NI VELEKILWE ngu 1934. Mbimo yi ni nga velekwa ngu yona, vaveleki vangu Fred ni Edna Molohan se va ti ni 20 wa malembe i di Vagondi va Bhiblia (Tifakazi ta Jehovha). Na bonga nguko va nga ni gondisa kuranda Jehovha. Hi ti zumba Parsons, Kansas. Vo tala dibanzani kwathu i ti vasawuleki. Mwaya wathu wu si lovhi mitshanganoni ni ka mthumo wa thembwe. Ngu Mlongiso ni mitshikari, hi ti tolovela ku ya maha mthumo wa txitaratoni, konkuwa i ku wufakazi wa ha kubasani. Yimwani mbimo hi ti karala, kambe papa a ti gwita e hi xavela sorvete.

Dibanza dathu i ti didotho, kambe hi ti ni wukhalo wa hombe wo txhumayela, wu nga ti pata sidhoropana simwani ni tithembweni. Hi txi va ninga mabhuku vona va ti hi ninga sa thembweni, manda (o ngadi kuvekwa), mwendo tikhukhu to hanya. Papa se a ti humisile mningelo wa mabhuku, se asi hi nga tiningwa hi txi yo dya.

Vaveleki vangu va mani fonógrafo ti to ve txhumayela ngu yona. Ani ni si yi thumisi nguko ni ti ngadi mwanana, kambe ni ti vhuneta papa ni mami va txi txhaya miwomba-wombo ya mwanathu Rutherford ka maendo o wuyela ni sigondo.

Hi ti ni mmovha wa Ford 1936, se papa a xavile mikrofone wa hombe e veka txitimwi ka mmovha hi wu maha mmovha wa wutxenje. Ka mthumo wa thembwe hi ti sertarile. Ngu mtoloveto, hi ti khata ngu kutxhaya wutxenje ti to vathu ve riya nzeve, hi gwita hi txhaya m’wombawombo. Se hi ti gwita hi ninga mabhuku va va tsakelako.

Ka txidhoropana txa Cherryvale kona Kansas, papa a bete ni mmovha ka wukhalo wu vathu va nga ti tolovela ku ya humula kona ngu Sonto. A tetwe ngu maphoyisa me ta mu gela ti to e huma eya ngu hahanze. Se ene a humesile mmovha wu ya ngu hahanze e wu veka hafuhi ha ko vathu va  ndi na engisela kwati miwomba-wombo. Mbimo yo nga yoneyo ni ti tsaka kuthuma ni tate ni mkoma wangu Jerry.

Ka malembe onewo, hi mahile matima o sawuleka o txhumayela ka makhalo aya vathu va nga ti kaneta ngutu. Nga ha ni nga womba ngu kona makhatoni, hi ndi no tsula ni hagari ka wusiku ti to hi ya veka siphephana ni sibhukwana hahatshi ka matimba mitini ka vathu. Msana keto, hi ndi no ya tshangana hahanze ka didhoropa kasi ku hi wona to waho wu a nga ñolwa ngu maphoyisa kani.

Nzila yimwani yo tsakisa hi txi txhumayela i ti kutsimbila ngu sitarato hi di mtxawa. Hi ti ambala makartawu a hombe hi tsimbila ngu didhoropa. Ni khumbula ditshiku dimwani vanathu va nga ta tsimbila dhoropani kwathu va di ambate makartawu ya ma nga ti bhatwe ti to “A Religião É Laço e Extorsão”. Va khatete mtini, ve tsimbila ngu didhoropa dikilometro ni hafu ve gwita ve wuya. A walo a nga va lwisa, kambe vathu vo tala va txo xamala.

Mbimo yo tala hi ti ya ka mitshangano ya m’ganga ngu txitimela. Papa a ti thuma ka koponi ya sitimela, se hi ti kwela txitimela mahala hi ya ka mitshangano ya m’ganga ni ku ya pfuxela maxaka. Fred Wismar ndiya mame ni msikati wakwe Eulalie va ti zumba Tample, Texas. Ene a ti gondile ditshuri makhatoni ka va 1900 mbimo yi i nga ti ngadi mphya, ene a ti txhumayela votshe, tindiya ni vananda kupata ni mame. Vanathu va Texas va ti m’ziva kokwani Fred nguko i ti dilanda da m’ganga (muwoneleli wa txigava). A ti zumba a di tsakile ni ku va ni wunene ni kuhiseka, ene i ti txikombiso txa txinene kwangu.

