GONDO 43
NDANDO 90 A hi tsaniselaneni
Nji txani txi nga hi vhunako ngaku hi di ni siwotiso asi si nga hi thelako dikhodho?
“Wonisisani sotshe.”—1 VAT. 5:21.
TXIKONGOMELO TXA GONDO
Ngu kombisa nzila yi hi nga xulako ngu yona kukanakana aku ku nga khulumetelako m’thumo wu hi mahelako Jehovha.
1-2. a) Ngu kuhi kukanakana aku malanda a Jehovha ma nga vako nako? b) Hi na bhula ngu txani ka gondo yiya?
HOTSHETHU mbimo yimwani ha thuka hi va ni siwotiso asi si nga hi mahako hi kanakana. a Ngu txikombiso, pimisa ngu dihorana adi i ku muhuweleli ni ti wotisako ti to ina Jehovha wa khatala ngu dona. Ngu mhaka ya kukanakana ti nga maha di pimisa ti to kha da fanela kubhabhatiswa. Txikombiso tximwani nja mwanathu wo mbimo yi i nga di jovhem a sawute kuthangetisa mthumo wa Jehovha, kupinda kulava mthumo wu a ndi no mana male yayingi. Se konkuwa o mana male ayi yi dinganako kuxayisa mwaya wakwe dwe. Se ti nga maha e ti wotisa ti to ina a mahile txisungo txa txinene mbimo yi i nga di ngadi jovhem. Konkuwa alakanya ngu mwanathu wa txisikati awu a nga kula ngu tanga, awu asi ngadi ni mtamo awu a nga di nawo kale. Ti nga maha e godhola nguku kha ngadi e tikota kumaha ati a nga txi maha kale. Ina nawe u ti nga ti mahela siwotiso so fana ni siya: ‘Ina Jehovha wa khatala ngu ngani? Ina ti ni wuyelo ku va ni di ti toni tatingi ngu kulava kuthumela Jehovha? Ina ni nga ti ni lisima ka Jehovha?’
2 Ngako hi si zami kulava tixamulo ta siwotiso soneso, eto ti nga holisa likholo lathu ni ku hi nga ema kuthumela Jehovha. Ka gondo yiya hi na wona matshina a milayo ya Bhiblia aya ma nga hi vhunako ngako hi di ni kukanakana kuwa: 1) ina Jehovha wa khatala ngu ngani? 2) ina sisungo asi ni nga si maha ka mbimo ayi yi nga pinda nza wutxhari? 3) ina ni ngadi wa lisima ka Jehovha?
NJI TXANI TXI NGA HI VHUNAKO NGAKU HI DI NI SIWOTISO ASI SI HI MAHAKO HI KANAKANA
3. Hi nga maha txani kasiku hi xula kukanakana?
3 Ngako hi di ni siwotiso asi si hi mahako hi kanakana nda lisima ngutu kulavetela tixamulo amu ka Bhiblia. Ngako hi txi maha toneto hi na tsana, hi kulisa wuxaka wathu ni Jehovha ni kutiemisela ‘kuzumba hi di tsani mu ka likholo.’—1 Vak. 16:13.
4. I ngu nzila muni hi nga ‘wonisisako totshe’? (1 Vatesalonika 5:21)
4 Lera 1 Vatesalonika 5:21. Ina u ti tumbute ti to Bhiblia yi hi kuzeta ku hi ‘wonisisa sotshe’? Ti lava kuwomba txani toneto? Ti lava kuwomba ku ati hi tsanisekako ka tona ditshuri. Hi maha toneto ngu kufananisa ati hi ti kholwako ni ti Bhiblia yi ti wombako. Ngu txikombiso wona mhaka ya dijovhem adi di pimisako ti to Jehovha kha khatali ngu dona. Ina ti lava e kutumelela kukanakana koneko se e kholwa ka toneto? Ahim him, ene a fanete ‘kuwonisisa totshe.’ A nga maha toneto ngu kutumbula ati Jehovha ati pimisako.
