HOTSHETHU ngu mtumbuluko hi lava kuwonwa kota vathu vo tshambisela mwendo vo lulama. Kambe nyamsi wa ditshiku kha ti hehuki kukombisa wululami. Nyamsi vathu vo tala ‘mbalala va ti i ku to lulama.’ (2 Tim. 3:3) Vona va sawula vapune ati i ku ta tinene ni to biha, ngu mapswi mamwani ti fana ni ku va txi khona “to biha ndinene, se ta tinene va txi ndo biha!” (Isaya 5:20) Ni ku, hotshethu hi lwisana ni wuthu wathu ni kwa mbi hetiseka. Ngu toneto, hi nga tipfa kufana ni Anne, * hambiku i ku kale a txi thumela Jehovha a khene: “Ta ni karatela kukholwa to ni nga va m’thu wo lulama.”

Ati ti tsakisako ngu ti to hotshethu hi nga ti kota ku va vo lulama! Fanelo yoneyo muhando wa moya wo sawuleka wa Txizimu ni ku moya wa txona wu ni mtamo kupinda sotshe sikarato si hi nga mananako naso. He xolisiseni ti to nji txani wululami ni kutshumela hi gonda ngu tinzila ti hi nga kombisako ngu tona fanelo yi ya wululami.

Ngu mapswi o hehuka, wululami ngu va wo lulama mwendo ku va wamnene. Ti pata ku va m’thu wa mahanyelo o basa, wo mbi maha to biha. M’thu wamnene a lava tinzila to vhuna vamwani ni ku va mahela ta tinene.

Vathu va tolovela kumahela ta tinene maxaka awe ni vangana vawe, ina kumaha toneto dwe ti womba to wululami? Ditshuri to hi nge sikoti ku va wo lulama ngu kuhetiseka, Bhiblia yi womba tiya: “Kha ku na m’thu wo lulama txitimwi ka mafu, wo maha ta tinene, asi dhukiko e onha.” (Ekl. 7:20) Mpostoli Paulo nene a ti khene: “Na tiziva ti to ati i ku tinene kha ta aka kwangu, ni womba mmidini kwangu.” (Var. 7:18) Ngu toneto, ti to hi kulisa fanelo yiya ti lava hi gonda ka Jehovha.

Jehovha Txizimu ngene dwe a nga vekako mihingano ya ta tinene ni to biha. Bhiblia yi womba tiya ngu ngene: “Awe u wamnene kambe u mkatekisi; ni gondise sileleto sako.” (Mas. 119:68) He wone timhaka timbidi ahawa wululami wa Jehovha wu nga wombwa ka m’bhalo wuwa.

Jehovha mbwa mnene. Wululami wu patanile ni wuthu wa Jehovha. Alakanya ngu ti ti nga maheka mbimo yi Jehovha a nga gela Mosi ku khene: “Ni na pindisa ngu masoni kwako wotshe wunene wangu.” Mbimo yi kuphatima ni wululami wa Jehovha si nga pinda masoni ka Mosi, ene a pfite mapswi o khene: “Awe MKOMA Txizimu, Txizimu txa wumbilu ni kupfela, wo swela kuhenya kambe wo tala ngu wuha ni kuthembeka! Wo tala ngu lirando la hombe, kala ka magumi a mazana a tiveleko, wo divalela wubihi, kueyisa ni sionho, aniko kha fananisi muonhi ni wamnene.” (Eks. 33:19; 34:6, 7) Ngu toneto hi ni sivangelo so kholwa taku wuthu wa Jehovha wu pata ni wululami. Hambiku Jesu i nga ti m’thu wamnene ka votshe a ti khene ngu Jehovha: “Kha ku nga ni wamnene, hahanze ka mmweyo dwe, i ku Txizimu.”—Luka 18:19.

