit a ti khene: “Vanana vathu hi va gondisa kulondisela milayo ya Txizimu ya mahanyelo, ni ku toneto ti pata ku kombisa txithavo ka vagondisi vawe”. M’gondisi mmwane a wombile ti to i ti ku votshe ova vanana va Tifakazi ta Jehovha ti ndina hehuka kugondisa. Vona va tsakisilwe ngu mahanyelo a vanana va Tifakazi. Se mmweyo wa vagondisi vonevo a tiya xalela mtshangano wa m’ganga.

18, 19. Ngu tihi ti hi fanelako ku ti khumbula mbimo yi hi kombisako txithavo ka madhota?

¹⁸ Matshina a milayo aya ma ku ka Bhiblia ma nga hi vhuna ti to hi pfisisa lisima lo kombisa txixonipho ka madhota a  dibanza. (Lera Vahebheru 13:7, 17.) Hi fanete ku va bonga ngu mthumo wawe. Mbimo yi hi londiselako mkongomiso wawe, ti va maha ve thuma va di tsakile. Bhiblia yi hi kuzeta ti to hi tekelela likholo lawe. Kambe eto kha ti wombi ti to hi na etetela txidotho ni txidotho, ma ambalelo awe, mawombawombelo mwendo kuveka miwombawombo. Nguko hi txo maha eto hi na va hi txi londisela vathu i singa Kristu. Ngu toneto hi fanete hi khumbula ti to madhota kha ma hetiseka kufana ni nathu.

¹⁹ Ngako hi txi xonipha madhota kambe hi si va teki kota vathu vo sawuleka, toneto ta va vhuna. Ngu nzila yihi? Ti va vhuna kusimama ve tiveka hahatshi ni kuvayilela kurwala makata, va si woni nga ati vona va ti mahako ngu tona i ku ta tinene.

20. Hi na wuyelwa ngu txani hi txi xonipha vamwane?

²⁰ Kuxonipha vamwane ti na hi vhuna kuvayilela kutiguleta kambe hi na simama hi tiveka hahatshi mbimo yi vamwane va hi engiselako kwati. Ti nga tshumela ti hi vhuna kuvayilela ku tiwona hi di gulekile loko m’thu mmwane a txi hi ñola ngu nzila yo sawuleka. Wuyelo ya toneto hi na simama ni wumwewo ka sengeletano ya Jehovha. Kambe hi na mbi henya ngako mwanathu wu hi m’dhundako a txi thuka e phazama.

21. Ngu yihi wuyelo ya lisima yo kombisa txithavo vamwane?

²¹ Kambe wuyelo ya lisima ngutu yo kombisa txithavo vamwane ngu ti to hi na tsakisa Jehovha. Hi na maha ati ene a ti lavako ni ku hi na simama hi thembeka kwakwe. Ni ku ene a na kaneta Sathane, awu a nga khene awalo wu a ngo tikota kusimama e thembeka ka Jehovha. (Mavingwa 27:11) Ka mafu awa vathu va vangi kha va ti pfisisi ti to hi nga va xoniphisa ku txani vathu ngu nzila ya yinene. Hi nga wona ku tsakisa ka tona kuziva nzila yo komba txithavo vamwane ngu ha Jehovha a lavako ngu kona!