5. Hi nga ti pfisa kutxani tixamulo ta Jehovha ka siwotiso sathu?
5 Mbimo yi hi lerako Bhiblia to fana ni ku Jehovha a txo womba-womba ni nathu. Kambe kasi ku hi pfisisa ati Jehovha a pimisako tona ngu mhaka ya kukanakana aku hi nga vako nako ti lava hi maha mizamo. Txo khata, ti lava hi lera amu ka Bhiblia, amu ku ku ni timhaka ati ti yelanako ni ti ti hi kanakanisako. Hi nga thumisa tifarameti tatingi ati sengeletano ya Jehovha yi hi ningako kasiku hi maha wuxolisisi ngu mhaka yoneyo. (Mav. 2:3-6) Hi nga tshumela hi maha mkombelo ka Jehovha kasiku e katekisa wuxolisisi awu hi wu mahako ti to hi ziva ati a ti pimisako. Se hi na mana matshina a milayo a Bhiblia ni sikombiso asi si yelanako ni txiemo txathu. Hi nga tshumela hi vhuneka ngu kugonda ngu matimu a vathu va mu ka Bhiblia ava va nga ti ni matipfelo ni mapimiselo o fana ni athu.
6. Mitshangano yi nga hi vhunisa kutxani kuxula kukanakana aku hi nga vako hi di nako?
6 Nzila yimwani yo engisa Jehovha ngu kona ha ka mitshangano yathu. Mbimo yi hi xalelako yotshe mitshangano hi ni mkhanjo wo pfa madhixkursu mwendo tixamulo ta vanathu ati ti yelanako ngu kukongoma ni mhaka ayi yi hi kanakanisako. (Mav. 27:17) Konku hi na wona nzila yo thavisa kukanakana aku hi nga vako hi di nako ngu kukongoma.
INA JEHOVHA WA KHATALA NGU NGANI?
7. Ngu sihi siwotiso asi vamwani vathu va ku naso?
7 Ina u ti nga ti maha txiwotiso txiya: ‘Ina Jehovha a ni mhaka ni nani?’ Ngako m’thu atxi tiwona i si nga wa txilo, a nga khata kutipfa asi faneleki ku va mngana wa Mvangi wa wuako wotshe. Ti ti komba nga Mkoma Dhavhidha nene a ti pfisile toneto. Ene a xamate ngutu mbimo yi a nga wona ti to Jehovha wa khatala hambi ni ngu vathu ava va wonelwako hahatshi. Ngu toneto ene a wotisile tiya: “MKOMA, nji txani m’thu, koza u txi mualakanya kani? Njitxani mwanana wa m’thu, kasiku u txi m’khatalela kani?” (Mas. 144:3) U nga yi mana hani xamulo ya txiwotiso atxi txi nga mahwa ngu Dhavhidha?
8. Ngu kuya ngu 1 Samuwele 16:6, 7, 10-12 ngu tihi ati Jehovha ati wonako ka vathu?
8 Bhiblia yi hi gondisa ti to Jehovha wa khatalela vathu hambi ava va wonekako nga hi nga va txilo. Ngu txikombiso, Jehovha a gete Samuwele ti to e tsula mtini ka Jese kasi ku e ya tota mafura mmweyo wa vanana vakwe awu a ndi no va mkoma wa Israyeli ngu kutsimbila ka mbimo. Ka mbimo yoneyo Jese a ti ya dhana 7 wa vanana vakwe, kambe kha dhana Dhavhidha mwanana wakwe wa txigwitisa ndani. b Hambiketo, Jehovha ati sawute Dhavhidha. (Lera 1 Samuwele 16:6, 7, 10-12.) Jehovha a txi mziva kwati Dhavhidha, ni kuziva kwati mbilu yakwe ni ku atxi ti ziva ti to i ti mfana awu a nga ti ninga lisima timhaka ta moya.
