1. Ngu tihi ti vakhozeli va kale va Jehovha va nga ti maha?

 INA wa ninga lisima wungana wako ni Jehovha? Ditshuri, ni ku hi ngawe wekha! Kukhukhela kale, vathu wo tala va ti pfite ngu nzila yi u ti pfako ngu yona. (Mas. 104:33, 34) Vavangi va mahile mizamo kasi ku ve khozela Jehovha. Ngu toneto Vanazira va Israyeli wa kale va nga ti maha. I ti va mani Vanazira, ni ku hi nga gonda txani ka txikombiso txawe?

2. a) I ti va mani Vanazira? (Mitengo 6:1, 2) b) Ngu kutxani Vaisrayeli vamwani va nga sawula kuva Vanazira?

² Dipswi “Vanazira” ngu Txihebheru di txhamusela “Kulanga” “Kuhambanisa” mwendo “Kutiningetela.” Vanazira i ti Vaisrayeli vo hiseka, va nga txi maha mizamo kasi kuthumela Jehovha ngu nzila yo sawuleka. Mlayo wa Mosi wu txi tumelela ti to wamwamna mwendo wamsikati e maha txixambanyo txo sawuleka ka Jehovha, atxi sawula kuhanya kota Mnazira ngu mbimo nyana yo kari. a (Lera Mitengo 6:1, 2.) Mbimo yi Muisrayeli a nga txi maha txixambanyo txo va Mnazira ti txi lava e londisa milayo yo kari, ayi Vaisrayeli vamwani ti nga si sungi ku ve yi londisa. Se ngu kutxani Muisrayeli a ndi no sawula kuva Mnazira? Ti nga maha i ti ngu lirando li a nga ti nalo ngu Jehovha, ni kubonga makatekwa aya ma nga txita ngu kwakwe.—Dhewut. 6:5; 16:17.

3. Vathu va Txizimu nyamsi va fana ngu nzila muni ni Vanazira?

³ Mbimo si “mlayo wa Kristu” wu nga txitxa mlayo wa Mosi, vathu va Txizimu va si na kuswa ve maha Vanazira. (Vag. 6:2; Var. 10:4) Kambe kufana ni Vanazira, nyamsi vathu va Jehovha  va simama ve kombisa kutiemisela kwawe ko mthumela ngu yotshe mbilu, wotshe mhefemulo, otshe mapimo, ni wotshe mtamo. (Marku 12:30) Mbimo yi hi ti ningetelako ka Jehovha, hi maha txixambanyo ngu mbilu yotshe. Kasi ku hi hanya ngu kutsimbitisana ni txixambanyo txonetxo, ti lava hi maha kudhunda ka Jehovha ni kumaha mizamo kasi ku mu thumela. Hi na wona ti to Vanazira va hetisisile ngu nzila muni txixambanyo txawe, ni ku txikombiso txawe txi na hi vhuna kuhetisisa txixambanyo txathu txo tiningetela ka Jehovha. b (Mat. 16:24) A hi woneni sikombiso so kari.

MAHA MIZAMO

4. Ngu kuya ngu Mitengo 6:3, 4, ngu yihi mizamo yi Vanazira va nga di ti emisete ku yi maha?

⁴ Lera Mitengo 6:3, 4. Vanazira va sa fanela kusela vhinya hambi kudya mauvha. Vamwani Vaisrayeli va ndi na dya mauvha ni kusela vhinya aku ti nga sa biha kwawe kumaha toneto. Bhiblia yi womba ti to ‘vhinya ya tsakisa mbilu’ ni ku i ningo ya Txizimu. (Mas. 104:14, 15) Hambi keto, Vanazira va di ti emisete kumaha mizamo yo mbi sela vhinya mwendo kudya mauvha. c.

5. Ngu yihi mizamo yi Madián ni Marcela va nga yi maha, ni ku ngu kutxani?

⁵ Kufana ni Vanazira, nathu ha maha mizamo kasi kumaha to engeteleka ka mthumo wa Jehovha. Wona txikombiso txa Madián ni Marcela. d Mpatwa wuwa wu txi hanya wutomi wo thamba. Madián a ti ni mthumo wa wunene, ni ku va txi hanya ka nyumba yo zumbiseka. Kambe vona, va txi lava kumaha to engeteleka ka mthumo wa Jehovha. Kasi kuhokelela makungo onewo ti lavile ve maha kutxitxa ko kari. Vona va womba tiya: “Hi khatile kupumba madhixpeza. Hi rurile hi ya zumba ka nyumba ya yidotho, ni ku hi xavisile mmovha.” Madián ni Marcela ti si sungi ku ve maha mizamo yoneyo, kambe va sawute ku yi maha nguko va txi lava kumaha to engeteleka ka mthumo va Jehovha. Vona va tipfa va di tsakile ni ku eneliseka ngu sisungo si va nga si maha.

