Tixamulo ta siwotiso sa vagondi
Ka ditiko da kale da Israyeli, ina ku ti laveka ti to wamwamna e va matiwula ti to e va kokwani wa Mesiya?
Kaleko, hi ti pimisa toneto ngu mhaka ya ti ti nga bhalwa ka Vahebheru 12:16. Kuwombwa ti to Esawu ‘a nyenyezisile sa kusawuleka’ ni ku a ningete ka Jakobe ‘wutiwula wakwe ngu mbiya ya sakudya.’ Se hi alakanya ti to mbimo yi Jakobe a nga amukela “fanelo ya wutiwula,” ti patile kambe ni fanelo yo va kokwani wa Mesiya.—Matewu 1:2, 16; Luka 3:23, 34.
Hambiketo, hi txi xolisisa kha kwati mibhalo yimwani ya mu ka Bhiblia, yona yi kombisa ku hi nga ti to ti txo sunga ku wamwamna e va matiwula ti to e va kokwani wa Mesiya. He xolisiseni yimwani ya kona:
Rubheni i ti matiwula ya Jakobe ni Leya. Se Josefa i ti matiwula yakwe ni Rakeli. Rubheni a mahile txionho txo otela ni msikati wa tate wakwe se e luza fanelo ya wutiwula yi yiswa ka Josefa. (Genesisi 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Makronika 5:1, 2) Hambiketo, awu a nga mana lungelo yo va kokwani wa Mesiya i Judha i nga ti mwanana wa wumuni wa Jakobe ni Leya.—Genesisi 49:10.
Ka Luka 3:32 ku wombilwe va kokwani vamwani va Jesu va mtxhanu, ni ku votshe ti ti komba i ti matiwula. Ngu txikombiso, Bhowazi i ti tate wa Obhedhi, Obhedhi i ti tate wa Jesse.—Rute 4:17, 20-22; 1 Makronika 2:10-12.
Dhavhidha mwana Jesse, i singa matiwula. I ti mwanana wo gwita ka va vamwani va mtxhanu ni vambidi. Hambiketo, Mesiya a tile ngu ka Dhavhida. (1 Samuele 16:10, 11; 17:12; Matewu 1:5, 6) Ngu ha kufanako Solomoni nene i ti kokwani wa Mesiya, kambe nene i singa matiwula ka Dhavhidha.—2 Samuele 3:2-5.
Genesisi 43:33; Dhewuteronome 21:17; Joxuwa 17:1.
Kambe eto kha ti wombi ti to ku va matiwula i singa ta txilo. Phela mwanana wa matiwula a ti ni malungelo aya ava vamwani va nga ti singa nawo. Ngu yahi? Ngene a nga ti sala ni mwaya ni ku thomba a ti yi mana kumbidi kupala va vamwani.—Kambe ti ti koteka ti to fanelo ya wu i ku matiwula yi ningelwa ka mwanana mmwani. Mbimo yi Abrahamu a nga hinga Ismayeli, wutiwula wakwe wu yite ka Isaake. (Genesisi 21:14-21; 22:2) Ni ku nga hi nga womba ngu kona makhatoni, fanelo ya Rubheni yi yisilwe ka Josefa.
Se, mpostoli Paulo a ti la kuwomba txani ka Vahebheru 12:16? Yi womba tiya: “Ku nga ve ni wammweyo wa wugango mwendo awu a nyenyezisako sa kusawuleka nga Esawu, awu a nga xavisa wutiwula wakwe ngu mbiya ya sakudya.”
Phela ahawa, Paulo a si wombawombi mayelano ni kokwani wa Mesiya. Kambe, a txo ningela txialakanyiso ka Makristu. A va gete tiya: “Lulamiselani minenge yanu tinzila ta tinene” ti to “ni wamweyo kwanu a si kelelelwi ngu mathomo a Txizimu.” Dikhombo da kona, eto ti ndina humelela ngako va txi tiñola ngu nzila yo biha ngu ta mataho. (Vahebheru 12:12-16) Se ngu nzila yoneyo vona va ndina fana ni Esawu awu a nga ‘nyenyezisa sa kusawuleka’ e lava kutitsakisa dwe.
Ngu kuya ngu txitoloveto txa kale, Esawu ti nga maha a ti thuka e va ni lungelo yo ningela timhamba ka Jehovha. (Genesisi 8:20, 21; 12:7, 8; Jobe 1:4, 5) Kambe txa lisima ngutu ka Esawu i ti kutsakisa minavelo yakwe ha koza e tshotsha malungelo akwe ngu mbiya ya tinyemba. Ti nga maha Esawu a di lavile kwa mbi manwa ngu sikarato asi Jehovha a nga womba ti to liveleko la Abrahamu li ndina va naso. (Genesisi 15:13) A tshumete e kombisa ti to kha na mhaka ni silo so sawuleka mbimo yi a nga txhadha ni mahorana mambidi a mahedheni, eto nem kha ta tsakisa hambi vaveleki vakwe. (Genesisi 26:34, 35) Mfana wakwe Jakobe a ti hambani ngutu nayo, nguko ene a tekani ni wu a thumelako Txizimu txa ditshuri!—Genesisi 28:6, 7; 29:10-12, 18.
Timhaka toneto ta mu ka Bhiblia ti hi gondisa txani ngu vakokwani va Mesiya? Hi gonda ti to vamwani vawe i ti matiwula kambe vamwani i singa matiwula. Vajudha va ti yi pfisisa kwati mhaka yiya ni ku, va ti yi tumela. Hi tizivisa kutxani? Nguko vona va tumete ti to Kristu a ndina va wa liveleko la Dhavhida, txigwitisa ndani txa Jesse.—Matewu 22:42.