9. Ngu kutxani u nga tsanisekako ti to Jehovha wa khatala ngu ngawe? (Wona ni mfota.)
9 Alakanya ngu nzila yi Jehovha a nga kombisa ngu yona ti to wa khatala ngu ngawe. Ngu txikombiso, ene wa kuninga sialakanyiso asi si yelanako ni txiemo txako ngu kukongoma. (Mas. 32:8) Eto ti kombisa ti to wa kuziva kwati ni ku wa si ziva silaveko sako. (Mas. 139:1) Mbimo yi u thumisako sialakanyiso sa Jehovha ni kuwona nzila yi si ku vhunako ngu yona, u na engetela kukholwiseka ka ti to Jehovha wa khatala ngu ngawe. (1 Mak. 28:9; Mith. 17:26, 27) Jehovha wa wonisisa totshe ati u ti mahako kasiku u mthumela. Ene wa ma ziva mazumbelo ako, ngu toneto a lava kuva mngana wako. (Jer. 17:10) Ni ku a lava ti to u tumela kuva mngana wakwe.—1 Joh. 4:19.
“Se ngako u txo mlava [Jehovha], u na mmana.”—1 Mak. 28:9 (Wona paragrafu 9) c
INA SISUNGO ASI NI NGA SI MAHA MBIMO AYI YI NGA PINDA NZA WUTXHARI?
10. Ngu sihi siwotiso hi nga ti mahelako ngako hi txi pimisa ngu sisungo asi hi nga si maha ka mbimo ayi yi nga pinda?
10 Mbimo yimwani, vamwani va nga pimisa ngu sisungo asi va nga si maha mbimo ayi yi nga pinda va si tsaniseki ti to va mahile sisungo sa sinene. Ngu txikombiso, vamwani ti nga maha va di lekile mthumo wa wunene mwendo kumaha negosiyo kasiku ve maha to engeteleka ka mthumo wa Jehovha. Kambe konku kupindile mbimo yo lapha, ti nga mahako i di malembe. Se m’thu eneyo ti nga maha atxi wona vamwani va nga maha sisungo so hambana ni sakwe, va txi ti komba va di ni male yayingi ni kuva ni wutomi wa wunene. Se ti nga maha e kanakana e ti wotisa tiya: ‘Ina kusawula kumaha to engeteleka ka mthumo wa Jehovha i ve txisungo txa txinene? Ina ni di fanete kuthuma ngutu kasiku ni va ka txiemo txa tshuko konku?’
11. Nji txani atxi txi nga ti karata m’bhali wa Masalmo 73?
11 Ngako u ti ni kukanakana koneko, pimisa ngu m’bhali wa Masalmo 73. Ene a woni ti to vathu vo kari ava va nga si thumeli Jehovha va ti ganyile, ve va ni dihanyo da dinene ni ku va si nga ni sikarato. (Mas. 73:3-5, 12) Ti txi ti komba nga ti txi va tsimbilela kwati, eto ti mmahile e pimisa ti to nga kha ti vhuni txilo kumaha mizamo kasi kuthumela Jehovha. Eto ti mmahile e va ni dikhodho ni ku ‘ditshiku ni ditshiku a txi xaniseka.’ (Mas. 73:13, 14) A mahile txani kasi kuwonisana ni kugodhola koneko?
12. Ngu kuya ngu Masalmo 73:16-18, nji txani txi nga vhuna m’bhali wa masalmo ti to e pfa kurula?
12 Lera Masalmo 73:16-18. M’bhali wa masalmo a tsute nyumbani ko sawuleka ka Jehovha. Se ati koneho, hagari ka vakhozeli va Jehovha, asi si koti kupimisa kwati. Ene a ti woni ti to hambi ku vamwani ti nga txi woneka nga va ni wutomi wo thamba, va si nga ni themba ya wumangwana. Mbimo yi a nga pfisisa eto, a pfite kurula ka mialakanyo yakwe, e pfisisa ti to kuthangetisa Jehovha ka wutomi wakwe, ngu txona txisungo txa txinene atxi a nga txi mahako. Ngu toneto, ene a ti emisete kuthumela Jehovha.—Mas. 73:23-28.