6. Ngu kutxani hi txi maha mizamo? (Wona ni mfota.)

⁶ Malanda a Jehovha nyamsi, ma tsaka ngu kumaha mizamo kasi ku va ni mbimo yo  mthumela. (1 Vak. 9:3-6) Jehovha kha hi sinzisi kumaha mizamo, ni ku timwani ti vanathu va nga sawula ku ti leka, kha ta biha. Ngu txikombiso, vamwani va sunga kuleka mthumo wu va wu dhundako, mwendo kwa mbi na mti wawe wo va lumba. Vavangi va sungile kusimama i ti maguenda kudingana mbimo yo kari mwendo kuzumba mbimo yo kari va si nga ni vanana msana ko va va di txhadhile. Vamwani va sungile ku ya thuma mu ku ku ni txilaveko, hambi kumaha toneto ti txi lava ku ve zumba kule ni maxaka mwendo vangana vawe. Wungi wathu hi maha mizamo yoneyo nguko hi lava kumaha totshe ti hi nga ti kotako ka mthumo wa Jehovha. Tsaniseka ti to Jehovha wa ninga lisima yotshe mizamo yi u yi mahako, i nga vako ya yidotho mwendo ya hombe kasi ku u mthumela.—Vaheb. 6:10.

TI EMISELE KUHAMBANA NI VAMWANI

7. Ngu kutxani ti nga vako ti di karatile ka Mnazira ku e hetisisa txixambanyo txakwe? (Mitengo 6:5) (Wona ni mfota.)

⁷ Lera Mitengo 6:5. Vanazira va sa fanela kuwila misisi yawe. Eyo i ti nzila yo kombisa ku ti veka hahatshi ngu kupelela ka Jehovha. Ngako Muisrayeli i di Mnazira kudingana mbimo yo lapha, misisi yakwe yi di na lapha ngutu a ha koza vamwani ve ti tumbula. Ngako vamwani va txi xonipha Mnazira ni ku mu kuzeta ku e simama ka txixambanyo txakwe, ti ndi na mu hehukela ku e simama e hambana ni vamwani. Kambe ku vite ni mbimo khe Israyeli Vanazira va nga si xoniphwi. Ni ku va si seketelwi ngu vamwani Vaisrayeli. Ka mbimo ya mprofeti Amosi, Vaisrayeli va vapostata ‘va txi ninga vhinya Vanazira’ va txi zama ku va maha va si engisi mthetho wa kwa mbi sela vhinya. (Amosi 2:12) Vanazira va txi lava txibindi txa hombe kasi ku ve sikota kuhetisisa txixambanyo txawe ni kuhambana ni vamwani.

8. Txiperiyensia txa Benjamin txi ku tsanisile ngu nzila muni?

⁸ Ngu kuvhunwa ngu Jehovha, nathu hi nga tikota ku va ni txibindi ni ku ti hambanisa ni vamwani hambi hi di vathu va tingana. Wona txikombiso txa Benjamin wa Noruega a ku ni 10 wa malembe. Ngu kona ha ka yimbi ya Ucrânia, txikolwani kwawe va mahile mtshangano kasi kukombisa txivhuno ka va zumbi va Ucrânia. Va aluno va ti fanete ku embelela ndando ni kuambala simaha si ku ni tikori ta Bhandera ya Ucrânia. Kasi kuvayilela kupateka ka tximahakalo txonetxo, Benjamin a zumbete kule. Kambe profesora wo kari a mu woni e kwangula atxi: “Ngono kheno konku. Hotshethu hi emela awe!” Benjamin a tshuketile ka profesora niku ngu txibindi a m’gete  tiya: “Ani kha ti pateki ka timhaka tiya ti tsimbitisanako ni politika. Kuwomba ditshuri, mtalo wa Tifakazi ta Jehovha ti khotetwe majele ngu kona ha ko lamba kuya yimbini.” Profesora a tumete txhamuselo yakwe, ni ku a mgete ti to ti si sungi ku e pateka. Kambe va kolega va Benjamin va khatile ku mu wotisela ti to ngu kutxani ene a nga si pateki. Benjamin a karatekile ngutu a ha koza e khata kudila; hambi keto a tshumete e phinda ka turma ati a nga ti ti wombile ka profesora. Ngu msana, Benjamin a gete vaveleki vakwe ti to a ti pfisisile ti to Jehovha a mvhuni ku e emela likholo lakwe.