 Jehovha mkatekisi, mwendo ku mithumo yakwe njo lulama. Totshe ti Jehovha a mahako ti kombisa ti to ene mbwo lulama. “MKOMA mbwamnene ka votshe; ni wumbilu wakwe wu dingana yotshe mithumo yakwe.” (Mas. 145:9) Wululami wa Jehovha kha wu nga ni txisawu-sawu, ene wa ninga wutomi ni si si lavekako ka vathu votshe ti to ve hanya. (Mith. 14:17) Wululami wakwe wu tshumela wu kombiswa ngu ku hi divalela sionho sathu. M’bhali wa masalmo a ti khene: “Awe MKOMA, u wamnene, wa divalela.” (Mas. 86:5) Hi nga tsaniseka taku “Avale va hanyako ngu kululama kha va lambeli ni txa tximwetxo tximaha txa txinene.”—Mas. 84:11.

Txizimu txi hi mahile ngu mfananiso wa txona, ngu toneto ha sikota kuva vo lulama ni kumaha ta tinene. (Gen. 1:27) Hambi keto, Dipswi da Txizimu di hi kuzeta ‘kugonda kumaha ta tinene.’ (Isaya 1:17) Se, hi nga gondisa kutxani kuva vo lulama? Wona tinzila tiraru.

Txo khata, hi nga kombela moya wo sawuleka, awu wu nga vhunako Makristu kukulisa wululami wa ditshuri. (Vag. 5:22) Ina, moya wa Txizimu wu nga hi vhuna kuranda ta tinene ni kunyenya to biha. (Var. 12:9) Phela Bhiblia yi tshumela yi txi khene Jehovha a na hi ‘tsanisa ka totshe ta tinene ti hi ti mahako, ni ka totshe ta tinene ti hi ti wombako.’—2 Vat. 2:16, 17.

Txa wumbidi, ti lava hi gonda Dipswi da Txizimu. Mbimo yi hi mahako toneto Jehovha a na hi gondisa “dotshe ditshuri da dinene” ni ku hi lulamisela “ka yotshe mithumo ya yinene.” (Mav. 2:9; 2 Tim. 3:17) Ngako hi txi gonda ni ku alakanyisisa, hi na tata timbilu tathu ngu silo sa sinene mayelano ni Txizimu ni kudhunda ka txona. Ati hi ti gondako hi na ti veka ka txisangala mwendo txithunga amu hi no ta ti teka mbimo yi ti lavekako.—Luka 6:45; Vaef. 5:9.

Txa wuraru, ti lava hi zama ku “etsetela wunene.” (3 Joh. 11) Hi nga mana sikombiso so si tekelela mu ka Bhiblia. So khata i Jehovha ni Jesu. Kambe hi nga gonda ka vamwani ava va nga kombisa wululami. Hi nga pimisa ngu vo nga Tabhita ni Bharnabhasi. (Mith. 9:36; 11:22-24) U nga wuyelwa ngu kugonda ngu sikombiso sawe ni kuwona tinzila ti va nga vhuna ngu tona vamwani. Lava tinzila to vhuna vamwani mwayani ni dibanzani kwako. Tshumela u pimisa ngu wuyelo yi Tabhita ni Bharnabhasi va nga yi mana. Nanawe u nga mana wuyelo ya yinene.

 Hi nga alakanyisisa ngu sikombiso simwani sa masiku a ngweno sa vathu va va mahako to lulama. Ngu txikombiso, ku ni madhota a ‘manene’ mabanzani aya ma thumako ngutu. Hi nga tshumela hi pimisa ngu vanathu va txisikati ava va “gondisako ati i ku ta tinene” ngu mapswi ni simaho (Tit. 1:8; 2:3, NM) Mwanathu mmwani a dhanwako ku i Roslyn a khene: “Mngana wangu a maha mizamo yo tsanisa ni kuvhuna vamwani dibanzani. A alakanyisisa ngu siemo sawe ni kutshumela e va ninga so kari ti to e va vhuna. Ani ni m’wona kota mngana wa ditshuri.”