13. Ngako u ti ni kukanakana mayelano ni sisungo asi u nga si maha ka mbimo ayi yi nga pinda, nji txani txi no kuvhuna ku u va ni kurula? (Wona ni mfota.)
13 Ngu kuvhunwa ngu Bhiblia nawe u nga pfa kurula. Ngu nzila muni? Pimisa ngu simaha sa sinene asi u ku naso, kupata ni wuxaka wako ni Jehovha. Hahanze keto, khumbula ti to wuyelo ayi vathu ava va si thumeliko Jehovha va ku nayo ngu si mafu yawa ma si ningelako. Ka vathu vavangi ava va si thumeliko Jehovha, kuva ni mthumo wa wunene ngu tona i ku ta lisima ngutu nguko kha va nga ni themba ya mbimo ayi yi tako. Kambe awe, Jehovha aku thembisa ku kuninga makatekwa aya u si khali ku ma alakanya. (Mas. 145:16) U nga tshumela u alakanyisisa ngu tiya: Awe khu ti zivi ti to wutomi wako wu ndi na va wu ti zumbisile kutxani nyamsi ngako u ti ko maha sisungo so hambana ni si u nga si maha ka mbimo ayi yi nga pinda. Kambe ditshuri ngu ti to awu a mahako sisungo asi si nga seketelwa ka lirando la Txizimu, yotshe mbimo a na va ni litsako.
Pimisa ngu makatekwa aya Jehovha a pimisako ku kuninga mbimo ayi yi tako (Wona paragrafu 13) d
NGAKO U TXI TIPFA U SI NGA WA LISIMA MASONI KA JEHOVHA
14. Ngu kuhi kukanakana aku vamwani va ku nako ni ku ngu kutxani?
14 Ngu mhaka ya tanga, dihanyo ni wulima, mamwani malanda a Jehovha kha ma ngadi me tikota kumaha ati ma nga txi ti maha kale. Se vamwani va khata kukanakana ka ti to ina Jehovha a nga di e ninga lisima ati va ti mahako. Se va ti wotisa va txi: ‘Ina ni nga di ni txi vhuna txilo ka Jehovha?’
15. Ngu tihi ati m’bhali wa Masalmo 71 a nga di tsanisekile ka tona?
15 M’bhali wa Masalmo 71 ati ni kukarateka koneko. Ene a mahile mkombelo atxi: “U nga ni leke, ngako ni di gumile mtamo.” (Mas. 71:9, 18) Hambiku a nga ti ni matipfelo yawa, m’bhali wa masalmo atxi tsaniseka ti to Jehovha a ndi na simama e m’vhuna ngako a txo simama a di thembekile. M’bhali wa masalmo atxi tsaniseka ti to Jehovha wa tsaka ngako malanda akwe ma txi maha totshe ati ma nga ti kotako kasi ku mthumela hambi va si ti koti kumaha ati va nga txi tsakela ku ti maha.—Mas. 37:23-25.