9. Hi nga tsakisa mbilu ya Jehovha ngu nzila muni?

⁹ Vathu va ti pfisisa ti to ha hambana ni vamwani nguko hi engisa Jehovha. Athu hi lava txibindi kasi kugela vamwani mthumoni mwendo txikolwani ti to hi Tifakazi ta Jehovha. Mbimo yi txiemo txa mafu yawa txi yako txi bava, tiya masoni ti hi karatela kuhanya ngu matshina a milayo ya Bhiblia ni kubhula ni vamwani ngu mahungu a manene. (2 Tim. 1:8; 3:13) Yotshe mbimo khumbula ti to ‘mbilu ya MKOMA ya tsaka’ mbimo yi hi ku ni txibindi txo ti hambanisa ni va va si mthumeliko.—Mav. 27:11; Mal. 3:18.

VEKA JEHOVHA KA WUKHALO WO KHATA KA WUTOMI WAKO

10. Ngu kutxani ti nga txi karata ka Vanazira kulondisa mkongomiso wu ku ka Mitengo 6:6, 7?

¹⁰ Lera Mitengo 6:6, 7. Vanazira va sa fanela kutshuketa hafuhi ka m’thu wofa. Ti nga maha hi pimisa to eto ti si lavi mizamo ya hombe. Kambe eto ti ndi nava txikarato txa hombe ka Mnazira ngako dixaka dakwe da hafuhi di txi fa. Kufana ni nyamsi, ka timbimo ta Vanazira ti di tolovelekile ti to vathu ve zumba hafuhi ni txirumbi. (Joh. 19:39, 40; Mith. 9:36-40) Kambe Mnazira a sa fanela kuengisa mkhuva wonewo. Hambi a txi wonisana ni timbimo toneto to felwa, Mnazira a txi simama e hetisisa txixambanyo txakwe. Eto ti txi kombisa ti to a ti ni likholo lo tsana ngutu. Ti hakubasani ti to Jehovha atxi ninga mtamo Vanazira kasi ku ve sikota kuwonisana ni sikarato soneso.

11. Ngu tihi ti hi lavako kumaha mbimo yi hi mahako sisungo mayelano ni timhaka ta mwaya? (Wona ni mfota.)

¹¹ Athu ha kuninga lisima ku ti ningetela kwathu ka Jehovha. Eto ta gwesa sisungo sathu mayelano ni timhaka ta mwaya. Athu ha ti karatela kasi kuhetisisa silaveko sa mwaya wathu. Kambe kha hi veki kudhunda ka mwaya wathu txitimwi ka kudhunda ka  Jehovha. (Mat. 10:35-37; 1 Tim. 5:8) Mbimo yimwani ti lava hi maha sisungo asi si si tsakisiko maxaka athu kambe si tsakisako Jehovha.

12. Mbimo yi a nga txi wonisana ni txikarato hamwayani, ngu tihi ti Alexandru a nga ti maha ni ku ngu tihi ti a nga mbi ti maha?

¹² Wona txikombiso txa Alexandru ni msikati wakwe Dorina. Vona va khatile kugonda Bhiblia ni ku msana ka dilembe Dorina a emile, se a txi lava ti to Alexandru nene e ema. Kambe ngu txixonipho, ene a gete msikati wakwe ti to kha na mbi ema. Dorina kha ti tsakela toneto, ni ku a zamile kumaha ti to mwamna wakwe a ema kugonda. Alexandru a womba ti to a zamile kupfisisa ti to ngu kutxani msikati wakwe a nga txi maha toneto, kambe ti si mu hehukeli. Mbimo yimwani ngako Dorina atxi wukela Alexandru ni kuwomba womba nayo ngu nzila yo mu bhongela, atxi navela kuleka kugonda Bhiblia. Hambi keto Alexandru a simamile e thangetisa Jehovha ka wutomi wakwe ni kusimama e kombisa lirando ni txixonipho ka msikati wakwe. Ngu mhaka ya txikombiso txa txinene txa Alexandru, Dorina a sungile kutshumela e gonda Bhiblia, ni ku ngu msana a bhabhatisilwe.—Wona ka jw.org vhidhiyo ayi yi ku Alexandru ni Dorina Văcar: “Lirando la timisela ni ku li ni wumbilu” ka txienge txi txi ku “Ditshuri da txitxa mahanyelo.”

