Ina wa mthemba Jehovha kota wuthavelo wako?
“MKOMA wa tirula wutomi wa vale va mthumelako; avale va mthembako kha va na mbi tsayiswa.”—MASALMO 34:22.
TINDANDO: 49, 65
1. Ngu mhaka ya txionho, malanda mamwani a Txizimu ma tipfisa kutxani?
MPOSTOLI Paulo a ti khene: “Dikhombo dangu!” (Varoma 7:24) Kufana ni Paulo, malanda a Txizimu nyamsi wa ditshiku ma karateka ni kutelwa ngu dikhodho. Ngu kutxani? Nguko, aku hi nga mbi hetiseka, hambi hi txo lava kutsakisa Jehovha ha thuka hi tandeka. Se wungi wathu kha hi tsaki hi txi tandeka kutsakisa Jehovha. Makristu mamwani aya ma nga khala kumaha txionho txa hombe ma woni nga Jehovha a nge ma divaleli.
2. a) Masalmo 34:22 yi hi kombisa kutxani ti to malanda a Txizimu kha ti laveki me karaliswa ngu kutipfa mnando? b) Hi na gonda txani ka msungo wuwa? (Wona dibhokiso “ Ati hi nga ti gondako ka msungo mhaka wuwa”)
2 Kha ti lavi hi za hi karaliswa ngutu ngu txionho, Bhiblia yi hi gela ti to Jehovha mbuthavelo wathu. (Lera Masalmo 34:22.) Kambe ti womba txani kuteka Jehovha kota wuthavelo wathu? Hi fanete hi mana txani ngako hi txi lava ti to Jehovha e hi komba wuxinji ni ku hi divalela? Tixamulo ta siwotiso soneso hi na ti maha ngu kugonda lulamiselo ya madhoropa a wuthavelo a kale ka Israyeli. Lulamiselo yoneyo yi ti hahatshi ka Mlayo wa txitumelelano, wu nga vhaletwa ngu Pentekoste ngu dilembe da 33. Mlayo wonewo wu ti ta ngu ka Jehovha. Lulamiselo yoneyo ya madhoropa a wuthavelo yi hi gondisa nzila yi Jehovha a txi wonako ngu yona txionho, vaonhi ni va va tisolako. Konkuwa he woni ti to ngu kutxani Israyeli ku nga ti laveka madhoropa a wuthavelo ni ti ma nga ti thumisa tona.
“SAWULANI MADHOROPA A WUTHAVELO”
3. Kale ku ti mahwa txani ngu wu a dayako mmwani?
3 Jehovha a si tsaki ku txi dawa m’thu. Ngako Muisrayeli a txi daya m’thu, dixaka da wule a nga dawa, di ti fanete di daya wule a nga daya mkwawe, se dona di ti dhanwa ku i “mphoteli wa mnoha.” (Mitengo 35:19) Ngu nzila yoneyo, awu a nga daya m’thu wule wo mbi na mnando a ndina hakhela wutomi ngu wutomi. Se i di to kha dawi, Ditiko da Txithembiso di ndina nyenyeziswa, se di si mahi do sawuleka. Txirumo txa Jehovha i ti txiya: ‘Mi nga nyenyeziseni ditiko di mi ku ka dona’ ngu kutheketa mnoha wa m’thu, i ku kudaya.—Mitengo 35:33, 34.
4. Ku ti humelela txani ngako m’thu a txi phazama e daya mmwani?
4 Kambe ku ti mahwa txani ngako i di ku m’daya ngu phango? Hambiku i ku phango, a ti ngadi nawo mnando wo daya m’thu wu a singako ni mnando. (Genesisi 9:5) Kambe ka mhaka yoneyo, Jehovha a wombile ti to ku na ve ni wuxinji. Ngu toneto, ku ti ni madhoropa a mtxhanu ni dimwedo aya awu a nga phazama e daya m’thu a ndino thavela ka ona e ya barama. Se ngako a txi tumelelwa kuzumba ka ona, a ti vhikelekile. Kambe a ti fanete kuzumba ka didhoropa da wuthavelo kala kufa mphaxeli wa hombe.—Mitengo 35:15, 28.