16. Ngu tihi ati ava va nga kula ngu tanga va nga ti mahelako Jehovha kumweko ni vamwani? (Masalmo 92:12-15)
16 Vanathu mi nga kula ngu tanga, wonani txiemo txanu nga ti Jehovha atxi wonisako tona. Hambi nyama yi txi lamba, ene a nga kuvhuna ti to u simama u kula ngu didhawa da moya. (Lera Masalmo 92:12-15.) Se u nga zumbe u txi pimisela ngu ti u tandekako ku ti maha, kambe veka mapimo ka ti u kotako ku ti maha. Ngu txikombiso, u nga tsanisa vamwani ngu txikombiso txako txa likholo ni kukombisa kukhatala ngu vamwani. U nga womba-womba ngu nzila Jehovha a nga kuvhuna ngu yona mndani ka otshe malembe yawa ni ku u nga tshumela u womba-womba ngu themba ayi u ku nayo ka sithembiso sa Jehovha sa mbimo ayi yi tako. Hahanze keto u nga divale ti to mikombelo yako yi nga va txivhuno txa hombe ka vamwani. (1 Pedro 3:12) Ditshuri ngu ti to ku si nga ni mhaka ni txiemo txathu, hotshethu hi nga ninga txo kari Jehovha ni vamwani.
17. Ngu kutxani hi di fanete kuvayilela mkhuva wo ti dinganisa ni vamwani?
17 Ngako u txi tipfa u di pandisekile ngu mhaka yo kwa mbi ti kota kumaha to engeteleka ka mthumo wa Jehovha tsaniseka ti to Jehovha wa ninga lisima totshe ati u ti kotako kumaha. Ti nga maha u di ni mkhuva wo dinganisa ati u ti mahako ni ti vamwani va ti mahako. Vayilela ngu ha u nga kotako ngu kona mkhuva wonewo. Ngu kutxani? Nguku Jehovha kha ku dinganisi ni vamwani. (Vag. 6:4) Ngu txikombiso, Mariya a ningile Jesu mafura o dhula ngutu. (Joh. 12:3-5) Kambe wamsikati wa txisiwana wo felwa ngu wamwamna, a humisile simaleana simbidi so va i si nga sa boti. (Luka 21:1-4) Kambe Jesu kha va dinganisa vavasikati vale va vambidi, ene a woni ati va nga ti maha kota txikombiso txa likholo. Ngu ha kufanako, Jehovha wa ninga lisima tihi ni tihi u ti mahako ngu kususumetwa ngu lirando ni likholo, hambi ti txi woneka masoni kwako nga hi nga ta txilo.
18. Nji txani txi no hi vhuna ku hi xula kukanakana? (Wona dikwadru adi di ku “ Dipswi da Txizimu di nga kuvhuna kuxula kukanakana kwako.”)
18 Hotshethu mbimo yimwani hi ni kukanakana. Kambe nga ha hi nga wona ngu kona, Dipswi da Txizimu i ku Bhiblia, di nga hi vhuna kuxula kukanakana koneko. Ngu toneto maha totshe ati u nga ti kotako kasiku u mana tixamulo ta siwotiso sako. Jehovha ngu ditshuri wa kuwona ni ku wa khatala ngutu ngu ngawe. Ene wa ninga lisima mizamo ayi u yi mahako kasiku u kota kuthangetisa Mfumo. Ni ku ene a na kukatekisa nga ha a nga thembisa ngu kona. Ni ku u nga tsaniseka ti to Jehovha wa randa ni kukhatala ngu mmweyo ni mmweyo wa malanda akwe o thembeka.
NDANDO 111 Txivangelo txa litsako lathu
a TXHAMUSELO YA MAPSWI O KARATA: Ka gondo yiya hi bhula ngu kukanakana a ku hi nga vakonako mayelano ni lisima lathu ka Jehovha ni ngu sisungo asi hi nga si maha ka mbimo ayi yi nga pinda. Kukanakana koneko hi nga kona aku Bhiblia yi ku wombako, kutxhamuselako kupwateka ka likholo ka sithembiso sa Jehovha.
b Bhiblia kha yi wombi ngu kukongoma tanga ayi Dhavhidha a nga di nayo mbimo yi a nga sawulwa ngu Jehovha, hambiketo ti ti komba nga i ti ngadi wa tanga ya yidotho.—Wona Muwoneleli wa Setembro wa 2011, paj. 29, par. 2.