Ngu 1941, hi yite Saint Louis, Missouri ku nga ti ni mtshangano wa hombe ngutu. Vanana votshe va dhanwi ve ya zumba ngu masoni ti to hi engisela m’womba-wombo wa mwanathu Rutherford wu wu ku khene “Vanana va Mkoma.” Ngu magwito, a ningete ningo ya hombe ka votshe vanana va 15.000. Mwanathu Rutherford ni m’vhuni wakwe va hi ningile dibhuku di di ku Filhos.

Ngu Abril wa 1943 hi xalete Mtshangano wa txigava wu wu ku khene “Ve dhanwa ve ta thuma” dhoropani ka Coffeyville, Kansas. Hi zivisilwe ti to mabanzani ku na ni Txikolwa txa wuthumeli. Hi tshumete hi va ni txibhukwana txa 52 wa maphepha ti to hi txi thumisa ka txikolwa txonetxo. Ngu dilembe donedo ni vekile m’womba-wombo wo khata ka txikolwa. Mtshangano wonewo i ti tximahakalo txo sawuleka nguko ani ni vamwani hi bhabhatisilwe ka mati o titila hafuhi ni thembwe.

Ni hetile txikolwa ngu 1951 se ti txi lava ni wona ti to na maha txani ka wutomi wangu. Mkoma wangu Jerry a ti thuma Bhetele. Phela nani ni txo hala ngu Bhetele, se ni rumete petisawu yangu. Kha ta swela, ni rambilwe ni ya khata kuthuma Bhetele ngu 10 ka Março wa 1951. Atxiya i ti txisungo txa txinene ni nga maha txi txi nga ni vhuna ku ni thumela Txizimu.

Ni tiemete ku ya thuma ko ganja marevhista ni mabhuku mamwani. Kambe kha na nga za ni kumana. Ni avetwe ku ya thuma kozinya futhi ni ti tsakile ngu kona. Mathumelo athu i ti o txitxana. Se ni ti mana mbimo yo humula. Ni ti tolovela kuya bhibhiliyoteka ti to ni ya maha gondo yangu nipuni. Eto ti ni vhuni kutsanisa likholo langu ni wungana wangu ni Jehovha. Ni ti tiemisete ngutu kuthuma Bhetele ngu ha ni nga kotako ngu kona. Jerry a humile Bhetele ngu 1949 e ya txhadha ni Patricia, kambe va ti zumba hafuhi ni Brooklyn se va ti ni vhuna ni ku ni tsanisa ni di ngadi mphya Bhetele.

Neti ni nga bela Bhetele, vanathu va khatile kuxota vathumi va Bhetele ava va nga ndi no va ka mtxawa wa va veki va miwomba-wombo va Bhetele. Vanathu vonevo va ndi na mana siavelo so ya ka mabanza a mpfhuka wa 320 wa makilometro kukhukhela Brooklyn. Va ndi na ya veka m’womba-wombo wa ha kubasani ve tshumela ve  txhumayela kumweko ni dibanza. Nani ni sawutwe. Ni khatile maendo onewo ni ku veka miwomba-wombo ni txi thava. Phela mbimo yile m’womba-wombo wu ti heta diwora. Ni ti tolovela kuya mabanzani ngu txitimela. Kha ni divali Sonto yimwani ngu wuxika wa 1954. Ni bete txitimela ni tshumela ni ya Nova York ni txi alakanya ti to ni na hoka Bhetele ni minova. Kambe nzilani hi mananile ni moya wa hombe ni txingulo. Motor wa txitimela wu onhekile, se ni ti ya hoka dhoropani ka Nova York ngu ma 5 wora ngu M’vhulo ni mixo. Ni bete ngu tinzila ta hahatshi ni za ni ya hoka Brooklyn, ni txi hoka ni tutumile ni tsula kozinya. Ni ti txhetwe ni di karate nguko wusiku wule kha na mana kuotela. Kambe ni ti tsaka ngu kuthumela dibanza ni vanathu, se sikarato si ni nga ti manana naso i si nga sa txilo.