5. Ngu kutxani lulamiselo ya madhoropa a wuthavelo yi nga hi vhunako kupfisisa wuxinji wa Jehovha?
5 Phela lulamiselo ya madhoropa a wuthavelo i singa ya mapimo a m’thu. Kambe yi ti ta ngu ka Jehovha. A rumile Joxuwa a txi khene: “Gela vanana va ka Israyeli u txi khawe: ‘Sawulani madhoropa a wuthavelo.’” Madhoropa onewo i ti a ‘siemo so sawuleka.’ Joxuwa 20:1, 2, 7, 8) Jehovha ngene a nga sunga ti to ku ti fanete kusawulwa madhoropa onewo. Ka lulamiselo yiya hi nga gonda to tala mayelano ni Jehovha. Ngu txikombiso, ti hi vhuna ku kupfisisa kwati wuxinji wa Jehovha. Ni kiu yi hi gondisa nzila yi Jehovha a nga vako wuthavelo wathu ngu yona nyamsi.
(ENE A FANETE E “XAWUTELA MHAKA YAKWE” KA MADHOTA
6, 7. a) Ngu kutxani awu a nga maha phango a nga ti fanete kuxuxiswa ngu madhota? (Wona mfota wu wu ku makhatoni.) b) Ngu kutxani i nga ti wutxhari ti to awu a thavako e ya bwabwata ni madhota?
6 Ngako Muisrayeli a txi phazama e daya m’thu, ene a ti fanete e thava e ya ka didhoropa da wuthavelo e ya “xawutela mhaka yakwe” ka madhota a txike txa didhoropa. Madhota ma ti ni fanelo yo mu hoyozela. (Joxuwa 20:4) Yimwani mbimo ti ti lava e tekwa e yiswa ka madhota a didhoropa adi phango yi nga humelela ka dona ti to e xuxiswa. (Lera Mitengo 35:24, 25.) Se ngako madhota ma txi wona ti to ngu ditshuri i phango yi nga humelela, ma ndina mu tshumeta e ya ka didhoropa da wuthavelo.
7 Ngu kutxani awu a thavako a nga ti fanete e ya bwabwata ni madhota? Madhota ma ndina tsaniseka ti to kha ku nga ni wukanganyisi wu wu nga nyetisako dibanza ni kuvhuna m’thu wu a nga daya m’thu ngu kuphazama ti to e mana wuxinji wa Jehovha. M’gondi mmwani wa timhaka ta Bhiblia a wombile ti to ngako awu a nga maha phango a si yi ka madhota, a ndina dawa. A tshumete a txi khene, a walo a ndino manwa ngu mnando wakwe nguko kha engisa txirumo txa Txizimu. Ene a ti fanete e kombela txivhuno ni ku txi amukela ti to e simama e hanya. Ngako awu a nga maha phango a si thavi e ya ka madhoropa a wuthavelo, dixaka da wule a nga fa di ndina mu mana di mu daya.
8, 9. Ngu kutxani Mkristu wu a nga maha txionho txa hombe a di fanete kukombela txivhuno ka madhota?
8 Ni nyamsi, ti to e wuseta wuxaka wa wunene ni Jehovha Mkristu awu a nga maha txionho txa hombe, ti lava e ya ka madhota ti to me mu vhuna. Ngu kutxani eto i di ta lisima? Txo khata, i Jehovha awu a nga veka ti to madhota me khatalela sionho sa hombe. (Jakobe 5:14-16) Txa wumbidi, madhota ma na mu vhuna kuwuseta wuxaka wakwe ni Txizimu, ni ku mu komba nzila yo vayilela kutshumela e maha txionho txonetxo kambe. (Vagalatiya 6:1; Vahebheru 12:11) Txa wuraru, madhota ma tumeletwe ni ku gondiswa nzila yo wona vathu ava va tisolako, ni ku va vhuna ti to va si zumbi va txi tipfa mnando. Jehovha a khene madhota onewo, i “wuthavelo ka txihuhuri.” (Isaya 32:1, 2) Lulamiselo yiya i nzila yimwani ayi Txizimu txi kombisako ngu yona wuxinji wa txona.
9 Vanathu vo tala ava se va nga mana txivhuno ka madhota, va mahile ku hefu. Ngu txikombiso, mwanathu wu a dhanwako ku i Daniel a ta nga heta mitxima yo tala a txi sisa txionho txa hombe. A khene: “Mbimo yi ku nga pinda mbimo yo lapha, ni alakanyile ti to madhota ma nge sikoti ku ni vhuna.” A ti thava ti to txionho txakwe txi na ziwa ngu vathu, se a to khata kukhongela ka Jehovha. Ngu magwito, a zite e ya kombela txivhuno ka madhota. Konkuwa a khene: “Ni ti thava ku ma tshuketela. Kambe mbimo yi ma nga ni vhuna, ti txi fana ni ku nga no rulwa disaka do nemela ha makata.”
