1, 2. Ngu tihi ati mwanathu Robert a nga ti tumbula apune? A mahile txani?

ROBERT a bhabhatisilwe i ti ngadi mphya, kambe ditshuri a si woni di di ni lisima ka wutomi wakwe. A khene: “Kha na maha to biha, kambe ti si tsimbili kwati. Ni txi woneka nga ni tsani ngu didhawa da moya, nguko ni ti ya mitshanganoni ni ku ni ti thuma kota nyaphandule wo vhunisa mitximanyana yo kari hagari ka dilembe. Kambe ku ni ti ti nga txi txhota.”

² Robert a ti ta pfisisa txikarato txakwe msana ka loko a di txhadhile. Ene ni msikati wakwe va ti sakana ngu kuwotiselana siwotiso sa mu ka Bhiblia. Aku msikati wa kona a nga ti yi ziva kwati Bhiblia a txo si peketela. Kambe Robert ti txi mu wuyela, mbimo yimwani a txi pwata ni to womba. A khene: “Phela ni txo nga kha ni zivi. Se kukhukhela koneho ni pimisile tiya ‘I di ti to ni lava kuva msungo wa msikati wangu ngu didhawa da moya, ti lava ni txitxa.’” Ngu ditshuri a txitxile. A womba tiya: “Ni gondile Bhiblia ngu kuwuyeletela, se timhaka ti khatile kutsimbila kwati. Ni tshumete ni va ni kupfisisa, kambe txa lisima ngutu ni kulisile wuxaka wangu ni Jehovha.”

3. a) Hi nga gonda txani ka txikombiso txa Robert? b) Ngu sihi siwotiso sa lisima si hi no bhula ngu sona konkuwa?

 ³ Hi nga mana gondo ya lisima ka txikombiso txa Robert. Ti nga maha hi di ni wuzivi wo kari wa Bhiblia, mbimo yotshe hi ya mitshanganoni ni thembweni ka moya, kambe eto kha ta enela ti to hi vathu va moya. Mwendo ku ti nga maha hi txi ti karata ngutu ti to hi vathu va moya, kambe mbimo yi hi ti xolisisako hi wona makhalo mamwani ya hi nga tshukwatisako ka ona. (Vafilipiya 3:16) Ka msungo wuwa, hi na xamula siwotiso siraru sa lisima i ku siya: (1) Nji txani txi no hi vhuna kuziva ti to hi vathu va moya? (2) Hi nga mahisa kutxani ti to hi vathu va moya? (3) Kutsana ngu didhawa da moya ti nga hi vhunisa kutxani kumaha sisungo?

4. Txialakanyiso txi txi ku ka Vaefesu 4:23, 24 txi ya ka va mani?

⁴ Mbimo yi hi nga khata kuthumela Txizimu, hi txitxile to kari ka wutomi wathu. Hi txitxile kala hi ya bhabhatiswa. Bhiblia yi womba tiya: “[Simamani, Tradução do Novo Mundo] mi tumela kuteka mahanyelo a m’thu wa mphya moyani kwanu.” (Vaefesu 4:23, 24) Aku hi nga mbi hetiseka, ti lava hi simama hi txitxa to kari. Hambi i di ti to se hi ni malembe o tala hi txi thumela Jehovha, ti lava hi simama hi tsanisa wuxaka wathu ni Jehovha.​—Vafilipiya 3:12, 13.

5. Ngu sihi siwotiso asi si no hi vhuna kuwona ti to mialakanyo yathu yi kongomiswa ngu moya?

⁵ Mwendo hi va hombe, mwendo hi ngadi vanana, ti lava hi ti xolisisa ngu kuthembeka. Hi nga mahisa kutxani? Hi nga ti wotisa tiya: ‘Ina ani na ti wona nipune ti to mialakanyo yangu yi kongomiswa ngutu ngu moya wa Txizimu? Ina ni ya ni fana ngutu ni Kristu? Nzila yi ni yi wonisako tona mitshangano yi kombisa txani ngu ngani? Mabhulo angu ma kombisa ti to ani ni lava txani ka wutomi? Maambalelo, magondelo angu ni ti ni mahako ni txi laywa ti kombisa txani ngu ngani? Ni maha txani ni txi dukwa kumaha to biha? Ina ani ni vitute ngu didhawa da moya? (Vaefesu 4:13) Siwotiso siya, si nga hi vhuna kuwona makulelo athu ngu didhawa da moya.