Ka dilembe do khata Bhetele, ni tshumete ni khata kumaneka ka gondo ya Bhiblia yi nga ti mahwa ka mlongoloko wa txititxhi txa radhiyo txa WBBR. Txititxhi txa kona txi ti maneka segundo andar do prédio número 124 da Columbia Heights. Mwanathu Alexander H. Macmillan, awu a nga ti ni malembe a txi thuma Bhetele, mbimo yotshe a ti maneka ka mlongoloko wonewo wa radhiyo. Hi ti mdhana ku i mwanathu Mac. Ene i ti txikombiso txa txinene ka vaphya va Bhetele nguko a ti tsanisete sikarato so tala.

Ngu 1958, ni mani txiavelo txa txiphya txo thumisana ni va va humako ka Txikolwa txa Giliyadhi. Ni ti vhuna kumana vanathu vonevo va va hisekako ti to ve mana tivhiza tawe, ni ku mahela malulamiselo o tsula ka siavelo sawe sa wurumiwa. Mbimo yile kutsimbila ngu ganune ti txi dhula, se wungi wa va va nga ti avelwa ku ya thuma Áfrika ni Ásia va ndi na tsimbila ngu txitimela txa mati. Ku di pindile mbimo, varumiwa vo tala se va ti tsula ka siavelo sawe ngu maganune mbimo yi se ma nga ti si dhuli.

Ngu 1960, ni manekile ka kulugara maganune o khukha Estados Unidos kasi ku ya Europa ka mitshangano ya matiko otshe ngu 1961. Nani ni yite ka wumwewo wa kona, wu nga mahwa Hamburgo, Alemanha. Msana ka mtshangano, ani ni vanathu vamwani va vararu va Bhetele, hi tekile mmovha hi kukha Alemanha hi ya Itália hi endela Bhetele ya Roma. Hi gwitile hi khukha hi ya França, hi tshawunyetile mimango ya Pireneus hi bela Espanha, kona mthumo wathu wu ti tsimbwa. Hi ti tekile mabhuku se hi ti koti ku ya ninga vanathu va Barcelona, va ti ma wona i di ningo. Ti tsakisile ngutu ku va mana! Hi gwitile hi kukhuka hi ya Amsterdã hi ya bela ganune hi ya Nova York.

Ngu 1962, ni kombetwe kululamisela maendo a 583 wa vanathu va va ndi no xalela mitshangano yo sawuleka ya matiko otshe ha mafuni kotshe ngu 1963. Wona wu ti ni msungo mhaka wu wu ku khene “Mahungu a manene o mbi na magwito”. Vona va ndi na ya Europa, Ásia ni Pacífico  Sul, ve ya gwitela Honolulu, Havaí, ni Pasadena, Califórnia. Va ndi na tshumela ve hoka ni Líbano ni Jordão ti to ve endela matiko a Bhiblia. Hofiso yathu yi ti maha malulamiselo a maganune, ko otela ni mavhiza ya ma lavekako.

Ku ni txivangelo tximwani atxi txi nga maha ti to dilembe da 1963 di ni tsakisa. Ngu 29 ka Junho, ni txhadhile ni Lila Rogers wa Missouri, ene a ti hokile Bhetele ngu 1960. Msana ka divhiki hi di txhadhile, ani ni Lila hi endete matiko mamwani o fana ni Grécia, Egito ni Líbano hi txiya ka mitshangano ya hombe. Hi gwitile hi ya Jordan. Hambiketo, mthumo wathu wu ti tsimbiswa se Tifakazi ta Jehovha ti si ningwi mavhiza ngu wukoma. Hi si tizivi ti to hi txi tsula ku na ya maheka txani. Hi tsakile mbimo yi hi nga hoka txititxhini ka maganune hi mana vanathu va di ñote nguwo yi nga bhalwa ku “Hoyo-hoyo Tifakazi ta Jehovha”! Ti tsakisile kuwona matiko a Bhiblia ni makhalo aya Abrahamu, Isaake, ni Jakobe va nga ti zumba ka ona, a mu Jesu ni vapostoli vakwe va nga ti txhumayela kona ni mu Makristu ma nga khatela kona kutxhumayela “kala magwito ka mafu.”​—Mithumo 13:47.