Daniel se a ndina bhula ni Jehovha a di txhatxhekile. Konkuwa ene a ni livhalo lo basa, ni ku se a thuma kota dilanda da wuthumeli.‘A NA THAVELA KA DIMWEDO DA MADHOROPA AWA’
10. Awu a nga daya m’thu ngu phazamo ati fanete e maha txani ti to e divalelwa?
10 Muisrayeli wu a nga daya m’thu ngu phazamo, ati fanete e kuluveta e thava e ya ka didhoropa da wuthavelo ti to e divalelwa. (Lera Joxuwa 20:4.) Ti to e simama e hanya, ti txi lava e bela ka didhoropa da wuthavelo e zumba kona kala kuza kufa mphaxeli wa hombe. Mhaka yiya i singa msakano. A ndina siya mthumo wakwe, mti wakwe wa wunene, ni ku a singa ni mkhululeko wo ya amu a ku lavako. * (Wona txhamuselo ya hahatshi.) (Mitengo 35:25) Kambe i ti tshuku kuluza soneso. Ngako a txi thuka e huma dhoropani mule, ti ndina kombisa ti to ati a nga maha kha ti woni i di ta txilo. Futhi a ti veka wutomi wakwe ka phango.
11. Mkristu wu a tisolako a nga ti kombisisa kutxani ti to wa bonga wuxinji wa Txizimu?
11 Ni nyamsi, m’thu wu a tisolako ngu mhaka ya txionho txakwe a fanete e maha to kari ti to e divalelwa ngu Txizimu. Kha fanela e simama e mahetela sionho. Eto ti pata kuvayilela ati ti nga mu yisako ka sionho so kari. Mpostoli Paulo a wombile ati Makristu a Korinto aya ma nga ti hundukile ma nga maha. A ti khene: “Mihando ya kupandiseka kwanu, madingano ni kuranda ka Txizimu; kukhutala ka kona! Ku ti laya ka kona! Txithavo txa kona! Kuxuxa ka kona! Kukhatala ka kona! Kutsayisa ka kona! Mi kombisile ka totshe, ti to kha mi nga ni mnandu ka mhaka yiya!” (2 Vakorinto 7:10, 11) Se ngako hi txi maha totshe ati hi nga tikotako ti to hi si mahi txionho, hi na komba Jehovha ti to ha khatala ngutu ngu ti ti nga maheka, ni ku ha tiziva ti to wuxinji wakwe hi nga wo rolwa hanzila.
12. Ngu tihi ati Mkristu a fanelako e ti leka ti to e amukela wuxinji wa Jehovha?
12 Ngu tihi ati Mkristu a fanelako e ti leka ti to e amukela wuxinji wa Jehovha? A fanete e leka silo asi a sidhundako i di ti to sona si nga thuka si mu yisa ka txionho. (Matewu 18:8, 9) Ngu txikombiso, i di ti to vangana vako va kukuzetela kumaha to biha, ina u na va vayilela? Ngako u si sikoti kutipimela u txi sela, ina u na vayilela siyemo asi si nga mahako ti to u sela kupinda mpimo? I di ti to ta kukaratela kulwa ni minavelo yo biha ya ta mataho, ina u na vayilela tivhidhiyo, ti site mwendo timwani ati ti nga mahako ti to u belelwa ngu mialakanyo ya nzambwa? U nga divali, yotshe mizamo yako yo engisa milayo ya Jehovha, nja lisima. Txiwalo txi pandako kupinda kulekwa ngu Jehovha. Nem txi walo txo pala “wunene [wa Jehovha] wa kwa mbi gwita.”—Isaya 54:7, 8.
MA NA MAHA ‘O THAVELA KA ONA’
13. Ngu kutxani didhoropa da wuthavelo di nga ti si fani ni jele?
13 Awu a thavako eya ka didhoropa da wuthavelo, a txi za e bela mndani ka dona, a ti hulukile. Jehovha a ti khene ona ma na thumela ‘kutihulukisa’ ka ona. (Joxuwa 20:2, 3) Jehovha kha womba ti to awu a thavako a ti fanete e thethiswa kambe ngu mhaka yoneyo ya yimweyo. Mphoteli wa mnoha nene a si tumelelwi ti to e bela ka didhoropa dile ti to e m’daya. Ngako awu a thavako se a di mule didhoropani, ene se a ti manzani ka Jehovha. Hi nga ti to a ti ko va jele. Ene a ndina tsimbila-tsimbila, e vhuna vamwani, ni kuthumela Jehovha ngu kurula. Ngu ditshuri a ndina va ni wutomi wo tsakisa!