6. Nji txani tximwani txi no hi vhuna kuwona ti to hi vathu va moya?

⁶ Mbimo yimwani ti lava hi vhunwa ngu vamwani ti to hi va vathu va moya. Mpostoli Paulo a kombisile ti to m’thu wa nyama kha ti pfisisi ti to mahanyelo akwe kha ma tsakisi Txizimu. Kambe, m’thu wa mialakanyo ya moya wa tipfisisa ti to Txizimu txi yi wonisa kutxani mhaka yo kari. Wa tiziva ti to Jehovha kha ma lavi mahanyelo a nyama. (1 Vakorinto 2:14-16; 3:1-3) Madhota ma sikota ku ti wona ngu txikuluveta ngako mwanathu a txi teka mahanyelo a nyama. Ngako ma txi  ti wona, ma zama ku mu vhuna. Ngako hi txi thuka hi ningwa txivhuno ngu madhota, hi na tumela? Hi txi tumela, hi na kombisa ti to ngu ditshuri hi lava kutsana ngu didhawa da moya.​—Ekleziyaste 7:5, 9.

7. Hi tizivisa kutxani ti to kuva ni wuzivi wa mu ka Bhiblia kha ti wombi ti to m’thu a kongomiswa ngu moya?

⁷ Wuzivi wa mu ka Bhiblia dwe, kha wa enela ti to mialakanyo yathu yi kongomiswa ngu moya. Mkoma Salomoni a ti ziva to tala ngu Jehovha, futhi mabhuku mamwani a mu ka Bhiblia ngene a nga bhala. Kambe, ngu kutsimbila ka mbimo, wuxaka wakwe ni Jehovha wu ti sa tsana, kha zumba a di thembekile. (1 Vafumeli 4:29, 30; 11:4-6) Se, kulaveka txani tximwani txo sanzekela ka wuzivi wa mu ka Bhiblia? Ngu simama hi tsanisa likholo lathu. (Vakolosa 2:6, 7) Hi nga mahisa kutxani toneto?

8, 9. a) Nji txani txi no hi vhuna kutsanisa likholo lathu? b) Ngu tihi ati hi tilavako mbimo yi hi gondako ni kualakanyisisa? (Wona mfota wu wu ku makhatoni.)

⁸ Ka mbimo ya kale, mpostoli Paulo a gete vanathu ti to ve “ya masoni ka tigondo to hetiseka [ve lwela kuvitwa, NM.]” (Vahebheru 6:1) Nyamsi, hi nga yi thumisisa kutxani mhaka yiya? Nzila yimwani ya lisima ngu gonda dibhuku dile di ku khene Mantenha-se no Amor de Deus. Dona, di na hi vhuna kupfisisa ti to hi nga mathumisisa kutxani matshina a milawu ya Bhiblia ka wutomi wathu. Ngako se u di hetile, ku ni mabhuku mamwani aya ma nga kuvhunako kutsanisa likholo lako. (Vakolosa 1:23) Hi lava kutshumela hi alakanyisisa ngu ti hi ti gondako ni kukombela Jehovha e hi vhuna ti to hi nga ti thumisisa kutxani.

⁹ Mbimo yi hi gondako hi tshumela hi alakanyisisa, hi fanete hi lava ti to hi va ni minavelo yo tsakisa Jehovha ni ku mu engisa. (Masalmo 40:8; 119:97) Ti lava hi tshumela hi vayilela totshe ti ti nga hi emisako kukula ngu didhawa da moya.

10. Vaphya va nga vhunwa ngu txani ti to ve tsana ngu didhawa da moya?

¹⁰ Ina awe u ngadi mphya? Ina u nawo makungo a timhaka ta moya kani? Mwanathu mmwani wu a ku ni malembe o tala a txi thuma Bhetele, mbimo yi a ku ka mtshangano  wa txigava, a wotisa vaphya va va lavako kubhabhatiswa ti to ngu yahi makungo awe a moya. Se wa ti tumbula ti to vo tala va ni makungo o thumela Jehovha mbimo yi yi tako. Vamwani va lava kuthumela Jehovha ka mthumo wa mbimo yotshe mwendo kurura ve ya ha ku ku ni txilaveko txa vahuweleli. Kambe vamwani vaphya, mbimo yi a va wotisako, va tandeka kuxamula. Ina vo alakanya ti to kwawe kha ti lavi ve va ni makungo a moya? U di mphya, tiwotise tiya: ‘Ina mitshanganoni ni ka mthumo wo txhumayela no ya ngu mhaka ya vaveleki vangu? Ina ani nipuni na pfana ni Jehovha?’ Ditshuri ngu diya, mwendo hi vaphya, mwendo hi va hombe, hi fanete hi va ni makungo a moya. Makungo onewo ma na hi vhuna ti to hi tsana ngu didhawa da moya.​—Ekleziyaste 12:1, 13.