13. Hi nga kombisa ngu nzila muni lirando ngu Jehovha ni va mwayani kwathu?

¹³ Jehovha mvangi wa mwaya. Ene a lava ti to mwaya wathu wu tsaka. (Vaef. 3:14, 15) Ngako hi txi lava kutsaka ngu ditshuri, ti lava hi maha timhaka ngu nzila ya Jehovha. U nga thuke u kanakana ti to Jehovha wa tsaka mbimo yi u mahako mizamo yo mthumela, mbimo yi u khatalelako mwaya wako ni ku wu ñola ngu lirando ni txixonipho.—Var. 12:10.

KUZETA VAMWANI TI TO VE ETETELA TXIKOMBISO TXA VANAZIRA

14. Ngu va hi va ngu kukongoma hi fanelako ku va tsanisa ngu mapswi athu?

¹⁴ Votshe ava va thumelako Jehovha nyamsi ti lava ve ti emisela kumaha mizamo ngu ku va mrandako. Mbimo yimwani kha ti hehuki kumaha toneto. Hi nga va vhunisa kutxani vamwani ku ve maha mizamo kasi kuthumela Jehovha? Hi nga va kuzeta ngu kuthumisa mapswi athu. (Jobe 16:5) Ina vanathu va dibanzani kwako va zama ku hehukisa wutomi kasi kumaha ati ti nga engeteleka ka Jehovha? Ina wa ziva majovhem a ya ma kombisako txibindi kasi ku ti hambanisa ni vamwani txikolwani, hambi eto ti txi karata? Ina wa ziva mwanathu mwendo txigondiana txa Bhiblia  atxi txi lwako kasi kusimama txi di thembekile hambi txi txi wukelwa ngu maxaka? Ti emiseli kumaha totshe ati u nga ti kotako kasi kutsanisa vathu vonevo. Va ndunduzele ngu txibindi txi va txi kombisako ni totshe ti va ti mahako ka mthumo wa Jehovha—Film. 4, 5, 7.

15. Vanathu vamwani va va vhunisa kutxani ava va ku ka mthumo wa mbimo yotshe?

¹⁵ Makhambi mamwani hi nga ningela txivhuno ka vanathu vo dhundeka ava va ku ka mthumo wa mbimo yotshe. (Mav. 19:17; Vaheb. 13:16) Ngu toneto mwanathu wa txisikati a nga kula ngu tanga a zumbako Sri Lanka a nga ti maha. Ene a engetetwe male ka reforma yakwe, se a lavile kuvhuna vanyaphandule vambidi va txisikati va nga txi wonisana ni txikarato txa male kasi ku ve simama ka mthumo wawe. Se ene a mahile txisungo txo mtxima ni mtxima e va vhuna ngu ku va ninga crédito yo fona ngu yona. Hi nga wona txikombiso txa txinene txa mwanathu wuwa!

16. Hi nga gonda txani ka txikombiso txa Vanazira?

¹⁶ Ti hakubasani ti to hi gondile ta tingi ka txikombiso txa Vanazira. Kambe txixambanyo txa Vanazira txi hi gondisa timwani mayelano ni Tate wathu Jehovha. Ene wa tiziva ti to athu hi lava ku mtsakisa, ni ti to hi ti emisete kumaha mizamo kasi kuhetisisa kutiningetela kwathu. Ene a hi ninga lisima ngu ku hi ninga mkhanjo wo sawula kukombisa lirando kwakwe. (Mav. 23:15, 16; Marku 10:28-30; 1 Joh. 4:19) Txixambanyo txa Vanazira, txi kombisa ti to Jehovha wa yi wona mizamo yi hi yi mahako ni ku wa hi randa ngu totshe ti hi ti mahako ngu ngene. A hi maheni totshe ti hi nga ti kotako kasi ku hi simama ka mthumo wa Jehovha niku mbimo yotshe hi ti emisela kumaha totshe ti hi nga ti kotako kasi ku mtsakisa.