14. Mkristu awu a nga tisola kha fanela e thava txani?
14 Vathu vamwani va Jehovha va simamile ve tipfa mnando ngu sionho asi se va nga tisola ka sona. Vamwani va alakanyile ti to Jehovha a nge divali ati va nga onha. Ngako nawe u txi tipfisa toneto, tsaniseka ti to ngako Jehovha a txi kudivalela, o ku divalela ngu ditshuri. U nga tipfi mnando kambe. Toneto ngu ti ti nga humelela Daniel awu a nga wombwa khe txitimwi. Msana ka kuva madhota ma di mlulamisile ni ku m’vhuna ti to e va ni livhalo lo basa, a gwitile epfa ti to a pepile. A khene: “Kha ni swi ni txi tipfa mnando kambe. Aku txionho txi nga tsula, txi tsute. Nga ti Jehovha a nga womba, ene a teka sionho sako e si tshotsha kule ni nawe. U nambi swa u si wona kambe.” Awule a nga thavela ka didhoropa da wuthavelo, loko se a di bete, a si swi e thava ti to mphoteli wa mnoha a na ta e ta mndaya. Ngu ha kufanako, ngako Jehovha a txi hi divalela sionho sathu, hi nga thaveni ti to a na tshumela e si wuyisa, e ta hi tsayisa ngu sona kambe.—Lera Masalmo 103:8-12.
15, 16. Kuziva ti to Jesu a hakhete mtirulo ni ti to ene i Mphaxeli wa Hombe, ti yi tsanisa ngu nzila yihi themba yako ka wuxinji wa Txizimu?
Varoma 7:25) Ti womba txani toneto? Hambiku Paulo a nga ti ti lwa ni minavelo ya txionho ni ku mbimo yi yi nga pinda a mahile sionho, ene se a ti tisote. A thembile ti to Jehvoha a mu divalete ngu kuthumisa mtirulo wa Jesu. Aku Jesu a nga humisa mtirulo, athu hi nga va ni livhalo lo basa ni mbilu yi yi ku ni kudikha. (Vahebheru 9:13, 14) Kota Mphaxeli wa Hombe, Jesu “wa si kota kuhanyisa, ka mbimo yihi ni yihi, votshe vale va tshuketelako ngu ngene ka Txizimu, nguko ene wa hanya yotshe mbimo kufela ku va kombelela.” (Vahebheru 7:24, 25) Kale, mphaxeli wa hombe a ti vhuna vathu ti to ve tsaniseka ti to Jehovha a na va divalela sionho sawe. Aku hi ku ni Jesu kota Mphaxeli wathu wa Hombe, hi ni txivangelo txo tsaniseka ti to hi na “mana wumbilu ni kateko yi yi no hi vhuna ngu mbimo yi yi fanelako.”—Vahebheru 4:15, 16.
15 Kuwomba ditshuri athu hi ni txivangelo txo pala txa Vaisrayeli txo themba wuxinji wa Jehovha. Msana ka ku va Paulo a di ti pfite i di wa “dikhombo” ngu ku a nga ti si na ku sikota kuengisa Jehovha ngu kuhetiseka, ene a ti khene: “Txi na dhumiswe Txizimu, ngu Mkoma wathu Jesu Kristu!” (16 Ti to hi thavela ka Jehovha, ti lava hi va ni likholo ka mphaxo wa Jesu. U nga pimisi ti to mtirulo wo thuma ka vathu vo tala basi. Vana ni likholo la ti to awe wa wuyelwa ngu mtirulo. (Vagalatiya 2:20, 21) Vana ni likholo la ti to ngu mhaka ya mtirulo, Jehovha wa divalela sionho sako. Vana ni likholo la ti to mtirulo wu kuninga themba yo hanya kala kupinduka. Mphaxo wa Jesu i ningo kwako!
17. Ngu kutxani u txi lava kuthavela ka Jehovha?
17 Madhoropa a wuthavelo ma hi vhuna kupfisisa wuxinji wa Jehovha. Lulamiselo yiya ya Txizimu yi hi gondisa ti to wutomi wu sawulekile. Yi tshumela yi hi komba ti to madhota ma nga hi vhuna, ati ti wombako tona kutisola ngu ditshuri ni ti to ngu kutxani hi txi tsaniseka ti to Jehovha wa hi divalela. Ina wa mthemba Jehovha kota wuthavelo wako? Kwakwe u na mana kukhaliseka! (Masalmo 91:1, 2) Msungo wu wu londiselako wu na hi komba ti to madhoropa a wuthavelo ma nga hi vhunisa kutxani ti to hi etetela Jehovha, i ku txikombiso txa hombe txa wululami ni wuxinji.
^ par. 10 Ngu kuya ngu Encyclopaedia Judaica, maxaka a wule a nga thava, ma ti tsula ka didhoropa da wuthavelo ti to me ta zumba nayo.