11. a) Hi fanete hi maha txani ti to hi va ni mialakanyo ya moya? b) I mani wu hi lavako kufana nayo awu a nga bhalwa mu ka Bhiblia?

¹¹ Ngako hi txi wona aha ti lavako hi lungisa, he lungiseni hi si sweli. Eto ti ni lisima, nguku ti womba wutomi mwendo lifo. (Varoma 8:6-8) Jehovha wa tiziva ti to yimwani mbimo ha phazama, se a hi ninga moya wo sawuleka. Kambe ti lava hi tikarata. Mwanathu John Barr, awu i nga ti txiro txa mmidi wu wu fumako, a wombile tiya a txi womba-womba ngu Luka 13:24: “Vamwani va tandeka nguko kha va tikarati nguto ti to ve mana mtamo.” Athu hi lava kufana ni Jakobe, awu a nga bhubhisana ni ngelozi, asi yi leki kala yi za yi mu katekisa. (Genesisi 32:26-28) Hambiku gondo ya Bhiblia yi nga tsakisako, kha hi na mbi emela ti to yi tsakisa  nga o va dibhuku da tikaringani. Ti lava hi dhunuka ti to hi mana ati ti nga hi vhunako.

12, 13. a) Hi na vhunwa ngu txani kuthumisa Varoma 15:5? b) Txikombiso txa Pedro ni txialakanyiso txakwe si hi nga hi vhunisa kutxani? c) U nga maha txani ti to u kula ngu didhawa da moya? (Wona dibhokiso di di ku “ U nga maha txani ti to u kula ngu didhawa da moya.”)

¹² Mbimo yi hi lwelako kukula ngu didhawa da moya, moya wo sawuleka wu na hi vhuna kutxitxa nzila yi hi pimisako ngu yona. Kudotho-kudotho hi nga gonda kupimisa kufana ni Kristu. (Varoma 15:5) Moya wo sawuleka wu nga hi vhuna kuxula minavelo yo biha se hi kulisa tifanelo ati ti tsakisako Txizimu. (Vagalatiya 5:16, 22, 23) Hi txi thuka hi wona ti to hi wekelela ko lava tithomba mwendo to tsakisa nyama, hi nga godholeni. Hi fanete hi kombela Jehovha ti to e hi ninga moya wo sawuleka ti to wu hi vhuna kulava silo sa sinene. (Luka 11:13) Wa mu khumbula mpostoli Pedro? Hi nga mbimo yotshe a nga ti alakanya kufana ni Kristu. (Matewu 16:22, 23; Luka 22:34, 54-62; Vagalatiya 2:11-14) Kambe ene kha karala, ni ku Jehovha a mu vhuni. Kudotho-kudotho Pedro a gondile kupimisa kufana ni Kristu. Nathu hi nga tikota.

¹³ Pedro a gwitile e wombetela tifanelo ati ti no hi vhuna. (Lera 2 Pedro 1:5-8.) Ti lava hi dhunuka ti to hi kulisa kutiñola, kutimisela ni kudhundana ka txixaka ni timwani tifanelo ta tinene. Ditshiku ni ditshiku, hi nga ti wotisa tiya: ‘Nyamsi ni nga lwela fanelo yihi ayi yi no ni vhuna ti to ni tsana ngu didhawa da moya?’

14. Ku va m’thu wa mialakanyo yi yi kongomiswako ngu moya ti na wu gwesisa kutxani wutomi wathu?

¹⁴ Hi txi pimisa kufana ni Kristu, ti na gwesa mahanyelo athu mthumoni, txikolwani, mawombawombelo athu ni sisungo sathu sa ditshiku ni ditshiku. Sisungo sathu si na kombisa ti to hi zama kuetetela Kristu. Se, aku mialakanyo yathu yi kongomiswako ngu moya, kha hi lavi kutumelela txilo txi daya wuxaka wathu ni Jehovha. Ngako hi txi dukwa kumaha to biha, wuxaka wathu ni Jehovha wu na hi vhikela, hi na xula txiduko txonetxo. Se mbimo yi hi lavako kumaha txisungo txo kari, hi na khata ngu kutiwotisa tiya: ‘Ngu yahi matshina a milayo ya Bhiblia aya ma nga ni vhunako? I ti ku o va Kristu, a ndina maha txani? Nji txani txi no tsakisa Jehovha ka mhaka yiya?’ Kupimisa ngu nzila yiya, ti lava hi ti maha mkhuwo. Se hi bhule ngu siemo si si nga hi humelelako. Ka txiemo tximwani ni tximwani, hi na wona matshina a milayo ya Bhiblia aya ma nga hi vhunako ti to hi maha sisungo sa sinene.