Se kupinda 55 wa malembe Lila i di mpangalati wangu ka sotshe siavelo sathu. Kha hi bali makhambi ya hi nga ya Portugal ni Espanha mbimo yi mthumo wathu wu nga txi tsimbwa. Hi ti tsanisa vanathu ni ku va ninga mabhuku ni simwani si si nga ti laveka. Hi endete ni vanathu vamwani ava va nga ti jele ka Cádiz, Espanha. Ni ti tsakile ni txi ziva to na va tsanisa ngu m’womba-wombo.

Ngu dilembe da 1963 ni mahile malulamiselo a mitshangano ya matiko otshe África, América Central ni América do Sul, Austrália, Europa, Extremo Oriente, Havaí, Nova Zelândia ni Porto Rico. Ani ni Lila hi ve ka mitshangano yo nem kha hi na mbi yi divala yo fana ni Varsóvia, Polônia ngu 1989. Ku tile vanathu vo tala va Rússia ka mtshangano wuwa wa hombe. Mtshangano wo nga wuwa va txo khata ku wu wona! Hi mananile ni vanathu va va nga ti malembe o tala va di betilwe jele ngu União Soviética ngu mhaka ya likholo lawe.

Tximwani txiavelo txi txi nga ni tsakisa ngutu ngu endela ni kutsanisa timwaya ta Bhetele ni varumiwa. Do gwitisa hi yite Coreia do Sul, hi ti ya mana 50 wa vanathu ava va nga ti jele ka Suwon. Va ti ni mawonelo a manene ni ku va tiemete kutshumela ve thumela Jehovha va si vhalelwi ngu txilo. Hi tsani mu ka likholo nguko manana ni vanathu vonevo!​—Varoma 1:11, 12.

Se kupinda malembe ni txi wona nzila yi Jehovha a katekisako vathu vakwe ngu yona. Mbimo yi ni nga bhabhatiswa ngu 1943, ku ti ni kona mu  ka 100.000 wa vahuweleli basi. Konkuwa ku ni 8.000.000 wa vathu va va thumelako Jehovha ka 240 wa matiko. Mthumo wa hombe wa Giliyadhi, wu vekile mihando ngu nzila ya hombe. Ti ni ninga litsako la hombe kuthuma hafuhi ni wungi wa varumiwa ni ku va vhuna kumana siavelo sawe.

Na tsaka ngutu nguko mbimo yi ni nga ti ngadi mphya, ni mahile txisungo txo thumela Jehovha wutomi wangu wotshe, se ni tatisela petisawu ya Bhetele. Ka malembe otshelele Jehovha a ni katekisile ngutu. Ha tsaka ngu mthumo wathu wa Bhetele, hi tsumela hi tsaka ngu kutxhumayela kumweko ni mabanza o tala a Brooklyn kupinda 50 wa malembe ni ku ni ve ni vangana va ditshuri.

Ni simama ni thuma Bhetele ni txi vhunwa ngu Lila ditshiku ni ditshiku. Hambiku ni ku ni 84 wa malembe, na tsaka ngu kusimama ni maha mthumo wa lisima ni kuvhuneta ka kuamukela mapapilo ya ma bhalelwako didhavi.

Litsako lonelo ngu li li lumbako sengeletano ya Jehovha yo tsakisa ni kuwona ditshuri da mapswi a Malakiya 3:18 aya ma ku khene: “Mi na wona kambe kuhambana hagari ka wo lulama ni wo biha, hagari ka wule a thumelako Txizimu, ni wule a si txi thumeliko.” Ditshiku ni ditshiku ha ti wona ti to mafu a Sathani ma ya ma txi biha ngutu, vathu kha va na themba, nem kha va na litsako. Kambe ava va randako Jehovha ni ku mthumela, va mana litsako, hambi va di ni sikarato ni ku va ni themba yo tsana ya mbimo yi yi tako. Ngu ditshuri i lungelo kugela vamwani mahungu a manene! (Matewu 24:14) Na i si nga kale, Mfumo wa Txizimu wu na thavisa mafu awa a kale, wu tisa paradhise. Ha yi lava paradhise! Se hotshethu ha mafuni hi va ni dihanyo da dinene ni litsako la kala kupinduka.