Jehovha a hi kuzeta ‘kulava wunene.’ (Amosi 5:14) Ngako hi txi maha toneto, hi na mbi dhunda milayo yakwe basi, kambe hi na tiyisa kutiemisela kwathu kumaha to lulama.

Hi nga pimiseni ti to kumaha wululami ti lava mizamo ya hombe ngutu. Ngu txikombiso: Ina mpendi a thumisa txikovha tximwetxo ti to e penda ngu tikori to hambana-hambana? Ahim-him, ene a thumisa sikovha so tala ti to e penda. Ngu kufana, wululami wathu hi nga wu kombisa ngu tinzila to hambana-hambana.

Bhiblia yi khene ti lava hi va va va nga “lulamiselwa” ni ‘kuzumba hi di ti lulamisete’ kumaha ta tinene. (2 Tim. 2:21; Tit. 3:1) Ngako hi txi zumba hi di ti lulamisete kuwona ti ti humelelako vamwani, hi na sikota kuxota tinzila to ‘tsakisa m’thu kulothi ni ku mnavelela ati ti mu akako.’ (Var. 15:2) Eto ti nga pata kuningela ngu so maha. (Mav. 3:27) Hi nga ramba mwanathu hi ta dya txo kari nayo, mwendo kubhula mabhulo o tsanisa. Ngako hi txi ziva ti to nombwe wa tandeka hi nga mu rumelela mesaji mwendo ku m’fonela. Ina, hi nga xota mikhanjo yo tala yo ningela “dipswi da dinene, adi di akisako, ni kuninga makatekwa vale va di engisako.”—Vaef. 4:29.

Kufana ni Jehovha nanathu hi lava kumahela ta tinene vathu votshe. Nguko kha hi nga ni txisawu-sawu. Nzila ya hombe ngutu yo maha toneto ngu kutxhumayela votshe vathu mahungu a manene a Mfumo wa Txizimu. Nga ha Jesu a nga womba ngu kona, hi mahela wululami votshe vathu hambi va va hi nyenyako. (Luka 6:27) Kha ta biha ku va ni wuxinji ni kukombisa wululami vamwani nguko, ‘kha wu nga ho mlayo wu wu tsimbisako tiya.’ (Vag. 5:22, 23) Ngu kuva ni mahanyelo a manene ti si nga ni mhaka ni kukanetwa mwendo sikarato, hi nga ndinda vathu ve tsakela ditshuri ni kudhumisa Txizimu.—1 Pedro 3:16, 17.

“M’thu wamnene, a na ti khurisa apune.” (Mav. 14:14) Ngu yihi hakhelo ya kona? Ngako hi txi mahela wunene vamwani ni vona va nga hi mahela ta tinene. (Mav. 14:22) Hambi vamwani va si hi maheli ta tinene, ngako hi si godholi kumaha ta tinene ti nga maha ve txitxa ni vona ve hi ñola kwati.—Var. 12:20.

Vo tala va yi wona wuyelo yo leka kumaha to biha ve maha ta tinene. Wona ti ti nga humelela Nancy, a khene: “Ni kuti ni txi maha ta walo ni ti ni mahanyelo o biha ni kwa mbi na txixonipho, kambe mbimo yi ni nga gonda ngu Txizimu ni kumaha ti txi ti lavako ni khatile kuva ni litsako. Konkuwa se ni tipfa ni di m’thu.”

Txivangelo txa lisima ngutu txo sakulela wululami ngu ti to kumaha eto ti tsakisa Jehovha. Hambi vathu vamwani va si ti woni, Jehovha wa ti wona. Ene wa wona totshe ta tinene ti hi mahako ni ti hi ti pimisako. (Vaef. 6:7, 8) Jehovha a hi hakhelisa kutxani? “M’thu wa wunene a na mana kutsakelwa ngu MKOMA.” (Mav. 12:2) Ngu toneto, he simameni hi sakulela wululami. Jehovha wa hi thembisa to “wudhumo ni txithavo ni kudikha si na va txitimwi ka wuhi ni wuhi a mahako wunene.”—Var. 2:10.