15, 16. Kualakanya kufana ni Kristu ti nga hi vhunisa kutxani ti to hi maha txisungo txa txinene mayelano ni a) Kusawula mngana wa wukati? b) Kusawula vangana?

¹⁵ Kusawula mngana wa wukati. Ditshina da Bhiblia di ku ka 2 Vakorinto 6:14, 15. (Yi lere.) Paulo a ti vekile ha kubasani ti to vathu ava mialakanyo yawe yi kongomiswako ngu moya kha va woni timhaka ngu nzila yi vathu va nyama mwendo a va mialakanyo yawe yi kongomiswako ngu mawonelo a nyama va ti wonisako tona. Ditshina diya da mlayo di nga kuvhunisa kutxani ti to u sawula mngana wa wukati?

¹⁶ Kusawula vangana. Ditshina da mlayo di maneka ka 1 Vakorinto 15:33. (Yi lere.) M’thu wu mialakanyo yakwe yi kongomiswako ngu moya kha na mbi va mngana wa vathu va va no daya likholo lakwe. Alakanya ngu nzila yi u di thumisako ngu  yona ditshina diya ka timhaka to hambana-hambana. Ngu txikombiso, di nga kuvhunisa kutxani kumaha sisungo mayelano ni internet? Di nga kuvhunisa kutxani kumaha txisungo txa ti to ina u na sakana misakano ya internet ni vathu va u si va ziviko?

17-19. Kota vathu va moya ngu sihi siwotiso si si no hi vhuna, a) kuvayilela mithumo ya kufa? b) ku va ni makungo a moya? c) kululamisa sikarato ni vamwani?

¹⁷ Mithumo yi yi nga dayisako wuxaka wathu ni Jehovha. Ka Vahebheru 6:1 (Yi lere.) hi mana txialakanyiso txa lisima. Nji txani “mithumo ya kufa” ayi hi fanelako ku yi vayilela? Mithumo yo mbi vhuna txilo ayi yi si hi vhuniko ti to hi tsana ngu didhawa da moya. Txalakanyiso txiya mayelano ni mithumo ya kufa txi nga hi vhuna kuxamula txiwotiso txo fana ni txiya: ‘Ina mthumo wuwa wa vhuna, mwendo kha wu vhuni txilo? Ina ta fanela ti to ni bela ka dibhindu diya? Ti nga txani ni txo bela ka mtxawa wa vathu va va lwelako kutxitxa txiemo txa ditiko?

¹⁸ Makungo a moya. Ka gondo yakwe ya mmangoni, Jesu a ningete txialakanyiso mayelano ni timhaka ta mbimo yi yi tako. (Matewu 6:33) M’thu wu mialakanyo yakwe yi kongomiswako ngu moya a thangetisa timhaka ta Mfumo ka wutomi wakwe. Ditshina diya di nga hi vhuna kuxamula txiwotiso txo fana ni txiya: ‘Msana ko pasa secundária ina ni fanete ni ya Universidade? Ina ni fanete ni lamba yimwani mithumo?

¹⁹ Mawonelo o hambana. Txialakanyiso txa Paulo ka Makristu a Roma txi nga hi vhuna ngako hi di ni txikarato ni vamwani. (Lera Varoma 12:18.) Hi etetela Kristu, hi duketa ku va ni “kurula ni vathu votshe.” Ngu yahi ma angulelo athu ngako hi di ni mawonelo o hambana ni vamwani? Ina ta hi karatela kutumela mawonelo a mmwani? Mwendo hi ziwa ngu kuduketa kumaha kudikha?​—Jakobe 3:18.

20. Ngu kutxani hi txi lava kukula ngu didhawa da moya?

²⁰ Sikombiso soneso si kombisa nzila yi matshina a milayo ma nga hi vhunako ngu yona kumaha sisungo asi si nga kombisako ti to hi kongomiswa ngu moya wa Txizimu. Ngako hi txi kula kota vathu va moya, wutomi wathu wu na tsakisa ni kutangalisa. Robert awu a nga wombwa kukhatani, a khene: “Msana ko kulisa wuxaka wangu ni Jehovha, se ni ti mwamna ni tate wa mnene. Ni ti tsakile ni kueneliseka.” Ngako hi txi maha totshe ti hi nga tikotako ti to hi kongomiswa ngu moya, hi na mana wuyelo yo tsakisa. Hi na mana wutomi wo tsakisa konkuwa, se ngu magwito hi na mana “wutomi wa ditshuri.”​—1 Timoti 6:19.